Hoek-van-Holland.
Letteren, Kunst en Wetenschap.
De detacheering van den len luit. der art.
A. L. Maas, bij den chef van den generalen
staf, zal voorloopig niet plaats hebben.
De heer W. M. Oppedijk, anti-rev. lid der
Tweede Kamer, zitting hebbende voor het
district Harlingen, is gisteren overleden.
Hedenmiddag te 3 uur is in eene plechtige
openbare zitting der correctioneele rechtbank
te Rotterdam geïnstalleerd de heer mr. 3.
H. van Meurs, benoemd tot rechter in dat
college.
Volgens officieele ambtsberichten zijn in
de afgeloopen week te Breda en Tilburg, te
Prinserihage en Rozendaal 1, in het geheel
10 nieuwe gevallen van pokken voorgekomen.
Het "Pad. spreekt het bericht tegen, dat
tot overbrenging tan de hoogere krijgsschool
naar Breda zou zijn besloten.
In de vergadering van den Nederlandschen
sBond voor Landnationalisatie", den '24n De
cember te Amsterdam gehouden, besprak de
heer D, R. Mansholt de plannen tot droog
legging van de Zuiderzee.
Die rede is thans uitgewerkt en aangevuld
in druk verschenen bij den uitgever P. Noord-
hoff te Groningen. De schrijver beoordeelt de
ontwerp-plannen der commissie in verband
met de werkloosheiduit een technisch,
financieel en economisch oogpunt en komt
tot de volgende conclusie:
1. Uit een technisch oogpunt is de binnen-
dijking der Zuiderzee, volgens de plannen der
Zuiderzee-commissie, zoo niet onuitvoerbaar, dan
toch zóo kostbaar en gevaarlijk, dat de even-
tueele directe en indirecte voordeelen voor den
staat op verre na ruet daartegen opwegen.
2. De flnancieele plannen der Zuiderzee com
missie -zijn ten eenemnale onaannemelijk voor
den staat, omdat de eventueeie voordeelen bijna
geheel komen aan eene kapitalistische corporatie
en de risico geheel aan den staat.
3. Indien de Nederiandsche regeering 200 a
300 niiilioen beschikbaar heeft voor de culbvee-
ring van landerijen, die 4 a 5 meter beneden
den waterspiegel liggen, dan kan deze som
afgezien natuuiiijk van onza dwaze eigendoms-
wetten oneindig vruchtbaarder worden be
steed aan land, dat boven den Waterspiegel ligt.
4. Er liggen in ons land duizenden hectaren
land, die aan de hand der nieuwe landbouw
wetenschap raet betrekkelijk weinig kosten in
vruchtbaie akkers herschapen kunnen worden.
Aan het referendum onder de leden van den
xBond voor landnationalisatie" over de statuten
wijziging hebben 104 leden deelgenomen. De
uitslag is, dat het door de iteeren Vitus Bruinsma
en Frowein voorgestelde nieuwe art. 1 is aan
genomen met 63 tegen 41 stemmen. Het luidt
thans als volgt>De Nederiandsche bond voor
landnationalisatie stelt zich ten doel den grond
te maken tot bet eigendom van de gemeenschap.
Teneinde dit doel te bereiken, tracht hij 4o.
te bevorderen de onteigening van grond ten be
hoeve van den staat, de provincie of de gemeente
2o. te voorkomen, dat de nieuwontstane gron
den in particulier eigendom overgaan."
Wat het beginsel van schadeloosstelling aan
de grondeigenaars betreft, twee bestuursleden
achtten eene stemming daarover thans niet ge
oorloofd, doch de di ie anderen wilden de leden
ook thans laten stemmen over het al of niet op
nemen van dit beginsel in de statuten, 65 leden
verklaarden zich daarvoor, 7 daartegen, terwijl
32 Zich daarover niet uitgesproken hebben. Van
deze laatsten waren 12 voor het bahoud van
bet oude artikel en 20 achtten dit gedeelte der
stemming onwettig.
