A°. 1894.
Woensdag 24 Januari
N°. 8452.
Eersle Blad.
.A. chtenveertigste
Jaarffanff.
Verschijnt dagel ks, uitgezonderd Dinsdag,
UIT G EVE L ODÉ.
Van de oplaag van ons
nummer van 21 en 22 Ja
nuari is geen enkel exemplaar over
gebleven. Aan veler verzoek kunnen
we dus voorloopig niet voldoen, doch
we hebben besloten de beide artike
len „TER GEDACHTENIS" en
„TER UITVAART" afzonderlijk uit
te geven, zoo mogelijk ook gebonden.
Deze uitgave zal binnen eenige
dagen verschijnen.
TER UITVAART.
BuitenlaiHlscUc Be richten*
Abonnementsprijs, per kwartaal
Franco per post, door het geheele Rijk
Afzonderlijke nomtr.ers
t 1.85.
2.50.
- 0.10.
it Cf 55 K A r t BOTEItSTBA ITT, R a 7.
Advertentieprijs van 110 gewone regels met
inbegrip van eene Courantf 1.10.
Iedere gewone regel meer. - 0.10.
Driemaal geplaatst wordt tegen tweemaal berekend.
Ziet, hoe lief ze hem hadden
Zeoch, het doet ons zoo goed. te mogen
vertrouwen, dat onder se alle menschen van
goeden wil, die Schiedam huisvest, kunnen
begrepen worden. Ge kwaamt buiteneen
geestverwant drukte u zwijgend de hand, en
ge gingt verder. Maar daar kwam een ander,
een, wiens richting met die van den ge
storven vriend zeer uiteenloopend was, en
hartelijk, hartelijker dan anders, klonk diens
woord tot ons: «gij moet wel diep getroffen
zijn En dan volgde een verhaal van Haver
Schmidts stil weik; hoe hij een ziek kind
och, dat er bij moest komen»'t was van
andersdenkende ouders" opzocht, er mee
speelde, en 't zijn ellende trachtte te doen
vergeten. Ja zelfs dat zelfs is eigenlijk
verschrikkelijk zells had hij eens een
katholieke, diep, diep bedroefde weduwe op
gezocht, om haar een woord van troost toe
te spreken 1
O God! wat is de wereld bijwijlen nog
benauwend voor een fijn gevoelende ziel
Zoo ging Vrjjdag, zoo ging Zaterdag, zoo
ging Zondag voorbij. Zondag 21 Januari en
Maandag 22 Januari 1894, ze zullen voor
Haver Schmidts vrienden in Schiedam dagen
blijven, waarvan de gedachtenis nimmer uit
hun geheugen zal worden gewischt. Zondag,
daar waren ze in »Paulus" bijeen, in buiten
gewonen getale. Men behoefde het niet
te vragen, of er diepe ontroering heerschle
in die menigte, die kudde zonder herder I
Daar trad ds. P. H. Hugenholtz Jr. van Am
sterdam voor hen op. Zijn woord was na
tuurlijk gewijd aan de nagedachtenis van
onzen overleden vriend. Naar aanleiding van
Handelingen XI vers 24a j>Hij was een goed
man en vol des Heiligen Geestes en des ge-
loofs", werd ons nog eenmaal de man ge-
teekend, met zijn verheven opvatting van
Heiligen Geest en van geloofwerd ons wel
degelijk de zwaarte van het verlies, dat wij
leden, herinnerdmaar werd ons toch ook
het bemoedigend woord niet onthouden, dat
waar de geest blijft leven, de troost niet
verre is.
En weldadig aangedaan, hoe bedroefd ove
rigens ook, zijn we elk ons weegs gegaan,
als treurenden, maar niet zonder hoop.
Ook n de Groote Kerk was door ds. C. L.
van den Broek Haver Schmidts heengaan be
sproken. Hier was de tekst: Spieuken 19
vers 21J: i>De raad des Heeren, die zal be
staan". In hartelijke bewoordingen werd van
den oveiledene gewaagd, als van een man
met vele gaven van hoofd en bait, een man,
wiens lust was weldoen, wiens beeld, wiens
gestalte voor ieders geest zal blijven staan.
