-wordt de gouvernements-kofileoogst op Java
"voor dit jaar geraamd op 144,496 pikols.
Kamers van. arbeid.
De wet --alvan toepassing zijn op alle ambach
ten, neringen, bedrijven, ondernemingen Van
Het U. D. spreekt het bericht tegen, dat
de exploitatie-maatschappij doet onderzoeken
in hoeverre het mogelijk is, op sommige
stations-emplacementen wissels en sporen
weg te breken, teneinde die overcomplete
materialen op andere stations te kunnen doen
aanwenden.
In de op initiatief der vereeniging ter
bevordering van fabrieks- en handwerksnijver
heid benoemde commissie ter beraming van
maatregelen om tot eene gewenschte verbe
tering te komen van arbeiderswoningen in
ons land, heeft voor het hoofdbestuur der
maatschappij tot bevordering der bouwkunst
zitting genomen de heer W. B. van Liefland.
^Gemengd Koor" gaf gisteravond in de
groote zaal der sociëteit «Harmonie" te
Rotterdam, onder leiding van den directeur
Georg Rijken, zijn twintigste uitvoering. Het
was eene goede gedachte der commissarissen,
dezen avond te wijden aan Nederlandsche
kunst. Jammer, dat een tijdelijk bezwaar
verhinderde, dat rAlonzo" van Arnold Spoel
(met kinderkoor) ditmaal ten gehoore werd
gebracht. Het equivalent daarvoor werd ge
vonden in «Schön Ellen" van MaxBiuchen
«Twee Motetten" van Georg Rijken. Nu is
«Schdn Ellen" ongetwijfeld een schoon toon
werk, maar het karakteristiek Nederlandsche
van den avond ging er min of meer door
verloren. Het programma bevatte nu 5 num
mers «Der blinde König" van Richard Hol,
«Finale (Ie acte) und Gebet (Me acte) uit
de opera Carmela" van Joh. C. Visser,
«Schön Ellen" van Max Bruch, «Twee Mo
tetten" van Georg Rijken en «Harpa" van
"Willem de Haan.
De uitvoering dezer werken was over het
algemeen heel goed. Flink klankgehalte en
goede samenwerking der verschillende par
tijen deden de koren goed tot hun recht
komen«Gemengd Koor" toch beschikt over
uitstekende krachten. De solopartyen waren
in handen van bekende solisten. De heer
Arnold Spoel met zijne welluidende, krachtige
baritonstem en keurige voordracht boeide ook
nu weder het publiek en werd van tijd tot
t'g'd luide toegejuicht. Ook mejuffrouw Betsy
Schot (sopraan) had een gelukkigen avond;
zij beschikt over goede stemmiddelenen ver
tolkte de haar opgedragen partijen met veel
gevoel. Mejuffrouw Lüning (alt) vervulde de
partij van vrouwe Grimtrud in «Harpa"
•verdienstelijk; overigens trad deze zangeres
niet op. De pianobegeleiding liet niets te
•wenschen over.
De bevolking van Delft nam in het afge-
loopen jaar met 318personen toe en bedroeg
op 1 Januari j.l. 30397 zielen.
De vorige week is de bpkende bedelaar,
die zo'veel jaren in zijn rolwagentjetusschen
Rijswijk en Den Haag, de ga\en der voorbij
gangers inzamelde, gestorven. De Haagsche
correspondent van de AT. Gr. Courant weet
omtrent dezen man het volgende teverhalen
Tientallen van jaren kon men daar, dag
aan dag, in weer en wind, een gebrekkig
manneken in een rolwagentje zien zitten, die
wel niet bedelde, maar van de voorbijgangers
aalmoezen ontving. Dezer dagen stierf hij en
in een advertentie in de Haagsche bladen be
dankte zijn broeder degenen, die den 63-jari-
gen overledene hadden onderhouden. Er was,
naar ik hoor, wel reden voor die dankbetui
ging, want de ongelukkige bedelaar moet een
aardig fortuin hebben nagelaten. Trouwens
reeds jaren geleden werd mij verzekerd, dat
de «arme man" te Rijswijk tal van eigen-
domen bezat en een winkelzaak (die echter
onder een andere firma werd gedreven). Een
grossier vroeg eens inlichtingen aan een
bankier omtrent de soliditeit der firma en
ontving als antwoordgoed voor een tonne
gouds.
