uitgeverTT odé.
A". 1894.
ondag 4 en Maandag 5 November.
N°. 8654
Eersle Blad
-A.ch.ten v© ©rtig*st Jaargang*.
Binneiilaiiclsclie Berichten.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Dinsdag,
GOURAN".
Abonnementsprijs, per kwartaal
Franco per post, door het geheele Kijk
Aftonderlijke
f 1.85.
- 2.50.
- 0.10.
BUREAU: B O T E R S T R A A T 7 O.
Advertentieprijs: van 110 gewone regels me
inbegrip van eene Courant. f 1.10.
Iedere gewone regel meer- 0.10.
Driemaal geplaatst wordt tegen tweemaal berekend.
Schiedam, 3 November 1894.
Keizer Alexander III, die den 4n dezer
maand op zijn kasteel in I.ivadia overleed, was
geboren den lOn Maart 1845, of naar Russi
sche tijdrekening den 26n Februari van genoemd
jaar. Telkens, wanneer men zoo die twee
erlei tijdrekening tegenkomt, als het Russische
voorvallen geldt, treft de vasthoudendheid aan
het oude. Geen toenemend wereldverkeer,
geen handelsbelangen hebben de Russen er
toe kunnen brengen, over te gaan tot het
aannemen van een tijdrekening, die werkelijk
«en verbeterde mocht heeten. Dat teekent 1
Met de kooi tsachtige snelheid van onzen
tijd hebben de groote bladen naast het levens
bericht van den czaar, reeds een oordeel over
zijn werken en streven geleverd. Algemeen
wordt hij geteekend als een man zonder,
wat men noemt, buitengewone gaven, maar
toch begaafd met een ijzeren wil. Reeds bij
het leven van zijn vader, den in 1881 ver
moorden czaar Alexander II, wist men dat
de thans ovei leden keizer niets gevoelde voor
de denkbeelden van den nieuwen tijd. Zoo
was het ook bekend, dat hij in den Fransch-
Duitschen oorlog volstrekt niet dweepte met
de liuitschers, en Frankrijk zijn sympathie
bezat.
Na dien moord, op zijn vader gepleegd,
was zyn streven de woelingen der nihilisten
te beteugelen, en zoo ze ontdekt werden, ge
streng te straffen. Nog herdenkt men de
dagen, toen de reactionnaire minister Igna-
tieff zijn rechterhand was, en met de meest
mogelijke gestrengheid optrad tegen allen, die
nieuwere denkbeelden huldigden en hervor
mingen wenscliten.
Men kan gerust zeggen, dat de overleden
vorst weinig rustige uren gedurende zijn
regeering heeft gehad. Alleen in den krÏDg
van de familie zijner vrouw, een Deensche
prinses, dus onder den vrijen Deenschen hemel
herademde hij, en deed het goed, de be
richten te lezen van het ongedwongen verkeer
aan het Deensche hof, de kalmte, die de czaar
daar verkreeg, de vroolijkheid, die hem bij
wijlen daar mocht verkwikken. Doch de vrij
heid, die hij daar zag heerschen, scheen geen
indruk op hem te maken. Dit bleek onder
anderen ook aan de Jodenvervolgingen in zijn
«ijk, en aan de wijze, waarop liet Duitsch
element in Finland werd behandeld. Het
groothertogdom Finland, dat toch eigenlijk
een op zich zelf staanden staat vormde, werd
gerussificeerd op de meest brulale wijze, en
de Luthersche predikanten in die streken
leefden geruimen tijd in-de grootste onge
rustheid. Eén onvoorzichtig woord, en een
admiuistratieve verbanning, zoo luidde de
geijkte term, werd onmiddellijk op hen toe
gepast. Het was het despotisme in den meest
afstootenden vorm.
Doch wat men den overleden czaar ook
moge verwijten, hieromtrent stemmen vriend
en tegenstander overeen, dat hij den vrede
in ons werelddeel, dikwijls ernstig bedreigd,
krachtig heeft gehandhaafd, 't Heeft anders
niet gelegen aan zijn raadslieden en aan een
groote partij in Rusland, dat de oorlogsfakkel
niet gezwaaid is. De rijkskanselier Gortscha-
koff, die vooral sedert den oorlog met Turkije
in 1878 vreeselijk tegen de Duitsche regee
ring was gekant, zou niet tegen den oorlog
hebben opgezien.
