Letteren, Kunst en Wetenschap.
Gemengde Berichten.
Armenzorg,
binnengekomen 3911 schepen, metende
i450,603 ton, tegen 3925 schepen, metende
1231,287 ton ia hetzelfde tijdsverloop in 1894.
Laten we nu zien hoe het met de scheep-
vaartbeweging in Rotterdam in die tijden
staat. In October zijn die haven binnenge
komen 471 schepen, metende 375,024 ton,
te^en 479 schepen, metende 370,166 ton
(in 1894). Van 1 Januari af zijn den Nieuwen
Waterweg binnengekomen 4487 schepen,
metende 3,404,100 registerton, tegen 4484
schepen, metende 3,407,499 registerton in
hetzelfde tijdsverloop van 1894."
Dat klinkt heel ernstig voor Rotterdam
als de Matin gelijk had.
Maar de Matin heeft geen gelijk, de Matin
maakt van een niets bewijzende cijferreeks
gebruik om de superioriteit van Antwerpen
le toonen, terwijl inderdaad de handel van
Rotterdam veel sterker vooruitgaat dan die
van Antwerpen.
Verleden jaar heeft Rotterdam een gewel
digen voorsprong gemaakt, verleden jaar is
het met 576,413 ton vooruitgegaan, terwijl
Antwerpen met 322,449 ton vooruitging.
Het goederen vei keer in de Rotterdamsche
havens is over 1895 stationnair gebleven, een
bewijs dus dat de enorme vooruitgang in
'94 geen toevalligheid was. Het is waar, dat
in October 1895 de handelsdrukte minder
was dan in October 1894, maar de oorzaak
daarvan is zoo eenvoudig mogelijk. Door den
lagen waterstand op den Rijn in deze maand,
werden de vrachten daarheen zoo aanzienlijk
hooger, dat de meeste kooplieden hun goe-
deien achterhielden om hoogeren waterstand
af te wachten en dan te vei zenden.
Nu is de tijd daartoe gekomen en er ont
wikkelt zich thans voor de maanden Novem
ber en December a.s. een handelsdiukte,
welke die van November en December 1895
verre zal overtreffen, zoodat niet alleen Octo
ber zal worden goedgemaakt, maar dat totaal
over 1895 de drukte grooter zal geweest zijn
dan die over 1894, welke toch al die in '93
met 576,414 ton overtrof. Deze laatste voor
uitgang is grooter dan eenige tevoren in een
stad van handel, grooter dan een waarop Ant-
werpen ooit heeft mogen bogen. (ÜZ. 1Vil.)
Omstreeks 5 uren gistermiddag werd plot
seling een lievige brand ontdekt in het pak
huis aan den Oostkousdijk no. 15 te Rot
terdam (Oud-Delftshaven), in gebruik bij
den heer B. H. Schelling, groothandelaar in
oliën, kantoor hebbende aan het Haringvliet
no. 78. Kort nadat men den eersten rook uit
het pakhuis, waarin niemand aanwezig was,
had zien stijgen, sloegen ook de vlammen
uit, die, gevoed door vrij aanzienlijke hoeveel
heden vetachtige stofïen, o. a. 500 vaten met
machine-olie, een geweldig aanzien verkre
gen en rosachtig de mistige lucht kleurden.
Honderden spoedden zich naar Delftshaven,
om te kijken.
Ruim een half uur na het ontdekken van
den brand, toen hij op het hevigst was, en
ondanks mist en rook langs den geheelen
Nieuwen Binnenweg duidelijk was waar te
nemen, was het een grootsch gezicht. De
omliggende gebouwen en de schepen in de
Middenkous zag men, slag op slag hel verlicht,
tussehen rook en vlammen te voorschijn
komen een vreeselijke vonkenregen maakte
het in den omtrek onveilig.
