IQ art. 5 stelt de minderheid der voorbe-
reidings-commissie voor, afgevaardigden naar
de Tweede Kamer, de Staten en den Gemeen
teraad uit te sluiten van de bestuurstafel der
kiesvereeniging, op grond, dat zij, die zelf
afgevaardigden zijn, niet tevens een overwe
genden invloed mogen oefenen in een ver-
eeniging, welke de candidaat-afgevaardigden
beoordeelt en kiest. Voorzeker een juist be
ginsel, dat echter moeilijk is toe te passen,
waar zooals in Schiedam voor de ver
schillende openbare 1 .edieningen helaas zoo
weinig geschikte personen beschikbaar zijn;
men loopt door die toepassing groot gevaar
de beste krachten uit te sluiten. Vandaar,
dat de meerdei beid een middenweg voorslaat
hoogstens J/s der bestuursleden en nooit de
voorzitter en de onder-voorzitter mogen af
gevaardigden zijn.
Dat het minimum der contributie van f 0.75
niet kan behouden worden spieekt vanzeive.
De vereenigiug moet haar deuren wijd open
zetten voor de toekomstige kiezers, en voor
die is een bijdrage van f 0.25, zooals de com
missie voorstelt, hoog genoeg.
In de candidaatsteliing is een groote her
vorming voorgesteld. Zij laat dan ook veel te
wenschen over. Op de vergadering dient men
behoorlijk voorlereid te zijn. Daarom wordt
voorgesteld, dat de candidaten door minstens
3 leden en uiterlijk 4 dagen voor de ver-
gadenng schriftelijk aan het bestuur moeten
zijn opgegeten, hetwelk dan deze candidaten
in een plaatselijk blad bekendmaakt.
Bovendien noodigt het bestuur de candi
daten uit de vergadering bij te wonen. Een
uitstekend voorstel. De kiezers moeten de
denkbeelden der candidaten kennen om zich
hehooilijk van hun kiesplicht te kunnen
kwijten.
Eindelijk wil de commissie de mogelijkheid
openlaten om ook anderen dan partijgenoo-
ten te candideeren. Vooral bij gemeenteraads
verkiezingen behoeft de politieke kleur niet
op den voorgrond te staan. De Goddelijke
oorsprong van den bijbel ofde onfeilbaarheid
van den paus bijv. heeft toch waai lijk met
een goed beheer der gemeentezaken al
bitter weinig uit te staan. Wie de maat
schappelijke nooden kent, de behoefte aan
hervormingen diep gevoeltwerklust en
werkkracht bezit, hij is een goed vertegen
woordiger, hij zij Roomscli of Onroomsch. Een
goede vertegenwoordiging behoort een beeld
te zijn van de groote maatschappij en even
min uit lieden van den stand als van een
geloof samengesteld te wezen. En waai lijk,
Schiedam is aan goede krachten niet rijk
het zou roekeloos zijn die, welke de minder
bemiddelde standen en de katholieken en
anti-revolutionnaire partijen zeer zeker bevat
ten, te weren. Samenwerking van allen, die
van goeden wille zijn, zietdaar bovendien het
beste middel om te komen tot het einddoel:
een maatschappijgegrondvest op ware
menschenmin, op echt christelijke liefde.
Het denkbeeld van het vaststellen van een
program \inden wij zeer gelukkig. De be
spreking van hetgeen de gemeente kan en
dus moet doen tot maatschappelijke verbete-
ripg, zal leiden tot een helderder inzicht in
die dingen bij de burgers en hun vertegen
woordigers; het programma zal een bereik
baar doel aangeven, waarheen met voorzich
tigheid en voortvarendheid moet worden ge
stuurd. Het zal krachtig kunnen bijdragen
om het verkiezingswerk te verheffen boven
de persoonlijke quaesties, die het in de oogen
van de edelsten meestal, vootal in kleine
plaatsen, ontsiert. "Wij zeggen persoonlijke
quaesties, niet personen-quaesties. Het zou
naïef zijn te meeuen, dat ook deze kunnen
vermeden worden. Eerst zal de kiesvereeniging,
zoo practisch en zakelijk mogelijk, dienen vast
te stellen in welke richting het gemeente
bestuur in de eerste jaren behoort te werken
maar dan zal noodzakelijk volgen de bespre
king en beslissing, welke personen de meeste
waarborgen opleveren voor degelijken en
vluggen arbeid in die richting. De reeder,
die een schip uitrust, zal niet alleen zorgen
het doel der reis duidelijk aan te geven, hij
zal ook nauwlettend toezien op bekwaamheid
en flinkheid van de bemanning.
