SPORT.
Letteren, Kunst en Wetenschap.
Gemengde Berichten.
ÜL
derd, en de nachten rustiger, zoodat er hoop
bestaat, dat de prinses over eenige weken
geheel hersteld zal zijn.
Blijkens een telegram van den gouverneur-
generaal van Nederlandsch-Indië, van 18 dezer,
wordt de gouvernements-koffieoogst op Java
voor dit jaar thans geraamd op 103,176
pikols. (Stct.)
De Amst. Ot. schrijft de volgende beharti
genswaardige woordenBzoo zijn onze manieren".
De protestmeeting van "Woensdagavond
heeft aanleiding gegeven tot groote wan
ordelijkheden.
Ofschoon die meeting belegd was om te
protesteeren stegen de lage manieren van
het spreken over de Nederlandsche werk
lieden, door verschillende leden der Tweede
Kamer bij de behandeling van het kieswet-
ontwerp", hebben de woordvoerders zich
bepaald om de aanwezigen op te ruien
tegen het Kamerlid jhr. Ru tgers van Rozenburg.
"Wanneer "men het Kamerverslag in het
iStaatsblad gelezen heeft, staat men v ïbaasd,
dat het raadslid Nolting, de scherpzinnige
sociaal-democraat Fortuynde geleerde
dr. Vitus Bruinsma en de voorzitter van den
Centralen Raad Rot, zich hebben kunnen
schuldig maken aan zoo grove verdachtma
king van een man, die den moed van zijn
overtuiging gedurende zijn langdurige par
lementaire loopbaan nimmer prijs gaf.
In de geheele redevoering van den heer
Rutgers komt geen enkele volzin voor
waaruit blijktdat ssmalend" over den
»werkman" wordt gesproken.
De woordvoerders kunnen dus óf niet lezen
óf maakten zich schuldig aan kwade trouw
en opruiing.
En wanneer zij, die zich als leiders van
de massa opwerpen, de kunst van lezen zóo
slecht verstaan, hoe moet het te dien opzichte
dan wel met hun gehoor gesteld zijn.
Doch, aangenomen zelfs dat de heer Rut
gers gezegd had wat men hem toedicht, dan
nog past het allerminst aan de leiders der
sociaal-democraten, voor zich het recht alleen
te eischen usmalende" uitdrukkingen (e
bezigen.
Het schijnt dat deze candidaat-Kamerleden
in de toekomst zich gerechtigd achten straat-
steenen als argumenten te mogen bezigen
tegenover hen, die de deur van de Tweede
Kamer niet op hun eerste geklop wagen
wijd open willen zetten.
Het Haagsche Dagblad meent, dat de voor
stelling door jhr. Rutgers van Rozenburg ge
geven van een aantal kiezers der toekomst
(als de kieswet er doorgaat) door hetgeen
Woensdagavond te Amsterdam geschiedde,
ten voile is gerechtvaardigd.
Hecht roor Allen laat, na op zijne wijze
eene voorstelling gegeven te hebben van het
voorgevallene bij de straattooneelen, welke na
de meeting van Woensdagavond te Amster
dam zijn voorgevallen, met grootere letter
deze opruiende woorden volgen:
»Wg achten het onverantwoordelijk voor
zichzelf, zijne vrouw en kinderen, om onge
wapend zich te wagen aan sabelhouwen en
stokslagen der politie. Slechts ah we gewa
md zijn evenals de politie, dan staan onze
kansen gelijk. Nu locpen wij alleen kans
om door de huurlingen der bourgeoisi mis
handeld te worden. Wanneer zal het volk,
opgeroepen door het trommelen der burgerij
gewapenderhand zijne rechten doen gelden:
Wanneer zal ook hier het d la lanteme
door de straten donderen "Wanneer De
autoriteiten schijnen alles te doen om deze
ure te veihaasten. "Welaan, dan ten strijde
Dit is, zegt het Handelsblad terecht, ge-
wetenlooze taal. De schrijver er van weet
zeer goed dat, als de militaire macht op
treedt, de dus opgeruide ongelukkigen de
slachtoffers worden!
In den afgeloopen nacht is in de Maas
voor Rotterdam verdronken de agent-majoor
A. H. Kool, terwij! hij belast was met den
dienst op hethaveubootje. Kool had een goe
den naam als rechercheur en maakte zich
o. m. zeer verdienstelijk bij de opsporing van
de kostbaarheden, indertijd door de smilli»
oenenjufïrouw" Jannetje Struik door oplichting
verkregen. (W. B. Ot.)
