'■I
4
Gemengde Berichten.
Koloniën.
Land- en Tuinbouw.
V i s s c h e r ij.
Kerknieuws.
Marktberichten.
]¥f
1
H-f'»
-Pr
fA
werp in bet wezen der zaak wèl verworpen is,
al moge de aanneming van een amendement
de vorm zijn geweest, waarin zich de ongunstige
geiindheid der Kamer openbaarde, omtrent welke
laatste ik de vrijheid nam op het hierboven
reeds aangevoerde te wijzen. Daarbij gaf ik aan
Uwe Majesteit te kennen, dat ook uit het door
den heer Van Tienhoven in den Ministerraad
op 1.1. Zondag medegedeelde, twijfel was gerezen
of Uwe Majesteit omtrent den loop der Kabinets
formatie in "1891 wel geheel volledig was inge
licht. Toen destijds door den heer Van Tienho
ven de medewerking van den tegenwoordigen
Minister van Binnenlandsche Zaken tot de sa
menstelling van een Kabinet werd verzocht, had
deze aanvankelijk geweigerd, maar op voortdu-
renden aandrang zich tot medewei king bereid
verklaard, bijaldien hot vaststond, dat zijne
beginselen en regeeringsprogramma die van het
te vormen Kabinet zouden wezen. Deze beginse
len en programma waren vervolgens duidelijk
uiteengezet in een aan den heer Van Tienho
ven gelicht schrijven, opdat deze zich zoude
kunnen beraden. Na eenige dagen berichtte hij
dat de gestelde voorwaarde werd aanvaard. En
de door den heer Van Tienhoven goedgekeurde
voorwaarden van samenwerking weiden vervol
gens in Augustus 1891 door alle leden van het
optredend Kabinet als regeeringsprograro aan
vaard. De tegenwoordige Minister van Binnen
landsche Zaken kon niet anders rneenen dan dat
Uwe Majesteit tijdig en volledig door den heer
-Van Tienhoven was ingelicht. Toen Uwe Ma
jesteit mij daarop mededeelde dat Haar van zoo
danig stuk niets bekend was, nam ik de vrijheid
'een afschrift er van aan Uwe Majesteit te over
handigen."
De hier bedoelde stukken zijn:
Amice.
«Overeenkomstig onze afspraak deel ik u de
gisterenavond door ons besprokene voorwaarden
mede, waarop ik, onder de tegenwoordige om
standigheden, zitting zoude kunnen nemen in
een door u te vormen Kabinet.
Vooreerst dan zoude het naar de algemeene
verwachting mijner vrienden, mijne taak zijn, om
ter voldoening aan het grondwettig voorschrift
eene regeling van het kiesrecht te ontwerpen
en voor te diagen. Mijne plaats ware alzoo aan
binnenlandsche zaken.
Deze regeling zoude het kiesrecht zoo verre
moeten uitbreiden, als de Grondwet toelaat.
De indiening van eene daartoe strekkende
wetsvoordracht zoude moeten volgen zoodra zij
is uitgewerkt en in gereedheid gebracht.
De aanneming van het te doen voorstel zoude
eene Kabineisquaestie moeten zijn.
Wanneer eene meerderheid in de Tweede
Kamer bare medewei king tot deze regeling wei
gerde, of de behandeling van het daartoe strekkend
ontwerp, door zijdelingsche tegenweiking, wist
te ondervangen, zoude dit ten gevolge moeten
hebben, dat aan de Koningin-Regentes een
voorstel tot ontbinding der Kamer werd gedaan,
zoodat aan het volk de gelegenheid werd ge
schonken, om zijn gevoelen over dit vraagstuk
nit te spreken.
Gedurende het tijdsverloop, noodzakelijk tot
voorbereiding en afdoening der regeling van het
kiesrecht, zoude met alle kracht tot verbetering
van hetnjksbelastingstelsel en van den financieelen
toestand der gemeenten, tot regeling der levende
strijdkrachten, tot regeling van den leerplicht,
tot verzekering der gezondheid en veiligheid van
arbeiders in fabrieken en werkplaatsen, tot
verbetering van het lot der oude en gebrekkige
werklieden, tot verbetering van het financiewezen
en ontwikkeling der weivaart in onze overzeesche
bezittingen moeten gearbeid en daartoe strekkende
wetsbepalingen, zooveel mogelijk blijkt en de
tijdsruimte toelaat, tot stand gebracht moeten
worden. De moeilijkheid der regeling belet even
wel, dat van daartoe strekkende voorstellen
Kahinetsquaestiën worden gemaakt.
