Leiteren, Kunst en Wetenschap.
Gemengde, Berichten.
PK li TELEGIt A AF.
Koloniën.
Land- en Tuinbouw.
gebied der hoofdstad in 9 districten worden
gesplitst. Kapeile a/d IJsel is van Rotterdam
laar Gouda overgebracht. De namen der
kiesdistricten Bergum en Wolvegazijn veran
derd in Tietjerksteradeel en Weststellingwerf.
De invoering der wet wordt vastgesteld
op 1 Januari 1897.
SCHIEDAM, 27 Juni 1895.
De Staatscourant no. 140 bevat de koninklijk
goedgekeurde statuten van de sVereeniging
tot bevordering van de belangen derNeder-
landsche Hervormde Kerk" te Schiedam.
2g tracht haar doel te bereiken door: a. het
behandelen der kerkelijke vraagstukken; S.
het openstellen voor zieke en bejaarde tot
Jen handwerksstand behoorende leden der
tereeniging en de weduwen van zoodanige
leden, van de gelegenheid tot het verkrijgen
van ondersteuningc. het aansporen en op
wekken der gemeenteleden, van hunne rechten
gebruik te maken en hunne verplichtingen
na te komend. in aansluiting met andere
gemeenten, de middelen te beramen om den
bloei der vaderiandsehe kerk te verhoogen en
baar een krachtigen invloed op het nationaal
volksbestaan te verzekeren.
De heer H. F. Bultman te Haarlemmer
meer is als vertegenwoordiger van onze re
geering naar Parijs vertrokken, om deel te
nemen aan de conferentie in zake de wette
lijke internationale regeling van de bescher
ming der voor den landbouw nuttige vogels.
Het JciesrecMontioerp,
Het Handelsblad schrijft over de voorge
stelde nieuwe kieswet
Voor de practijk, dat is voor het staatsleven,
voor de volksontwikkeling, voor de toekomst van
ons land is de vraag alleen dezezat gelijk
da minister het in zijn toelichting uitdrukt
het ontwerp sde geschikte en economisch zelf
standige burgers tot de stembus roepen, en
omgekeerd de ongeschikte en economisch onzelf
standige weren"?
Dat was de bedoeling van het ontwerp des
ministers Tak, en het komt er dus op aan, of
de nu ingediende voordracht aan het beginsel
voldoet.
De legeering acht het onmogelijk een raming
te maken van het aantal personen die volgens
haar ontwerp kiesrecht zullen erlangen. Men zal
zich echter herinneren, dat de heer Van Houten
herhaaldelijk heeft beweerd dat naar zijn stelsel
bet getal niet minder zal zijn dan uit het vorig
ontwerp hnn kiesrecht zouden hebben ontleend.
Begrenzen zouden enkel eenigszins anders loopen.
De indruk dien wij in dit opzicht van zijn
voorstel hebben gekregen, is deze, dat inderdaad
het getal kiezers volgens die regeling al zeer
weinig zal verschillen van hetgeen het ontwerp-
Tak zou hebben opgeleverd. De gevoerde strijd
heeft dan alleen tot gevolg gehad dat de kies
rechtregeling en al wat daarop wachtte, is
vertraagd, en dat veel verbittering is veroorzaakt
wegens grootendeols theoretische geschillen over
een «grensregeling".
Voor hen die ten vorigen jare het ontwerp-Tak
hebben bestreden omdat bet de grenzen te ver
heeft uitgezet, is het voorstel der tegenwoordige
regeering dan ook zeer waarschijnlijk een groote
teleurstelling. Het zal ook een zeer aanzienlijke
uitbreiding biengen in het kiezerskorps, vooral
door de nieuwe bepaling welke kiesrecht toekent
zeker inkomen, onafhankelijk van belasting
betaling.
Bij de beoordeeling en de beslissing van bet
ontwerp, zal men, naar ons voorkomt, wèl doen
•*tch te onthouden an theoretische beschouwingen.
Da aandacht moet worden geconeenteerd op de
juiste omschrijving van die categorieën, welke,
zonder bijdragen, in de directe belastingen tot
de stembus worden toegelaten. Zoo alleen is het
hogelijk dat binnen korten tijd het kiesrecht zal
Gisteravond te 6 uur is de 6-jarige Agatha
Kloos al spelende in de Noordvestgracht ge
vallen; zij werd gelukkig gered door Jacs.
van den Broek, die gekleed te watersprong.
De kleine kwam met den schrik en een nat
pak vrij.