Door de Haagsche politie is in den afge
loopen nacht huiszoeking gedaan bij een man,
verdacht van zich schuldig te maken aan
het fabriceeren van valsche munt. Drie val-
sche rijksdaalders werden in zijn bezit gevon
den, doch geen gereedschap of vormen.
Door eene onbekende oorzaak is te Haar
lemmermeer eene boerderij, bewoond door D.
van Wieringen, afgebrand. Niets is gered. De
geheele oogst is door den brand vernield.
Naar wij lot ons genoegen kunnen mede-
deelen, is in den toestand van den brigadier
Ottengoff, die Woensdagavond op de Hooge-
sluis te Amsterdem werd gewond en wiens
opneming in het gasthuis noodig was, in
de laatste 24 uur merkbare verbetering
gekomen. (HMd.)
De landbouwer te Meijel, die onlangs bij
ongeluk in liet hoofd getroffen werd door
een pijl uit eene handboog, is aan de ge
volgen daarvan bezweken.
Een zeer belangrijke zaak komt Maandag
bij den raad van Zwolle in behandeling, n.l.
een plan tot ontginning der pl. m. 480 hec
taren heidegronden onder Wapenvelde, aan
gekocht ten behoeve der Zwolsche drink
waterleiding. Het plan is op uitnoodiging van
burg. en weth. opgemaakt door den directeur
der Nederlandsche Heidemaatschappij, den
heer H. J. Lovink.
De kosten zijn op f56,200 geraamd.
Men schrijft aan de Arnh. Ct. uit Velp dd.
17 Aug.
Heden hield het Ned. Jong. "Verbond alhier
haar uitnemend geslaagde zomervergadering,
waarop ongeveer een 300tal leden en belang
stellenden aanwézig waren. Door verschillende
sprekers werden opwekkende en kernachtige
woorden gesproken, o. a. door ds. Hoogen-
huize van Nijmegen en ds. Göpoer van Am
sterdam. Ook door den heer Van Oosterwijk
Bruin, eere-voorzitter van het verbond, werd
een hartelijk en welgemeend woord ten beste
gegeven. Zoowel het bondsbestuuralsdeafdee-
ling Velp met hare uitstekende zangveree-
niging, die ons op waarlijk schoone liederen
telkens vergastte, kunnen met blijdschap en
dankbaarheid op dit zoo goed geslaagde feest
terugzien. Ook de schoone wandeltocht, over
Rozendaal naar Valkenhuizen, viel in veler
smaak en was zeer geanimeerd. Puntige
woorden, hartelijke toespraken en schoone
liederen wisselden elkander ook hier steeds af
en verhoogden de feestvreugde zeer. En toen
wij, nadat ons door den voorzitter van het
verbond, den heer IJoogenbirk uit Amster
dam, een woord van dank en een hartelijk
vaarwel was toegesproken, vergenoegd huis
waarts keerden, een iegelijk naar zijn woon
stede, waren wij allen dankbaar en verblijd
vanwege de groote zegeningen, ons geschon
ken op dezen dag.
Te Os (N.-Br.) woedde Donderdagnacht
een felle brand. Vijf huizen, bewoond door
landbouwers, werden met eenige varkens een
prooi der vlammen. Een oude vrouw van 80
jaar werd met moeite gered.
Door de gemeente- en vrijwillige brand
weer, wier spuiten echter niet konden wer
ken, wegens gebrek aan water, werd met
emmers water ijverig gewerkt, om den voort
gang van den brand te stuiten. Het ver
brande was slechts gedeeltelijk verzekerd.
De oorzaak is onbekend.
Sedert eenige dagen wordt in Middelburg
het volgende druk besproken:
Een klerkje, dat geld voor zijn patroon
ophaalde, kwam in een winkel in de Lan-
gedelft, waar hij iets had gekocht, en be
weerde, dat hij een zakje met geld, ongeveer
f 60, op de toonbank gezet en heengaande ver
geten had mede te nemen. Hij vroeg dit zakje
met geld terug, maar men beweerde later,
dat hg' zich vergiste en men niets van zulk
een zakje met geld afwist.
Zijn bewering werd echter zoo stellig her
haald, dat de politie en justitie daarin aan
leiding vonden zich met de zaak te bemoeien
een door haar ingesteld onderzoek, waarbij
de echtgenoote van dien winkelier een lang
durig en herhaald verhoor heeft ondergaan,
had tengevolge, dat tegen haar thans rechts
ingang verleend is en de zaak in openbare
behandeling komen zal.
