uitgevIe^Tj. odé.
J. LM matuur,
I. F. TAK,
A0. 1895.
Zondag 14 en Maandag 15 April.
N°. 8767.
Eerste Blad.
egenenveert sr s t e Jaargang
Voor de verkiezing van twee
leden van den Gemeenteraad
op Woensdag 17 dezer be
velen wij aan de lieeren:
B||inenlandsclie Berichten.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Dinsdag,
(wit biljet),
(rood. biljet).
HIEDAIHSGHE COURANT.
t 1.85.
2.50.
0.10.
S (I n K A |1 BOTEBSTRAAT 7 O.
Advertentieprijs van t10 gewone regels met
inbegrip van eene Courant. 1.40.
Iedere gewone regel meer0.10.
Driemaal geplaatst wordt tegen tweemaal berekend.
Abonnementsprijs, per kwartaal
franco per post, door het geheele Rijk
Afionderlijke nommers
Dit nummer* bestaat uit drie
bladen.
Schiedam, 13 April 1895.
Volksgebruiken hebben een taai leven
we geven deze uitspraak volstrekt niet als
iets nieuwswe brengen ze alleen maar in
herfnneiing, omdat ons dezer dagen de vraag
gedaan werd:van waar toch wel de gewoonte,
op Paschen krentenbrood te eten Hofdijk
in zijn nOnze voorouders", zegt het volgeude
De lente bood de viering van Ostaraas feest
en Ostaraas starre is verschoten en uit
gedoofd. Maar hare koeken Hare eieren
Hare vuren Ze zijn onuitroeibaar bij
het volkaan het christelijk Paaschfeest ver
bonden, zijn ze Paaschkneken, Paascheieren
en Paaschvuren geworden, en zullen onder
dien naam nog eeuwen aan eeuwen in stand
blijvenVeel licht ontvangen we wel
niet, maar we leeren uit Hofdijks mededee-
ling tenminste ditsde heidensche Ger
manen gebruikten bg gelegenheid van de
viering van het feest ter eere van de godin
Ostara koeken en eieren als feestgerecht.
En tot het feestgerecht zijn beide blijven be-
hooren in den Christelijken tijd. Het kenmer
kende dezer Paaschbrooden, lezen we, was van
ouds niet alleen, dat ze lekker, maar ook,
dat ze heel groot waren.
De oude Walich Sieuwertsz verhaalt, dat
de zestiende-eeuwsche Amsterdammers op
Zaterdag voor Paschen »een groot broot"
lieten bakken op de forme van een deuve-
cater. En de heer Van Hasselt vermeldt in
zijn werk «Geldersche maaltijden", dat voor
hertog Karei van Gelder op den dag voor
Paschen een kar vol Paaschbrood gebakken
werd. Later is het een tijdlang in sommige
streken van ons land gewoonte geweest, dat
de bakkers op Zaterdag voor Paschen aan
hun begunstigers een Paaschbrood ten ge
schenke zonden, een gewoonte, die evenals
«en andeie »het zenden van een duivekater
«P Sint-Nicolaasavond is afgeschaft.
En wie kan spreken van Paaschbrooden
zonder daaraan onmiddellijk den naam
Paascheieren" te verbinden 1 Ook het ge
bruik van deze is uit de grijze oudheid afkom
stig. 't Was vioeger de gewoonte op Paschen
de eieren te kleurenze waren dan tevens
een soort van speelgoed, en de jongens
zongen er bij
Ei, kopperei, de kop zal leggen
Als ze leit zal ik het je zeggen.
Groen ei 1
Blauw ei!
Al de kinderen hebben een ei I
Het eiertikken behoort eveneens tot de
vermaken van den Puaschtijd. De een tikte
tegen het ei van den ander en hij, wiens ei
gekneusd werd, moest dit aan hem afstaan,
wiens wapen ongedeerd uit den strijd was
gekomen.
