lijke omslag):
1887
1893
Opsterland,
A.
f
23,266 f 43,790
14592 inw.
H.O.
52,565
46,900
Schoterland,
A.
25,222
32,110
44156 inw.
II.O.
50,625
49,940
Smallingerland,
A.
13,462
24.647
10397 inw.
11.0.
39,701
s
44,600
Tietjerksteradeel,
A.
22,395
33,844
14035 inw.
H.O.
54,282
61,850
Westdongeradeel,
A.
22,392
38,083
7885 inw.
H.O.
39,724
s
48,800
Weststellingwerf,
A.
•13,181
30,665
15397 inw.
H.O.
47,968
29,000
liet betalen van de premiën, door het daarvoor
dienstbaar maken van de Rijkspostspaarbank,
overal in het land even gemakkelijk zal zijn.
Dat zulk een lijfrentenverzekering geen doel
zal treffen, behoeft bijna niet te worden aangetoond.
Indien ook al te wachten ware, dat een Rijks
instelling op even voordeeiige voorwaarden lijf
renten zal kunnen verzekeren als de particuliere
ondernemingen thans reeds doen, dan wordt toch
in nog geen enkel geval te gemoet gekomen aan
het voorname bezwaar, dat voor de werk
lieden ten aanzien van de verzekering van den
ouden dag algemeen geldtde vee! te hooge
premie», te hoog in verhouding tct hun draag
vermogen, te hoog namelijk in verhouding tot hun
geringe inkomen en de noodigste behoeften van
het gezin.
Een pensioen- of lijfrentenverzekering voor den
werkman, die den vollen last dier verzekering
uitsluitend op liet werkmansgezin legt, heeft hoe
genaamd geen levensvatbaarheid en voorziet der
halve niet in de behoefte.
Het bewijs daarvoor wordt geleverd in het
uitermate geringe aantal werklieden, dat de par
ticuliere ondernemingen uitsluitend het Ne-
derlandsch Werkliedenfonds onder de door
haar vei zekerden tellen; er is geen reden om te
verwachten, dat een Rijksinstelling daas in ver-
adering zal brengen.
Een instelling voor het verkrijgen van door het
Rijk gewaai borgde 1 ijfrenten kan dan ook alleen
dienen tot langduriger vertraging en verschui
ving eener in de werkliedenkringen reeds zoo hing
verbeide aigemeene verzekering van
bet lot van den ouden Werkman.
Tegen zulke verdeie verschuiving memen de
ondergeteekendeii, namens de door hen vertegen
woordigd wordende Vei eenigingen, met beschei
denheid doch met kracht te moeten opkomen.
Een instelling in den geest ais door de Regee
ring blijkbaar wordt bedoeld, kan niet in de be
hoefte voorzien, kan derhalve niet bevredigen.
Wat net beteie is dat wel zou kunnen bevre
digen en waardoor in de algemeen gevoeld wor
dende behoefte het best zou worden voorzien, is
gemakelijk aan te geven; ten eerste niet, omdat
hieromtrent de meerlingen van tot oordeelen be
voegden verschillen, en ten tweede niet, omdat
eene algemeeua vouiziening en regeling vei ie van
eenvoudig is.
Redenen waarom de ondergeteekenden Uwe
Kamer weuscheo to verzoeken, bij de Regeering
aan te dringen op het benoemen van eene Staats
commissie, wier taak zou moeten zijn, te onder
zoeken op Welk» grondslagen een aigemeene
pensioen-verzekering voor den ouden werkman
zou behooien te worden gevestigd, alsmede om
aan de Receering de bouwstoffen te leveren voor
een desbetreffend wetsvoorstel. Zij veroorloven
zich hierbij nog als voorwaarde te stellen, dat
in zulk een commissie onder meer zitting zullen
erlangenpatroons of ondernemers, hoofden of
bestuurders der voornaamste patroons- en nijver-
heidsvereenigingen, benevens werklieden, hoofden
of leiders der voornaamste Weikliedenvorbon-
den.
Ter voorkoming van mogelijk misverstand,
sik geloof haar, moeder."
sDan zal liet u welgaan, mijn kind."