Up dezen grondslag schijnt mij eene vrucht
bare samenwerking mogelijk in het belang van
het land en van de Kroon.
t. a v.
(gel.) Tak van Poortvliet.
Mr. G. van Tienhoven,
s. s, t, t.
De ondergeteekendenkennis genomen
hebbende van het bovenstaand schrijven, ver
klaren den inhoud goed te keuren en, daar
mede instemmende, dezen aan te nemen als
grondslag der Kabinetsformatie. De Minister
van Financiën verklaart daarbij dat hij in
het eerste zittingsjaar wenseht voor te dragen
en tot stand te brengen eene algemeene
vermogensbelasting met afschaffing der muta
tierechten, wellicht afschaffing van sommige
accijnzen. Later zal door hem worden voor
gedragen eene bedrijfsbelasting.
's-Gravenhage, Augustus '1891.
(Volgen handteekeningen) Van Tienhoven,
N. G. Pierson, H. J. Smidt, Van Dedem,
Seyffardt, J. C. Jansen, C. Lely.
De bevolkingdes rijks is inl893 toegenomen
met 63,335. Voor een getal van 4,669,576, die
volgens de bevolkingsregisters op 1 Januari
1893 gevestigd waren, bedraagt dit 1.36 pCt.
Deze vermeerdering is veel sterker dan in de
vorige jaren het geval was. Van 1886 87
bedroeg de stijging 60.013, wat percentsge
wijze nog iets hooger was, maar in de volgende
jaren vindt men slechts 55,00042,700
16,000, 57,000 en 47,800. Eene vermeerde
ring met 63,335 is dus vrij belangrijk.
Zeer ongelijk is de verdeeling over de ver
schillende provinciën. Slechts in 3 werd het
gemiddelde cijfer overschreden. Zeer aanzien
lijk in Noord-Holland, waar de toeneming
1.95 pCt. bedroeg, en in Zuid-Holland, waar
het verhoudingscijfer 1,92 pCt. was. Ook in
Utrecht vinden wij een hooger cijfer, n.l. 1.47
pCt.
Met het gemiddelde komen ongeveer over
een Overijsel 1.33, Drente 1.32 en Limburg
1.22.
Veel lager was te toeneming in Gelderland
1 pCt., Noord-Brabant 0.97, Groningen 0.92
en Zeeland 0.91 pCt.
Geheel achteraan komt Friesland, waar in
't vorig jaar de bevolking met 92 personen
of 0.03 afnam.
De stijging der bevolking door overschot
van geboorte boven sterfgevallen is in 1893
nog 5352 meer geweest dan de genoemde
63,335. Het verschil wordt verklaard uit het
feit, dat meer personen het land verlieten
dan zich hier vestigden. Dat aantal was aan
zienlijk grooter dan in de drie vorige jaren
toen het 2932, 2705 en 3356 bedroeg. Of de
vermogensbelasting op de grootere emigratie
in 1893 eenigen invloed heeft gehad, is moei
lijk na te gaan. Van meer beteekenis is wel
licht de landverhuizing geweest, waarvan de
cijfers over 1893, meenen wij, nog niet zijn
bekendgemaakt. In 1892 bedroeg iiet aan
tal Nederlanders die uit de havens van ons
land vertrokken 6290, zijnde 2215 meer dan
in 1891. (Ebl.)
De volgende oplossing wordt gegeven op
de vraag waar de oude uniformen blijven?
Bij de verkoopingen door het rijk gehouden,
vallen deze stukken in handen van hande
laars, die ze over Rotterdam naar Engeland -
"verzenden aan Eugelsche handelshuizen, welke
de soldatenpakjes als ruilmiddel naar Afrika
uitvoeren. In de binnenlanden zijn die kleu
rige uniformen bij de inlanders zeer in trek.
Het is dus niet zonderling als een Afrika-
reiziger een zwarten natuurgenoot ontmoet
in het mouwvest van een groenen jager, of
in den wapenrok van een Hollandsehen
huzaar, met een ouden cylinderhoed ais
hoofddeksel.
Men schrijft uit Londen aan het N. v. d. D.
In Engeland beginnen zich steeds meerdere
stemmen te verheffen tegen de bekende wet op
de handelsmerken, die het noodig maakt op
goederen, merken dragende met woorden iu
een andere taal dan die van het land van her
komst, ook het land van herkomst te vermel
den. Verschillende fabrikanten beginnen in te
zien dat het tegen hun belang is. De directie
van een der grootste katoen-drukkerijen, die
hare waren gedeeltelijk in Duitschland en ge
deeltelijk in Engeland laat maken, is tot de
ontdekking gekomen, dat de woorden sprin
ted in Germany" de oogen geopend hebben
van de klanten in alle oorden der wereld voor
het feit, dat het drukken beter in Duitschland
dan in Engeland geschiedt.
