Letteren, Kunst en Wetenschap.
Gemengde Berichten.
PER TELEGRAAF.
O n (1 e r w Li s.
-van Amsterdam met die gedeelten van ons
jand versneld.
Aanleg en exploitatie der nieuwe lijnen
,jjn aan" de Nederlandsche Bell-Telephoon-
maatsehappij opgedragen.
Mr. C. A. "Vernjn Staart heeft tot eene
jaak van gezette berekening gemaakt of de be
wering juist is, dat 55 pCt. der vrouwen in
Nederland ongehuwd blijven. Hg komt tot de
slotsom dat die bewering, op zijn zachtst ge
nomen, eenigszins overdreven is.
In het werk van prof. Everts, «Bijdrage
tot de bevolking van Nederland", geeft B. als
slotsom zijner berekening, dat ruim de helft
der vrouwen in Nederland ongehuwd blijven.
Veel verder brengen de berekeningen dezer
heeren ons dus niet, maar al hadden zij
het tot op xk percent met juistheid kunnen
vaststellen, er is, voor zoover wij weten, geen
middel om hierin verandering te brengen en
aan een meisje, dat geen man kreeg, er een
te bezorgen.
Als de statistiek het eens zoo ver bracht,
hoeveel harten zou zij met dankbaarheid
vervullen.
De Rotterdamsche politie had Maandag
avond handen vol welk om een zevental niet
stakende sigarenmakers van de fabriek van
Erven Wed. Van Nelle na afloop van hun
werk naar huis le brengen. Het voik volgde
joelend en schreeuwend de werklieden met
hun geleide, en op zeker punt kwam 't tot
steenengooien, maar de politie wist de menigte
mat de sabel uiteen te jagen eu ten slotte de
sigaienmakers behouden in hunne woning af
te leveren. Voor ieders huis is een politie
post geplaatst.
Te Rotterdam worden pogingen aange
wend tot oprichting van een groot Israël,
weekblad. Het redactiepersoneel is reeds ge
vonden. Het blad zal op een eigen geheel
nieuw in te richten drukkerij gedrukt worden.
Mevr. B. JacobsonGoldschmidt, regentesse
der stichting «Talmud Tora" te Amsterdam,
ontving van de Koninginnen f 100, als blijk
van belangstelling in genoemde stichting.
Door strandjutters op Terschelling werd bij
paal 21 een walvisch gevonden, die circa 40
voet lengte heeft. Het dier was reeds dood.
De duinen van Terschelling zijn langs de
geheele kustlijn gemiddeld 20 meter afge
slagen en staan op sommige punten loodrecht
legen 't strand.
Door de afdeeling Groningen van de Ned.
onderwrjzers-propaganda-club tot afschaffing
van sterken drank zal a.s. Zaterdag een pro-
pagandatocht naar VVinsum worden onder
nomen. Des avonds zal daar eene vergadering
■worden gehouden.
In de provincie Groningen wordt reeds druk
schaatsen gereden.
De scheep- en stoomvaart in Drente zijn
door de vorst gestremd.
Op de noordwestkust van Friesland zijn
in de laatste dagen vele balken aangespoeld,
alsook vaten met asphalt. Men vermoedt, dat
deze voorwerpen afkomstig zijn van het
Duitsche vaartuig, dat in den jongsten storm
bij Vlieland is vergaan.
Te Sneek is overleden mej, R. Kammenga,
die op 10 Februari haar honderdsten ver
jaardag zou hebben gevierd.
Sedert twee dagen werd een jachtopzichter
van den heer Barbott te Roosteren vermist
thans is zijn lijk gevonden te Havert. Men
vermoedt dat hij, met het geweer over eene
haag willende klimmen, gevallen is en zoo
het doodelijk schot heeft bekomen.
jaarsnacht gepleegd, zijn vele bewoners van de
Zwanen- en de Karregas gisteren door den
'rechter van instructie te Arnhem geboord.
