<xe in e n g (1 o li e r i c h te n.
Post en Telegraphie.
Een voorname oorzaak der bestaande mis
standen is bet verschil in denkbeelden aan
gaande de ontwikkeling van den ambachtsman
thans met die uit den tijd van het gilde-
wezen. Terwijl in den gildetijd de leerling aan
ajn baas zedelijk gebonden was en zich verbond
een bepaalden tijd in zijn dienst te blijven,
js die band thans uitsluitend financieel.
Zoodra de leerling meer verdienen kan, gaat
hij naar een anderen baas, ook al is het
verschil in loon onbeduidend of, wanneer
(je baas zijn leerling goed en spoedig ont
wikkelt en voor zijn werk bekwaamt, gaat
deze zich als concurrent tegenover zijn baas
vestigen, hetgeen uit een financieel oogpuut
ook noodzakelijk is. Spieker maakt een ver
gelijking tusschen ons vaderland en andere
fandenzooals DuitschlamlOostenrijk
Zwitseilandwaar contracten bestaan, op
wier verbreking straften zijn gesteld, zoodat de
patroon meer waarborgen voor zijn leerling
heeft en bij zelf bekwaam voor zijn vak is.
De middelen tot verbetering van den be
staande» toestand besprekende, acht de heer
Smeen"e vermeerdering van theoretische
kennis een onmisbaar middel. Daartoe is noo-
dio- oprichting van herhalingsscholen, waar
de° veieischte kennis woidt verkregen. Een
krachtige stoot in deze richting is gegeven
door de »My. tot Nut van 't Algemeen", wie
daarvoor alle lof toekomt. Ook herinnert
spreker aan Thorbecke's denkbeeld aangaande
het ondei wijs op de buigerscholen, die schei
ding van theoretische en practische opleiding
verlangde, en op de eeilijke uitvoering dier
wet door minister Geertsenm in 1873, die pro
fessioneel (practischondei wijs op de burger
scholen ongeooi loofd en onraadzaam achtte
als eenzijdige bevomrechtiug. Van zeer groot
belang zijri ook de burgeravondscholen, waai
de toekomstige ambachtsman zoo goed ont
wikkeld wordt, doch welke scholen helaas nog
zoo weinig bezocht worden, en nog wel het
allerminst door dien zoom van jongelieden,
die dat onderwijs het meest behoeven.
Behalve deze pogingen van overheidswege,
zijn er ook vele van paiticuliere zijde onder
nomen; zoo heeft Arnhem een teekenschool
in 3 cursussen voor ambachtslieden Leeu
warden een voor jonge lieden en mannen van
3848 jaar. Het aantal ambachtsscholen
neemt steeds toe, en waar zij nog niet be
staan, vindt dit meestal zijn oorzaak in het
bezwaar voor den snoten omvang dier inrich
tingen Toch is de ambachtsschool geen af
doend middel voor de toekomst, omdat de
vveikstukken, daai vervaardigd, in den handel
worden gebracht en zoodoende de handel
wordt getroffen.
Een groot euvel acht spreker het vroeg
tijdig verlaten der school, waardoor, wegens
gebiek aan kennis, de volharding in den strijd
om 't bestaan later zeer bemoeilijkt wordt.
Omdat groote gezinnen veel inkomsten be
hoeven, wordt de knaap reeds op 12 jarigen
leeftijd van de school genomen en vaak ver
waarloosd ten behoeve zijner ouders. Vaak
ook wordt hij eenzijdig ontwikkeld, zoodat
hij slechts een gedeelte van zijn ambacht ver
staat en verloren gaat. De waardeering van
patroon en leerling onderling, en ook van de
zijde van het publiek laat nog veel tewen-
schen; tegemoetkoming van 't publiek door
uitkeering van prijzen zou den leerling prik
kelen en den arbeid ten goede komen.