Hoewel de heer M. M. Lourens, hoofdman
der brandweer, een kwartier na het uitbre
ken van den brand reeds de handbrandspui
ten 21, 22, 28 en 27 in werking bad, sloegen
de vlammen spoedig over op de fabriek van
melkproducten sAurora" (directeur de lieer
A. van Dorp), die vlak aan het pakhuis van
den heer Schelling grenst. In minder dan
geen tijd stond ook deze fabriek van onder
tot boven in lichte laaie. Beide gebouwen
staan op een eenigszins geïsoleerd terrein,
hetgeen het overslaan naar andere gebouwen,
dat bij den viij sterken wind te vreezen stond,
belette. Vooral voor de kuiperij van de heeren
Bryce Why te Sc Sons heeft veel gevaar be
staan, evenals voor de houtloodsen van den
heer H. de Hoog, scheepmaker, wonende
aan den Waaldijk, met zijn erf aan de achter
zijde aan de brandende gebouwen palende.
Die gebouwen, de kuiperij en omgeving zijn
zijn eigendom.
Terwij! aan de eene zijde de brand oversloeg
op de fabriek sAurora", barstte in het pak
huis uMaas" keer op keer een vat met olie.
Eensklaps baande het woest brandende vocht
zich een uitgang en liep in het water van
de Middenkous. Zich daarover uitspreidende
tastte het vuur den houten Italiaanschen
driemastschoener Nipote, kapitein DefTerrari,
aldaar in winterlaag liggende, aan. Onbe
grijpelijk snel deelden honderden vlammetjes
zich aan den kiel en daarna aan het want
mede. Vooral de groote mast en het voorschip
kreeg schade, terwijl het vaartuig van buiten
geblakerd werd. De ijzeren bark Deutschland
kreeg eveneens door de brandende olie schade,
doch van nagenoeg geen beteekenis.
Voortdurend woedde het vuur met onge
kende kracht door, nu en dan een paniek
onder de saamgedrongen toeschouwers ver
spreidende, wanneer een golfstioom kokende
olie, door een ontploffing omhooggestuwd,
zich hemelwaarts verhief, of wanneer met
een plof een stuk muur naar beneden kwam.
Een verstikkende walm en rook maakte het
verblijf in de nabijheid onhoudbaar.
Intusschen was van alle zijden de brand
weer toegesneld, en te 6 uren werkten,
onder toezicht van vele hoofdlieden, de hand
brandspuiten 21, 22, 28, 27, 7, 29, 19, 20,
23 en 6, de stoomspuiten van het oostelijk
en westelijk stoomgemaal en de stoombootjes
van den havendienst Dokwerlcen I, Dakwer
ken II en Havendienst. De ontzaglijke hoe
veelheden water door al deze blusschings-
middelen ruim twee uur zonder ophouden
in de twee brandende gebouwen geworpen,
vermochten den brand tot die twee te beper
ken. De brand aan boord van de Nipote was
reeds vroeger gebluscht. Wel geraakten ook
eenige ledige palmolievaten, die op het terrein
van de kuiperij lagen, in brand, maar deze
schade is tamelijk gering.
Na 8 uren rukten de eerste handbrand-
spuiten in, en allengs volgden de anderen
niettemin was de geheele avond met het
blusschen gemoeid, en ook 's nachts werden
de puinhoopen niet onbewaakt gelaten en nu
en dan nog bespoten.
De schade, die aanzienlijk genoemd kon
worden (van het pakhuis en de fabriek
Aurora" is niets over dan een puinhoop)
wordt door assurantie gedekt. De hoofdcom
missaris van politie, de havenmeester en
nagenoeg het geheele superieure brandweer
korps was ter plaatse aanwezig. Ongelukken
gebeurden niet.
De opstal van de fabriek sAurora", Oost
kous no. 9, en het pakhuispaud aan de Oost
kous no. 15 zijn respectievelijk voor f 10,000
en f20,000, ten name van deu heer H. de
Hoog verzekerd. De machinerieën en goederen
der sAurora" zijn gedekt voor f 15,000, de
olie enz. van de firma Schelling voor f 60,000,
alles op beurspolis. De schade op beide pan
den is als eene nagenoeg totale te beschouwen
en door die ramp worden getroffen enkele
Rotterdamsche, doch ook voor een belangrijk
deel eenige buitenlandsche maatschappijen.
(N. li. Ot.)