Ofschoon op den dag van den moord twee
personen gevankelijk naar Arnhem werden
overgebracht (Van der Beek en Van Triclit) en
een van beiden vermoedelijk de moordenaar
is, moet, naar verluid, het onderzoek der
justitie nogal moeilijkheden opleveren. Tot
heden kon zij niemand opsporen, die van den
eigenlijken manslag getuige was. De voor
naamste getuige is de slaapsteehouder D.,
die gezien heeft, dat een der verdachten met
een mes de deur is uitgeloopen en later terug
keerde met dat mes, waaraan toen bloed kleefde.
Uit Gennep schrijft men aan de Noori-Brab.
In een vreedzaam gezin aan den overkant
van de Maas, waar het hoofd des huizes de
eervolle betrekking van gemeente-wethouder
vervult, werd dezer dagen een niet geringe
consternatie teweeggebracht door de aanbie
ding van een telegram uit Duitscliland, Daar
de bode betaald was, had de adressant alleen
het repu te teekenen om het document mach
tig te worden. De vrouw verzette zich echter
uit alle macht tegen de aanneming van der
gelijke klungels, die maar ongeluk in het ge
zin brengen.» Hannes! jongenrepliceerde zij.
»we zijn al eens tegen de lamp geloopen, en
daar is in geheel Duitscliland geen menseh, die
een cent aan ons te goed heeft, en hebben ze
eenmaal zwart op wit, dan zit ge in den val.
Hannes gaf aan den practischen raad van zijn
eega gehoor, en de bedoelde bode keerde
onverrichterzake met het telegram naar het
kantoor terug.
Te Baarle-Nassau (N.-Br.) kwam verleden
week bij de herstemming voor een lid van
den gemeenteraad een jongeling in plaats van
zijn vader stemmen. Eerst toen het biljet in
de bus was, werd deze onregelmatigheid door
het stembureau ontdekt. Men opende toen de
stembus en liet den jongen zijn biljet uit de
stembriefjes zoeken, waarna de verkiezing werd
voortgezet, alsof er niets gebeurd was.
De uitslag was, dat op de beide candidaten
waren uitgebracht 67 en 69 stemmen en hij,
die de meeste stemmen behaalde, als gekozen
werd geproclameerd. Door niemand is tegen
deze verkiezing protest aangeteekend.
Een 20-jarïg jongeling, A. v. d. V. te
te Roermond, Zondag bezig zijnde met schaat
senrijden, zakte door het ijs en verdronk.
De ingeloopen polder Strljen (eiland Tol en)
werd in 1310 bedijkt en vloeide verscheidene
malen in, nl. in de jaren 1530, 1552 en
1570, In 1697 door ingelanden verlaten en
andermaal overstroomd, werd hij voor reke
ning van ingelanden van Poortvliet her be
dijkt door het opwerpen van een 800 meter
lange waterkeering, die nu bezweken is.
{IIbl)
Het huldeblijk aan Jozef Isruëls, dat liet vorig
jaar op zijn 70n verjaardag, door de bekende
droevige omstandigheden, hem niet kon worden
aangeboden, zal hem nu dit jaar op zijn ge
boortedag, 27 Januari, te twee uur in de zaal
van sPulcliii" worden vereerd. Allen, die bijdragen
hebben gegeven, kunnen er bij tegenwoordig zijn.
Denzeltden dag zal derf jubilaris in het »Hotel
den Ouden Doelen" een diner worden aangeboden.
Prof. Löfller, de ontdekker van den diphtheritis-
bacil, en prof. Behring, do Duitsche uitvinder
van het keelserum, zullen benoemd worden tot
ridders van het Legioen van Eer.
Dr. Roux, wien bet grootkruis dier orde werd
geschonken, heeft, naar men verzekert, dat
eerbewijs niet willen aanvaarden dan onder
voorwaarde, dat ook deze twee Duitsche ge
leerden tot ridders benoemd zouden worden.
In zake den moord, te Nijmegen op oude-
Te Darenth en te Durham, twee plaatsjes in
Kent, niet ver van Rochester, zijn belangrijke
opgravingen gedaan. Te Darenth zijn de grond
slagen van een Romeinsche villa blootgelegd en
te Burham heeft men de overblijfselen gevonden
van een Romeinschen tempel, gewijd aan den
dienst van den oorspronkelijk Persiscben maar
ook door de Romeinen vereerden god Mithras.