Tot aanvulling van het vele goede dat reeds
gedaan wordt, doch nog veel algemeener
behoort te worden, wenscht spreker, op t voet
spoor van de plaats zijner inwoning, een ver-
eeniging in 't leven geroepen te zien, welke
toezicht en controle op de ontwikkeling van
den toekomstigen ambachtsman oefent en de
belangen van den patroon behartigt. In plaats
van veel geld inoet den leerling degelijk ge
reedschap worden gegeven, opdat hij, bij een
anderen patroon komende, geen gevaar loope,
tengevolge van diens twijfel aan zijne be
kwaamheden, te worden afgewezen. Scherp
moet dan ook worden toegezien, dat de leer
ling niet gebruikt wordt voor allerlei bijzaken,
welke zijne ontwikkeling in den weg staan.
Teu slotte dringt spreker aan op krachtige
aaneensluiting voor de behartigingeener zaak,
•'waai bij noch richting noch geloof, noch rang
of stand voorzitten, doch welke in t welbe
grepen belang van patroon en ambachts
man beiden is.
Van de gelegenheid tot debat werd ge
bruik gemaakt door den heer G. W, Snel,
die, hulde brengende aan hetgeen de geachte
spreker in het bijzonder wilde tot stand bren
gen voor kinderen van den werkman, ^toch
niet kon nalaten op enkele feiten te wijzen,
die ook in dezen alweder konden worden
gebruikt tot zijn nadeel. Spreker kon hierin
het best te rade gaan met het vak, dat liij
zelf beoefentals letterzetter wist hij dat er
patroons zijn die bijna uitsluitend jongens ge
bruiken, niet om hun het vak te leeren, maar
om hen te exploiteeren ten eigen bate. Het
gevolg daarvan is dat vele, dikwerf zeer goede
werklieden, of verplicht zijn voor een loon
te werken, verre beneden hetgeeu bun zou
toekomen, óf, als zij zoo gelukkig niet zijn
dit te mogen doen, lang moeten rondloopen van
stad tot stad, dikwijls geldelijk gesteund door
een goed patroon en diens knechts om hun
ellendig bestaan voort te sleepen. En mocht nu
gebeuren wat de geachte spreker wenschte,
dat den patroon nog op den koop toe door
eene vereeniging, door stad of staat vergoed
werd voor wat hij 'oogenaamd de jongens
leerde, dan zou de geachte spreker zich zeer
teleurgesteld zien op het tijdstip dat den jongen
zoover gevorderd was, dat hij knecht kon wor
den zeer zeker zouden er dan patroons ge
vonden worden, die den pas tot knecht gepio-
rnoveerde, wanneer hij om werk kwam viagen,
zouden toevoegen: «vriend, ik feliciteer je
met het succes, doch ik kan je niet gebruiken,
daar ik veel voordeeliger werk met jongens, die
de vereeniging, stad of staat nog op den koop
toe voor mij betaalt" in bet bijzonder zou dit
van invloed zijn op de beoefenaars der typo-
graphie.
spreker wenschte daarom in overweging
te geven, dat bij eene eventueele wettelijke
regeling van het leerlingwezen, vooral op den
voorgrond werd gesteld dat een patroon, bij
een bepaald aantal knechts niet meer dan
een bepaald getal jongens mocht in dienst
hebben-
De i.etr Smeenge, repliceerende, verklaart
met genoegen liet debat te hebben aange
hoord, te meer, omdat hij daarin een pleidooi
i ziet -oor zijne stelling dat men onder am
bachtslieden niet blind is voorvvederzijdsche
belangen. Hij achtte het wensehelijk dat niet
meer dan twee leerlingen op dezelfde werk
plaats zouden worden geplaatst. Hij zou deze
zaak, die ook in een der Leidsche bladen was
besproken, in ernstige overweging nemen, en
in de vereeniging voor opleiding van leerlin
gen in verschillende vakken, die in zijn woon
plaats bestaat, ter sprake brengen. Erken
nende dat deze maatregel voor veie patroons
bezwaren heeft, meent hij toch dat liet par
ticuliere belang moet wijken voor het alge-
meene, om zoodoende een gezonden toestand
te verkrijgen.