In diens opvolger baron Giers vond Alex
ander III een raadsman, welke den vrede boven
den oorlog liefhad, en zoo is het vrede ge
bleven, al kan men nu juist niet zeggen, dat
de verhouding tot Duitschland Hartelijk mag
worden genoemd.
De goede verstandhouding van Rusland met
Frankrijk is bekend. De ontvangst van een
Franscli eskader te Kronstadt was schitterend
werd zelfs op Russischen bodem de hymne
van de Fransche revolutie, de Marseillaise,
niet gehoord En dan het bezoek van het
Russische eskader aan Frankrijk Welk een
overdreven geestdrift, welkeen dwaasheid, zou
den we haast zeggen, is bij die gelegenheid ver
toond, zoo zelfs, dat een Rus als graaf Tolstoi
er den draak mee heeft gestoken Toch is
het, in weerwil van alle hartelijkheid, tot een
formeel verbond tusschen het czarenrijk en
de Fransche republiek niet gekomen.
En nu de troonopvolger, naar zijn overgroot
vader Nikolaas geheeten Deze is opgetreden
met een manifest aan zijn volk, waarin hij
het als de grootste verdienste van zyn over
leden vader beschouwt, dat deze steeds als
beschermer van den vrede is opgetreden. De
jonge vorst verklaart, dat hij aan deze begin
selen zal getrouw blijven, en legt de belofte
voor God af, dat hij door den vrede de wel
vaart van zijn rijk zal trachten te bevorderen
Inderdaad uitnemende voornemensmogen
ze den jongen vorst, hij is zes en twintig
jaar oud steeds tot richtsnoer strekken
Tot troonopvolger is de grootvorst George
aangewezen, totdat, zooals het manifest luidt,
het huwelijk, dat de czaar met de prinses
Alice van Hessen zal sluiten, met een zoon
gezegend wordt.
In Duitschland is men nog steeds niet uit-
geredeneerd over de verandering van de per
sonen, die de hoogste staatsambten bekleeden.
De nieuwe rijkskanselier vorst Hohenlohe
heeft den eerbiedwaardigen leeftijd van vijf
en zeventig jaar bereikt.
Nu is dit in Duitschland zoo heel vreemd
nietdaar zijn meer van die krachtige na
turen. Bovendien de kanselier is een Beier,
een Zuidduitscher, dat doet een groot deel
van de natie goed, die ook aan anderen dan
aan Pruisen een belangrijke rol gaarne toebe
deeld zien. Maar er zijn er en ze hebben geen
ongelijk die wijzen op de omstandigheid,
dat de vervanging van de hoogste staats
ambtenaars op zoo geheel andere wijze ge
schiedt dan in constitutioneele staten het
geval is. Bismarck kreeg in Maart 1890 onder
de meest vleiende bewoordingen ontslag,
met vorstelijke gunstbewijzen op den koop
toe, maar hij kreeg toch ontslag. Thans
is Caprivi op dezelfde wijze aan den dijk ge
zet: ontslag en een ridderorde. Men gevoelt
zoo, dat men geheel afhangt van de inzichten
des keizers, en dit acht men niet boven be
denking.
Over den nieuwen Pruisischen minister van
binnenlandsche zaken, den heer Von Kóller,
wordt in meer afkeurenden zin geredeneerd
dan over den nieuwen rijkskanselier. De heer
Von Koller is een man van echt behoudende
beginselen, bij wier verdediging bij niet altijd
dejuistemaat heeft weten te houden. Tenminste,
thans wordt in herinnering gebracht, dat
geen der afgevaardigden in -den Duitsehen
•ijksdag zoo dikwijls door den voorzitter tot
de orde is geroepen, als de nu pas opgetre
den minister van binnenlandsche zaken. Doch
afgevaardigde zijn of minister, is twee. Dat
is meer vertoond,
De keizer van China is vertoornd. Op wien,
op wat Op den slechten loop der zaken. De
beheersclier van het Hemelsche rijk kan maar
niet begrijpen, hoe liet mogelijk is, dat Japan
niet reeds door de Chineezen is bezet.