Zoo is de wei king der wet eene reusachtige
reclame van Duitsche goederen. Bestellingen
uit Indië, China en Australië, die vroeger in
Engeland uitgevoerd werden gaan nu naar het
vasteland. De kooplieden in Australië, die uit
Engeland goederen ontvangen, welke gemerkt
zijn met de woorden»made in Germany,
made in France, made in Austria," enz., geloo-
ven niet zonder reden, dat het voordeeliger is
de goederen rechtstreeks te betrekken uit Oos
tenrijk, Frankrijk, Duitschland, enz. Als der
gelijke klachten aanhouden, zal men de strenge
toepassi g der wet op de handelsmerken wel
spoedig laten varen.
Onlangs is melding gemaakt van een be
weging om den nieuwen notaris, door de
regeering te Beek (Limburg) aangesteld, te
boycotten, omdat hij protestant is.
In de Limb. Aank. wordt nu opgemerkt,
dat men zeker liever had gezien, dat onder
een overwegend katholieke bevolking een
katholiek benoemd was. Maar »nu eens de
keus is gevallen op iemand, die Limburger
van geboorte, van een achtenswaardige fa
milie, van een onbesproken gedrag, gefortu
neerd, die volgens anciënniteit recht had om
benoemd te worden hem te verguizen en
de menschen op te hitsen om hem als 't ware
uit te hongeren, omdat hij protestant is, dat
is beneden alle critiek".
De schrijver is overtuigd dat, evenals hij,
het overgroote gedeelte van Limburgs katho
lieken tegen zulk een toeleg protesteert. Zij
houden zich aan 'tgeen steeds is gezegd,
wanneer katholieken, omdat zij dat waren,
werden uitgesloten van openbare ambten dat
het geloof geen reden van uitsluiting mag zijn.
Hij herinnert aan het geval van seen onzer
eerw. geestelijken, die, toen hem door een
zijner gasten gevraagd werd waar hij die
lekkere kaas van had en hij den naam van
den leverancier noemde, waarop de gast hem
de opmerking maakte, dat deze protestant
was, ten antwoord gaf: sDat heb ik aan de
kaas nooit geproefd 1"
Men wil in Duitschland Bismarck's 80n ver
jaardag (1 April 1895) luisterrijk vieren. Vele
vereenigingen zijn nu al begonnen daarover te
beraadslagen.
Een communistische kolonie, door «Populis
ten" uit Kansas geslicht, in den Mexica.inschen
staat Sinalva, heeft nu opgehouden te bestaan.
Eerst ging er alles goed. Men leefde vreedzaam
en gelukkig in gemeenschap van goederen, maar
verschillende kwesties gaven aanleiding tot aller
lei geharrewar, totdat nu eindelijk de onderne
ming tnaar opgegeven werd.
Batavia 22 Mei.
Den 17n Mei werd uit Kota-Radja aan de
Sum. Cl. geseind
Te Edi is heden moigen te 8 uur de boom
klerk Vrucht, tusschen Koeaia Edi en het bureau
van den controleur, door eeu Atjeber aangeval
len en verwond de Atjeher werd onmiddellijk
afgemaakt door den gewezen tolk Machmoed.
De heer Vrucht bekwam twee messteken in den
buik, doch verkeert thans buiten gevaar. Boe-
kit-Tring werd door den vijand met geweer
schoten verontrust, waarbij 2 onzer soldaten licht
gewond zijn.
Men meldt van Soeraboja aan de J.-B., dat
de regeenng machtiging heelt verleend om de
een paar jaar geleden opgebrachte, aan den
vorst van Lombok toebehoorende en sedert aan
's rijks werf in conservatie opgelegde stoomvaar-
tuigen Sri Tjakra en Sri Ma.ta.ram aan de hoogst
biedenden te veikoopen. Die verkoop zal den 26n
Mei plaats hebben.
Uit Maas-en-Waal meldt men
De overvloedig gevallen regen in de vorige week j
heeft groote schade berokkend aan het kersen
gewas. Vele kersen zijn daardoor gebersten of
gerot, deze konden dus niet ter markt worden ge
bracht. De latere kersen rijpen thans reeds aan
en met den pluk er van is men begonnen. Ais
men in aanmerking neemt, dat de kersen vrij
zijn ingekocht, dan kan men licht begrijpen, dat
de kersenbazen over het algemeen slechte zaken
maken.