De voorzitter, den dank der vergadering
betuigende, verzekerde dat de voordracht,
door den spreker zelf meermalen taai en
droog genoemd, door de aanwezigen niet zoo
beschouwd was, getuige de belangstellende
aandacht. Hij meende echter dat de beste
dank die den spreker kon gebracht worden,
was de verzekering, uat over het door hem
behandelde onderwerp zou worden nagedacht,
opdat ook hier ter stede de hand aan den
ploeg zal worden geslagen.
De heer J. A. PatroD, bij koninklijk be
sluit van 17 Januari 1.1. benoemd tot consul
te Gibraltar, is in die hoedanigheid door de
Britsche regeering erkend. Stct
De heer II. de Jonge, bij koninklijk be
sluit van 4 December 1.1. benoemd tot consul
te Georgetown, is in die hoedanigheid door
de Britsche regeering erkend. (Stct.)
Blijkens bericht van het Italiaansch gezant
schap hier te lande zal in Mei te Milaan een
nationale tentoonstelling gehouden worden
van wijnen en olijfolie, waarmede gepaard
gaat eene internationale tentoonstelling \an op
die artikelen betrekking hebbende werktuigen.
Het comité van gemelde tentoonstelling
zou niet alleen op bet bezoek van Neder
landers, doch ook op de deelneming van de
Nederlandsche nijverheid veel prjjs stellen.
(Stct.)
De heer Rutgers van Rozenburg heeft in de
vergadering der Tweede Kamer van j.l.
Vrijdag een woord gezegd over «een sprookje,
dat nu reeds een halfjaar de ronde heefi
gedaan", namelijk dat hij de 500,000 nieuwe
kiezers Stemvee had genoemd.
Hij zeide dan het volgende
«Ieder lid dezer veigadeting en ieder verstandig
lezer van do Handelingen der Staten-Generaal
weet, dat dezen zomer door mij. terwijl ik te
ontleden had de voorgestelde schrijfproef, is uit
eengezet hoe door die schrijfproef als barrière
voor de stembus zou gekeerd en afgeschrikt
worden tal van heden, dia gemakzuchtig heel of
half onverschillig waren, en zij dm te veel gevoel
van eigenwaarde hadden om op hun 23ste jaar
en later nog te toonen dat zij konden schrijven,
wat zij reeds konden op hun 8ste jaar.
sik heb daarop doen volgen dat dus tenge
volge van die schrijfproef bijna alleen zouden
overblijven, en tot die standen doordringen
degenen, die, door geestelijke en wereldlijke lei
ders worden afgericht, opge7ei, naar do slembus
worden gedieven, gedreven als vee, dat anders
niet gaat, dus hier als stemvee. Daarmede zeide
ik niet nndeis dan hetgeen in veisclnllenden
vorm door mij in 1887 was uitgedrukt, toen ik
gewag maakte van den invloed van calotte, bef
en borrel dat ik dus niet bedoelden den minde
ren man alleen, maar de onzelfstandige en niet-
onafhankelijken van eiken rang of stand, met
inbegrip van de omgekochton, die zich hetzij
door paiadijsbeloite», hetzij door andeie midde
len van overtuiging, soms van materialen aard,
laten bekeeren.
Hoe weinig ik alleen op den minderen man
of speciaal den vveikman betoog had, kan blijken
uit hetgeen men vindt in de Handelingen
1892 93, kolom 2, alinea 4, waai uit mijne
redo geielateerd woidt
«Ik zal tegen de schrijfproef stemmen en ben
ver langende te zien, ot zij die zich uitgeven voor
voorstamieis van algemeen stemrecht, er vóór
durven stemmen, en zoo poritie zullen nemen als
verdedigeis van deze bairière voor do stembus,
waar half en heel onverschilligen en de mrn-chen
met weinig gevoel van eigenwaarde en degenen,
die zich met belachelijk willen maken niet alleen
van de 300.000 tegenwoordige, maar ook van de
500.000 kiezeis. err daaronder de knappe werk
lieden enz. voir zullen blijven staan, terwijl er
alleen ovei heen springen, of zich over heen dl ijven
laten, de afgenrhten, opgei tilden en omgekoehten."
