A". 1893. Woensdag 31 Mei INT. 8282 ©venenveertg-ste Jaargang. Jan Pietersz. Coen. Bintenlaiidsche Berichten. Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Dinsdag. UITGEVER: J. ODÉ. C0URH1T. Abonnementsprijs, per kwartaal ƒ1.85. Franco per post, door het geheele Rijk- 2.50. Afzonderlijke somraers.- 0.10. BVRGAOs OT 15 II STRAAT, C! 2 7. ADVERTENTIEPRIJS: van 110 gewone regels met inbegrip van eene Courant1.10. Iedere gewone regel meer. O.IO. Driemaal geplaatst wordt tegen tweemaal berekend. Te Hoorn is heden het standbeeld onthuld van Jan Pietersz. Coen, die in deze merkwaar- .dige stad werd geboren, en die, eenvoudige burgerjongen, tot twee malen toe tot gouver neur-generaal van Nederlandsch Indië werd benoemd. Naar hedendaagsche zede, die er op uit schijnt te zijn, aan den roem van groote mannen te knagen, hun fouten en gebreken breed uit te meten, hun verdiensten te ver kleinen, heeft het bij een gelegenheid als deze ook niet aan aanmerkingen ontbroken. Daarom mogen de woorden van lof en ver eering, die van andere zij den den energieken stichter van Batavia worden gewijd, zooveel te meer worden gewaardeerd. Men heeft de Oostindische Compagnie, haar bewindhebbers en ambtenaren veel verweten maar men vergeet, dat in de dagen, toen 'Neerlands macht in Oost-Indie werd ge grondvest, 't niet juist altijd de besten waren, -die den vaderlandschen grond verlieten, om de Compagnie te dienen. Ondernemende, dappei e, krachtige mannen waien er echter ook onder, en naar het ge loofwaardig getuigenis van tijdgenooten van naam, behoorde Coen tot hen, van wien ge tuigd kon worden, dat hij was seen persoon seer modest van leven, zedich, van goeden aert, geen dronckaert, niet hoovaerdich, in raedt zeer bequaem, int stuck van de coop- jnanschap en boeekhouden hem wel \er- staende". Naar de gewoonte van dien tijd, dat de koopman zelf aan boord van den bodem, die rijn waren inhield, de reis medemaakte, of een vertrouwd persoon daarmede belastte, ver trok Coen op 20-jarigen leeftijd als onderkoop man naar Indië. De eigenlijke koopman was •liier dus de Oostindische Compagnie. Welnu, trouwer, werkzamer, kloeker dienaar heeft zij niet aan te wijzen gehad dan dezenjongen man. Twee malen heeft hij het ambt van gouverneur-generaal bekleed; de Jacatranen en Bantammers, door de naijverige Engel sehen tegen ons gezag opgestookt, heeft hij zijn krachtige hand duchtig doen gevoelen. De hoofdstad Jacatra heeft hij ingenomen en verwoest; op de pumhoopen dier plaats heeft hij de stad gesticht, die hij gaarne Nieuw- Hoorn had genoemd, doch die naar den wil van de bewindhebbers der Compagnie Batavia werd genoemd. Door Coens beleid werden de Engelschen genoodzaakt, zich uit den ïndischen Archipel te verwijderen, en de schoone groep der Molukken werd door zijn "voortreffelijk beleid aan Neerlands gezag onderworpen. Daarom eere aan de stadgenooten van den beroemden landvoogd, die hem door het op richten van een standbeeld een huldebewijs hebben geschonken, waarop zijn kloeke daden hem ten volle aanspraak geven. I) I T S C H L A X I). Aan het hoofd van de officieele jRsichs- Anzeiger van gisteren wordt tegengesproken, dat de keizer, onlangs bij de ontvangst \an den Servischen buitengewonen gezant Pan- telitsch, zich over den staatsgreep iu Servië uitgelaten en dien als een »schneidiges Unter- nehmen" geroemd zou hebben. Het hierop betrekking hebbende bericht uit Belgrado is onwaarde keizer sprak geen enkel der hem in den mond gelegde woorden, maar gaf slechts uitdrukking aan zijne vriendschap