Halbertsma, die zich in het bijzonder met
het onderzoek naar de eigenaardigheden van
een gedeelte van ons volk heeft beziggehou
den, bespreekt ook het gebruik van Paasch
eieren, en bij deze gelegenheid bezigt hij het
woord sobligaat-eters", viituozen op hun
terrein. Hij gewaagt van een, die er vijftig
niet als hoofd-, maar als toespijs gebruikte
Vroeger werden door de schooljeugd op
dorpen omgangen gehouden, teneinde bij
welgestelde burgers eieren te verzamelen,
die later door den meester gelijkelijk onder
de leerlingen werden verdeeld.
Het ontsteken van Paaschvuren behoort
mede tot de oude gewoonten, die echter zoo
langzamerhand aan het uitsterven geraken.
Ter Gouw zegt, dat verscheidene steden en
dorpen een plaats hebben, die er sinds eeuwen
den naam draagt van Paaschberg, Paasch-
heuvel, Paaschkamp of Paaschweide. Liefst
brandde men die vuren op hoogtenin het
lage Holland ontstak men de Paaschvuren
daarom op de dijken.
Gewoonlijk werd op den dag voor Paschen
het benooifigde voor het Paaschvuur door de
jeugd opgehaald. De vuurbranders gingen
met een kar de stad, het dorp of de buurt
schap rond, om oude tonnen, matten, manden,
bezems, riet en hout op te halen.
Hun aannadering annonceerden ze door
het zingen vati liederen, waarvan er enkele
nog bewaard zijn gebleven. Ter Gouw haalt
het volgende aan
»Heb i ok 'en olde mande,
Die wi toe Poaschen brande?
ïlieb i ok 'en bossien riet?
Aors hebben wi veur 't Poaschvuur niet!"
't Is ook al uit den heidenschen tijd, dat
ontsteken van Paaschvuren. Zoover Ger
manen woonden, zegt Halbertsma, werden op
Ostaraas feest vuren gebrand, waar oud en
jong om heen danste, onder 't zingen van
vreugdeliederen; lustig sprongen zij door de
vlammen, waaraan een zuiverende en leven
wekkende kracht werd toegeschreven. En
Kop IS kip.
wel mochten de menschen vroolïjk om die
vuren springen, daar de zon zelf een spron
getje maakte ter eere van Ostara. De groote
boom des lichts beantwoordde aan het feest
gejuich der menschen, want, naSr het oud
geloof, spiong de zon op den dag van dit feest,
bij haar bpgang driemaal op van vreugd.
Wel heeft de geestelijkheid getracht,
na de invoering van het Christendom het
ontsteken van Paaschvuren te verhinderen
wel is op de kerkvergadering te Regensburg,
in 742 onder het voorzitterschap van hertog
Karloman gehouden, aan de bisschoppen
gelast, alle heidensche gebruiken, en daar
onder dus ook »die heiligschennende vu
ren", te weren, waartoe de wereldlijke
macht moest medewerken, maar 't hielp niet;
de vuren bleven ontstoken, en het eenige,
wat er toen aan te doen viel, was dat er een
Christelijke beteekenis aan werd gegeven het
vuur heette sedert dien lijd liet Paaschvuur,
en het werd ontstoken om »de doornekroon
verb:enden". Eti menigeen, zegt Ter Gouw,
diè leed in zijn leven had. poogde 't op een
zinnebeeldige wijze, al was 't maar door 't op
een papiertje te schrijven, mee in dat .vuur
te vernietigen.
Dezelfde schrijver eindelijk herinnert er
ook aan, dat de oude gewoonte, op Paschen
altgd iets nieuws aan 't lijf te hebben, van
Ostaraas feest herkomstig is. Iets nieuws
moest men hebben, anders kon men geen
gelukkig jaar belevende armste moest ten
minste een paar nieuwe klompen dragen
maar die 't betalen kon stak zich geheel in 't
nieuw, en de sPaaschpronk" of het nPaasch-
best" heeft daar zijn oorsprong van.
SCHIEDAM, 13 April 1805.