Maandag is ds zaak van madame Joniaux,
beschuldigd haar broeder, zuster en oom vergif
tigd te hebben, door het gerechtshof te Antwerpen
in behandeling genomen.
De morgenzitting werd bijna geheel ingenomen
door de gebruikelijke formaliteiten. Eerst 's na
middags twee uur nam het verhoor van de
beschuldigde een aanvang.
Madame Joniaux ontkende beslUt, haar zuster
Léonie, haar oom van den Kerckbove en haar
broeder Alnad Ablay vergiftigd te hebben. Men
weet dat het voornaamste bewijsmiddel bestaat
in de vetkiaringen der doktoren. Natmnlijk
ontkende de beschuldigde dat de ovei ledenen
een onnatuurlijken dood gestoiven zouden zijn.
Zij antwoordde op zachten toon, kalm en met
veel tegenwoordigheid van geest. De president
bracht in herinnering dat drie hirer bloedver
wanten te haren huize plotseling ovei leden zijn
dat haar zuster voor 70.000 frs. verzekerd was
ten behoeve van madame Joniaux' zoon dat Van
den Kerckhove als een erfoom" bekend stond,
en de beschuldigde juist in die jaren tot allerlei
middelen haar toevlucht nam, teneinde op vrij
grooten voet te kunnen leven.
Maar madame Joniaux gaf in haar antwoorden
volstrekt geen vat aan de beschuldiging. Alleen
erkende zij en dit verwekte eenig opzien bij
het publiek de papieren, die den financieelen
toestand van haar eersten man, den lieer Faber
betreffen, vernietigd te hebben. Vreemd klonk het
ook dat zij geen ciuitanties bewaard beeft van
bare uitgaven gedurende de laatstvei loopen j iren.
IJit het verhoor bleek verder, dat zu bij haar
huwelijk met Faber van diens moeder 3000 frs.
jaarlijks verkreug, en baar schoonmoeder tevens
aanbood, de jonggehuwden bij zich in huis te
nemendit werd echter geweigerd. Hun in
komsten waren dus uiterst beperkt, maar er
werd enorm veel uitgegeven, en het bleek dat
deze verkwisting met enkel te wijten was aan
den heer Faber, die zeer onder den invloed
stond van zijn vrouw. In de 15 jaar van hun
huwelijk werd voor 216.000 frs. schulden ge
maakt. Langdurig werd tusschen den president
en de beschuldigde gediscussieerd over het ont
werp van een brief door Faber aan zijn moe
der geschreven in 1872, en inhou lende dat zijn
vrouw gedwongen is te werken om het huis
houden niet tot den bedelstaf te laien verval
len. Maar omstreeks denzelfden tijd werden ko
lossale sommen door de Fabers uitgegeven aan
kostuums, hoeden, linnengoed, enz. Aangaande
den financieelen toestand van het huishouden
werd nog breedvoerig gesproken. Madame Joni
aux had al haar tegenwoordigheid van geest
en scherpzinnigheid herkregen, was uiterst slag
vaardig met haar antwoorden, en bezat een zoo
uitnemend geheugen, dat zij ztch de geringste
kleinigheden herinnert uit dien tijd van baar
eerste huwelijk, nu 20 jaar geleden.
Overigens had gedurende deze eerste zitting
geen incident van beteekenis plaats.
Bij de voortzetting van het verhoor der be
schuldigde, op gisterochtend, deed de president nog
nadere viagen over den financieelen toestand van
haar gezin, bij den dood van haar eersten man.
Het bleek dat de beschuldigde de nalatenschap van
haar man niet bij benefice van inventaris had
willen aanvaaiden, zoowel uit trots als omdat
zij meende, door haar schoonmoeder geholpen te
zullen worden. Dit was echter niet het geval.
De president deed intusschen opmerken, dat de
oude mevrouw Faber reeds veel aan het gezin van
haar zoon ten koste had gelegd. Ook volgde uit
eene conespondentie van da dochter van be
schuldigde met haar grootmoeder, dat de beschul
digde haie dochter aanzette, om van de oude
mevrouw Faber geld te verkrijgen.
