m
Cs
i I W
1 $2
bedroeg in de laatste maanden 7 millioen,
maar de schatkist verloor slechts y, mil
lioen. De reserve is bepaald op 400 millioen,
maar de schatkist heeft een overschot van
24 500 000. Ongetwijfeld zal het goud weer
naar de Vereensgde Staten terugkeeren en
de minister vertrouwt dat de reserve van
goud in de schatkist zal kunnen blijven op
het tegenwoordig bedrag.
De New-York Herald verneemt uit Val
paraiso: Er heerscht groote bezorgdheid te
Santiago, waar thans voor den Krijgsraad de
vroegeie officieren, betrokken bij het jongste
militair komplot, terechtstaan. Men denkt
dat verscheidenen ter dood zullen worden
\erooideeld, de anderen tot verbanning.
Binnenlandsche Berichten.
SCHIEDAM, 21 December 1892.
Het mond- en klauwzeer breidt zich alhier
uit. Thans zijn weder getallen geconstateerd
bij de veehouders Jansen, Oosterveer en
Dekker,
Een vergelijking tusschen gloeilicht door
gas en dat door electriciteit verkregenaldus
noemde dr. Bleekrode het onderwerp zijner
vooi dracht, die hjj gisteravond hield in een
vergadering met dames vaa het dept. Schie
dam der Ned. Mij, t. b. v. nijverheid.
Blijkbaar was zijn voordracht tevens een
vervolg op die, twee jaar geleden doorhem
in het departement gehouden.
Men zag het licht schijnen:
4 o. Van den Argandschen brander, den
besten tot 1888; deze brander werd hier
door een electrischen vonk aangestoken. In
4888 kwam het electrisch licht en de
fabrikanten beijveiden zich het gaslicht hel
der te doen schijnen.
2o. Van de Siemenslamp. Siemens vond
zijn regeneratief-brander (het te verbranden
gas voor de verbranding verwarmd door de
verbrandingsproducten waardoor hooger tem
peratuur, dus beter verbranding, dus beter
licht wordt verkregen!.
3o. Van de albo-carbonlamp, mar door een
afzonderlijk kanaaltje kooldeeltjes in de vlam
•worden gebracht.
De lampen onder 4, 2 en 3 genoemd be
rusten op het beginsel van de verbranding
van kool in de vlam, dus op het aanwenden
eener lichte vlam.
Men kan ook de donkere vlam gebruiken,
d. i. die der volkomen verbranding door toe
treding van lucht in de vlam, zooals de
brander door Bunsen gevonden geeft.
In die donkere, doch groote hitte gevende
vlam, -wordteen lichaam tot gloeiing gebracht
en daardoor kan men een intensief licht ver
krijgen.
Aldus verkrijgt men het Drummondsche
kalklicht, sedert 4830 bekend.
Hier moet echter zuivere zuurstof in de
vlam worden gebracht om de 2000 gradon
hitte te verkrijgen, noodig om den kalk te
doen gloeien. De kalk brokkelt echter en
bluscht aan de lucht, daarom is het circo-
nïum of de circoonaarde, een later gevonden,
zeer duur metaal, uitstekend geschikt Dit
blijft steeds dienen en geeft het prachtige
circoonlicht. Volgens dit procédé wordt
warmte in licht omgezet.
Het lastige van de zakken zuurstof kan
men ontgaan, door evenals koolzuur, de zuur
stof te nemen uit de fabrieken in samen-
gepersten vorm.
Men kan door Lindeman te Gratz of door
Koks te Bonn bussen verkrijgen waarin
3000 liter zuurstof zijn samengeperst onder
450 atmosferen druk.
Om den last der zuurstofleiding te ontgaan
trachtte men den brander zoo in te richten,
dat enkel lucht noodig zou zijn. Clamond
vond zijn magnesiagloeilamp Hier is een
korfje van magnesia, dat gloeiend wordt in
een regeneratief-brander. Ridder Auei van
"WelsbMh, die zich sedert 1883 bezighield
met de oplossing van dit vraagstuk vond
eindelijk de Auer lamp, die m '92 in de wereld
gebracht, zulk een opgang maakte, dat in
Weenen alleen 90,000 branders werden ge
plaatst en de gasfabriek 30o/0 minder gas
leverde.