pelijke gevoelens jegens den jongen koning van Servië. Zoowel de stellige toon dezer logenstraffing als de spoed, welke daarmede gemaakt is, toonen welken indruk dit onware bericht uit Belgrado te Bei lijn gemaakt heeft. Trouwens, in den tegenwoordigen vei kiezingsstrijd zou het allicht op tendentieuse wijze kunnen worden aangevoerd als een bewijs der dicta- torische neigingen van den keizer. De Rijksdag telt 397 leden en evenzoovele kiesdistricten. Voor zooveel thans bekend is, hebben de sociaal-democraten in 316 distric ten candidaten gesteld, de anti-semieten in 93, de linkerzijde onder Richter's leiding in 97, die onder Rickert in 44, de nationaal- liberalen in 117. Het aantal conservatieve candidaturen is nog niet bekend. Het centrum bepaalt zich hoofdzakelijk tot de verdediging zijner zetels en stelde zeer weinig aanvals- candidaturen. In Beieren evenwel beproeft het centrum, vooral om de twee zetels voor Munchen te veroveren, een bondgenootschap met de anti-semieten. De sociaal-democraten leggen ditmaal bij den verkiezingsveldtocht buitengewoon groo- ten ijver aan den dag. Onder de werklieden, landbouweis en mijnwerkers worden strooi biljetten bij duizenden verspreid. Zij rekenen er bepaald op dat de verdeeldheid onder de groote partijen hun in de eerste plaats zal ten goede komen. In hoeverre hunne ver wachting zal worden verwezenlijkt moet na tuurlijk de tijd leeren, maar zeker is het, dat het aantal herstemmingen voor den Rijks dag dezen keer grooter zal zijn dan ooit te voren. Van de leden van den vorigen Rijksdag hebben zich tot dusver niet-herkiesbaar ver klaard 20 conservatieven, 23 centrum-leden, onder wie graaf Ballestrem, baron Von Huene, graaf Hoensbroeck en graaf Preysing, 11 nationaal-liberalen, 10 leden der vrijzin nige volkspartij, 2 sociaal-democraten, 3 Elzassers, 1 Welf en 2 onafhankelijken, onder wie vorst Bismarck. F R A N E B IJ K. De Kamer heeft bij de beraadslaging over het ontwerp tot wijziging van kiesdistricten, in verband met den aanwas en met de ver mindering der bevolking, een amendement goedgekeurd tot afschaffing der wet, hou dende verbod van meervoudige candidaturen voor de Kamer. Een voorstel, volgens hetwelk eenig open baar ambt onvereenigbaar is met het mandaat van afgeiaardigde, is met 312 stemmen tegen 216, ondanks den tegenstand van den minister president, in overweging genomen. De Kamer heeft goedgekeurd de verlenging der heffing tot 30 Juni van de tegenwoordige rechten op peti oleum. De Senaat heeft het wetsontwerp betref fende de liquidatie der Panama-maatschappij aangenomen en de wet op de petroleum- belasting voor éene maand geprorogeerd. Bij een tusschentijdsche verkiezing voor de Kamer, te Ver vin s (Aasne), is een conser vatief vervangen door een republikein, den heer Denécheau, directeur van VEclair. Blijkens een telegiam door den heer Del- cassé uit Indo-China ontvangen, is de blokkade van Khone den *22u door de Eransche expe- ditionnaire colonne verbroken, bijna zonder tegenstand en zonder verlies aan Fransche zijde. Te Tunis heeft Zondag de officieeieopening der nieuwe haven plaats gehad, in tegen woordigheid van den bey. De Fransche minister van justitie, Guërin, zeide in een redevoering, dat Frankrijk in Tunis een werk van vrede en beschaving verricht. Den 6n Juni zal te Parijs het jaarlijksche congres van de katholieke werklieden-veree- nigingen geopend worden. Het zal tot den 12n daaraanvolgende duren. Een groot aantal punten van behandeling staan op het pro gramma, alle min of meer in verband