De heer J. Eden, van Haarlem, die bij
de wedstrijden op schaatsen op de Paterswol-
der plassen en te Amsterdam als overwin
naar uit het strijdperk trad, ontving tal van
bewijzen van belangstellingook een telegram
/an de Koningin-Regentes, die hem prees
dat hij Nederlands roem had hooggehouden-
De heer J. Eden is hedenochtend van
Haarlem naar Cambridge vertrokken, ter ver
dediging van den beker van den Prins van
Oranje, het vorige jaar door hem aldaar ge
wonnen.
Een allertreurigst ongeval heeft Maandag
te Haarlem plaats gehad ten huize van A.
W. v. D. in de Lange Raamstraat. Tijdens
de bewoners afwezig waren, is door het vlana-
valten van een naast de brandende kachel
geplaatst kinderledekant, een begin van brand
ontstaan op de boven-voorkamer. Nadat de
brand door de inmiddels teruggekomen be
woners was gebluscht, bleek dat hun 4-jarig
zoontje Johannes, die in een bedstede in die
kamer te slapen was gelegd, door den rook
was gestikt.
De liberale kiesvereenïgingen te Stiensen
Grouw hebben, evenals die te Leeuwarden
en te "Wirdum, den heer J. Troelstra, rijks
ontvanger te Leeuwarden, ter vervanging van
dr. J. Zaaijer Az„ candidaat gesteld voor de
Tweede Kamer.
De heer C. V. Gerritsen, te Amsterdam,
candidaat der radicalen, zal in de volgende
week voordrachten houden te Leeuwarden,
"Warga, Grouw en Stiens.
De sociaal-democraat H. Poutsnia (uitge
ver) is te Sneek in hechtenis genomen en
gevankelijk naar Leeuwarden gebracht.
Hij wordt verdacht in een toespraak tot
een schare werkloozen dezen tot geweld aan
gespoord te hebben. (Bil.)
De man, die Zaterdag j.l. van uit de Lem
mer op een ijsschots de Zuiderzee is inge
dreven, is Maandag op zijn vreemd vaartuig
bijna verstijfd v:ii de koude aan de kusten
te Oudemirdum komen aandrijven, waar hg
door den visscher M. de Vries uit zijn gevaar
lijke positie werd gered. Na bij dezen ver
warmd te zijn, is hij per rijtuig naar zijne
woonplaats gebracht.
Te Wijtgaard is een man tengevolge van
een val op het ijs overleden. Hij laat eene
eene vrouw en drie kinderen na.
Een ouderenpaar uit Oosterzee (Friesland)
ging een paar dagen geleden over gs een be
zoek afleggen bg familie. Hun kindje van
enkele maanden werd medegenomen, in een
slee geplaatst en flink toegedekt. Ter bestem
der plaatse aangekomen, werd het kindje uit
de slee genomen, doch tot hun grooten schrik
ontdekten de ouders, dat de levensgeesten
geweken waren.
Door te zware bedekking was het wicht
gestikt.
Op den In dezer was de sterkte der be
volking van de rijkswerkinrichtingen Veen-
huizen 3079 mangedurende 4892 zijn4969
personen opgenomen, 1597 ontslagen en 83
overleden.
Amsterdam. Een wandeling van 800
werkloozen, heden door enkele hoofdstraten
gedaan, leverde niets bijzonders op. Zekere
Steenbergen sprak de menigte toe en noo-
Reeds is gebleken, dat in het nieuwe wets
voorstel van de heeren Pijttersen en Schimmel-
penninck van der Oye ook opgenomen zijn dia
artikelen, waarover tusschen de beide voorstellers
geen overeenstemming is verkregen.
Uit de toelichting blijkt, welke de voornaamste
verschilpunten zijn.
Die heer Pijttersen blijkt tegen het in art. 6
neergelegde beginsel van afzonderlijke vergade
ringen van vereenigde vertegenwoordigers der
patroons en der werkliedenhet stelsel der ge
mengde Kamers wordt door hem voorgestaan in
het aitikel zijn de denkbeelden van dun heer
Schiminelpenmnk van der Oye belichaamd.