Het beginsel van schadeloosstelling is dus in
het nieuwe artikel opgenomen.
In Recht voor Alle» komt een ingezonden
stuk voor van den heer Kol (Rienzi), waarin
hij het ten sterkste afkeurt, dat de redactie
voortdurend bluft kibbelen met de Porwiirts,
het orgaan der Duitsche socialisten, waarover
op het congres te Zwolle reeds geklaagd
•was, maar waarover de heer Domela Nieuwen-
huis eene Stemming wist te voorkomen.
Dezer dagen las men in genoemd blad
ïWij zijn te goed op de hoogte en zouden nog
wel wat meer kunnen zeggen, en misschien is het
uit vrees daarvoor, dat de Duitsche fractioneelen
zoo slecht over ons te spreken zijn."
Naar aanleiding van deze woorden richt Rienzi
den volgenden scherpen uitval tot den beer Dome
la Nieuwenhuis.
I Indien haat niet zijn gezond oordeel beneveld
en alle onpartijdigheid, alle rechtvaardigheid in
hem verstikt had, zou deze Jezuietische verdacht
making nooit uit de pen van onzen redacteur zijn
gevloeid. Moeten de lezers dier zinsnede, die vor
der niets anders van de Duitsche voorgangers
weten, dan het steeds onvolledige, vaak onjuiste
wat R. v. A. over hen mededeelde, met den indruk
krijgen alsof een troep ellendelingen aldaar het
vertrouwen van honderdduizenden genieten In
dien en onrecht erkennen is een eerdeze
volzin niet wordt ingetrokken of toegelicht, is hij
een blijvende schandvlek voor ons blad".
Domela Nieuwenhuis neemt zijn woorden niet
terug, maar verwijt aan den heer Kol, dat deze
niet op de hoogte der zaken is, en verklaart dat
stichtelijke pteekjes over de Liefde als drijfveer
lectuur is, die tut het velleden behoort.
Men herinnert zich waarschijnlijk; de zaak
van den gewezen O.-I. militair Bossart, aan
■wien, tengevolge eener administratieve ver
gissing, pensioen werd onthouden, en voor
wien de Tweede Kamer, toen hij zich tot
haar wendde, krachtig redenen van billijkheid
pleitte, maar die juist overleden was, toen zijn
recht eikend en het onrecht hersteld werd.
Naar de JJaagsche Ct. verneemt, heeft het
departement van koloniën het gebeurde nu
schitterend goedgemaaktaan de weduwe
B. is n.I., op haar verzoek om een gratifica
tie, toegekend de som van f1925, d. i.
het volle bedrag \an het pensioen, dat haar
man had moeten missen.
Aan den heer Sijthoffte Rotterdam is voor
de proef, die hij wenscht te nemen om daar
naar welwater te zoeken, van 12 Maart tot
20 April n.s. nabij de drinkwaterleiding een
open ruimte van 30 M1 afgestaan, die behoor
lijk omheind Zal worden en slechts éen uit
gang zal mogen hebben op den openbaren weg.
De werkzaamheden voor het maken eener
Nortonwel zullen Maandag a.s. worden aan
gevangen.
De hondententoonstelling, te houden van
wege de Ned. jachtvereeniging »Nimrod", te
Arnhem, in den planten- en vogeltuin op 23,
24 en 25 Juni, zal zijn internationaal.
De regelings-commissie fs samengesteld
als volgtF. W. baron van Tuyll van Seroos-
kerken te Velzen, voorzitterC. E. Perk,
onder-voorzitter; D. baron van Asbeck, le
secretaris; jhr. mr, A. Boëll, 2e id.; G. J.
Engelberts, le penningm.F. J. E. Evekink
Busgers, 2e idemJ. MLuden, kapt N. J.
A. P. H. van Es, jhr. C. L. W. C. van der
"Wijdt, allen te Arnhemdr. A. J. J. Klop-
pert, te Hilversum.
Bij gelegenheid dezer tentoonstelling zullen
schietwedstrijden en wedstrijden voor honden
worden gehouden.
