l°« 1896.
Zondag 23 en Maandag 24 Augustus.
N°. 9116.
Tweede Blad
Feuilleton.
Jessie's Voogd.
V ij f t i g- s t
Jaargan
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Dinsdag,
UITGEVER: 01) ft.
Kimienlandsche Berichten.
G0URAN1
Abonnementsprijs, per kwartaal
Franco per post, door het geheele Rijk
Afzonderlijke nommers
f "1.85.
- 2.50.
- 0.10.
BI H I AT 70.
Advertentieprijs i van 110 gewone regels me
inbegrip van eene Courantj 1.10
Iedere gewone regel meer- 0.10.
Driemaal geplaatst wordt tegen tweemaal berekend.
SCHIEDAM, 22 Augustus X8'J6.
Ook 'zonder schoolplicht, zegt de heer Haff-
ixians in het Venl. Wildkan een staat een
goed figuur maken onder de Europeesche
staten. Zoo doet tenminste ons land n eene
statistiek der Analphabeten (menschen, die
lezen noch schrijven kunnen), welke uit de
verschillende landen naar Amerika verhuisden.
Portugal spant de kroon der onkunde.
Niet minder dan 67.35 procent van hen, die
uit dit land zich in Amerika vestigden, konden
lezen noch schrijven. Dan komt Italië met
52.93 procent, Galicië met 45.68, Russisch
Polen met 39.82, Hongarije met 37.69, Rus
land met 36.42, Oostenrijk met 32.70, Grie
kenland met 25.18, Rutnenië met 17.75,
België met 15.22, Europeesch Turkije met
44.79, Wales met 10.43, Bohemen en Moravië
met 8.98, Spanje met 8.71, letland met 7.27,
Finland met 3.58, Frankrijk met 3.50. Enge
land met 3.49, Nederland (zonder schoolplicht)
met 3.38, Schotland met 2.38, Duitschland
met 2.49, Noorwegen met 1.02, Zweden met
•0.74, Zwitserland met 0.60 en eindelijk
Denemarken met slechts 0.49. Dus Dene
marken spant in waarheid de kroon.
Deze statistiek is ontleend aan de Zwitser-
sche courant Das Vaterland, en opgemaakt
dopr het pEinwandeiungsamt der Vereinigten
Staten". Of echter de twee woorden, die bij
Nederland staan, namelijk (zonder school
plicht), ook van het aEinwanderungsamt"
afkomstig zijn, dan wel door de redactie van
Das Vaterland er bijgevoegd werden, weet
de heer H. niet. In allen gevalle geven die
beide woorden, welke bij geen ander land
staan, duidelijk de bewondering te kennen,
dat Nederland het zonder schoolplicht zoover
gebracht heeft, dat het zelfs aan Frankrijk
en Engeland de loef afsteekt.
Wanneer een bond of vereeniging mannen
uitzendt om propaganda voor de beginselen
er van te maken, dan is zeker een eerste ver-
eischte dat de afgevaardigden éen lijn volgen
en de een niet juist het omgekeerde zegt
van wat zijn collega gelieft te vertellen. Wij
rneenen dat de christelijke Boerenbond dezen
eersten eisch voor een flinke organisatie maar
al te zeer vergeten heeft. Te Beverwijk, waar
de heer Boonekamp het nut van den Boeren
bond bepleitte, achtte men het noodig joden,
socialisten, en ongedoopteu van het lidmaat
schap uit te sluiten, te Gciinchem daaren
tegen, waar de heer Pauwen als apostel optrad,
meende men dat zij die God, eigendom en
huisgezin als grondzuilen van den s'uat niet
wilden erkennen, moesten worden buitenge
sloten, terwijl in Noord-Brabant alleen katho
lieken genade' kunnen vinden. Is het wonder
dat de heer Ridder de van der Schueren te
Zevenaar zich bij zooveel verschil genoodzaakt
ziet in een nader bijeen te roepen vergade
ring aan belanghebbenden nog eens te vertel
len, wie de Boerenbond nu eigenlijk wel in
zijne gelederen kan opnemen Ons dunkt dat
dit nu na de te Utiecht op 4 Juli gehouden
vergadering duidelijk moest zijn. Het is te
voorzien dat de heer De van der Sciiueren met
het geven van ophelderingen veel werk aan
den winkel zal krijgen. Wy beschouwen het
als geen slecht teeken dat de landbouwers
niet zoo gretig toehappen naar een gerecht
waarvan zij de bereiding niet kennen.