In geheel Europa is 't in de laatste dagen ruw
weer geweest en van overal komen berichten
van daardoor veroorzaakte ongevallen. In
Zuid-Frankrijk en het noorden van Spanje is
het spoorwegverkeer door de sneeuw grooten-
deels gestremd. In de Pyreneeën zijn door lawi
nes hier en daar ernstige ongelukken veroor
zaakt. Uit Sleeswijk-Holstein meldt men dat
dagelijks aan de westkust lijken en groote
massa's wrakhout enz. komen aandrijven. Dit
bewijst dat menig schip in de Noordzee is ver
ongelukt.
Van zes smakken en vier stoornbooten, allo
thuis behoorende te Huil, heeft men sedeit den
iaatsten storm van 22 December niets meer
gehoord, zoodat het zoogoed ais zeker is, dat zij
in dien storm zijn gebleven. Alleen van die
haven zijn dan negentig man in de golven omge
komen.
Een verblijfoord voor otida persmannen en
vrouwen,een zoogenaamd asyl voor journalisten,
za! worden ingericht in een der gezondste
plaatsen van Duitschland.
Tot dit doel is door een rijken Duitscher
een terrein ten geschenke aangeboden, ter waarde
van 50,000 mark.
De universiteit te Berlijn is de di ukstbezochte
hoogeschool ter wereld. In liet laatste semester
werden hare colleges door 8343 studenten hij-
gewoond. Op Berlijn volgt Madrid met 5867
studenten, dan Weenen met 4856, Napels met
4822 en Moskou met 3067.
De uFacuiteiten"* te Parijs hebben echter een
nog grooter aantal bezoekers, namelijk 10,643.
Ook onder de technische hoogescholan be
kleedt die van Berlijn-Charlottenbuig de eerste
plaats met 2405 toehoorders, dan volgen Mun
ched met 1323, Boston met 1157, Zürich met
994, Riga met 984 en Weenen met 980.
'•t-CRAVE.l lIACt: 9 Januari.
De Eerste Kamer onderzocht in de afdeelingen
de staatsbegrooting. Vrijdag zijn de ontwerpen
betreffende den Ouden IJsel en den suiker
accijns aan de orde.
In de Aula van het universiteits-gebouw
kwam gistermiddag te 3 uur een groot aantal
belangstellenden bijeen, om den Dies mitalis
(stichtingsdag) der Amsterdamsche universiteit
te herdenken.
De rector-inagnificus, prof. dr. D. E. J. Völter
hield een rede sOver den Oorsprong van het
Monnikenwezen", waarin hij betoogde dat niet
eerst in den tijd na Constantijn ot in de latere
levensjaren van dezen keizer het monnikenwezen
is opgekomen, doch dat zijn ontslaan gezocht
moet worden in de laatste decennïen der derde
eeuw en wel in de dagen van Diocletianus. Dat
j monnikenwezen zelf, betoogde de tedenaar, is np
te vatten als een bladzijde uit de geschiedenis van
bet sociale vraagstuk. In het uur dat de sociale
ellende zich met de ascetische stemming des
tijds verbond, werd het monnikenwezen geboren.
Is het naar de sociale zijde een product van
wanvei houdingenook naar de religieuze en
ethische zijde doet het zich voor als het resultaat
eener ontwikkeling, die niet normaal kan ge
noemd worden.
Op het uitspreken van deze rede volgde de
onthulling van het Minerva-beeid, door den lieer
Rosenthal aan de sAuIa" geschonken.
In de nis boven de katheder heeft dit in
wit marmer, naar het ontwerp van den beeld
houwer F. Leenhof, flink uil0evoorde beeld zijn
plaats gekregen.
Aan den lieer Rosenthal, die met zijne familie
de plechtigheid bijwoonde, bracht prof. Vóller
voor het fraaie geschenk hartelijke woorden van
dank, welke door de aanwezigen zeer werden
toegejuicht,
In Pruisen zijn in het geheel 165,000 onder
wijzers. Hiervan genieten 12,000 meer dan f 900