Het in de Provinciale OverijsseUche en
Zwolsche Courant opgenomen en door ons
medegedeelde ingezonden stuk van G. Bruin
tjes te Arnbt-Vollenhove, naar aanleiding van
een schrijven van diens broeder uit de St.
Louis Vallei, wordt thans in hetzelfde blad
door den heer Noordtzij te Kampen bestreden.
Verbazen doet het stuk den heer Noordtzij
niet. Bij zijn vertrek uit Amerika was hij door
emigranten gewaarschuwd, dat men stelsel
matig valsche berichten zou uitstrooien om
de maatschappij er onder te krijgenwijl
het 300 verklaart hij voorde bezitters
van de landerijen in de St. Louis Vallei, waar
bij 3Vz millioen dollars betrokken zijn, van
veel beteekenis is, dat er Hollandsche boeren
blijven en komen, tot welk doel van die zijde
alle pogingen werden aangewend.
De heer Noordtzij somt in zijn schrijven
verschillende voorbeelden op om te bewijzen,
hoezeer het verhuizen der Hollandsche boeren
uit de St. Louis Vallei door den burgemees
ter en andere autoriteiten werd tegengewerkt,
en welke onware voorstellingen van de Platte
Vallei daartoe werden gegeven.
Volgens den brief van Andries Bruintjes
zaten de zestig personen, door den heer
Noordtzij overgehaald om naar de Platte
Vallej te vertrekken, op 13 Februari nog
met hunne goederen in de spoorwagens en
konden niet onder dak gebracht worden.
Ten aanzien van dit punt schrijft de
heer Noordtzij
sDat er 2 gezinnen nog in een spoorwegwagen
waren gezeten den 4 3 Febr., is waar. Ook het stuk
in de Enkh. Courant zegt dat. Maar dat beteekent
niets, wijl het e e r s t e-klasse-waggons zijn, goed
verwarmd, met een conducteurswagen als keuken
(met een groote kachel erin), die ik zelfbuurde.
De uittocht uit de St. Louis vallei moest
haastig geschieden, wijl anders niemand daar
ware weggekomen, en de huisjes konden natuurlijk
niet alle op éen dag worden gebouwd en de door
mij telegraplusch bestelde huisjes uit Grand Rapids
maar niet in een oogwenk te Crook zijn. Dat men
daaruit in de St. Louis vallei munt zoekt te slaan,
is voor mij begrijpelijk vooral als men niet alleen
meldt wat ik boven schreef, maar ook dat de door
Bruintjes genoemde Van Lummel eerst per brief
zekeie familie» weer naar de St. Louis vallei had
zoeken af te Jeiden. wat niet gelukte.
Of het dan den 13 Febr. gelukte M. d. R., ik
ontving brieien uit Crook loopende tot den 17
Febr. en Geileden week twee telegrammen maar
tan vertrek van emigranten spra
ken 2e «i et; wel van het tegendeel."
In een nader ingezonden stuk in de Prov.
Overijsselsche en Zwolsche Courant doet de
heer Noordtzij mededeeling van een bij hem.
ontvangen telegram, inhoudende dat geene
emigranten uit de Platte Vallei naar Alamosa
zijn teruggegaan. Aan deze mededeeling voegt
de heer Noordtzij een andere toe, n.L dat de
heer Merriman, die het tegen de Ned. Ame-
rikaansehe emigratie-maatschappij gerichte
ippoti: uitbracht, dit zelf reeds voor eenzijdig
heeft verklaard en thans ter oorzaak van uit
rapport vervolgd wordt.
De besteller verdacht van diefstal in
het postkantoor te Winschoten, heeft zich in
het huis van bewaring van het leven beroofd.
Naar aan de Roordbrah. wordt medegedeeld,
is de onlangs eervol ontslagen hoofdagent van
politie te 's-Bosch met een ongeveer 20-jarig
meisje in de richting van Antwerpen ver
trokken, vrouw en kinderen achterlatende.