Toen hertog Cesare terugkeerde, bespeurde hij
zeer goed, dat er iets ongewoons tusschen moeder
en dochter besproken was.
sAttilio zal van avond thuis komen en het
is dus niet noodig, Cesina, dat gij den jongen
Castahü schrijft," sprak hij.
»Des te beter," antwoordde zijne dochter.
Hierop groette zij hare ouders en ging met
het kisije naar hare kamer. Zij wilde met haar
vader liefst niet meer over do aangelegenheid
van Altilio spreken. Wanneer bij haar begon te
ondervragen, moest zij do waarheid zeggen, en
daaraan was geen behoefte meet', nu haar broeder
zelf ovetkvarn.
VIJFDE HOOFDSTUK.
Don Luigt's ideaal was steeds geweest eene
aanzienlijke, rijke vrouw te trouwen. Omdat hij
zich zelf knapper en verstandiger achtte dan
wenschen de ondergeteekenden op te merken,
dat zij in geenerlei opzicht beoogen stoornis te
brengen in de voorgenomen spoedige afdooning
der regeling en uitbreiding van het kiesrecht
de door hen verlangde practische voorbereiding
door een Staatscommissie za! echter dit voor
hebben, dat, als aanstonds de regeling en uitbrei
ding van het kiesrecht zal zijn verwezenlijkt,
een regeling van de verzekering van het lot van
den ouden werkman het dringendste der vraag
stukken op bet gebied der sociale voorziening en
wetgeving reeds dadelijk zoo ver gereed kan
zijn, dat het onverwijld tot een wetsontwerp
kan worden omgewerkt.
Van de op last van het departement van
binnerilandsche zaken uitgegeven wordende
«Uitkomsten der beroepstelling van het konink
rijk der Nederlanden op 31 Dec. 1889" zijn
thans verschenen de deelen «Friesland (663
blad/, groot 4°) en «Limburg" (275 bladz. id.).
Het geheele omvangrijke wei k is hierdoor
compleet geworden.
De werkelijke bevolking is voor alle pro
vinciën ingedeeld uaar de onder 35 beroeps
klassen in alphabetische volgorde gerang
schikte beroepen, als positie in bet beroep,
geslacht, leeftijd en burgerlijke staat, gevolgd
door eene opgave van het getal beroepsklas
sen, waarin worden gebezigd krachtswerk-
tuigen, gedreven door stoom, gas, heete lucht
enz., water of wind.
De 35 beroepsklassen zijn in drie rubrieken
verdeeld: nijverheidsbedrijven, nos. 1—18,
handelsbedrijven, nos. 1924, ambten of be
dieningen, nos. 2535.
Om zicli eea denkbeeld te vormen voor
welke lasten sommige Friesche gemeenten
zitten, raadplege men de volgende statistiek,
ontleend aan de «Mededeelingen van de Ver»
eeniging tot verbetering van Armenzorg" te
Rotterdam, (A armwezen, B. O. hoofde-
D
3>
3>
3>
11
De kamer van koophandel en fabrieken
te Leeuwarden beeft, naar aanleiding eener
circulaire van de Neder!, kamer van koop
handel te Londen waarin wordt gevraagd,
in hoever de wenschen en behoeften van den
handel zouden rechtvaardigen den aanleg van
een telephoongemeenschap tusschen Engeland
en Nederland als haar oordeel te kennen
andere jongelieden van zijn stand en alia rijke
lieden voor onnooze! genoeg hield om niet zoo
nauw te zien, kwam de bereiking van zijn ideaal
hem zeer gemakkelijk voor en kon hij zich alleen
niet begrijpen, dat niet iedereen dit practische
middel te baat nam om spoedig in de wereld
vooruit te komen. Doch zijne ondervinding
strookte niet volkomen met zijne voorstellingen.
Van lieverlede kwam hij we! tot het inzicht, d it
de zaak niet zoo eenvoudig was, als hij zich
vei beeld bad. Dat stemde hem ontevreden, en
de hoffelijke maar beleedigende ontvangst, hem
bij de Tibaldi's ten deel gevallen, had hrm
bijzonder vertoornd. Don Luigi, die altijd gewoon
was anderen, die beneden hera stonden, met
spot en hoon te bejegenen, kon niet verdragen
dat een die boven hem stond hem minder heusch
behandelde.
