Door den minister van waterstaat is thans
de stoombootmaatschappij sOude Maas", te
Oud-Beierland, belast met het postvervoer
tusschen Rotterdam en het westelijk gedeelte
der Hoekscha Waard. De nieuwe dienstre
geling kan spoedig verwacht worden.
De gouverneur van Suriname, jhr. tnr. T.
A. J. van Aseh van Wijck, is te Utrecht aan
gekomen.
Door het departement van marine is aan
de firma Krupp. te Essen, de leveling opge
dragen, tot een bedrag van ruim een millioen
gulden, van kanonnen en ander benoodigd
artillerie-materieel, bestemd tot bewapening
van de drie in aanbouw zijnde oorlogsschepen.
De rad'calen en de linkerzijde derliberalen.
De Amsterdammer gaf onder het opschrift
^Samenwerken en Samensmelten" een vier
tal artikelen over eene mogelijke fusie van
de radicalen inr-t de geavanceerd-liberalen.
Zij ging daarbij uit van een opstel in den
(lib.) Nederlander (orgaan Kerdijk-Borgesius),
waai in de onvermijdelijkheid van eene
schifting in de liberale geledesen was be
toogd en de tvensclt naar eene fusie inet de
radicalen was uitgesproken» Mogen allen,
over en weer, doordrongen zich betoouen
van het plicht besef om, vergetend wat ver
geten mag worden, te streven naar samen
werking, zoo mogelijk naar samensmelting,"
schreef de Nederlander.
De Amst. betoogt nu, dat men aan de
uiterste linkerzij der liberalen eindelijk over
komt tot de door haar reeds lang verkon
digde beginselen. De uitnoodiging tot samen
werking op nieuwen gemeenschappelijken
bodem, zonder omzien, neemt zij aan, mits
en dat is de eenige, maar ook nadruk
kelijke voorwaarde men dan ook ten volle
radicaal zij. »Aan den naam van radicaal is
ons niets gelegen, maar het radicaal zijn
beteekent voor ons des te meer. Daaronder
wordt verstaan de Amst. neemt deze
formulae] ing gaarne van den Neder2. over
bet bestrijden van voorrechten, het dienen
der democratie met volle toewijding, het
voeren van eene sociale politiek. Kunnen wij
het nu ten opzichte van de zaak eens wor
den, waarom zo" de toenadering behoeven
uit te blijven?"
De Amst. is echter vol vreeze, dat er niet
veel van zal komen. Zal er een begin van
samenwerking zijn, dan boude alle dubbelzin
nigheid np bij het gebruik van woorden en
uitdrukkingen. Daar is b.v. de scheiding van
Kerk en Staat, het hooggeroemde beginsel,
dat al de programma's der onvervalscht libe
rale partij sierde, maar welke toepassing
voor baar, die in den grond een protestantsch-
kerkelijke partij is, vgelijk zou staan met het
plegen van verraad aan haar beste vrienden
en het begaan van een diefstal jegens zich-
zeive". De Amst. ziet dan ook de groote meer
derheid der liberalen, die tot deze nieuwe
partij worden uitgenoodigd, achterblijven.
Allereerst is althans noodig, niet alleen
dat men duidelijk aanwijze, waarvoor men op
dit oogenblik meent te moeten ijveren, maar
ook welke men de meest in het oog sprin
gende consequenties acht. Niet ieder Takkiaan,
of wil men liever: niet ieder voorstander van
de definitieve kiesrechtuitbreiding is bereid
de democratie te dienen, laat staan j>met volle
toewijding" te dienen. Misschien zijn de mees
ten door opportunistische overwegingen van
allerlei soort aan Tak's zijde gebracht. Wil
men uit den geheelen 7,.g. linkervleugel een
nieuwe partij maken, dan zou dit een uiterst
zwakke politieke partij zijn. veel zwakker
dan de liberale in haar slechtste dagen ooit
geweest is.
Het is aan geen tegenspraak onderhevig,
de politiek zal een sociale politiek worden en
de sociale leus der democratie iets anders,
gelijk men weet, als de leus der sociaal-demo
cratie met haar opheffing Van privaat-bezit
der arbeidsmiddelen is: leiera verdeeling
van het maatschappelijk inkomenwat ingrij
pende maatregelen zal vorderen en groote
offers zal vragen van den bezittenden, d, i.
van den boogeren en van den middenstand.