Uit Ochten (Betuwe) schrijft men
Hoewel de verzending van kersen naar Enge
land weinig blijft beteekenen, maken de pachters
der boomgaarden toch nog tamelijk goede zaken,
doordat de aftrek in ons eigen land nogal groot
schijnt te zijn. Voor gebarsten kersen, zooaN er
maar te veel zijn, ontvingen de alzenders in de
laatste dagen 8 ct. per 5 HG.
Binnen weinige dagen zal de campagne afge-
loopen zijn, wat de gewone Meikersen betrelt.
Te Grootebroek en te Bnvenkarspel doen zich
gevallen voor van besmettelijke vaikensziekte.
MAASSLUIS. Donderdag waren de prijzen
voor zoutevisch f 34.25 a 35.75, keelen en lippen
f67.75 a 68.25, koolvisch f 11.50 a 11.75, kib
beling f 15.75 a 16heilbot f 16.75 a 17.
volle haring f22.25 a 23.50, maatjes- f 12.50 a
12.75, alles per ton.
Gisteren zijn alhier binnengekomen Johanna
Theodoramet 119 kantjes pekelharingHaarlem,
met 126 kantjes pekelharing; Quartet, met 180
kantjes pekelharing.
KRAL1NGSCHE VEER. Gisterochtend
werden aan de markt alhier aangevoerd 321 zal
men, die voor f 0.70 tot 1.per 1/3 kilo werden
verkocht. Nog werden aangevoerd 1 St.-Jacob-
zalmpje en 2 steuren.
Door een visscher van Terschelling is in de
Meep, Zuiderzee, een haai van ruim 7 voet
gevangen, welke drie jongen had. Bij de minste
beweging kruipen de diertjes, ongeveer éen voet
lang, in eene blaas, die de moedor tusschen de
achter-buikvinnen heeft en dadelijk uitrekr, als
de jongen er in zijn. Verleden week werd een
veel grooter haai op dezelfde hoogte gevangen,
tvelke dertien levende jongen in de bun wierp.
Ned.-Herv. Kerk.
Beroepen: te Kortenhoef de lieer A. F.
Krull, cand. te Muiden te Buurse de heer
G. Bruna, cand.te Gent c. a. ds. S. J.
de Kat Angelir.o, te Deil c. a.te Benschop
ds. S. van Daalen, te Sluipwijk te Otterlo
de heer J. J. Kuijper, cand. te Kampen.
Bedankt: voor Landsmeer door ds. F. J.
J. Loef te Heilo voor Rumpt (toez.) door
ds. J. W. Drost, te Biezelinge.
Gereformeerde Kerken.
Bedankt: voor Breukelen c. a. door ds.
G. H. van Kasteel, te 's-Gravenhagete
Zeist door ds. H. H. Kujrper Az., te Baarn.
Schiedam, 23 Juni.
Kogge en Gerst zonder handel.
Koutwyiinoteering der makelaars f 5i/„.
JeneverAmsterd, proef f9'/2 per heet,
Ct. zonder fust en zonder belasting.
Spoeling: f 0.90 per ketel.
Maassluis, 22 Juni.
Kaas. Aanvoer 42 stapels, wegende 13,390 kilo
prijs 18 a 26Vj ct. per kilo. Handel geregeld.
Het Westland, 21 Juni.
Op de veilingen van hedenavond werden de
volgende prijzen besteed aardappelen voor het
buitenland, hoorntjes f2.25 a 2.35, Engelsche
f 1.60 a 1.65 per 26 kilo voor de binnenmarkten,
zandaardappeler, f2.25 a 2.80 per kinde han
del was weer zeer levendig met veel vraag voor
het bt-.onland, bij stijgenden prijs. De aanvoer
beliep in het geheel ongeveer 4500 kin.
Leides, 22 Juni.
De aanvoer en prijzen ter veemarkt van heden
waren als volgt: 8 stieren f48 a 192, 60
vette ossen en koeien f112 a 276, of 60 a 76 c,
per kilo, 72 vare dito f84 a 195, gras
kalveren fa ,51 vette dito f38 a S3, of
55 a 80 c. per kilo, 81 nuchtere dito f5.a
13.610 vette schapen f16.a 30.of
35 a 40 c. per kilo, 252 weide dito f12.a
25.1086 lammeren f7.a 13.-J46
magere varkens f 16 a 37, 186 biggen f5.
a 14.veulens fa - paarden f
a 98 kalf- en melkkoeien f100 a 258.
i 1
t
1
vit*
Amsterdam, 23 Juni,
Rogge op levering onveranderd; per October
f107, 106, 107, 108, 107, 406, 107.
S
