A0. 3893.
Zondag 23 en Maandag 24 April.
N°. 8257.
z
Eerste Blad.
evenen?eertlgste Jaargang*.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Dinsdag.
UITGEVER: J. ODÉ.
Schiedam 22 April 1893.
Voor acht dagen groote ongerustheid in
België over hetgeen de eerstvolgende dagen
zouden brengenen thans, behalve in een
•enkele wyk, alom rust in het sterk bevolkte
koninkrijk. Men weet, wat sedert Zaterdag
gebeurde. Zondag, alom zooals men dat noemt,
betoogingenZondag de aanranding van den
burgemeester van Brusselonlusten te Ant
werpen, op verscheidene plaatsen dooden en
gewonden, de werkstaking overal geprocla
meerd. Acht dagen later, en ieder schier is
aan zijn werk getogen; het weekloon alleen zal
wat schraal zijngekwetsten zijn gestorven,
en andere zijn aan de beterhand; de toe-
-slandvan den burgemeester is niet ernstiger;
de ïust is teruggekeerd. En dat enkel is het
gevolg van de aanneming van het voorstel
-omtrent het kiesrecht van den afgevaardigde
Nyssens, dat zeker het algemeen stemrecht
niet geeft, maar dat in elk geval voorloopig
■als het eenig bereikbare ook door de meest
vooruitstrevenden dankbaar is aanvaard.
Dankbaarmen behoeft de Belgische bladen
slechts te lezen, om overal in hun beschou
wingen een gevoel van verluchting te ont
waren. Zou het wel juist zijn geweest, toen
deze week een Belgisch staatsman aan een
vei slaggever van Figaro zeide t> Waai lijk,
men vat in het buitenland te ernstig op, wat
hier gebeurt. Wij Belgen, leven als in een
trommel, en daarom kan ons niets ge-
beuien, of het maakt een gerucht en bewe
ging, geheel buiten verhouding met hetgeen
or werkelijk gebeurt".
Wij zijn zoo vrij, deze beschouwing zeer
optimistisch te noemen. De kaakslag aan den
heer Woeste, en de wond, den burgemeester
der hoofdstad op klaarlichten dag toegebracht,
terwijl hij rustig liep te wandelen, zijn een
paar slagen op de groote trom, met kracht
aangebracht! De bladen van verschillende
richting nemen de zaak geheel anders op. De
JStoile zegt, dat de uitslag der stemming over
het voorstel Nyssens haar uitmuntend voor
komt, en men elkander in het gansche land
daarmede gelukwenscht. De werkliedenpartij
is tevredengesteld en heeft een politieke ver
broedering teweeggebracht, waarbij alle par
tijen in het parlement, die werkelijk tot een
vergelijk zochten te komen, zich kunnen neder-
leggen. Rust en eendracht zullen daardoor
in het land terugkeeren. Ook de Jndépendance
beaamt dit, al geeft het blad toe, dat niet
ieder verkregen heeft, wat hij wenschte.
Ze Peuple slaat wat liooger toon aande
oplossing van de crisis is het gevolg van de
pressie, die op de volksvertegenwoordiging
is uitgeoefend door de algemeene werkstaking.
En de Héforme, het blad, dat schier eiken
koetsier in zijn rustpoozen, op zijn bok ge
zeten, leest, de Ztéformezegi, innig verheugd
te zijn met den uitslag en meent dat dit de
democratische en vreedzame oplossing van
de quaestie is, die zjj steeds begeeid heeft.
Enkelen, de onverzoenlijken, aanvaarden voor
het oogenblik het stelsel Nyssens, maar be
schouwen het als voorloopig, en op den duur
onvoldoende.
Schutterij en politie hebben in de laatste
dagen in verschillende plaatsen moeiljjke
dagen gehad: doch ze zijn er in geslaagd,
bijna zonder hulp van het leger, groote on
heilen te voorkomen. Nu de zaken weer op
orde, de gemoederen grootendeels gekalmeerd
zijn, hebben zij gelijk, die, zooals in Brussel
algemeen het geval it, meenen, dat het nu
maar goed zou ziju, de zaken blauw blauw
te laten, hun de vrijheid te hergeven, die in de
afgeloopen woelige dagen achter slot en gren
del zijn gebracht, en door het gebeurde zooveel
mogelijk in vergetelheid te dompelen, de
algemeene stemming zooveel mogelijk te
vei beteren.