Auer gaf den Bunsen-brander een andere
gedaante en plaatste er een korfje in van
een pap van onbrandbare materialen (waar
schijnlijk circoonaarde, selleen en andere mine
ralen.
De pap wordt op katoen gesmeerd, daarop
vernis gestreken en eindelijk wordt het korQe
uitgegloeid, zoodat alleen een skelet onbrand
baar materiaal overblijft.
Niettegenstaande de hooge prijzen van
brander f9,en korfje f 1.50,
is toch dit licht het goedkoopste gaslicht,
omdat het verbruik zoo gering is.
De voordeelen van dit licht zijn
4. Geen roet, geen walm, zeer regelmatig
licht, intensief licht en zeer geringe ont
wikkeling van warmte. Hier staan nadeelen
tegenover die «iet gering zijn te achten:
1. Het lijkkleurige licht; doch dit kan
worden voorkomen door het gebruik van
zeer doorschijnende ballons van rood-gele
kleur.
2. Het springen van het glas vernielt
dadelijk het kousje, dit kan echter worden
voorkomen door het gebruik van mica-glas.
3. Het kousje heet 1000 uren te branden,
doch na 3 400 uren brandens vermindert de
lichtkracht zeer sterk.
4. De lichtkracht hangt te veel af van
den druk van het gas.
Is deze te groot of ook te gering, dan
gloeit het kousje maar voor een deel en het
lichtvermogen is gering, dus is het licht
slecht.
Bovendien hoe hooger druk, hoe minder
het kousje weerstand biedt. Pinch nam
een proef met gas onder 50 mM druk, en
het kousje was na 50 uren opgebrand.
De vei houding van lichtsterkte en gasver-
btuik is tot die van den Argandschen bran
der, dat .men 2'A-maal meer licht heeft en.
20 pCt. gasbesparing.
Nadat alzoo de spreker in het eerste deel
der voordracht het gloeilicht door gas had
verklaard, waarbij nog tal van fraaie proeven
tot opheldering hadden gediend, behandelde
hij in het 2e deel het electrisch gloeilicht,
sedert 4881 in de praktijk gebracht. De be
reiding der kool en van het gloeilampje door
dec grooten Edison werd verklaard en
men zag twee dezer lampjes, ieder van twee
kaarsen, schitteren en flikkeren, door Haag-
sche electriciteit in een paar kleine accumu
latoren naar hier gebracht. Men heeft ze
van twee tot 46 kaarsen, zelfs tot 300 kaarsen
lichtsterkte.
De kosten bedragen per stuk f 4.20, by
groote hoeveelheden echter slechts 40 50
cents per stuk.
Maar de groote quaestie van het electrisch
licht is de prijs van de electriciteit of van
deze voortberengende beweegkracht. Door
stoom is duur. Het goedkoopst is de beweeg
kracht der natuur: het water. Zoo ziet
men in Thuringen en Zwitserland dorpjes
van een 200 zielen, met alleen petroleum- en
electrisch licht, daar Verkregen uit het van
de bergen stroomende water.
Het electrisch licht is 2 a 234-moal duur
der dan gaslicht en 5-maal duurder dan gas
gloeilicht.
Men heeft voor groote ruimten, stations
pleinen enz. nog het booglicht, datmenknjgt
tot 400,000 kaarsen lichsterkte toe. Een con
current hiervan is het magnesiumlicht, ver
kregen door verbranding van magnesium tot
magnesia, zeer goedkoop, maar vormende de
bekende nare dampen. Dit zou kosten k 450
kaarsen lichtsterkte per uur 40 cents, even
veel ongeveer als het electrisch licht.
Dezer dagen is gevonden dat aluminium
«ven fraai licht geeft. De spreker verbrandde
enkele blaadjes. Mogelijk Lan het aluminiun
ons mettertijd een schitterend licht bezorgen.