«Kan wel duidelijker dan hieruit blijken dat
ik bedoeld bad het gros dei genen, die zich aan de
sclu ijfproef zouden ondei wei peil V'
Naar het Vaderland uit goede bron ver
neemt, worden er door de regeering onder
handelingen gevoeld over de naasting van
de spoorwegen.
De Kamer van koophandel te Maastricht
heeft een uitvoerig adres gericht aan den mi
nister van financiën, waarin gewezen wordt
op de gevolgen welke de terugkeer van de
groote rijken tot het protectiestelsol voor
yinze inlandsche nijverheid zou hebben, en
waarin een gedeeltelijke herziening 'van ons
tariefstelsel, zoomede een terugkeer tot het
vroegere stelsel van differentieels rechten in
Nedenandsch Indië in overweging wordt
gegeven.
Aan den Hoek-van-Holland vermiste een
inwoner, tijdelijk vei blijf houdende bij een
der ingezetenen. Maandag uit zijn koffer eene
som van f1170. De politie is er mede in
kennis gesteld en doet gestreng onderzoek.
De man is reeds op gevorderden leeftijd en
is onlangs uit zijnen werkkring getreden,
om veider van zijne spaaipenningen te leven.
Te Zwijndrecht bij Steenenkamer is Dins
dagmorgen om halfzeven met een roeispaan
in de hand aangespoeld het lijk, benevens
de voorraadkist, van den 58-j.irigen griend-
werker Leendert Zegelaar, uit Sliedreeht. Ver
moedelijk in zijne roeiboot, waarmede hij zich
reeds vroeg naar zijn werk onder Moerdijk
zou begeven, door het ruwe weder omgeslagen.
Bij den burgemeester van Aalsmeer is
van de Koningin-Regentes eene gift van f 30
ingekomen ten behoeve van F. v. W., een
armen viszeher, tot aankoop van eene vis-
schers-clmit, en nog eene gift van f *15 voor
K. L., om daarmede een kleinen handel te
beginnen.
Door de afdeeling Het Zand (Gr.) van de
«Maatschappij tot Nut van 't Algemeen' is
besloten een stuk land te koopen, ter grootte
van -14G are, voor f4035. Het zal legen een
matigen prijs uitsluitend aan arbeiders in
huur worden gegeven.
Te Wagenborgen (Gr.) bestaat het plan
een gesticht voor idioten te bouvveu.
Het lieeft al den schijn, dat ook de kievit
ten begrepen hebben, dat wij dit jaar een
vroege l'ascheu hebbenalthans ze zijn reeds
Zaterdag in den zuidwesthoek van Friesland
gezien.
Als verdacht van verduistering van gelden
is de postbode van Stoutenberg op Amers
foort, P. d. B., door de politie te Amersfoort
in hechtenis genomen.
In tegenspraak met hetgeen dezer dagen
gemeld werd, dat bruinvissclien den winter
in zuidelijker streken doorbrengen, schrijft
men, dat op Texelstroom deze waterbewoners
des winters zeer veelvuldig voorkomen, soms
wel bij troepen van honderd en meer te
gelijk.
Hoe meer baring er zwemt, boe talrijker
de bruinvissclien worden waargenomen. Bij
open water zijn zij aldaar den geheelen win
ter en azen in hoofdzaak op haring Later
maken zij jacht op geep en ansjovis en op
alles wat zij maar kunnen vangen of gi ij pelt
De naam «boer met z'n varkens" wordt
meer door de zoogenaamde buitenvaarders
aan dc bruinvissclien gegeven.
Wateringen. De wethouders dezer ge
meente blijven volstandig weigeren, het man
daat te teekenen voor den tweeden veld
wachter, door den commissaris der Koningin
benoemd. Gedeputeerde Staten van Zuid-
Holland hebben daarom een bevelschrift tot
betaling uitgevaardigd.