Europa heeft het gebeurde in België met
de meeste aandacht gevolgd. Een bezetting
van België door een vreemde mogendheid
werd zelfs door Fiansche bladen als niet on
mogelijk voorgesteldde mogendheid, die
zich met deze bezetting zou belasten, was
natuurlijk Duitschland, aan welks adres bij
deze gelegenheid weer de gewone Fiansche
liefelijkheden werden gericht. Visschers in
troebel water worden er altijd gevonden; ze
kunnen gelukkig hun tuig vooiloopig weer
opbergen. Een onzer bladen geeft bij het
eindigen der crisis in België de volgende
beiangiyke beschouwing: »Wat kan Neder
land leeren uit de gebeurtenissen in Belgie
Vóór alles dient in het oog gehouden te
worden, dat de toestanden, en niet alleen d«
toestanden, maar de menschen ginds en hier
verschillen.
Nedeiland is geen land van industrie,
maar van handel in de eerste, van landbouw
in de tweede plaats. Er zija overal sociale
misstanden en onrechtvaardigheden, waarvoor
men het oog niet mag sluiten. Ook hebben
wij gezien in onze naaste omgeving dat, waar
de landbouw als een industrie gedreven wordt,
de arbeider niet ten om echte over exploitatie
klaagt. Maar in de groote fabiieken, in de
mijnwerken, met een talrijke bevolking, zijn
de gevaren, die uit de exploitatie van levende
arbeidskrachten voortvloeien, giooter en
ernstiger. Waarbij komt, dat de arbeiders
bevolking van Belgiëweinig ontwikkeld,
hartstochtelijk, gedeeltelijk gedemoraliseerd
door allerlei invloeden, gemakkelijker tot
daden van geweld is te brengen en overgaat
dan ons volk. Wij heeten niet voor niet
een flegmatische natie eu ons flegma komt
ons soms te pas.
Alleen onze kalmte raakt somtijds uit
geput en onze geschiedenis bewijst, waartoe
de Nederlander in dat geval in staat is. Nu
i* het niet zoo ver gekomen. Men kan
nog zeggen, dat een groot deel van ons
volk tamelijk onverschillig is voor het kies
recht. Toch niet zulk een groot deel, dat
lang uitstel van de kiesrechtregeling geoor
loofd zou zijn. Uit de kalmte, waarmede men
aanziet wat in Den Haag gebeurt, spreekt
vertrouwen. Dat vertrouwen moet worden
gewaardeerd door hen, die geroepen zijn voor
de publieke zaak te zorgenhet mag niet
worden teleurgesteld.
Wij hebben het vooideel, het begin van
een proef met een meervoudig kiesrecht in
België te kunnen waarnemen. Wij hebben
nu reeds gezien, hoe daar stelsels, die aan
capaciteit of bezit te grooten iuvloed toeken
den, zjjn gewraakt. Het gebeurde in België is
zuivere winst voor den Nederlandschen wet
gever. Het is een voorbeeld, hoe men de
dingen niet moet doen. Een reden om ze
hier beter te doen.
Binncnlandsche Berichten
SCHIEDAM, 22 Aptil 1893.
Bij de opening der inschrijvingsbiljetten,
voor de geldleening groot f68,000, rentende
3Va ten laste der gemeente, hedennamid-
dag door burgemeester en wethouders ge
daan, bleek dat er voor een totaal bedrag
van f 149,000 was ingeschreven.
Toegewezen werd aan de heeren Schorting-
huis en Stikker te Winschoten, flO.OOO a
99>/i f10,000 a 99'/» «/o en f23,000 a
999, oa en aan den heer A. Oppenheim te
's-Gravenhage f 10,000 a 99'/» en f15,000
a 99V« 7o
Aan de verordening op de pensioenen en
wachtgelden van ambtenaren dezer gemeente
ontleenen wij het volgende
Onder de regeling zijn begrepen alle per
sonen, die eene bezoldiging van meer dan
f50 uit de gemeentekas genieten, met uit
zondering van den burgemeester, de wet
houders en ambtenaren die aanspraak op
rijkspensioen hebben.
Het recht op pensioen ontstaat bij het ver
vullen van den 65-jarigen leeftijd of het be
komen van ziels- of lichaamsgebreken, die
hen voor den dienst ongeschikt maken, en
zyn bekomen in en door den dienst, of na
eenen diensttijd van 10 jaren. Ontslag wordt
verleend bij het ontstaan der ongeschiktheid
of het bereiken van den leeftijd van 70jaar.
Het recht op pensioen vervalt bij ontslag
ingevolge vonnis, plichtverzuim enz.alsmede
bi| het niet aanvragen van ontslag voor den
70-jarigen leefti'd. Van deze laatste bepaling
kan vijf malen, telkens voor 1 jaar, onthef
fing worden verleend.