Doch al deze lichtbronnen zjjn, hoe schit
terend ook, eigenlijk nog zeer gebrekkig.
Wanneer men het nuttig effect nagaat dat
men krijgt, dan blijkt dat bij de electrische
booglamp men slechts 10 pCt. \an den ge
bruikten arbeid krijgt, terwijl bij de andere
lichtsoorten slechts 3 k 6 pCk licht wordt
verkregen.
De 90 en 95 andere pCt. zijn warmte,
die men niet noodig had.
Het licht der glimworm, het lichten der
zee door de bacteriën, het lichten der geiser-
sche lichtbuizen, die 32 pCt. licht geven,
moet het wezen.
De lichtverf of die van zwavelcalcium
geeft veel meer percenten dan het beste
electrische of gasgloeilicht.
"Verschillende tabellen gaven een overzicht
der lichtkracht en van het nuttig effect van
verschillende lichtbronnen.
Een paar fraaie proeven vanluminicensie,
waarbij de spreker nog wees op de lumini-
eeerende eigenschap van het circonium, be
sloten deze belangwekkende voordracht, ter
wijl hij den heer Jac, Mak alhier zeer dankte
voor de betoonde hulp en de afgestane toe
stellen, waarin op het gebied van licht, deze
zoo goed in zijn magazijn is gesorteerd.
Met recht riep de voorzitter, de heer
G. Visser Bz., den heer Bleekrode, onder
dankbetuiging, een tot weerziens toe.
Jammer dat de zaal zoo slecht was bezet.
Een vreemde zou er zich over verhazen dat
in onze goede oud-Hollandsche steden het
groote publiek zóo ontwikkeld is, dat het
dergelijke voordrachten niet uit weetgierig
heid behoeft te zoeken.
De jongelieden ran H. B. S., gymnasium en
normaalschool maakten een voornaam deel
uit van het niet-leden publiek.
Het bestuur van het dept. zal dan ook wel
tot het besluit komen, dat dergelijke voor
drachten onnoodig zyn, daar van beiderlei
kunne het giootste deel der beschaafden ze
voor z(jn ontwikkeling niet noodig acht.
Gisteravond te 6 uur is de vrouw van
A. van Dijk, wonende alhier aan de Hoofd
straat, door de duisternis misleid, m de Bui
tenhaven geloopen. Zij werd onmiddellijk,
zonder letsel te hebben bekomen, gered door
J. Oranje, H. Apon en T. van der Graaf,
allen werkzaam ter houtkooperij van de
firma F. W. van der Eist Co.
Den 47den Dec. 1892 heeft H. M. de
Koningin-Weduwe, Regentes, in plechtig gehoor
ontvangen den heer Takahira, ter overhan
diging van zijne geloofsbrieven als minister-
resident van Z. M. den keizer van Japan bij
het Nederlandsche hof. (St.-Cd.)
De minister ven binnenlandsche zaken
brengt ter algemeene kennis, dat volgens bij
hem ingekomen ambtsbericht in de afgeloopen
week, als aan Aziatische cholera overleden,
zijn aangegeven
in Zuid-Holland:
te Alfen, 4 persoon; te Hazerswoude, 1
persoon.
De opgave van de in de week van 440
dezer aan Aziatische cholera overledenen
(Staatscourant 43 dezer), moet nog, blijkens
ingekomen ambtsbericht, aangevuld worden
met éen overledene te Nieuvverkerk-a'd-IJsel
(Zuid-Holland). (St.-Ct.)
De gewone audiëntie van den minister
van koloniën op Vrijdag 23 December en
die van den minister van binnenlandsche zaken
op Zaterdag 24 December zullen niet plaats
hebben.
Volgens den min. van binnen!, zaken is
de bejaarde directeur der landsdrukkerij nog
steeds met jeugdigen jjver werkzaam en zal
hij vooreerst nog niet worden vervangen.