Leiden Behalve mr. F. Was zijn dooi
de verschillende groepen der «Vrijzinnige
Kiesvereenigin_," alhier voor de vacature in
de Provinciale Staten van Zuid-Holland, door
het oveiIyden van den lieer L. M. dc Laat
de Kanter ontstaan, nog candidaai gesteld de
heeren mr. M. d'Aumerio en li. J. van
Nouhuijs, uit welk drietal later de algemeent:
vergadering eene keuze zal doen.
Ilarlingen. De commissie voor volks
vermaak alhier heeft een schrijven omvan
gen, vanwege de Koningin-Regentes, in ant
woord op Je mededeeling van het plan oia
aldaar eei lang een wedstrijd onder hand-
weikslieden en daarmee verbonden tentoon
stelling te houden.
In verband met de omstandigheid, dat de
Koninginnen, ingevolge oeperktiieid van tijd
bij het jongste bezoek aan Friesland, met te
Harlingen konden komen, woidt aan de com
missie, als blijk vau belangstelling en ten
behoeve van den wedstrijd onder handwerks
lieden. gezonden f 3U0. waarvan f 200 namens
de Koningin en flüO van de Koningin-Re
gentes, benevens twee groote zilveren me
dailles, de eene met de beeltenis der Koningin,
de andeie met die van de Regentes, om als
prijzen te worden uitgereikt.
De gemeenteraad heeft aan senoemde com
missie eene subsidie van f200 toegestaan.
Een Pai ijzenaar, die Zaterdagavond vm een
diner htnswa.mlts keerde en zijn weg nam
langs den Quia de javel, in de hoop daar een
rijtuig te vinden, werd onverwachts door vier
kerels overvallen, die hem een pi op in den
mond stopien, hem van al ijn kleederen beiooi-
den en ten slotte zijn lichaam met een laag
menie besmeerden. In dezen toestand werd hij, ge
heel verstijfd van koude, gevonden door en paar
ptilitiedienaais, die den ongelukkige een kapotjas
aantiokken en bera naar een naburigen politie
post brachten, waar hij spoedig weer rot zich
zeKen kwam en zijn wedervare» kon verhalen.
Met zijn k.'ee lingstukken wnmr ook zijn gou len
hoi loge en een welgevulde beuts veidwenen
van de dieven was geen spoor meer te ontdekken.
De Zondag te Parijs gehouden veikooping van
40 volbloedpaarden uit de stoeterij van baron
Soubeyian heeft ongeveer <en half milhoen
francs opgebiacht. Voor de dekhengsten «Littie
Duck" tn «Manuel" werd 67.000 fr. en 36 000
fr. betaald; voor de merno «May Pole" 40,000
fr. De l5 éénjarige paaiden brachten 10t),00ü
fr, op.
Te Ruche Guyon, arrondissement Manies
(Seine et Oise), is een gedeelte van den berg
Ghaméie des Bois neergestort. Vier duizend
kubieke meter rotsblokken zijn naar beneden
gekomen en vijf huizen weiden vernield. Er
werd echier niemand gedood of gewond, want
de overheid had voor de noodige veiligheids
maatregelen gezorgd. Men vei wacht nog een
verdere bergsiorting.
Het geiechtshof te Kopenhagen heeft mej.
Móller, directrice van een «Tehuis voor kinderen",
wegens ontucht en moord op een harer ver
pleegden, ter dood veroordeeld.
Het Amerik. schip Brother Jonathan, dat i«
1865 op 10 mijlen afstand NNW. van Crescent
City aan de kust van California is verongelukt
en gezonken, is door een duiker gevonden. In
genoemd schip bevonden zich ongeveer 1,000,000
dollar aan specie en hoopt men nu althans een
gedeelte van dezen schat te kunnen bergen.
Lijst van brieven, geadresseerd, aan onbe
kenden, over de 2e helft der maand Februari,
welke op schriftelijk verzoek aan het postkan
toor alhier kunnen worden gereclameerd.
"VVed. AndréVan Duinhoven, Amsterdam.
Wed. Roodgrijs, Rotterdam.
Briefkaart.
M. Stokman, 's-Hage.