Met deze en dergelijke weinig opwekkende
gedachten klom hij het steenachtig en hobbelig
bergpad af, «at hem van het slot naar het dorp
voerde. Daar ontmoette hij de kleine Cannula
gegeven dat deze gemeenschap, bij een even-
tueele telephoonverbinding van Leeuwarden
met Amsterdam en Rotterdam, voor den
handel in vee en zuivelproducten van Fries
land op Engeland van groot belang kan zijn.
De Huisvrouw me'.dt dat, in navolging
van de College Hall te Londen, binnenkort
te Amsterdam zal worden opgericht een
tehuis voor vrouwelijke studenten aan de
universiteit, voor leerlingen aan de academie
voor beeldende kunsten, aan de huishoud-,
kunstnaaldwerk-, handels- en industriescholen,
alsmede voor andere dames, die een rustig
tehuis wenschen. Zooveel mogelijk zal dit
tehuis naar het voorbeeld van dat te Londen
worden ingericht.
Nog meldt de Huisvrouwdat de vereeni-
ging «Tesselschade" zich bezighoudt met
een onderzoek, m hoeverre ook hier te lande
het beroep van pianostemmer voor vrouwen
in aanmerking kan komen.
De commissie van Utrechtsche ingezetenen
welke getracht heeft licht te ontsteken in het
geschil dat nu reeds vier weken bestaat tus
schen de werklieden van de firma P. H. van
de Weijer, boekdrukker aldaar, en hunne pa
troons, heeft een verslag over den loop van
het geschil uitgebracht en daaraan een con
clusie toegevoegd, waaraan wij het volgende
ontleenen
Met de gegevens, waarover wij tot nu toe
kunnen beschikken, aarzelen wij niet uit te
spreken, dat wij het uitbreken der werksta-
ki ig verJelaarlaar achten, en dat de besliste
en herhaalde weigering van de firma Van de
Weijer, om tot eene vreedzame oplossing van
de werkstaking mede te werken, ons niet
verdedigbaar en niet gemotiveerd voorkomt.
III. De commissie verklaart zich bereid de
stakende werklieden behulpzaam te zijn in
het elders zoeken van werk en vraagt inmid
dels giften om de buiten betrekkiDg geraakte
werklieden en hunne gezinnen te kunnen
ondersteunen.
De commissie bestaat uit de hh.
I. Boer Hzn., H. Coopmans, Jacob Duyvis,
J. Th. Gerlings, dr. G. W. Kernkamp, II. J.
de Ligt, mi', W. L. P. A. Molengraaf!', W.
N. F. Sibmacher Zijnen, J. Trosée, C. J. van
Veldhuizen, G. Witteveen en C. A. Zelvelder.
De hoofdcommissaris van politie te Rotter
dam vestigt de aandacht op J. Hendrikse, ge
boren te Vlissingen 7 Juli 1859, hofmeester
te Rotterdam, die in een aldaar verschijnend
dagblad jonge mannen heeft opgeroepen tot
het verkrijgen van een betrekking als huis
knecht tegen een hoog loon. Hij bezocht de
schrijvers op die advertentie en gaf zich
daarbij nu eens uit voor den rentmeester,
dan weer voor den broeder van een adellijke
dame, die zich te Rotterdam zou komen
vestigen en een jongrnensch als huisknecht
Oioffi, die hare netten in de zon te drogen hing,
teiwijl haar vader, de oude Pasquala, in do
schaduw van een rotsblok zat om netten te
herstellen.
Onwillekeurig vertraagde Don Luigi zijne
schreden om meer op zijn gemak het flmke,
bevalligs kind te kunnen bespieden. Zij was
meende li ij, veel schooner, aanminniger en flinker
dan Oesina. En inderdaad, al was Carmeia geene
hertogin en maar een eenvoudig visschersmeisje,
schoon was zij in hoog» mate.
»Zoo ijverig bezig, Carmahi 7" sprak hij haar
aan, toen h'rj dicht bij haar was.
bliet werk komt niet vanzelf klaar, Don
Luigi," antwoordde hat meisje spijtig, sen ik ben
geen dame, die net zoovee! kan doen als zij
vei kiest en liever gaat wandelen dan te werken."
sToch verdiendet ge wel eene groote dame
te zijn. Zulke lmndjes als de uwe zijn te goed
voor liet weik."