Hij laat zich onderrichten door bevelheb
bers, door allerlei mandarijnen, maar licht
wordt door hem niet ontstoken, en als ant
woord op al zijn vragen ontvangt hij telkens
berichten van overwinningen door de Japan
ners op zijn leger behaald. Nu is zijn jonge
vrouw gestorvenmen zegt, niet aan een
natuurlijken dood. De behoerscher van het
Hemelsche rijk moet haar, in een van zijn
ongure buien, in tegenwoordigheid van ande
ren, een slag in het aangezicht hebben ge
geven, en dien smaad heeft het arme gekroonde
schepsel niet willen overlevenzij heeft zich
vergiftigd. De officieele rouw zal aanvangen,
als de zestigste verjaardag van de keizerin-
moeder zal zijn gevierd Wat ons zoo uit
het Chineesche rijk toekomt, 't getuigt alles
van ontbinding, ontbinding, van welk een
kolossus
TWEEDE KAMER DERSTATEN-GENERAAL.
Thans is bij de Kamer aangeboden een
wetsontwerp, strekkende om het bedrag van
f 1,386,823,38l/2, dat voor voorzieningen in
verband met de vermeerdering van de leger-
sterkte resp. met eene lichting en twee lich
tingen militie is voorgeschoten, door de wet
goed te keuren.
De weg, dien de minister van oorlog hier
door thans inslaat, maakt het mogelijk te
breken met de gewoonte, dat aan het einde
van het dienstjaar aan de korpsen, door mid
del van speciale kredieten op verantwoorde
lijkheid van den minister van oorlog, gelden
uit 's rijks schatkist ter leen verstrekt werden.
Deze gelden, welke het departement van
oorlog ook voor het onderwerpelijke doel liet
besteden, werden dan in liet begin van het
volgende jaar weder in 's i ijks schatkist terug
gestort, zonder dat echter een begrotingsarti
kel met het meer verstrekte werd bezwaard.
De voorschotten waarvoor eerst nu krediet
wordt aangevraagd, loopen over vroeger mee-
rendeels reeds afgesloten dienstjaren. Ten
einde tot een regelmatigen toestand te gera
ken, is liet niet anders mogelijk dan het te
veel uitgegerene nu geheel te brengen ten
laste van het dienstjaar 1894.
Met de alg. rekenkamer acht de minister
liet noodig liet bestaan van een voorschot aan
de korpsen van het leger nader bij de wet te
regelen en hij verzekert dat het noodige zal
worden verricht om ten deze spoedig tot de
gewenschte verbetering te komen.
Bij de behandeling van het voorloopig ver
slag over de staatsbegrooting in de Kamer,
is door een lid gevraagd of een deel der
werken voor den waterweg van Rotterdam
naar zee, niet kon worden uitgesteld. In het
bijzonder werd de aandacht gevestigd op de
posten voor baggerwerk in da Koningshaven
en de Beighaven. Is het rijk daartoe ver
plicht? Zoo ja, dan wenschte men liet contract
overgelegd te zien.
SCHIEDAM, 3 November 185)4.
Vergadering van den raad der gemeente
Schiedam, op Dinsdag 6 November'1894, des
namiddags ten lVi ure.
Te behandelen onderwerpen
1. Vaststellen der notulen van de laatst
gehouden vergadering.
2. Mededeelen der ingekomen stukken.
3. Voorstel van burg. en wetli. tot wijzi
ging der instructie voor den gem.-onivanger.
4. Benoemen van
a. een curator van bet gymnasium.
b. een gemeente-ontvanger.
c. een leeraar in de Fransche taal aan liet
gymnasium.
d. een leeraar in Fransche taal en letter
kunde aan de II. B, school.
e. een onderwijzer of onderwijzeres 3e kl.
aan de le openbare lagere school met uit
gebreid leerplan voor jongens.
5. Beraadslagen over:
a. Voorstellen van burg. en vveth. tot wij
ziging der gem.-begrooting voor 1894.
I. Adres van j. F. Tengeler om eervol
ontslag als onderwijzeres aan de le tusschen-
schooi, met ingang van 1 December a.s.
c. Vernieuwd adres van J. II. Berghout,
met verzoek om terug te komen op het raads
besluit van 17 Oct. 1893, waarbij zijne jaar
wedde als waagmeesler met f200 vermin
derd is; dat besluit als ingetrokken te ver
klaren en hem mitsdien zijn salaris ten volle
uit te betalenalsmede om met lie.n te on
derhandelen over eene voor beide partijen
bevredigende oplossing dezer zaak in de toe
komst.
d. Adres van den onderwijzer M. Kramer
om gebruik te mogen maken van een der
lokalen van de le openbare kost. school,
voor het door hem te geven teekenonder wijs
aan onderwijzers ter opleiding voor de akte
in dat vak.