En gisteren hebben we hem begraven. We
hebben zijn stoffelijk overschot, dat onder
bloemen en kransen bedolven was, vergezeld
naar zijn laatste rustplaats. Langs de straten,
waar de lijkstoet doortrok, waren tal van
woningen gesloten. Door de pi-oteslant«che
begratenis-vereeniging, die zich daarvoor had
aangeboden, word het lijk graf.» aai ts ge
bracht, terwijl de slippen van het lijkkleed
werden gedragen door de predikanten bij
de Ned. Iierv. gemeente C. de Wilde Cz.,
C. L. van den Bioek en P. C. A. Halffinan
en dr. Joh. W. Pont, predikant der evang.-
Luth. gemeente. Op de begraafplaats zelf
was reeds lang te voren een ovei groote me
nigte verzameld, maar onmiddellijk bij de
geopende groeve een eerewacht, door vorsten
te benijden honderden van leerlingen en
oud-leeilingen, de weezen uit het weeshuis
der hervormden, en eenige verpleegden uit het
diaconiehuis in de voorste rijen, allen met be
traande ocgen. Lieve, trouwe handen hadden
den bodem der groeve met bloemen bestrooid.
Langs de wanden van het graf slingeiden ran
ken van klimop! Zoo moest het zijn In zijn
gezonde dagen had Haver Schmidt de natuur
lief, waren bloemen zijn lievelingen. Op bloe
men rust zijn stoffelijk omhulsel, bloemen
bedekken liet 1
Ook tal van bloemkransen en palmen be
dekten de kist, waren aan de lijkkoets gehan
gen en werden wegens luin groot aantal door
deputaties gedragen. Onder die kransen
waien er van leeilingen, oud-leeilingen, wee
zen, de Protestantenvereeniging, de vereeni-
giiig »Paulus", het Leidsche studentenkorps,
vrienden enz.
Er is bij Haver Schmidts graf niet gespro-
keu. Meermalen had hij vroeger gezegd, dat
hij, voor zich zelf, daarmede met ingenomen
was. Kon dit bij zijn eenvoud ook wel anders?
Doch welspi ekender dan de meest welspre
kende redevoering was de zwijgende hulde,
hem bewezen door de lange rij van deputation,
n.l. de kei knieesters, kerkeraad en collectanten
der Ned herv. gemeente, het bestuur der
Protestanten vereeniging" en van den »Pro-
testantenbond", afdeeling Schiedam, het be
stuur der vereeniging nPaulus", dat der
«Maatschappij tot Nut van't Algemeen" met
zijn eere-voorzitter dr. Vaillant, de senaat
van het Leidsche studentenkorps en vertegen
woordigers van de afdeelingen Vlaardingen en
Delftshaven van den «Protestantenbond".
Aan de groeve waren mede tegenwoordig
de burgemeester, de wethouders, de secretaris
en leden van den gemeenteraad, terwijl van
elders vele vrienden en vereerders van den
oveiledene gekomen waren om hem hun laatste
hu'de te brengen.
Aan een anderen wensch van den geliefden
doode is eveneens bij zijn begrafenis voldaan.
In den kring van zijn leerlingen, waar hij
zoo innig, zoo vertrouwelijk kon spreken,
liet hij zich meermalen uit, dat hij wel
wenschte,»erzou bij ziju graf worden gezongen".
Welnu, dit is geschied. Leerlingen en oud-
leeilingen hebben boven de geopende groeve
aangeheven: Lied 224, uit de godsdienstige
liederen van den Nederland«chen Protestan
tenbond het eerste, zevende en achtste vers.
Dij liet Graf.
Wij legden diep gebogen
Den weg naar 'tkeikhof af,
En zien met weenend' oogen
Ter néér in 'topen graf.
Het bergt iets van ons leven,
Ach in zijn donk'ren schoot
Wij willen 't volgzaam geven,
Maar onze smait is gioot.