De twee advocaten van fratelli Bingen, de
Genueesche bankiers die in ons land gear
resteerd zijn, rar. Levy en mr, Dutilh, heb
ben een verzoekschrift tot den minister van
justitie gericht, waarin zij verklaren, in Itali-
aansche kranten gelezen te hebben, dat de
Italiaansche regeering nieuwe stukken aan
de Nederlandsche zou hebben gezonden. Zij
betoogen dat uitlevering ter zake van stuk
ken, die de juridische raadgevers niet hebben
gezien, niet mag plaats hebben, dat die stuk
ken immers niet ter zake dienende zijn, dat
zij verwachten dat van die stukken geen ge
bruik zal worden gemaakt en dat dus de ge
broeders Bingen niet uitgeleverd zullen wor
den.
Zondagavond werden op de Hoogstraat en
het Van-Hogendorpsplein te Rotterdam een
aantal jongens van 14 tot 20-jarigen leeftijd,
die zich aan vrouwen en meisjes vergrepen,
door de politie ingerekend. Nli. Ct
Vrijdagavond bevond mej. S. zich in de
tram van Rotterdam naar Overschie, waarin
ook drie net gekleede heeren zaten. Bij het
verlaten van de tiam kwam mej. S. tot de
ontdekking dat haar goed gevulde portemon-
naie verdwenen was, waarop de heeren zich
ijlings verwijderden in de richting naar Rot
terdam.
Mr. I. Telting, raadsheer in den Hoogen
Raad, vroeger advocaat te Leeuwarden, een
der uitnemendste Rechtsgeleerden van ons
land en beoefenaar van het oud-Hollandsch
recht, is gisteren op 64-jarigcn leeftijd te
's-Gravenhage overleden.
Het volgende manifest is gisteren te Am
sterdam verspieid
■»Aan de Diamantbewerkers." De com
missie van 24 leden, benoemd ingevolge art.
15 van het concept-bemiddelirigs-contract,
kennis genomen hebbende van de aanhangige
loonsgeschiilen tussehen de heeren Taback-
spinder Loopuit, H. J. Rudelsheim en S.
Monnikendam en hun resp. werknemers, over
wegende, dat de bestaande loonen bij deze
weikgevers wijziging behoeveu, heeft beslo
ten de staking bij genoemde weikgevers op
te heffen, onder bepaling, dat onmiddellijk een
sub-commissie uit baar midden zal worden
benoemd, met opdracht binnen 8 dagen aan
de commissie van 24 leden gewijzigde loon-
tarieven voor te stellen voor de soorten dia
mant, welke gemelde werkgevers doen be
werken.
In het Paleis voor Volksvlijt te Amster
dam is gisteren een proef genomen met een
kogelvrij pantser. Op een afstand van onge
veer 15 meter werd door den bekenden
schutter Rodonnet op de borst des heeren
Van Straten geschoten, die dat lichaamsdeel
met zijn pantser had bedekt. De schutter ge
bruikte een karabijn, die 400 nieter draagt,
en compositiekogels. Bij voorbereidende proef
nemingen bleek, dat de kogels door een plank
van ongeveer 1 decimeter en door eene
ijzeren plaat van ongeveer 11/3 millimeter
heen drongen. De lading was bij het schieten
op bet pantser zoodanig verzwakt, dat het
effect gelijkgesteld kon worden met de
kracht van een schot met normale lading
op afstand van tirailleur-linie, dus op een
afstand van '100 a 150 meter. Rodonnet
schoot 5 a 6 galen in het pantser; twee
malen schoot hij zelfs in het gat, dat door
een vorigen kogel reeds in het pantser was
geslagen.
Er was een geneesheer bij de hand, wiens
hulp echter niet behoefde ingeroepen te wor
den. De beer Van Strateu bleef ongedeerd.
Zaterdagavoud trad voor de afdeeling Hii-
versum van het Nederl. Werkliedenverbond
de heer F. Mol van den Haag als spreker op.
In eene uitvoerige rede somde hij de rede
nen op, waarom het kieswet-ontwerp van
minister Van Houten de arbeiders niet kon
bevredigen. Zijne voornaamste grieven daar
tegen warenbet verbinden van het kies
recht aan belastingbetaling, de leeftijd van
25 jaar, het uitsluiten van arbeiders, die
minder dan 13 maanden, voorafgaande aan
bet in werking treden der wet, bij denzelf
den patroon in dienst waren, liet koppelen
van het kiesrecht aan het gedurende een be
paalden tijd bewonen van een zelfde woning
en het bezit van een bepaalde som op een
spaarbankboekje.