Ook is volgens den minister het giootste
aantal der werklieden op die inrichting
tevreden. Inkrimping zoowel als uitbreiding
van den werkkring der drukkerij komt hem
onraadzaam voor.
Op verschillende marktplaatsen zal aan de
landbouwers gelegenheid worden gegeven een
adres aan den minister van binnenlandsche
zaken te onderteekenen, teneinde zich te be
klagen over de toepassing der ïWet op be
smettelijke veeziekte", inzonderheid in zake
de toepassing dier wet op het mond- en
klauwzeer order het rundvee en de daarmede
gepaard gaande belemmerende bepalingen
voor den veehandel.
De ontwerpers van het adres meenen, dat
den plaatselijken burgemeester volle vrijheid
gelaten kon worden, om, in het eerste stadium
der ziekte, den landbouwers toe te staan,
hun niet aangetast of besmet vee, dat voor
den handel bestemd is, te mogen uitvoeren.
Het hoofdbestuur van het christelijk werk
lieden-verbond Patrimonium" heeft zich,
namens dat verbond, bij adres tot de Tweede
Kamer gewend, verzoekende aanneming van
het kieswetsontwerpTak, tevens op vol
gende verbeteringen aandringende:
De officieele kleading der rentmeesters
van het kroondomein zal bestaan uit groenen
rok en broek met zilver gemonteerd, steek
met oranje kokarde, en staatsiedegen, op den
knop met het rijkswapen versierd.
De Nederl.-Amerikaansche stoomvaart
maatschappij heeft hare agenten aangeschre
ven, dat zij, met het oog op de maatregelen
die de Amerikaansche regeering blijft toe
passen op de schepen met landverhuizers
aan boord, van 4 Januari 4893 tot nadere
aankondiging geen tusschendekspassagiers
meer zal vervoeren.
Te Hiilegersberg wordt door den eigenaar
van een huis, dat eene waarde heeft van
f2000, dit perceel verloot 60 ct. per lot. Het
winnende nummer zal zjjn, dat waarop de
f 100,000 der volgende staatsloterij valt. Als de
eigenaar al zijn loten plaatst, krijgt hjj op die
wijze f12,600 voor zijn perceel. (Amst. Ct.)
Te Delft komen weer gevallen van influ
enza voor. Ten vorigen jare heerschte deze
ziekte daar zeer ernstig.
Te Honselersdijk is Dinsdagochtend de
79-jarige oud-strijder P. Dijkshoorn, door de
duisternis misleid, te water geraakt en ver
dronken.
Te Leiden is de larve van een meikever
te voorschijn gekomen uit de duin
waterleiding 1
Springlevend had het diertje den weg van
Katwijk naar Leiden afgelegd. Van ver
moeidheid wellicht is het beestje eenige uren
later bezweken.
'ft
-3
Aan het bestuur van het Doorgangshuis
te Leiden is vanwege H. M. de Koningin-
Regentes f200 geschonken.
♦JSÊ.
>i#J
te. dat het kiesrecht zich uitstrekke tot alle
gezinshoofden, die op wettelijke gronden van het
burgerschapsrecht verstoken zijn; en dat dus kerke
lijke of diaconale bedeeling, als behoofende tot het
gebied van Christelijke handreiking, iets wat met een
pubhek burgerlijk, veel minder nog een staatsrechte
lijk karakter heeft, ook niet mag dienen om aan
iemand het kiesrecht te onthouden.
2e. dat de stembureaus ook des avonds geopend
zijn, om hundie door hun arbeid des daags ver
hinderd zijn, de uitoefening van het kiesrecht
mogelijk te maken;
3e. dat verordend worde, dat aan allen, die, in
welke quahteit ook, bij staatprovincie of gemeente
in dienst zijn, gelegenheid moet worden gegeven
om van hun kiesrecht gebruik te maken en eindelijk
4e. dat de dag voor stemming nooit op een Zondag
of een algemeen erkenden Chnstehjken feestdag
worde gesteld.
•MA
I*-*
hr1
"A 3?