Het program luidt:
Financiën.
Wering van alle uitgaven van weelde.
2. Voortdurende toepassing van het beginsel,
dat de belastingen moeten worden gelegd
op de financieel sterke en sterkste schouders.
Onderwijs:
3. Bevordering en vei betering van het onder-
Wijs zoodanig, dat het meer ten goede komt
aan on- en minvermogenden en aan de
behoefte van de Schiedamsche industrie.
Handel cn Nijuerheidn Openbare Werken.
4. Vei betering van onze havens, gi achten,
wegen en straten, dusdanig, dat zij meer
in overeenstemming gebracht worden met de
eischen van hygiëne, handel en nijverheid.
Sociaal'Oecononnsche onderwerpen.
5. Krachtige handhaving van de bestaande be
palingen op slechte arbeiderswoningen.
G. Oprichting van volks- en schoolbaden.
7. Verbetering der loonen van de laagstbezoi-
digde gemeente-ambtenaren en werklieden.
8. Vaststelling van een minimum-loon en maxi
mum-wei ktijd voor de Werklieden der gemeente
en in de bestekken der gemeentewerken,
behoudens de noodzakelijke uitzondei mgen.
9. Toepassing voor zoover mogelijk van
het ptetnie- en participatie stelsel in de in-
dustrieele ondernemingen der gemeente.
Dit programma ts door de commissie mei
algomeene stemmen vastgesteld.
Het is onze bedoeling niet, elk dezer 9
punten uitvoerig te behandelen. Wij gelooven,
dat uit het program voldoende blijkt de geest,
de richting der ontwerpers en dat die over
eenkomt met wat de waarlijk vrijzinnigen
in den lande, van welke godsdienstige kleur
dan ook, willen. Het zou ons verwonderen,
indien deze en gene de aanmerking niet
maakten, dat enkele punten wel wat meer
uitgewerkt, wat scherper omlijnd mochten
wezen, en wij zouden zoo'n aanmerking uit
stekend kunnen begrijpen. Maar toch, laat
ons voorzichtig zijn en van een kiesvereeni
ging vooral geen voor-raad maken. Slechts
de geest zij aangegeven, waarin men verlangt
te zien wei ken, en dit doet het program zeer
zeker voldoende.
Dat een talrijke, opgewekte, waardige ver
gadering a.s. Dinsdag het belangrijke werk
der commissie bekrone J
(Verletering.) In ons hoofdartikel j>Ons
lager ondeiwijs III" staat in de 2e kolom regel
23 v. b. de tusschenschool voor meisjes, moet
eijn de Fransche school voor meisjes.
Blijkens bij den minister van buitenlandsche
zaken ingekomen anbtsberichtzijn de Duitsche
regeeringspreridenten aan de Nederlandsche
grenzen aangeschreven, den invoer toe te
staan van overzeesche wol, over Nederland
sche havens aangevoerd.
De minister van buitenlandsche zaken brengt
ter kennis van belanghebbenden, dat blijkens
mededeeling van den cc osul-generaal te
Kaapstad, de invoer van honden in de Kaap
kolonie verboden is.
Bij de herstemming voor twee zetels in de
Prov. Staten van Noord-Brabant in het dis
trict Heusden zijn uitgebracht 3148 geldige
stemmen. Gekozen werden de heeren J. J.
van Tienhoven van den Boogaai d, met 1537,
en P. L. Honcoop, met 1126 stemmen, bur
gemeesters van Werkendam en van Heusden.
De heeren Bink en Den Boer verkregen
4101 en 769 stemmen.
Daar het gedurig voorkomt, dat ouders en
voogden die wenschen dat hunne zoons of
pupillen als volontair bij het instructie
bataljon te Kampen in dienst treden, uit
voerig om inlichtingen vragen, heeft de majoor
commandant P. R. Goudschaal, om deze tijd-
roovende correspondentie zooveel mogelijk te
beperken, aan de burgemeesters van alle
gemeenten des rijks gedrukte inlichtingen
gezonden.