Men seint uit Igls aan het H.lladHare
Majesteiten Koningin Wilhelminaen Koningin-
Regentes Emma zijn gisteren met prinses
Elisabeth van Waldeck en Pyrmont en H. D.
gevolg, na een verblijf van vijf weken in het
hotel Iglerhof, direct van Igls in Tyrol naar
het Loo vertrokken.
zijn geregeld, en de wetgever zich kan wijden
aan de vele hervormingen, welke maar al te lang
wegens het kiesrechtvraagstuk zijn achterwege
gebleven.
Volgorde.
De Standaard doet uitkomen, dat datgene
wat het Unie-rapport zich ten doel stelt, eerst
na grondwetsherziening te bereiken is. Een
tweede schoolstrijdperiode zal wel 25 jaar in
beslag nemen, en met of zonder bondge-
nooten hooge eischen stellen aan eensge
zindheid, ernst en krachtsinspanning.
Bovendienthans de onderwijs-kwestie
voor de sociale kwestie te willen schuiven is
onstaatkundig en onbegonnen werk. De sociale
vraagstukken moeten worden bespoedigd de
aandacht Daar de school te leiden is een
doelloos ophouden van beide kwestiën. Eerst
de electorale kwestie natuurlijk maar dan
komt de sociale aan de orde. En eerst na
afloop daarvan kunt ge voor de schoolkwestie
weer onverdeeld gehoor vragen.
Onze christelijke aristocratie.
Het Centrum gelooft, dat het uittreden der
adellijke heeren uit de partij voortgang hebben
zal en een voldongen feit zal worden. Het
blad betreurt dit. Het zal bij het volk een
slechten indruk maken. Immers: vooral na
de electorale en andere artikelen in He (a.-r.)
Nederlander, maakt 't toch den indruk, dat
de heeren zich, juist in hun hoedanigheid
van aristocraten, verzetten Legen de emanci
patie der massa. De scheiding is alleen ont
staan door de vraag of het volk in zijn
breedsten kring eenige sporten hooger dient
gebeurd op de ladder van het openbare leven.
Natuurlijk, ook adellijke heeren hebben het
onbetwistbaar recht om een conservatief stand
punt in te nemen; maar bedenkelijk wordt
het, wanneer zij zulks doen als gevolg van
een zeker 3>esprit de corps". Onze christelijke
aristocratie kan groote diensten bewijzen,
wanneer zij niet tegenover, maar naast het
volk plaats neemt.
Zooals men weet, worden telken jare van
rijkswege de stoomketels, op de stoombooten
in gebruik, aan een onderzoek onderworpen.
Naar men verzekert, zal thans aan de regee
ring verzocht worden ook de schepen «an
een onderzoek te onderwerpen. Men acht het
gevaar voor een slecht schip even groot als
van een slechten stoomketel.
Naar de Middelb. Ct. uit goede bron ver
neemt, worden pogingen aangewend om een
zelfstandige politieke kiesvereeniging voor
Zeeland op te richten van leden van de Ned.
hervormde kerk.
Men zal ook van die zijde de uitgaaf van een
tegen Kuyper gericht blad ernstig overwegen.
In den sigarenwinkel van de firma Weinthal
en Co. aan den Coolsingel no. 70 te Rotterdam
kwamen Vrijdagavond een Fransch sprekende
heer en dame, op het oog zeer nette lieden. De
heer kocht eenige sigaretten, en, voorgevende
geen ander geld te hebben, betaalde hij meteen
stuk van 5 lire. Zonder aanmerkingen werd dit
geldstuk tegen eene waarde van 5 francs in be
taling genomen en op verzoek van den Fransch
sprekenden heer bovendien nog 6 gelijke geld
stukken mede tegen eene waarde van 5
francs per stuk ingewisseld. Hoewel men er
daarop nog meer ter inwisseling aanbood,
wenschte de winkelier niet verder aan het
verzoek te voldoen. Eenigen tijd daarna moest
de winkelier tot zijn schade bemerken, dat
hij er leelijk ingeloopen was. De gewisselde
5-lire-stukken bleken namelijk te zijn van het
voormalig koninkrijk Napels en Sicilië uit
den tijd van koning Ferdinand en zijn niet
meer gangbaar. Aan zilver hebben zij eene
waarde van circa 80 cent.
Beide personen zijn gisteren aan het station
te Nijmegen gearresteerd. De politie was ge
waarschuwd door een krediet-instelling, welke
van het paar bezoek had gehad, evenals café
Centraal, een sigarenwinkel, beide aan de
Broerstraat, en hotel Bellevue aan de Spoor
straat, in welk laatste de sheer" er met zijne
5-lire-stukken in slaagde een kellner voor
f50 op te lichten. CN. 22. Ct.)