Zal men daarmee medegann
Men begrijpt wel, zegt de Amst., dat er
onzerzijds van besnoeiing onzer beginselen
noch van staking in onzen ijver voor de toe
passing van ons program sprake kan zijn.
Wij mogen verwachten dat zij, die tot ssamen-
smelting" geneigd zich betoonen, inderdaad
met ons denzelfden koers wenschen uit te
gaan en dat met ongeveer gelijke snelheid.
Naast onze sociale eischen staan de poli
tieke algemeen kiesrecht, evenredige ver
tegenwoordiging, invoering van het referen
dum, afschaffing van een Eerste Kamer op
plutocralNclien grondslag. Dezen laatsten eisch
b.v., een der eerste punten op bet program
der waarachtig democratische partij, heeft
men slechts te noemen, om van de 36 héeren,
die den linkervleugel heeten uit te maken,
er minstens 26 te zien deinzen. En gaan we
van deze 36 terug op de kiezers, ook hier
zullen na de tienduizenden slechts enkele
duizenden zich der nieuwe partij genegen
betoonen. De bezittende klasse kan alleen
voor een zeer gering gedeelte
zich van gansehor harte aansluiten bij een
democratisch streven. Het volk echter begeert
dat zonder eenigen twijfel. Is er dus voor de
hoeren Kerdijk c. s. een groot werk te veil
lichten, zij hebben om le slagen minder te
letten op de 36 heeren eu bun kiezers, dan
op het volk, dat tot lieden nog geen kiesrecht
ontving.
Wat er van de liberale partij worden zal,
aciit de Amst. eene vraag van zeer onderge
schikt belang. Door nlte partijen heen zal de
scheiding loepenrechts de plutocratische
conservatieven, links de democratische radi
calen. Alles wat er in de eigenlijke politiek
te doen is, brengt geene noemenswaardige
verandering in het lot der honderdduizenden.
Of v. d. Kaay dan wel Smidt ons wat admi
nistratief recht geeft, Pierson dan wel Spon
ger v. Eyk ons personeel herziet, v. Dedem
of Bergsma onze koloniën beheert, dit
alles valt weg bij de eischen der sociale
politiek. En welk vertrouwen zou het volk
kunnen stellen in een democratische hervor
mingspartij, waartoe mannen als Zjjp en Ferf,
Knyff en Bottinan, v. Kerkwijk en De Knnter
behoorden naast Kerdyk en Ileldt?
De echte democraten als Kerdijk c. s. hadden
een wel omschreven en goed geformuleerd
program aan hun uitnoodiging moeten doen
voorafgaan. Op dat program hadden ze de
mannen van halve, kwart, achtste en zes
tiende toewijding moeten wegzenden. Dan
kan er een zuivere toestand ontstaan, waarbij
het vertrouwen des volks behouden blijft.
Daarom alleen is het te doen. Zonder dat,
besluit de Amstzullen wij nooit worden een
eclite hervormingspartij.
De Standaard schrijft, onder het opschrift
Ken bedenkelijk bulletin, het volgende
«Het bulletin over den welstand der re-
gecring en haar parlementaire meerderheid
luidt nu reeds zeer geruststellend.
Eerst viel Haarlem afnu Zaterdag weer
Katwijk, en met Katwijk een der drie Haag-
sche zetels.
Voor een meerderheid, die toch reeds niet
al te groot, en uit zeer onderscheidene par
tijen saamgemengd is, een verlies van niet
zoo geringe beteekenis.
Drie kwade noten in de eerste veertien
dagen na het optreden vau het Kabinet voor
de Kamer.
Iets wat te meer weegt, omdat het falen
van de twee Roomsche candidaten in Den
Haag en Katwijk allicht de Roomsche par
lementaire partij ontstemmen zal, en de
ergernis reeds door het optreden van mr.
Van Houten gewekt, nog zal doen toenemen.
Voegt men daarbij nu bet gevaarlijk debut
der parlementaire meerderheid zelve met
haar ongerechtvaardigd besluit in zake Bever
wijk, dan begrijpt men, hoe de positie van
het Kabinet nu reeds verre van rooskleurig is.