Hoewel ook tusschentijds jongelieden worden
aangenomen, hebben de eerstvolgende oproe
pingen van volontairs plaats tegen 5 Juli, 46
Augustus, 27 September en 8 November a.s.
Zooals bekend kan worden geacht, is het
instructie-bataljon in hoofdzaak bestemd tot
vorming van korporaals en onderofficieren bij
het wapen der infanterie voor het leger hier
te lande en de koloniale troepen.
Aan de instelling is een cursus verbonden,
die gevolgd wordt door hen, die, uitmuntende
door gedrag en ijver, aanleg bezitten om bij
den hoofdcursus, mede te Kampen gevestigd,
tot den rang van 2n luitenant der infanterie
te worden opgeleid.
Om bij het instructie-bataljon te worden
toegelaten, moet een jongeling aan de volgende
vereischten voldoen
4o. Een leeftijd van 16, 17 of IS jaar.
2o. Geschiktheid voor den krijgsdienst, ge
constateerd door een geneeskundig onderzoek
van den chef van den geneeskundigen dienst
te Kampen.
Hoewel geen volkomen zekerheid opleve
rende, is een voorloopig geneeskundig onder
zoek door een officier van gezondheid in de
naastbijzijnde garnizoensplaats aan te bevelen,
aangezien daardoor dikwijls noodelooze ïeis-
kosten vermeden kunnen worden. Bit onder
zoek geschiedt kosteloos.
De veibintenis voor den dienst hier te
lande wordt op 46-jarigen leeftijd voor acht
en op 17-jaiigen en hoogeren leeftijd voor
zes jaar aangegaan. De verbintenis voor den
kolonialen militairen dienst wordt aangegaan
voor negen jaar, waarvan zes te dienen in
Oost-Indie.
Wie meer aangaande de instelling wenscht
te weten, kan zich dus vervoegen tergemeente-
secietarie, waar men ongetwijfeld gaarne be
reid zal zijn alle gewenschte inlichtingen te
verschaffen.
De Indische Tolk bevat een schrijven van
kolonel G. E. V. L. van Zuylen, over het
hachelijke van onzen toestand in Atjel).
sKaloet-Tamiang-Langkat-Segli" schrijf tb ij
er boven, en wijst erop hoe overal in het
noorden van Sumatra door gemis aan de
noodige strijdkrachten de barometerstand van
ons prestige aan het dalen is. En dan de
woorden, die er onlangs in het Engelsche
Parlement gesproken zijn ȕs dit alles te
zatnen nu nog niet genoeg om het »perykel"
te doen inzien?" vraagt hij szal men blijven
voortgaan met halve maatregelen, waar het
betreft de legerverbetering, terwijl men voor
spoorwegen en irrigatie den eersten stap heeft
gedaan op den goeden weg?"
De heer Van Zuylen beroept zich op de
opiniën van den staf-officier Van Heutz en
den geleerden onderzoeker Snouck Hurgronje,
die een bezadigd doch krachtig optreden
aanbevelen. In 4886 heeft de heer Van Zuylen
zelf, toen pas uit het Indisch leger hier terug
gekeerd, er op gewezen, dat het leger in een
toestand van uitputting verkeerde, die het
ergste moest doen vreezen, en geconstateerd,
dat alleen een tijdelijk groot overcompleet
aar» Europeanen zou kunuen voeren tot het
in orde brengen van den volkomen toestand
van slagvaardigheid en geoefendheid die ten
minste van zoogenaamde veldtroepen moet
gevorderd worden. Men viel hem bij, maar
toch is er niets veranderd. De gebeurtenissen
bevestigen thans echter meer en meer de
gegrondheid zijner •waarschuwing; daarom
herhaalt hij thans de vraag, voor bijna 7jaar
gedaan3>Zullen regeering en volksvertegen
woordiging de verantwoording op zich nemen
voor de gevolgen van de door onze onmacht
mogelijke rampspoeden, die van zulken om
vang kunnen worden, datjwij^er onze O.-I.
bezittingen door verliezen
De particuliere correspondent te Batavia
van de Telegraaf geeft de volgende schets
van den heer Pijnacker Hordijk.