Amsterdam. De noodlottige brand in de
"Van-Woustraatwaarbij drie mensehen zoo
ongelukkig om het leven kwamen, heeft de
belangstelling weer verlevendigd in het lot
van vrouw Halekor. die bij den brand op de Gel-
dersche kade zulk een ongelukkigen val deed.
Naar omstandigheden is haar toestand vrij
gunstig en zelfs eenigszias -vooruitgaande;
nog altijd ligt zij te bed, het geheele lichaam,
behalve het hoofd, in doeken gewikkeld. Haai
man en hare ouders komen de arme vrouw
dikwijls bezoeken. Nog altijd is haar op last
van de doctoren niets verteld omtrent den
vreeseljjken dood van hare drie kinderen.
(N.v.d.D.
Wie voor een paar jaar den eenzamen, woes-
ten oever van den Nieuwen Waterweg aan den
Hoek-tan-Holland gekena heeft en thans van
het fort het oog landwaarts langs de rivier richt,
moet zich verbazen over de verandering, die
daar heeft plaats gehad, aldus schrijft de Wesll.Ct.
Niet dat het dorre duinzand veranderd is in
weligen teelgrond, die ons lachende velden doet
aanschouwen aan de boorden van het breede
kanaal, geenszins 1 de verandering betreft alleen
kunstwerken van de machtige menschenhand, die
op zijn hoogst nog maar de inleiding uitmaken
tot het groote werk der landontginning, welke
ook daar zeker niet zal uitblijven. Doch deze
kunstwerken leveren thans reeds, hoenel nog niet
voltooid, een verrassend beeld van wat ervaren
bouwmeesters zoowel te land als te water in
korten tijd vermogen en zijn voor den Hoek eene
rijke belofte voor de toekomst.
Zij wijzen stilzwijgend doch welsprekend heen
naar het machtige Engeland, dat met alle natiën
gemeenschap heeft, door den handelsgeest zijner
zonen, en zijn de onontbeerlijke schakels in den
keten, die een innige verbinding moet vormen
tusschen het machtige eiland en het kleine
Nederland, ja meer, tusschen Engeland en Europa.
Even voorbij de vluchtbaven, eenige honder
den meters boven bet fort, liggen de stations
gebouwen van den spoorweg Hoek-van-Holland
Maassluis, eene lijn, die weidra beteekenis zal,
hebben in het internationaal vei keer.
Het eigenlijke station, ingericht voor het per
sonenverkeer, ligt het meest landwaarts in. Het
is een in de lengte zeer uitgestrekt gebouw,
dat vele vertrekken bevat. Tfóor het gebouw
ligt een geheel overdekt perron, naar onze
schatting wel ruim 300 M lang. dat aan de west
zijde om het station heenloopt en rechtstreeks
toegang geeft tot den steiger en de booten. Dit
perron wijst den reizigers voor Engeland een
eenvoudigen en gemakkelijke» weg naar de stoom
schepen, die hen verder moeten voeren.
Op eenige meters afstands van het hoofdsta
tion ligt, evenwijdig er mee en dichter bij de»
oever van den Waterweg, het gebouw van het
goederenvervoer en de douane, dat dezelfde
lengte heeft. Het is door drie pai en rails van het
hoofdgebouw gescheiden, terwijl de ruimte tus
schen beide door een ijzeren overkapping gedekt
wordt. De goederenloods biedt een kolossaler»
aanblik. Zij is n.L gedekt door een kap van ge
galvaniseerd, gegolfd ijzer, dat aliesn op da
muren steunt, zoodat de vloer geheel vrij is van
pilaren of stutten en er alzoo een bodemruimte
van 25 bij 110 meter beschikbaar blijft voor het
goederenvervoer. De goederentreinen kunnen dit
gebouw aan de noordzijde binnenrijden en dus
geheel onder dak bun last lossen direct op den
kolossalen vloer. De rails loopen echter ook langs
de westzijde om de loods heen, zoodat de waggons
zoo noodig in de onmiddellijke nabijheid dei-
booten kunnen gebracht worden. Ook bevinden
zich nog rails tusschen dit gebouw en den stei
ger, zoodat de treinen ook onmiddellijk aan het
water kunnen lijden. Aan de goedeienloods is-
het gebouw der douane vei bonden, waai op een
torentje geplaatst is als uitkijk voor de beambten.