ArnhCt.)
Bij de gedachtemvisseling over bet behoud
der driejaarlijksehe tentoonstelling is weder
het aan Thorbecke toegeschreven gezegde
Kunst is geen Regeeringszaak" te berde
gebracht. Bij herhaling is er reeds op ge
wezen, dat die woorden verkeerd werden op
gevat maar men blijft ze aanhalen. Misschien
is het daarom niet onnoodig nog eens in her
innering te brengen in welken zin zij ge
bezigd werden.
Bij de behandeling van het adres van ant
woord op de troonrede van 1863 maakte de
heer Braud de opmerking dat deze zweeg
over den bijval door de Nederlandsche schil
ders te Londen verworven. De minister van
binnenlandsche zaken zeide naar aanleiding
daarvan 5>Is dit eene leemte in de troon
rede Ben ik andermaal in de gelegenheid
den Koning een troonrede voor te leggen, in
de volgende zal evenmin daarvan gewaagd
worden als in de tegenwoordige. Ik zal niet
zeggen, dat ik er geen belang in stel
maar het is geene zaak van Regeering. De
Regeering is geen oordeelaar van wetenschap
en kunst."
Thorbecke's vijanden hebben daaruit afge
leid, dat hij de kunst als eene voor het staats
belang onverschillige zaak beschouwde. Zeer
wijselijk, maar zeer oneerlijk lieten zij het
woord wetenschap weg, omdat, zoo die naast
en met de kunst ware genoemd, de laster
van de aantijging terstond ware gebleken.
{Arnh. Ct.)
Evenals de directeur der rijks-postspaar
bank verzocht ook de directeur van het »Bu-
reau voor den induStrieelen eigendom", te
's-Gravenhage, de voor dat bureau bestemde
brieven en andere stukken te richten aan het
adres van dien directeur, zonder lijvoeging
van zijn naamopdat gedurende zijne afwe
zigheid buitenslands geene vertraging in de
behandeling van die stukken behoeft te ont
staan.
Het Weekblad voor Notarisambt en Regi
stratie bevat als bijvoegsel het uitgebracht
verslag der enquête, die, volgens besluit der
alg. verg. van 1895, gehouden werd, teneinde
na te gaan of de bezoldiging der candidaat-
notarissen in Nederland voldoende is en, zoo
neen, welke middelen kunnen worden aange
wend om de belangen dereandidaat-notarissen
te dier zake te bevorderen.
Er kwamen 210 antwoorden in, terwjjl
121 circulaires oningevuld, sommige met
opgaaf van redenen, teruggezonden werden.
Er bleek o. a. uit, dat elke candidaat-notaris
gemiddeld f814.50 verdiende, 59 candidaat-
notarissen maakten aanspraak op meer be
zoldiging, 84 maakten die aanspraak niet en
47 lieten zich hieromtrent niet uit.
In een bekend Engelsch blad The Christian
Million, van 13 Augustus j,l., komt eene
beschrijving voor der Kon. Nederlandsche
fabriek van J. M. van Kempen Zonen, te
"Voorschoten.
In dit bericht wordt inzonderheid gewezen
26.
Bob had graag gevraagd hoe het met i:ijn
oude moeder ging en nog veel meer, maar hij
deed het niet. Hij kon niet denken, dat dit zon
derling heerschap eenige belangstelling zou too-
nen in eene oude vrouw.
»Ik was op weg naar uw oom, Mr. Riggs,
«naar 't is nu te laat geworden voor een be
zoek."
»Te laat? Nog te vroeg! Hij heeft mij tegen
halftien op zijn bureau ontboden en het is nu
nog geen negen uur. Wij gaan er samen heen.
Intusschen kunnen wij wat piaten. Wat wilt
gij bij mijn oom doen
iHm Natuurlijk over de pacht spreken."
sWat? Wilt ge nog altijd terug naar Tew
kesbury
»Ja, ik wilde nog eenmaal een beroep doen
op het beter inzicht van uw oom."