Wij leggen ui Uw handen
Den liefst en, besten schat.
Verbreekt Gij dierb're banden,
Zijn wij soms moed* en mat
Toch gaan wij met U mede
Naar 't land, dat Gij ons wijst,
Wel vaak met wank'le schrede,
Maar 't bai te dankt en prijst.
Wat Gij ons badt gegeven,
Dat naamt Gij ons weêr af,
Maar 't beste blijft toch leven,
't Verzinkt niet in het graf.
Het schijnt wel gansch veiloren,
Maar blijft alious ons deel.
De lieid', mt U geboien.
Verwint den dood geheel.
En toen, nadat de treurende verwanten
zich hadden verwijderd, toen zijn die kinderen,
die jongelingen en jonkvrouwen, die jonge
weduwen, ja, want die waren er ook
allen getiokkeu langs de groeve, en tranen,
parelen, ja parelen zijn gevallen op de bloe
men, en God weet hetwat voor
heerlijks op dat oogenblik gewrocht is in die
jeugdige harten, nu ze hun laatsten groet
brachten aan den man, die zoo veel heeft
liefgehad.
Ja, ook hij zal leven, nadat hij gestorven is,
F K A N K R IJ K.
De Senaat heeft met 132 togen 84 stem
men besloten ook aan vrouwen het stemrecht
te geven bij de samenstelling der rechtbanken
van koophandel.
In de Kamer van afgevaardigden was het
Zaterdag een dag van interpellation, nadat
de Kamer, bij opsteken der handen, hot trac-
taat met Siam bad goedgekeurd.
Allereerst had de heer Garnard een vraag
omtrent de plannen der regeei ing ten aan
zien van den buffet staat tusschen Indo-China
en Birma. De heer Casimir Perier antwoordde
kortweg, dat deze zaak nog eeist in het
stadium van het aardrijkskundig ondeizoek
vei keert, en de regeering weigert, eenige
verklaring te geven.
Vervolgens ondervioeg de heer Mirnmn den
minister van justitie over den rechtskundigen
bijstand in de departementen, en hield de
lieer Hamei een interpellatie ovei de vei In
ging der belasting op de ongebouwde eigen
dommen spr. stelde bij motie voor dat de
Kamer zou vei klaren, van de legeenng zoo
spoedig mogelijk vermindering dezer belasting
te vei langen. De regeering verklaaide zich
bereid, bij monde van den minister-president,
deze formule te aanvaarden. Door de Kamer
werd deze verklaring met bijval begioet;
met 374 tegen G stemmen nam zij de motie-
Ramel aan.
De heer Vigué sprak nu geruimen tijd
over liet verbod tot opvoering van Haupt-
manns »Ames solitaites" in liet sThë&tre
libre", daarbij betoogende dat bet stuk geen
anarchistische strekking heeft. De heer Ray-
nalminister van binnenlandsche zaken
antwoordde dat de vertaler van het stuk,
de heer Alexander Cohen, als anarchist in
hechtenis' was genomen, en de regeering wist
dat door de anarchisten een manifestatie bij
opvoering op touw gezet zou worden, om
welke reden de regeering heeft gemeend de
opvoering te moeten vei bieden.
Het verding met Siam (van 3 October
1893) is Zaterdag door de Kamer goedgekeuid,
die daarna met 279 tegen 233 stemmen
besloten heeft een voorstel van den afgevaar
digde Jacques in behandeling te nemen, om
den aanleg van een kanaal voor groote schepen
van Rouaan naar Parijs voor eene zaak van
openbaar nut te verklaren.
Graaf De Mun, een der bekwaamste lei
ders der rpactionnaire partij, doch die zich
tot de republiek »geralheerd" had en dien
tengevolge bij de vorige verkiezingen de
nedeilaag leed, zal naar het parlement lei ug-
keeien. Hij is Zondag te Morlaix gekozen.
Te Havre winnen de republikeinen een
zetel.
In de gisteren gehouden zitting der Kamer