Tierde Internationaal congres tegen het
misbruik ran alcoholische dranken.
Belangrijk in de hoogste mate was de laatste
dag van het congres, waarop zeer veel besproken
dat voor ons land groote beteekenis heeft.
Gelukkig waren de HoIIandscbe onderwijzers aan
de staatsschool vertegenwoordigd om, zij he1,
ook nog slechts in naam van een honderdtal, te
getuigen dat zij den strijd tegen den alcohol
hadden aangebonden en zoo de eerste schrede
hadden gezet op den weg, in Amerika, Engeland,
Zwitserland en Belgie betreden, om door onder
richt en vooral door voorbeeld de kinderen op
het gevaarlijke van den alcohol te wijzen.
Daarna kwam de kwestie der volkskoffie-
buizen ter sprake, waarbij door dr. Ruysch, be
stuurslid van den voiksbond, gewezen werd op
licht bier als het meest geschikte middel om den
jenever te bannen. Hij staafde zijn opvatting
door zich te beroepen op het getuigenis der
Nederl. professoren, aan hetwelk bij groote waarde
hechtte. De discussie over deze meening was niet
alleen zeer levendig, maar ook zeer belangrijk.
Bijna alle landen gaven delessen hunner ervaring
ten beste, en zij kwamen allen daarop neer Be
proef dat niet, want ge valt van den wal in
de sloot. Mevr. Seimer uit Denemarken, de ver
tegenwoordigers uit Engeland, uit Zwitserland,
uit Zweden, allen zeiden wat een Friesche
dame op eigenaardige wijze aldus uitdruktedoor
zoo te handelen zijn wij gekomen van de asch
in bet vuur. Meer uit de theorie spraken de
verdedigers van het lichte bier, die in het afge
trokkens de schadelijkheid er van niet inzagen.
De hier reeds meer genoemde ds. Koch wees de
mannen der theorie op zijn ervaring uit de ge
vangenis, die hem leerde dat bier-drinken de eerste
aanleiding was van menige misdaad en prof.
Forel wees op het tamelijk waardeiooze van het
eenstemmig oordeel der Nederl, geleerden. Eens
zeide hij noemden alle Duitsche geleerden,
met uitzondering van een paar, waartoe ook hij
behoorde, de hypnose humbug, onzin nu (eenige
jaren later) luidt het oordeel geheel anders
zoo zal het ook gaan met het oordeel over den
alcohol. De conclusie van het interessante debat
werd door een der sprekers aldus samengevat:
in volkskoffiehuizen geen licht bier, want voor
hen, die gewoon zijn alcohol te drinken, is het
niet zwaar genoeg, en voor hen, dia eenmaal
dronkaards waren, is het le zwaar.
Eindelijk want het was intusschen reeds
i 2 uur geworden kwamen de wettelijke maat
regelen ter sprake, die spoedig achter elkan
der werden afgehandeld. De verbodswetten, gelijk
zij in zeven staten van Noord-Amerika met goed
gevolg en gezagenden invloed op armwezen, ge
vangeniswezen, politiewezen, dat bijna geheel
ontbreekt, worden gehandhaafd, lokten een kort
debat uit, waarin ook nog gesproken werd over
Bersbrook en Toscet (een van de wijken van
Liverpool), waar dezelfde gezegende gevolgen
worden aanschouwd. Merkwaardig waren ook de
mededeelwgen over den invloed van de i>Local-
option" wet, d. i. eene wet, waarbij aan de ver
schillende gemeenten toegestaan wordt, bij meer
derheid van stemmen uit te maken of en hoeveel
plaatsen van drankverkoop er in die gemeente
mogen zijn.
Geen invloed kende men toe aan belastingen
op alcohol, tenzij de wetten daarvoor internatio
naal werden. Met belangstelling werden gevolgd
de mededeelmgen van het Gothenburger stelsel,
dat in Noorwegen, na de verandering, door de
matigheidsgenootschappen in de zeden teweeg
gebracht, grooten invloed gehad heeft. Tevreden
over dat stelsel was de heer Jensen uit Christi-
ania niethij erkende dat de voordeelen zeer
groot waren, maar het streven van velen in
zijn land was nu geworden om Local-option te
krijgen en niet alleen wetten te hebben op
sterken drank, maar ook op bier en wijn.