Het vierspan prachtige schimmels van
sPrins Ii?^jrits", de hoofdpersoon der Leidsche
lustrumfeesten, was expresselijk voor de feeste
lijkheden aangekocht, alsook het zwarte Engel-
sche raspaard. De kosten van de waarneming
zijner stadhouderlijke waardigheid worden op
ongeveer een ton gouds geraamd.
»Gelegenheid voor Commensaals" las iemand
dezer dagen te IJmuiden. Hij stapte naar
binnen en gaf voor dat hij de nieuwe op
zichter bij de genie was en een kamer wilde
huren. Over den prijs was men het spoedig
eensmijnheer logeerde er des nachts, ont
beet er 's morgens en zond een paar mannen
naar Haarlem om zijn goed te halen. Voor
dat hij zelf uitging, verzocht hij eenig klein
geld te leen, dat hem gegeven werd en
waarna hij vertrok zonder tot heden iets meer
van zich te laten hooren, terwijl de mannen
een vergeefsche reis naar Haarlem hadden
gedaan. H.)
De gemeenteraad van Kampen heeft voor
de feestelijkheden bij de komst der Koningin
nen op 3 September a.sf 10,000 beschik
baar gesteld.
Het bekende uitgestrekte landgoed sde
Wouwsche Plantage", gelegen onder Wouw.
Bergen-op-Zoom en Woensdrecht met
kasteel, bosschen, boerderijen, bouw-en wei
landen, alles te zamen groot 1200 hectaren
is Dinsdag te Rozendaal bij eerste veiling
ingezet en aangehoogd tot f 147,445.
In de gemeente-apotheek te Arnhem is
een depot van heilserum tegen diphtheritis
gevestigd, hetwelk bij voorkomende gevallen
ook kosteloos verkrijgbaar is voor onvermo-
genden uit de naburige gemeenten.
De heer H. J. P. Textor te Schiedam zal zijne
medewerking veileenen bij' het den 16n Juli a.s.
door het Beilijnsche Domkoor in de Luthersche
keik te 's-llage te geven concert.
Te Boscoreale, achter Torre-Annunxiata en
Pompeji, heeft onlangs een kostehjken schat van
Romeirisch zilverwerk, een veei tig stuks, gevonden.
Ze moeten zijn uit het jaar 70 (toen Pompeji
bedolven weid). Er werd een half mtllioen francs
voor gevraagd De directeur van het Louvre
had ze gaarne gegeven, als hij ze gehad had
Baron Edmond de Rothschild heeft toen het
half millioen betaald en den schat aan het
Louvre gegeven.
Te Londen is een fabriek van valsche loten
Stad Brussel ontdektde falsaris bevindt zich
in hechtenis.
Deze kwestie is in den Bi usselschen gemeente
raad ter sprake gebiacht. De lieer De Potter veize-
kerde dat de faisatis in hechtenis was genomen
voordat hij gelegenheid had gehad, valsche loten
in omloop te brengen, Ondanks deze verzekering
is het toch raadzaam, voorzichtig te zijn bij
het aankoopen van loten Stad Biussel.
Op den Zugerborg (Zwitserland) is een
Duitsch toerist met zijn gids in een afgrond ge
stort. De toerist werd door den va! gedood de
gids is zwaar gewond.
's-eRAVEKIlACE, 27 Juni. Tweede
Kamer. Aangenomen werd het wetsontwerp
tot instelling van een derde kantongerecht
te Rotterdam, na aanneming met 40 stemmen
tegen 27 van het amendement-Smit om het
kantongerecht te Ridderkerk te behouden. De
conclusie in de zaak van den gegijzelden uit
gever der Zierikzeesche Nieuwsbode, den heer
J. Waale te Zieriksee werd goedgekeurd, na
dat vervallen is punt 2, omdat de regeering
voorbereidt eene wijziging van art. 68 der
wet op de strafvordering.
Aljeh,
Batavia22 Mei.
De hoofdredacteur van het Data-
viaasch Handels' Urf, de heer Haakman, heeft eeno
reeks aitikelen aangevangen over den tegen-
woordigen toestand m Atjeh. Hij beoogt daar
mede iden Gouverneur-Generaal geheel onpar
tijdig te doen zien, dat de historische waarheid
omtrent het beleid, vooral het militair beleid,
in Atjeh eene geheel andere is dan de offtcieele,
de in de rapporten vermelde."