Ten opzichte van de samenstelling der Kamers
van arbeid acht de heer Pijttersen voor het lid
maatschap onnoodig het vereischte van het
Nederlanderschap. De leeftijd van 30 jaren is
door beide voorstellers aangenomen, maar de
heer S. v. d. Oye wil voor de verkiesbaarheid
als Jid eener arbeidskamer positieve kenmerken
aangenomen zien en de buitendien uitgeslotenen
uitdrukkelijk vermelden. Alzoo wil de heer
S. v. d. Oye, in tegenstelling met den heer Pijt
tersen, niet toegelaten zien vreemdelingen, maar
aan den anderen kant dan ook niet uitsluiten de
Zoodanigen, die vroeger, tot wellicht slechts een
paai" jaar te voren, patroon of werkman zijn ge
weest en thans hun beschikbaren tijd welhchtjuist
tenutte maken om hangende arbeidsvraagstuk
ken te bestudeeren en te toetsen aan vtoeger
opgedane ondervinding. Voorts wil de heer S. v.
d. Oye van het lidmaatschap uilgesloten zien
vrouwen en tappers en bordeelhouders. (Slijters
worden thans onder de verkiesbare calegoneen
ook opgenomen door den heer S. v. d. Oye, die
in bedoelden geest een gewijzigd art. 8 heeft
voorgesteld.)
In verband hieitnede wil de heer S. v. d.
Oye van het kiesrecht ook niet uitgesloten zien
patroons of werklieden, die, wegens leertijd of
andere redenen, hunne zaken aan kant gedaan
hebben, gepensionneerdzijn,rust gaan nemen, enz.
Terwijl de heer S. v. d. Oye wijders neemt,
dat evenmin als voor de afdeelingen en voor het
bestuur der Kamer, voor de Kamer in haar
geheel eenige verplichting mag ontbreken om
minstens eenmaal 'ijaars te vergaderen, acht de
heer Pijttersen deze verplichte bijeenkomst niet
nosdig en wil hij haar afhankelijk stellen van
de omstandigheden (art. 22),
De heer S. v. d. Oye kan zich moeilijk ver
eenigen met het (in artt. 32 en 33 nedergelegde)
beginsel betreffende de bijaenroepmg door de
Kroon, in buitengewone vergadering van eene
of meer afdeelingen van eene of meer Kamers,
of van eene of meer besturen van afdeelingen of
van Kamers en het daarmede verband houdende
bijwonen van die buitengewone vergadering door
een regeeringscommïssaris. De heer Pijttersen,
dit beginsel handhavende, doet daaromtrent op
merkingen, dat op bedoelde buitengewone ver
gaderingen het debat beperkt moet blijven tot
de op den oproepingsbrief vermelde punten.
De heer Pijttersen is tegen art, 37, hetwelk
aan de regeering overlaat te bepalen in boever
deze wet van toepassing zal zijn op personen,
werkzaam in fabrieken of werkplaatsen, die onder
direct beheer staan van een openbaar bestuur.
de toelichting stippen wij voorts nog 't
volgende aan.
Het «ooid uweikgever" is door den heer Pijt
tersen vei vangen door «patroon" de heerS. v.
d, Oye verving het woord «arbeider" door «werk
man".
De arbeidskamers zullen hebben te behartigen
alle belanden, die patroons en wei krielen ge
meenschappelijk raken, dus zeker niet m de laatste
-laats alles wat in vei band staat met riet aibeids-
i ontraet.
A'tVf beoogd wordt de instelling van permanente
colleges van enquête, met daaraan topgekende be
voegdheid om beéedigde en onbeëedige getuigen
op te roepen, veihooren af te nemen. enz.
handel, landbouw, scheepvaait, visscherij, in 't
kort: op het gansche gebied van den arbeid.
Onder de categorie «patroon" vallen alle onder
directeurs, meesterknechts, opzichters, bazen en
dergelijkenonder dezelfde categorie vallen zij,
die met behulp van een of meer loontrekkende
helpers thuis werken, hetzij voor eigen rekening
of voor onderen werken zij alléén, zonder hulp
van anderen, zoo behooren zij tot de categorie
der «werklieden".
Door de splitsing van de Kamers in bedrijfs-
afdeelingen ontstaat gelegenheid verzoening bij
ontstane geschillen door de eigen vakgenooten te
beproeven terwijl ook in dergelijke afdeelingen
met meer kennis van zaken zal worden beraad
slaagd.