De katholieke veieeniging De Grondwet"
heeft bij de a.s. verkiezing tot candidaten
voor het lidmaatschap van den gemeenteraad
gesteld de heerenrar. W. H. Jansen (wit
biljet) en H. Dienske (lood biljet).
De anti-revolutionnaire kiesvereeniging
»Nederland en Oranje" heeft tot candidaten
gesteld de heeren: H, Dienske (rood biljet)
en mr, W. H. Jansen (wit biljet).
De Christelijk-historische kiesvereeniging
sEendracht" heeft tot candidaten gesteld de
heerenC van der Vlies (wit biljet) en J. L.
Gouka (rood biljet).
Bij koninklijk besluit van 13 dezer, no. 37,
is een afzonderlijk kruis ingesteld, dat als
blijk van bijzondere waai deering zal worden
uitgereikt aan allen, zonder onderscheid van
rang of graad, die tusschen 26 Juni en 24
December 1894 deel hebben uitgemaakt vau
de naar Lombok gezonden expeditionnaire
troepen of zeemacht, of die bij die expeditie
in eenig burgerlijk ambt of bediening plaatse
lijk zjjn werkzaam geweest. Voormeld Lombok-
kruis zal worden vervaardigd uit het op
Lombok gedurende die expeditie veroverde
bronzen geschut.
Bij kon. besl. is aan jhr. E. J. de Stuers,
op zijn verzoek, eervol ontslag verleend uit
zijne betrekking van consul te Luxemburg.
De minister van binnenlandsche zaken
brengt ter kennis van belanghebbenden, dat
in den loop der maanden Juni en Juli ge
legenheid zal worden gegeven tot het afleggen
der examens ter verkiijging van een getuig
schrift als apothekersbediende. Zij zullen
worden afgenomen te Breda en te Kampen op
10 Juni en volgende dagen. Zie verder de
Stct. (no. 87).
Blijkens b(j het departement van buiten-
landsche zaken van den consul-generaal te
Stockholm ontvangen bericht, is de haven
van Stockholm weder voor de scheepvaart
open. {Stct.)
Stbl. no. 38 bevat het kon. besluit van 3
dezer, bepalende de plaatsing in het Staatsblad
van de den 29n October 1894 te Madrid
tusschen Nederland en Spanje gesloten over
eenkomst tot regeling der wederzijdsche
uitlevering van misdadigers, zoowel in het
moederland als in de koloniën.
HH. MM. de Koninginnen zullen Zaterdag
27 April te Londen aankomen. Tijdens Haar
bezoek zullen HH. MM de gasten zijn der her
togin van Albany te Claremont. Zij zullen
koningin Victoria den 4den Mei op het kasteel
Windsor een bezoek brengen en tot Maandag
6 Mei te Londen blijven. Koningin Victoria
zal een kamerheer ter beschikking van de
Regentes stellen. H.M. is voornemens aan
Koningin Emma het kruis le klasse der orde
van Victoria en Albert te verleenen. (1161.)
De minister van fiancién, de heer Spren-
ger van Eijk, heeft zich voor eenige dagen
buitenslands begevenwaarschijnlijk tot
Woensdag a.s.
Naar de Residentiebode verneemt, heeft
de minister van justitie reeds uitvoeiing gege
ven aan zijn bij de laatste begrooting geuit
voornemen, om, waar zulks thans reeds moge
lijk bleek, naar aanleiding van het adres
van de centiale commissie van statistiek,
verbetering in onze gerechtelijke statistiek
aan te brengen.
De tabelen, welke jaarlijks aan de procu
reurs-generaal ter invulling worden toege
zonden, zijn, voor zoover zij betreffen de sta
tistiek der burgerlijke zaken eu der faillisse
menten, overeenkomstig dat advies gewijzigd
en aangevuld. Thans blijft nog over de her
ziening van de statistiek der strafzaken gelijk
reeds vroeger is gemeld, worden daartoe ook
reeds voorbereidende maatregelen genomen,
zoodat mag worden verwacht, dat binnen
niet al te langen tyd, onze tot nu toe zoo