Volgens spreker zou door al deze bepalin
gen, waaraan de meeste arbeiders in den
tegenwoordigen tijd niet kunnen voldoen,
het kiezerskorps maar weinig uitgebreid wor
den. Toch hoopte hij, dat dit ontwerp, zoo
mogelijk met vele wijzigingen, door de Kamers
zou worden aangenomen, daar bij vreesde,
dat anders weer een tijdperk van politieleen
stilstand zou aanbreken en het toch in ieder
geval eenige verbetering aanbracht. Intus
schen spoorde hij de Bilversumsche werk
lieden aan, zich te vereenigen tot een kies-
vereeniging, om, eenmaal in het bezit van
kiesrecht, in staat te zijn er een nuttig ge
bruik van te maken.
Nieuw-Pekeia's ex-burgemeester K. E. Dik,
die van het vonnis, waarbij liij door de recht
bank te Winschoten tot 2l/s celstraf werd
veroordeeld, niet in hooger beroep is geko
men, is thans van Winschoten naar Breda
getransporteerd om daar zijn straf te onder
gaan,
's-Gravcnhnge. Het gastmaal, gister
avond door de Staten van Zuid-HollanJ
den voorzitter hunner vergadering, den com
missaris der Koningin, mr. C. Fock, in het
hotel Ȇen Ouden Doelen" aangeboden, telde
78 couveits. Tot de genoodigdeu behoorden
de griffier der Staten en de hoofdingenieur
vau den provincialen waterstaat in Zuid-
Holland.
De eerste van eene reeks heildronken werd
ingesteld op H. M. de Koningin,
De Berlmer Eorsen-Couriar, melding makende
van eene uitvoering van Mendelssohn's orato
rium nF.lias", j.l. Dondeidag in de Mariakeik te
Beriijn gegeven, vvaaibij de heer Bakkes onver
wacht de tenor solopartij vervulde, zegt dien
aangaande uIn plaats van den ziek geworden
heer Go'.ze trad de jeugdige tenorzanger de
heer Bakkes op, die zich voortieflehjk van zijne
taak kweet."
Donderdag j.l. was het de honderdste gedenk
dag der geboorte van Keats, den drein er van
sEndymion". Dien dag hebben vele vereeiders
van den dichter een bezoek gebracht aan het
huis van sir Charles Dilke, in Sloanestreet te
Londen, ora een verzameling poitretteu en relieken
van Keats aldaar te zion.
Een dienstbode te Wiesbaden er de onlangs
van hare meesteres, een ongetrouwde dame,
een som van 100,000 mark. Maar dat geld
bracht het arme meisje geen geluk aan, Zij ge
taakte er geheel door van stieck. Zij begon ten-
kenen van vervelgings-vvaanzin te geven, en die
verschijnselen werden steeds erger, znodat men
haar ten slotte naar een krankzinnigengesticht
moest brengen.
Te Londen zijn Maandag weer twee personen
in hechtenis genomen, betrokken bij den diefstvl
van zilver in staven, onlangs uit een waggon
van de Midland gepleegd. Dertien van de nog
vermiste staven weiden gevonden in een wagentje
dat de mannen bij zich hadden.
De stad Milageo (Ecuador) is bijna geheel
door brand verwoestde schade wordt geraam 1
op een en een kwart millioen guldens.
De heer J. van Hoboken, stuiten* in de rechten
aan de rijksuniversiteit te Leiden, vervulde,
zooals bekend is, bij de in den afgeloopen zomer
gehouden maskerade de hoofdrol on stelde als
zoodanig Prins Maurits voor bij diens intocht
binnen Bergen-op-Zooin. Na de vacantie in de
gemeente tei uggekeerd, overhandigde de lieer
v. H., naar aan de Ilaarl. Ct. wordt gemeld in
verband met het bovenstaande, den burgemeester
de aanzienlijke gift van f 1000 ten behoeve van
de algemeene armen der gemeente Leiden.
Iletbestuur der vereeniging sBredasche Armen
zorg" heeft op zijn verzoek aan don gemeente
raad om een der gemeente toebeliooiend en
ledig staand huis in huur te krijgen, teneinde