Dit zou natuurlijk anders zijn, zoo het Kabi
net steunen kon op een homogene meerderheid
in de Kamer, zoodat ze, desnoods met éen
stem meerderheid, op den steun van enkel
geestverwanten voor baar ontwerpen reke
nen kon.
Maar nu de ministerieele groep saamge-
steld is uit conservatieven, coriservatief-
liberalen, Roomschen en anti-revolutonnaïren,
is deze meerderheid zoo los in haar samen
hang, dat alleen een sterk overwicht in het
cijfer en een zedelijk debut de positie der
regeering kon sterken.
Nu daarentegen is vooral de klap, die het
Kabinet in Den Haag kreeg, pijnlijk.
Het is het begin van een reactie, waarop
natuurlijk ook een staatsman als lioëll wel
gerekend hadmaar een reactie dte wat
vroeg komt.
sMuskiet" schrijft over de expeditie naar
Lombok in de Telegraaf o. a. het volgende:
De resident van Bali en de contioleur, tevens
politiek agent voor Lom'iok, zijn bij den gou-
verneui-generaal ontboden om den landvoogd
en den algemeenen secretaris volkomen op de
hoogte der zaken te stellen, waarna tiende hee
ren nog een memorie hebben ingediend, welk
stuk ongetwijfeld spoedig naar de iiooge regee-
ring in 'tmnedeiland zal worden gezonden,
waar dan een besluit moet genomen worden.
Volgens de gei uchten zon de benoodigde troe
penmacht geschat woideii op dna bataljons,
voorzien van de vereischte artillerie, cavalerie enz.
Ook heet het, dat men zich op Lombok reeds
op onze komst gaat vooi bereiden.
Over de sterkte van het Dger van den voist
valt weinig met zekerheid te zeggenwel
weet men dat tijdens de laatste jaren veel
buskruit en vete repeteergeweren alkomstig
van onze Engelsche vrienden, binnengesmokkeld
zijn. Overigens zal de bewappning voor'tgruot-
sto deel wel uit de lange Balische lansen be
staan, daar het leger' voor 't oieetendeel uit
Balineezen is gerecruteerd.
In grove trekken is de oorzaak van 't ge
schil deze. De vorst van Lombok, van Balischen
oorsprong, belijdt, evenals zijn aanhang, een
somt Ilindoeschen godsdienst. De bewoners
van Lombok, vooral die van 't zuidelijk gedeelte,
de Sasaks. zijn Mohammedanen. In 1849, tijdens
de denle Balische expeditie, was de vorst van
Lombok onze bondgenoot, en zond ons hulp
troepen, die na dun va! van Dj.rgaraga het
rijk Karang-Assern (O.kust van Ball) bezetten.
Bij den toen volgenden vrede, werd dit rijkje,
waarop door den vorst van Lombok reeds
aanspraak was gemaakt, aan laatstgenoemden
potentaat afgestaan. Tengevolge nu van onder
drukking, knevelarij enz. schijnen de Sasaks
in verzet gekomen le zijn tegen den sultan en
hem te hebben opgesloten in de hoofdstad.
In strijd met gesloten contracten enz. heeft
de vorst Balische hulptroepen laten overkomen,
en deze hebben de Sasaks teruggeworpen
waarop voor ben 't mvae victis" gold. Over
moedig door dit succes, schond de suitan ver
scheidene, met het Nederlandsche gouverne
ment gesloten tractaten, o. a. die regelende
den invoer van buskruit, wajrens en hulptroe
pen. Dit niet voldoende achtende, schijnt hij
zich hoogst oneeibiedig en beleediaend tegen
over onzen gezant gedragen te hebben. Daar
enboven hebben de Sasaks de hulp van het
Nederlandsche gouvernement ingeroepen, om
hen te vrijwaren voor de knellende onder
drukking en knevelarij'.
Ingevolge de door Gedep. Staten van Zuid-
Holland, op voordracht van den hoofdinge
nieur van den provincialen waterstaat in deze
provincie, genomen beslissing, is het deel der
verbeterde vaart tusschen Rijn en Schie, loo-
pende langs de. Oostvest van Delft tot in de
Kolk (deel van de Schie) voor het publiek
opengesteld te middernacht tusschen 31 Mei
en 1 Juni 1894.