De van de booten komende reizigers hebben
slechts den steiger en de rails over te steken om
voor het onderzoek in de daarvoor bestemde-
vertrekken te komen.
Langs de gebouwen der douane en der goe
deren loopt aan den wateikant een houten per
ron, dat overal voor de uitgangen door trapjes
gemeenschap heeft met den steiger. De steiger
eindelijk is een houten reus van 200 meters
lengte, die ongeveer 6 meters boven laagwater
verrijst. Het geheel is van ontzaglijk zware
palen gebouwd, en dat ze lang moeten zijn om
tot zulk een hoogte te stijgen en toch stevig in
den grond bevestigd te zijn, spreekt wel van
zelf, De steiger rust op 67 kolossale houtenjuk-
ken, alle gebouwd van lange, sterke palen met dito-
dwarsbalken. Negen meerpalen rijzen van afstand
tot afstandboven het gevaarte omhoog, teneinde
den stoomers gelegenheid voor aanleggen te bie
den. Deze meerpalen worden door zware Ijzaien
stangen aan den kaaimuur bevestigd, waar zij
diep indringen. Op den steiger liggen wijde rails
voor een kraan, die bij het laden en lossen dienst
kan doen en die dus verplaatsbaar is. De steiger
is gebouwd tegen een zwaren kaaimuur van de
zelfde lengte, die geheel van beton is opgetrok
ken. Het geheel biedt ruimte voor twee groote
zeebooten.
Dat er op het terrein nog verscheidene bijge
bouwen en inrichtingen van allerlei aard zuilen
verrijzen, spreekt vanzelf. Op éen hiervan mag.
de aandacht nog wel gevestigd worden. Het ia
een tweede steiger, op eenigen afstand naar boven
van den grooten gelegen. Deze is ongeveer 50 M
lang en zeer breed, terwijl hij aanmerkelijk lager
ligt dan de steiger bij het station. Twee trappen
geven gemeenschap met het water, terwijl een
derde breede tiap toegang geelt tot een empla
cement, waarlangs de rails van den spoorweg
zijn gelegd; op dit emplacement verrijst een
gebouwtje. Deze steiger moet dienst doen om het
vervoer van visch, die daar gelost wordt en on
middellijk overgebracht kan worden op den trein.
De spoorlijn eindigt nog niet bij het station, doch
loopt door tot even voorbij het fort voor het
vervoer van troepen.
Zoo eenmaal de lijn geopend is en het buiten-
landsch verkeer er zijn weg langs neemt, zal
verdere verandering zeer zeker wel volgen. Da
groote handelshuizen zullen bij de los- en laad
plaatsen gebouwen stichten, doch ook vooral de
neringdoenden zullen ongetwijfeld profiteeren
van de gelegenheid om zooveel reizigers en
ambtenaren gelegenheid te geven zich van alles
te voorzien.
Doch dit ligt in de toekomst.
Het heden biedt ons echter eene trotsche ett
schoone inrichting ten behoeve van dien mach
tigen koning der aarde den handel. Of alles
zal bevallen en aan 't doel beantwoorden. Wie
zal het zeggen 7
Zooveel is echter zekerde ruime aanleg, de
nauwe en gemakkelijke gemeenschap tusschen
den steiger, de personen en de gebouwen die
geheel door rails omringd zijn, zoodat de treinen
overal geplaatst kunnen -worden -waar zulks
vereischt wordt in bijzondere gevallenwaar
borgen een snel en gemakkelijk vervoer.
Hf de ïn tein a tin n a le ctiiferentie te Dresden,
ter beraadslaging over maatregelen tot bestrijding
der cholera, zal de Nederiandsche regeering worden
vertegenwoordigd door den minister-resident mr.