"Vurig was het debat, hetwelk nu volgde, over
de Nederl. Drankwet en hare werking. Terwijl
de heer Goeman Borgesius tot de conclusie kwam
dat deze wet, hoewel slechts ten deele uitgevoerd,
etn krachtig wapen is in den strijd tegen het
misbrnik van alcoholische dranken, traden eeni-
gen, waaronder de heer Aan der Meulen, ont
vanger der belastingen, met een statistiek tegen
deze bewering op. Het is niet te doen om in een
oogwenk van de juistheid van verschillende sta
tistieken op de hoogte te zijn, maar wel kan
een ieder verstaan dat de conclusie rer hebben
minder arrestaties plaats van dronkaards, derhalve
werkt de drankwet gunstig" niet juist behoeft
te wezen. Evengoed en zij, die beweerden
veel met hat volk in aanraking le komen, zeiden
dat het aldus was evengoed kan het zijn r
dat de hand minder streng dan in den beginne
aan de drankwet gehouden wordt en er meer
dronkaards, vooral uit de hoogere standen, met
rust worden gelaten. De voorzitter trad tegen
de laatste bewering, door dr. Gunning uit Zwolle
geuit, met kracht op, en roemde de wei king
van de drankwet.
Het was in de zaal van de hitte bijna niet
uit te houden, toen, na een korte rede van dr.
Scbmith, die o. a. eischte dat alle schulden, die
in dronken toestand, hetzij door te spelen, hetzij
door iets te koopen, gemaakt worden, niet geldig
zijn voor de wet, de voorzitter het congres met
een woord van dank aan de aanwezigen sloot.
Het volgend congres za! in 1895 te Bazel worden
gehouden.
Des avonds was er eene alleraangenaamste
afscheids-soirée, waarbij de congresleden kennis
maakten met de praktische wijze, waarop de
Engelschen door dissolvmg views werken, om ten
slotte van elkaar afscheid te nemen, en weder
ieder in eigen land en eigen stad te werken,
versterkt en voorgelicht door elkanders ervaring.
Dr. JOH. W. PONT.
Schiedam, 19 Aug. '93.
De heer W. Rademaker meldt uit Kopenha
gen, dat bij de gehouden wielerwedstrijden te
Malmo, in den een-mijls en hnlf-mijls wedstrijd,
de meeste mededingers in de laatste ïonde vie
len, en een groot aantal machines vei nietige
werd. Alleen Watson kon in beide nummers
er door en langs komen. Rademaker moest
echter voor dien hoop gebroken machines en
menschen stoppen. In de vijf-ruijls wedstrijd
gebeurde er niets en sloeg Rademaker Watson
met 4 yards?
i Door den heer P. W. Scheltema Beduin wer-
den eergisteren te Kopenhagen 2 eerste en door
i den heer W. Rademaker 1 tweede prijs gewon
nen bij de wielerwedstrijden aidaar.
De bekende Roomsch-katholieke historie
schrijver, dr. W. J. F. Nuijens, te Westwoud,
vierde gisteren zijn zeventigsten verjaardag.
Naar wij vernemen, moet de heer H. J.
Sphimmel voornemens zijn het voorzitterschap
van den raad van beheer van de koninklijke
vereeniging iHet Ned. Tooneel" neer te leggen.
Aan mr. J. N. van Hall zou het voorzitterschap
zijn aangeboden, doch hij zou daarvoor hebben
bedankt. (A. Ct.)
Charcot, de beroemde professor aan de ïSalpé-
trière te Parijs, is Woensdagnacht in zijn bed
dood gevonden in bet kleine dorp Morvan, waar
hij in gezelschap van twee zijner leerlingen de
vacantia doorbracht. Men meent dat een bart-
aandoening een eind aan zijn leven gemaakt
heeft.
Hot gemeentebestuur van Brugge had eene
brandspuit in reparatie gegeven. Maar het
duurde weken en maanden, en de spuit kwam
niet terug. Eindelijk werd de burgemeester
verwittigd dat de fabrikant de spuit aan het
gemeentebestuur van een dorp verhuurd had
om tijdens de droogte het land te besproei
en. "Van daar briefwisselingen, twist en waar
schijnlijk processen.
-
De hitte in Engeland. In Engeland, maar vooral
in het groote Londen is de warmte verschrikke
lijk 93° F. in de schaduw heeft reen op het
ïGreenwich Observatory" waargenomen, terwijl
de lange duur van die hitte ze des te ondragelijker
maakt.
In het district Athford zijn vele oogsters ge
dwongen het werk te stadiën. Tal van gevallen
van zonnesteek worden gemeld een landman,
Wood, is er aan bezweken. Ook uit het sLydd
Camp" worden tal van dergelijke gevallen ver-