In afw ichtmg van hetgeen de regeering ten
opzichte van bet kiesrecht voor de gemeenten zal
voorstellen, is het beginsel van proportioneele
vertegenwoordiging in de Kamers van at beid
voorshands achterwege gelaten.
Ook Is het stellen van regelen voor hetgeen
op het varkieringswerk betrekking heeft, in dit
ontwei p overgelaten aan het uitvoerend gezag.
Aangezien 't in de bedoeling ligt de bezoldiging
van den seci etaris der arbeidskamers ten laste van
het rijk te brengen, wil men haar ook door de
regeering doen vaststellen.
De keuze van de voorzitters der verzoenings-
bureaux zal door dezen geschieden uit de overige
leden der afdeeling, uit welke het bureau is voort
gekomen. De kans, dat men omtrent die keuze tot
overeenstemming zal geraken, wordt grooter door
aan het \erzoenings-bureau een permanent karak
ter te geven en de benoeming niet voor elk
concreet geval te doen geschieden.
't Ligt in de bedoeling om, wanneer etemg geschil
ontstaat in een bedrijf, hetwelk door eene af
deeling vertegenwoordigd is, de behandeling op te
dragen aan het verzoenings-bureau van deze
afdeeling; ook wanneer partijen slechts tijdelijk
binnen het ressort der Kamerwaartoe de
'afdeeling behoort, mochten vertoeven of lid van
eene andere Kamer van aibeid mochten zijn.
Als beginsel heeft gegolden de beslissing over
geschillen op te dragen aan weinig talrijke
colleges De tvyzc, «vaarop deze uitspraak zal wor
den verkregen, is overgelaten aan het bestuur der
Kamer, in overleg met partijen. Bijzondere of
plaatselijke omstandigheden kunnen daarop van
veel invloed zijn.
De gemeente-financién willen de voorstellers
niet bezwaren met de uitgaven, die het gevolg
zijn dezer wet. Door de regeering wordt derhalve
bepaald welke dier kosten door het rijk zullen
worden gedragen.
Door vrijstelling van zegelrecht enz.zullende
kosten der procedure tot een minimum worden
teruggebracht.
De anti re vol u lionnaire beginselen en do
volkssouvereiniteit.
In het Haagsche Dagblad bepleitte jhr. mr.
W. F. Rochussen de meening, dat dr. Kuypers
stelling omtrent de vereenigbaarheid Van demo
cratie en anti-revol. beginselen of, gelijk mr.
Rochussen het elders noemtvan volkssouvereini
teit en goddelijk recht der overheid de on
houdbaarste van alle paradoxen is.
Dr. Kuyper antwoordt daaropGij verstaat
mij niet. Als ik in democratische richting stuur,
blijft de overheid buiten spel; dan heb ik uit
sluitend op het oog de vertegenwoordiging van
het volk bij de overheid. En als ik er voor pleit
dat de Staten-Genei aal door een breeder kiezers
korps woiden gekozen, daardoor kan het volk
nooit souveroin worden. «Is in Duitschland het
volk dan souverein, omdat de Rijksdag er onge
veer zoo gekozen wordt, als ik hier te lande de
Staten Generaal zou wenschen gekozen Ie zien 7"
tHet overheidsgezag rust te onzent, krachtens
goddelijk bestel, bij het Huis van Oranje, en
noch aan de Staten-Geneiaal, noch aan de kie
zers komt ook maar eenig deel van dat overheids
gezag toe."
Ik wensch een grooter deel van het volk
kiezer. (Dat en dat alleen is het, wat ik met hel
streven at democratische richting op het oog bad
en heb".
t
Jhr. Rochussen ia met dit antwooid met vol
daan.
Het sturen in democratische richting zegt
hij wordt thans voorgesteld a's de onschul
dige wensch, dat het tot samenstelling der volks
vertegenwoordiging geroepen deel des volks groo
ter worde. Dat kan in den aanvang zeer onschul
dig zijn. Maar waar zal dr. K. belanden De
volkssouvereiniteit zal het indirect gevolg zijn.
De toejuiching, die de Stand, gevonden heeft in
de sociaal-democratische pers, is een feit, dat geen
ruimte overlaat voor misverstand.