Gedurende de afgeloopen maand zijn den
Nieuwen Waterweg ingekomen 462 schepen,
2 jachten en 1 sleepboot, waarvan 39 zeil
schepen. Hiervan waren bestemd voor Rot
terdam 446 schepen, Schiedam 10, Vlaar-
dingen 5 en Maassluis 1.
In dezelfde maand van 1893 kwamen bin
nen 407 schepen en 1 sleepboot, waarvan
42 zeilschepen. Hiervan waren bestemd voor
Rotterdam 390 schepen, Schiedam 8, Vlanr-
dingen 6 en Maassluis 3.
Eenige honderden Duitschers zijn Woens
dag en Donderdag te Rotterdam aangekomen,
allen met het doel om zich te "Vlaardingen.
voor de haringjagerij aan te monsteren.
Omtrent het 12-jarig knaapje, dat Dins
dag j.l. te 's-Gravenhage door de politie
wegens dronkenschap in bewaring moest wor
den genomen, kan nog worden medegedeeld,
dat het kind met 2 kameraadjes, van welke
de oudste 15 jaar, was uit geweest. Hij had
een fooitje gekregen en daarvoor werd voor
24 cent jenever (ongeveer 8 glaasjes) ge
kocht, die door den 12-jarigen knaap het
is by na ongeloofelijk nagenoeg alleen
werden uitgedronken.
De ambachtsheerlijkheid sMijnsheerenland
van Moerkerken" met de daarbij behoorende
buitenplaats »Het Hof van Moerkerken", met
de daaraan verbonden kerkelijke en zakelijke-
rechten, alles eigendom van den heer mr. J,
vau Gennep, hetwelk veertien dagen ge
leden in bod stond voor f 133,499.63 ig
thans in perceelen verkocht tot een gezamen
lijk bedrag van f180,377 75.
Sedert 9 Mei waren te Barendrecht de pok
ken geweken, nu echter zijn 2 nieuwe geval
len geconstateerd, n.l. een aan den straatweg
en een in de kom der gemeente. Ook te
Werkendam is een nieuw geval eu is éen
lijder bezweken, zondat in het geheel van de
13 aangetasten 8 stierven.
In eene ver-adering van afgevaardigden
van de afdeelingen van den sociaal-dein o-
cratischen bond, in 't oosten van de provincie
Groningen, is de werkstaking van het per
soneel van de firma Luitjes en Kasper, te
Sappemeer, uitgevers van De Arbeider, be
handeld. Met bijna algemeene stemmen wer
den de uitgevers in het gelijk gesteld.
Van de stakende letterzetters zal niemand
weder worden aangenomen.
Te Utrecht zijn eenige gevallen van pokken
voorgekomen; een met doodelijken afloop.
Woensdagavond speelde het zoontje van
den heer v. O. in de Vinkenburgstruat te-
Utrecht met andere jongens om eene spiegei-
kist, waardoor deze kantelde en de jongen
met het hoofd er onder kwamde dooi
volgde bijna onmiddellijk.
In de Leursche haven (gem. Etten en
Leur) is het lijk gevonden van den heer
H. R., uit Prinsenhage, een geacht man, die,
waarschijnlijk door de duisternis misleid, in
het water is geloopen.
Uit Herkenbosch meldt men aan deN.B.Ct.i
Woensdagochtend werd in de bossclien
alhier het lijk gevonden van den jachtopzie
ner H., uit Vlodrop. Hij had eene schotwond
in de linkerborst en eene geslagen wond aan
het achterhoofd.
Rotterdam. Door burgem. en weth, is
in verband met de ^ontzaglijke waterverspil
ling aan de geabonneerden der drink
waterleiding een ernstige waarschuwing ge
richt, dat met de meeste gestrengheid daar
tegen zal worden opgetreden. Zij wijzen er
op, dat in de laatste 10 jaren nldaar het.
dagelijksch waterverbruik per hoofd van 116
liter tot op 212 is gestegen, terwijl de onder
vinding in een groot aantal andere steden
aantoont, dat met een verbiuik van 100 liter
per hoofd ruimschoots in de behoefte wordt-
voorzien.
lederen nacht wordt te Rotterdam een mil-
lioen liters aan de waterleiding onttrokken»
Het gevolg is, dat, in weerwil van de be
langrijke uitgaven tot uitbreiding van de
werken, de druk in sommige wijken, zelfs in