»Te goed of niet to goed, dat baat mij geen
zier. Maar het zal nog wel eens anders worden."
noodig had. Hij noodigde die jongens uit tot
eene wandeling, bracht hen op afgelegen we
gen, tengevolge waarvan de ouders dier jonge
lieden hem bij de politie aanklaagden wegens
het doen van fantastische voorspiegelingen,
waaraan vermoedelijk onzedelijke bedoelingen
ten grondslag lageo, terwijl van de aangebo
den betrekking niets kwam. Hendrikse, die,
door de politie gehoord, verklaard heeft wer-
kelijk kwade bedoelingen met die jongelui in j
den zin te hebben, is reeds vroeger gesigna
leerd; voor de daar gemelde feiten is hem
een vonnis van 6 maanden gevangenisstraf
opgelegd. Zijn photografisch portret, zoomede
de uitkomst der op hem toegepaste metingen
naar het stelsel Bertillon, berusten aan het
centraal bureau van politie te Rotterdam.
Te Voorst hebben de ingezetenen f139
bijeengebracht om de schooljeugd een pretti
St.-Nicolaasfeest te verschaften.
Te Helmond werd Donderdagavond een
diefstal van effecten gepleegd. Daaromtrent
deelt men ons van daar mede
A, de K., slijter te Amsterdam, vroeger te
Helmond, is Donderdagavond met den trein
van 5.52 alhier aangekomen. Na zich te heb
ben verkleed als St. Nicolaas] is hij bij ver
schillende winkeliers geweest om het een of
ander te koopen. Geen van hen bleek den
vermomde hun oude stadgenoot te
herkennen. Hierop heeft onze Sint zich naar
de bakkerij van tie wed. Van N. begeven en
bestelde daar St. Nieoiaasgebak, onder voor
geven dat hij voor de kinderen van een ge
acht ingezetene voorSt. Nicolaas moest spelen.
Daar de reeds bejaarde winkelierster van het
in betaling gegeven bankbiljet van f25 niet
terug kon geven, verzocht zij St. Nicolaas
even in de huiskamer te willen komen. Nadat
de man hieraan gevolg had gegeven, heeft
hij de oude vrouw op het bed geworpen en
zich meester gemaakt van ongeveer f 50.009
aan effecten en andere papieren van waard'
Nauwelijks had de dief zich met zijn luit
verwijderd, of de krasse weduwe was reeds
opgestaan en deelde aau een paar voorbij
gangers het voorgevallene mede. De politie
werd onmiddellijk gewaarschuwd. Deze vatte
post aan het station. En gelukkig. Want juist
op het oogenblik dat de laatste trein naar
Amsterdam tot vertrekken gereedstond, komt
er op eens iemand te voorschijn, die nog met
den trein wilde vertrekken. Maar de politie
legde nog juist bijtijds de hand op hem.
In de wachtkamer onderzocht, werd be
halve het gestolene, nog bij hem gevonden
een valsche baard, touwen, een lang mes en
een fleschje met vloeistof, dat nog nader on
derzocht moet worden.
Hoe de man tot zulk eene daad is kunnen
overgaan, begrijpt hier niemand. Zoolang hij
te dezer stede gewoond heeft, was hij een
«Natuurlijk, maar dan moet ge zoo wijs zijn
en trouwen een rijk man."
»Dat begrijp ik wel."
«Mij, bijvoorbeeld, hé Carmeia 7"
Het meisje keek even van haren arbeid op,
lachte en maakte een langen neus.
«Daar kunt ge lang op wachten, Don Luigi."
«En waarom dan
«Ge meent het niet."
»Maar als ik het nu toch eens ernstig meende!"
«Bah 1 dan geloof ik u nog niet."
«Maar waarom dan niet?"
«Omdat ik niet wil," antwoordde het snibbige
meisje en ging weer aan haren arbeid.
Don Luigi verloor hot geduld. Daar stond hij
met aan elk been een blauwe scheen.
«Je bent een zottinnetje, Carmeia," kwam nu
haar vader tusschen beidon. «Je moost weten,
dat men roet beeren geheel anders moet omgaan.
Zij heeft n»g te weinig ondervinding, Don
Luigi, en weet zelf uiot wat zij wil. Maar zij
zal hare dwaasheid we! spoedig inzien."