»Ha, ha! Beterschap verwachten van mijn
oom Nu, die zet is goed, die is fijn
»lk wilde zijn medelijden inroepen voor mijne
onde moeder, en nu het u toch niet op Tewkes
bury bevalt, Mr. Riggs
Den goeden Bob werden de oogen vochtig
reeds bij de gedachte aan zijne oude moeder,
die nog altijd op gunstige tijding zat te wach
ten.
Hij wist, dat het haar dood zou zijn onver
biddelijk uit hare hofstede te worden verdreven,
en dit spoorde bem aan telkens en telkens weer
nieuwe stappen te doen tot herkrijging zijner
rechten. Die gedachte ook was het die hem
thans noopte zich door Riggs, voor wien hij al
bitter weinig sympathie gevoelde, te laten mede-
sleepen en naar hem te luisteren toen hij
zeide
»Dat is immers altemaal onzin, mijn goede
vriend. Als het u werkelijk te doen is om te
Tewkesbury achter mestkarren en hooiwagens
uw leven te slijten, dan mag dit mijnenthalve
gebeuren. Ik doe het niet, En nu weg met den
rommel. Kom mee, Dryful. Ik ben in Londen
beter thuis dan gij. Kom maar mee. In mijn
gezelschap zult ge u niet vervelen."
oMr. Riggs," zeide Bob, sgij zult toch wel
begrijpen, dat ik weinig gestemd ben om
«Och, zeur nu niet over die malle histories.
Het leven geeft met anders, man Dat weten
wij beter dan de lni te Tewkesbury. Kom maar
mee. Het kost een paar shillings maar en weg
zijn alle nare gedachten!"
Men zou moeilijk een grooter tegenstelling
kunnen uitdenken dan tusschen deze twee jonge
lieden Riggs, geheel wereldburger, geboren en
getogen in eene groote stad, met zijne op het
zinlijke gerichte neigingen, hartstochtelijk maar
te gelijk sluw, berekenend en geroutineerd, ver
trouwd met alle kronkelwegen der moderne civi
lisatie, Dryful roet zijn innig gemoedsleven,
zijne eenvoudige landelijke opvoeding, zienswijze
en zeden.
Riggs trok Bob steeds voort, de brug over,
de Upper-Tbames-Street langs naar den Tower.
sHe, leven, Mr. Dryful," philosopheerde Riggs
al voortgaande, «weet ge wat dat is Een zeep
bel, een rookwolk, een niets, waarvan men geen
oogenblik zeker is. Hoe menigeen heeft gewurmd
en gezwoegd als een ezel, en toen hij de vruch
ten van zijn zweet meende te plukken, ging de
slokker dood. Dat gewroet en gewurm, Diyful,
is klinkklare onzin. Speculseren op de toekomst 7
De toekomst, zeg ik u, is nog minder waard dan
een rotte meloen.
Wat de toekomst belooft, wordt door liet
heden voldaan. Het heden genieten daar
komt het maar op aan. Wat er morgen gebeu
ren zal, weet niemand."
Zij schoven eene smalle, donkere onaanzien
lijke zijstraat in, die op de rivier uitliep. Voor
een klein bouwvallig huis, voor welks nauwen
ingang een ganglamp met een rood glas was
opgehangen, stonden zij stil. Binnentredende
kwamen zij een vrij lange gang langs, die
naar een achterhuis voerde.
Plotseling gevoelde Bob, dat hij over een
zacht, dik tapijt liep; ook de wanden waren
met zware stoffen behangen en door een deur,
die onhoorbaar openging en sloot, kwamen zij
in een naar Oosterscben trant weelderig inge
richt vertrek, welks ruimte vervuld was van een
eigenaardigen, verkwikkelijken geur.
Bob had wel eens van deze inrichtingen ge
hoord. Het zijn opium-kitten, en Riggs scheen
er een der stamgasten te zijn, want een jong,
ook al op zijn Oostersch gekleed meisje schoof,
toen ze hem zag, zonder iets te vragen, het be-