met het denkbeeld om het revolutionnair socia lisme te keer te gaan en de toepassing der leer van den paus, vevat in zijne encycliek over den toestand der werklieden, te bevor deren. KOORWEGEN. De regeering besloot in de Storthing het ontwerp aan te bieden betreffende de uitgifte van 3 millioen van het tot nog toe niet uitgegeven gedeelte der leening van 1892. Dit ontwerp volgt uit het besluit van de Storthing om het fonds der hypotheekbank door een staats-subsidie met éen millioen te vergrooten. E S L A H D. De keizerlijke familie is Zondagavond van Moskou naar Petersburg teruggekeerd. De door de dagbladen openbaargemaakte woor den, welke de czaar tot hem begroetende deputatiën te Moskou gericht heeft, moeten niet op de staatkunde betrekking gehad hebben. OOSTENRIJK. hr zijne toespraak, welke de keizer Zater dag bij de ontvangst der delegatiën hield, wordt het onveranderd voortbestaan van zeer -vriendschappelijke betrekkingen met alle mogendheden geconstateerd, en het onver zwakt voortduren van de gLttriige omstandig heden, welke overigens de handhaving des vredes voor de naaste toekomst verzekeren. Voorts is de toestand ook in dit opzicht onveranderd, dat de regeering zonder neven bedoelingen eene stelselmatige verdere ont wikkeling van het leger en de oorlogsvloot als haren plicht beschouwt. In hun antwoord op de rede, waarmede de keizer de delegatiën ontving, hebben de beide voorzitters verklaard, dat zij in den keizer den bewaker zien van den Europee- schen vrede, en dat hunne vaderlandsliefde het hun ten plicht stelt te waken voor de instandhouding en ontwikkeling van de strijd krachten des rijks. De voorzitter der Hon- gaarsche delegatie voegde er bijsDe Oostenrijksch-Hongaarsche staat moet sterk zijn om een gewenscht vriend en een ge ducht vijand te kunnen wezen". Van de jong-Czechische leden der beide delegatiën heeft de keizer, bij de particuliere ontvangst dier lichamen ten paleize, niet de minste notitie genomen, terwijl hij alle andere leden toesprak. I T A L I E. De Kamer heeft Zaterdag bij geheime stemming met 145 stemmen tegen 75 het voorloopig budget tot 30 Juni goedgekeurd. Zondag werd te Parma een monument voor Garibaldi ingewijdde vertegenwoordigers van 150 vereenïgingen woonden de plechtig heid bij, welke nog werd opgeluisterd door de onthulling van twee gedenksteenen voor deltalianen, gevallen gedurende den vrijheids ooi log of den Fransch-Duitschen oorlog. Ook werd Zondag te Palestro op het slag veld een monument onthuld ter eere van de aldaar in 1859 gevallen soldaten. De hertog van Aosta vertegenwoordigde bij deze plech tigheid den koning en hield het eerst eene rede, Deputatiën van den Senaat en de Kamer van afgevaardigden, van het leger en de marine, en verder tal van andere officieele personen waien aanwezig om de dooden te eeren. Generaal Fabre heeft vanwege Frankrijk gesproken. Hij zeide onder anderen dat de gevoelens van menschlievendheid bij de wis selingen der politiek steeds stand houden. Het is eene verheffende plechtigheid die thans plaats heeft, want zij bewijst dat men niet slechts de gevallen soldaten eert, maar ook dat de gevoelens van broederschap in het hart der volkeren bewaard blijven. Kolonel v. Pott heeft vanwege Oostenrijk bedankt voor de eer aan de Oostenrijksche dooden op het slagveld bewezen. Ook hij sprak van de broederschap der volken. Opgemerkt dient te worden, dat hij zeer toegejuicht werd. iHet Vaticaan logenstraft het gerucht, dat

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1893 | | pagina 1