»De reden waaraan is toe te schrijven dat
het verzet op Lombok in weinige maanden is
gefnuikt, terwij! dat in Atjeh reeds zijn 22ste
jaar beleeft, is," volgens het aangehaalde eerste
artikel, deze: dat de politiek, belichaamd door
den heidei zienden tegenwoordigen landvoogd,
het leger geheel vrij heeft gelaten op Lombok,
terwijl zij in Aljeh voortdurend het militair
beleid heeft gedwarsboomd en tengevolge hier
van reeds sedert jaren heeft verlamd. De temg-
roeping van genei aal Van der Heijden op het
oogenblik van zijn volledig succes, de fout van
twee eei zuchtige diplomaten, da éen de-tijds
landvoogd en de ander minister van koloniën,
was éen dier legeei ingsmisslagen, waai voor het
volk boet, en welke den lande duur te staan
komen. Tengevolge van dien misslag heelt het
militair beleid in Atjeh zijne zelfstandigheid in
geboet en is het steeds overvleugeld door anti-
mihtaire proefnemingen, alle mislukt, omdat zij
de kracht des vijands onderschatten."
Hat eerste artikel van bet Bat. llbl. eindigt al
dus «Vatten wij de aangehaalde officieele rap
porten te zamen, dan blijkt daaruit dat onze
posten en aflossingen in Groot-Atjeh van Dec.
j.l.Mei dezes jaars voortdurend beschoten, en
enkele van eerstgemelde zelfs vermeesterd zijn.
Hieruit is geen andeie gevolgtrekking te maken,
dan dat, ondank-- onze politiek van gekochte
vriendschap met Toekoe Djohan en zijne vrien
den, de oorlogspai tij in Atjeh, den ooi log ten
krachtigste volhoudt, met andere woorden dat
de pacificatie van Atjeh, waarnaar het togen-
woordig omkoopend légime streeft, verder af
is dan ooit.
sWelnu, in dien oorlog ageert de vijand voort-
duiend, terwijl onze troepen, door het tegen
woordige régime hieitoe gedwongen, slechts op
eene enkele uitzondering na, voortdui.nd pas
sief blijven. Alleen dan zott dit aangemeikt
kunnen worden ais een bewijs van militair be
leid, wanneer ons leger tegenwoordig niet tegen
den vijand ware opgewassen. Hiervan is echter
geen sprake, en dei halve valt uit de krijgsge
schiedenis van Atjeh voor de drie genoemde,
vlak achter on« liggende maanden, deze droeve
les te putten, dat onze militaire kracht in Gi oot-
Atjeh verlamd is. Te meer, wijl de uittartende
houding des vijands in deze periode scdeit door
geen enkel wapenfeit onzerzijds is getuchtigd.
Die toestand i« /óo anti-militair en hierdoor
reeds zóo onhou ibuar, dat hij het tegenwoordig
légime in Groot-Atjeh ten strengste veroor
deelt."
Het Pad. llbl vernam dd. 5 Mei uit Kota-
Radja, dat aan Toekoe Tjoet Lamtengah is op
gedragen om eemce kwaadwilligen, die zich in
de VII Moekims hebben genesteld, te verdrijven.
De berichtgever gelooft niet dat Toekoe Tjoet
Lamtengah, zonde; bijstand onzer troepen, daar
toe in staat zou zijn. De berichten uit die
streken luiden toch, dat bedoelde benting is
opgeworpen volgens idle regelen der kunst door
de Atjehers, gedurende den langen oorlog van
ons afgekeken.
Een voerman, die m den omtrok van Harlingen
land in huur heeft, heeft van hetzelfde land,
waarvan hij vóór twee jaar dertien wagenvr chten
hooi vei kreeg, nu zeven en dei tig verkregen, ter
wijl de kwaliteit vi-tl beter is en een overvloedige
oogst aan nagras r-cg te wachten staat. Thans
beklagen zich de boeien in deze stieek, dat zij
geen geld hebben om kalveten te kuopen, teneinde
die van dezen ruimen hooivoorraad aan te fokken.
Het kersenplukken te Chailois is aangevangen
de opbrengst valt over bet algemeen, naar andeie
streken gerekend, niet tegen. De meeste woiden
ingepakt en naar Engeland verzonden.
De bekende icodelhoeve van den heer Van
Wiitenburg, te Broek in-WaterUnd, heeft dezer
dogen een bezoek gehad van den zoon van een
Russisch oppei-olficier, die in ons land de zuivel
bereiding bestudeert.
Het mond- en klauwzeer blijft in Belgie heer-
schen. In de tweede helft der vorige maatul
vertoonde de ziekte zich op 86 stallen en erven.
Vooral trad zij meer uitgebreid op in Oust-
Vlaanderen, West-Vlaanderen en Biabant, minder
in Henegouwen en in de provincie Luik.
Uit zeer vertrouwbare bron verneemt De Veld
post dat de gemeenteraad van Mechelen pogingen
in het werk stele om een oificieele verklaring
te verkrijgen, dat het mond- en klauwzeer in