ïEr zijn weinige Gouverneurs-Generaal
geweest, die zich zoo volkomen hebben afge
zonderd als onze tegenwoordige landvoogd.
De man is in Indië gekomen, naar het schijnt,
met een zeer sterk vooroordeel tegen de
geheele Europeesche gemeente. In ieder
Europeaan heeft hij van den eersten dag af
aan iemand gezien, die geen ander doel had
dan hem op de eene of andere wijze zoo
mogelijk dienstbaar te maken aan vuig eigen
belang. Niemand in zijne omgeving schijnt
hij immer vertrouwd te hebben, zelfs niet
de hoogst geplaatste ambtenaren. Hij kwam
nooit anders te Batavia dan wanneer het
volstrekt noodzakelijk was, en bleef er nooit
eeu uur langer dan noodig, zoodat er van
vertrouwelijke aanraking met de departements
chefs en de leden van den Raad van Indië
geen sprake kon zijn laat staan jnAt par
ticulieren. De rest van den tijd sloot hij zich
op in zijn paleis te Buitenzorg, waar hij met
niemand dan den algemeenen secretaris ge
regeld in aanraking kwam en tweemaal
's jaars met de races om beurten een
paar der hoogste ambtenaren voor eenige
dagen te logeeren vroeg, doch zonder zelfs
bij deze zeldzame gelegenheden blijk te geven
van eenig verlangen naar meer intieme ken
nismaking. Natuurlijk stond hij hun steeds
met de grootste bereidwilligheid te woord,
wanneer zij hun verlangen te kennen gaven
hem over eenig punt te willen spreken.
Zelf een gesprek uitlokken doet hij zelden of
nooit, en behalve enkele uren in gezelschap
van anderen of aan tafel ontmoet hij zijne
gasten in 't geheel niet."
In de te Amsterdam gehouden 12e gewone
jaailijksche algemeene veigadering van aan
deelhouders in de jiAlgemeene Maatschappij
van Levensverzekering en Lijfrente", welke
werd gepresideerd door mr. W. van der
Vliet, als president-commissai is, werd mede
gedeeld, dat commissarissen uit hun midden
tot hun vice-president en als zoodanig tevens
lid van den Raad van advies, gekozen hebben
den heer mr. H. L. M. Luden te Amsterdam,
die deze opdracht heeft aangenomen.
Uit het verslag der directie bleek dat op
uit. Dec. 1892 verzekerd is een kapitaal van
f 32,503,381.70, rente f353,255.48. Het winst
saldo bedroeg f 87,970.02.
Commissaiissen deelden mede, dat de re
serve-berekening is opgemaakt door de direc
tie, terwijl zij door den wiskundigen commis
saris en den wiskundigen adviseur werd
geverifieerd, dat zij zich overtuigd hebben, dat
de opgegeven cijfers overeenkomen met de
hoeken der maatschappij en dat de als actief
opgenomen waarden werkelijk aanwezig zyn.
Commissarissen stellen voor
lo. De balans en de rekening en verantwoor
ding goed te keuren en aan directeuren décharge
te verleenen van het door hen gevoerd beheer
over het afgeloopen boekjaar.
2o. Van het winst-saldo volgens art. 29 der
statuten een bedrag van f 27,029,95
aan te wenden tot afschrijving op
extra reserve en onkosten-reserve,
3o. Uit te keeren i 60,271.05
4o. Op nieuwe ïekening over te
brengenj 69.02
f87,970.02
waardoor het dividend voor de aandeelhouders
kan worden vastgesteld op f 60.per aandeel
waarop 20 pCt. is gestort en f220.op de
volgestorte aandeden, terwijl aan verzekerden
met aandeel in de winst lVa pCt. kan wot den
uitgekeerd over het bedrag gedurende het bestaan
hunner verzekeringen aan premién door hen aan
de maatschappij betaald, zoodat zij, die van den
aanvang af verzekerd zijn, 18 pCt. over eene
jaai premie ontvangen.
Deze vootstelien werden door de vergadering
zonder discussie aangenomen.