Het pensioen bedraagt voor ieder dienst
jaar 1/60 van het traktement (over de laatste
5 jaar gemiddeld genomen), doch als maxi
mum 1/2 der bezoldiging en in geen geval
meer dan f1200.
l'/s pCt. der bezoldiging wordt als bijdrage
geheven. Vrijgesteld zijn zij, die minder dan
f1000 uit de gemeentekas genieten, terwijl
van de tegenwoordige ambtenaren eerst eene
bijdrage wordt gevorderd, wanneer hun trak
tement 4 Va pCt. of meer wordt verhoogd.
Het wachtgeld wordt verleend voor termij
nen van 2, -4, 8 of 15 jaar en tot een bedrag
van 50 pCt. der bezoldiging van het le jaar
en daalt zoo, dat het in het laatste jaar 25,
20 of 15 pCt. bedraagt.
Wegens de groote belangstelling, die de
echt populaire en met prachtige proeven op
geluisterde natuurkundige voordrachten van
den heer G. Dahne te Rotterdam en in de
voornaamste plaatsen van ons land hebben
gewekt en die door vakmannen zoo gunstig
zijn beoordeeld, zal achterstaande advertentie
aan de Rotterdammers zeker hoogst welkom
zijn
Wij vestigen er gaarne de aandacht op,
om ook onze stadgenoote», die bij het vorige
bezoek van den heer Dahne aan Rotterdam
zijne voordrachten met hebben bijgewoond,
ten sterkste aan te raden, van deze gelegen
heid om iets schoons en zeldzaams op natuur
kundig gebied te hooren en te aanschouwen
toch vooral gebruik te maken.
De heldere wijze, waarop de heer Dahne
zijne proeven toelicht, en de zekerheid, waar
mede die worden genomen, maken een druk
bezoek aan zijne voordrachten overwaardig.
By den heer L. J. J. Frackers, horloge
maker alhier, zijn ten toon gesteld een gulden
en een rijksdaalder, waarin zich ter grootte
van een stuivertje en een dubbeltje een uur-
weik bevindt onder glas. Het geheel is zeer
kunstig afgewerkt en moet dienen voor zak-
uunveik.
In ons nommer van gisteren is gemeld,
dat na de opening op 1 Juni van de lijn
SchiedamHoek-van-Holland dagelijks door
gaande sneltreinen zullen loopen, aansluiting
hebbende aan de Great Eastern Railway-
booten te Rotterdam, respectievelijk Hoek-
van-Holland. Dit laatste is onjuistdie treinen
zullen uitsluitend aan den Hoek-van-Holland
aansluiting hebben met de genoemde booten.
De gewone audiëntie \an den minister van
justitie zal Dinsdag 25 April niet plaats
hebben.
De heer mr. T. J. J. van Uije Pieterse,
bij kon. besluit van 2 Februari 1893 no. 28
benoemd tot consul te Ivonstantinopel, is als
zoodanig door de Turkscheregeering eikend.
Onlangs is door een behoeftig persoon te
Nederweerd een lequest gezonden aan H. M.
de Koningin-Regentes om ondersteuning tot
het bouwen van eene woning. Dezer dagen
is bij den burgemeester vanwege Hare Majes
teit ingekomen de som \an 20 gulden, om
aan dien behoeftige voor het opgegeven doel
te worden uitgereikt.
Naar het HU. verneemt, zal het voorloo
pig verslag over de wetsontwei pen tot wijzi
ging der pensioenwetten einde dezer maand
bekend worden.
De heer B. L. Tijdens, lid der Tweede
Kamer, is voornemens bij gelegenheid van
zijn interpellatie aan te dringen op staats
pensioenfondsen voor werklieden. (Centrum.)
Dr. Scliaepman, lid van de Tweede Kamer,
is gistel en voor den tijd van een maand op
reis gegaan naar het buitenland.
Het Vaderland meldt, dat de oud-minis
ter mr. R J. graaf Schimmelpeuninck vrij
ernstig ongesteld is.
.Abonnementsprijs, per kwartaal
franco per post, door het geheele Rgk
Afzonderlijke nommers
1.85.
- 2.50.
- 0.10.
«GBGAIlt BOTERITHAAT, B 2?.
Advertentieprijs: van 110 gewone regels met
inbegrip van eene Courant.1.10.
Iedere gewone regel meer. -0.10.
Driemaal geplaatst wordt tegen tweemaal berekend.
