77 "TNEEZonn.
Letteren, Kunst en Wetenschap.
PO L1TIE.
van Amerongen, per sneltrein van 9.03 uur
van Apeldoorn vertrokken, teneinde een be
zoek te brengen aan den vorst en de vorstin
van Bèntheim-Steinfurt.
Ten uitgeleide waven aan het slatiou aan
wezig de burgemeester van Apeldoorn en de
opper-stnlmeester baron Bentinck.
De Koningin-Regentes is om 12 uur '17 te
Burgsteinfurt aangekomen. Vorst Alexis be
vond zich ter ontvangst van Hare Majesteit
aan het station, dat evenals de stad versierd
■was. Prins Karei en prinses Elizabeth van
"Waldeck bevonden zicli eveneens aldaar.
De Koningin-Regentes keerde te 5 uur 17
met gevolg naar Apeldoorn terug.
HH. MM. de Koningin en de Koningin-
Regentes hebben eene som van f300 doen
toekomen aan de commissie te Driel bij
Arnhem, welke, blijkens eene oproeping in
de couranten, gelden tracht bijeen te bren
gen tot leniging van een groote ramp, die
in Juli 1.1. genoemde gemeente heeft getrof
fen door een windhoos, en in Augustus d.a.v.
door een hagelslag, welke de te velde slaande
tabak geheel vernietigde.
De studiën van II. M. de Koningin zijn
thans zoo ver gevorderd, dat haar gouverneur,
dr. Salverda de Grave, aan het einde dezer
maand zijne leerlinge gaat verlaten en zich
te Leiden als doceut gaat vestigen. (Tel.)
De afdeelingen der Tweede Kamer be
noemden tot rapporteurs over de begrooting
van waterstaat de heeren Conrad, voorzitter,
Lely, Tydeman, Rutgers van Rozenburg en
Pyttersen over de begrooting van koloniën
de heeren: Van Dedem, Bool, Pijnacker Hor-
djjk, Van Vlijmen en Van Gennep, voorzitter.
Het afdeelingsonderzoek der staatsbegroo-
ting is gisteren in de Tweede Kamer ge
ëindigd.
Bij kon. besluit is aan de gemeente Herten t
(Limburg) een wapen verleend.
Reuter seint uit San Sebastian d.d. 9 Oc
tober
Het Nedeilandsche ooilogs-transportschip
Paramaribo is op de noordkust van Spanje
vergaan. De laatste tijdingen komen van Kaap
Finistère.
De Paramaribo, bestemd voor den dienst
van WeSt-ïndië, is een nieuwgebouwd gou-
vernements-transportschip van dit jaar. Het
vertrok den 26-ften September van IJmuiden
naar Paramaribo en is den 28sten Prawlepoint
gepasseerd.
Men schrjjft aan de N. iï. Ct. uit 's-Gra-
venliagej
Naar wij vernemen was tot hedenvoor- 1
middag bij de regeering nog geen officieele j
bevestiging ontvangen van het bericht, be
treffende liet vergaan van het koloniale vaar- -
tuig Paramaribo ter noordkust van Spanje,
maar waren alleen bij het departement van
buiteniandsche zaken door tusschenkomst van
onze diplomatieke en consulaire vertegen
woordiging in Spanje telegrammen ingeko
men, waaruit slechts bleek, dat eenige wrak
ken en een deel van de brug van een schip
op de kust waren aangespoeld.
Aangezien de Paramaribo geheel wit ge
verfd is en de kleur van het gevonden schip-
deel niet was vermeld, is de onzekerheid
blijven voortbestaan.
Het vaartuig, bemand met 20 koppen,
werd op reis begeleid door den beheerder
der koloniale vaartuigen en chef van het
loodswezen en de kolonie, den heer Juta, die
ook toezicht had over den bouw van het schip
en van verlof naar West-Indië terugkeerde.
Het vaartuig, hoewel niet tot de koloniale
marine behoorende, voerde, naar men meent,
den wimpel van een oorlogsschip.
Naar de N. R. Ct. verneemt, is het nieuwe
4000 tons dok voor de haven van Batavia
(Tandjong Priok) door de droogdok-maat
schappij «Tandjong Priok", aldaar, in gebruik
gesteld.
Gisternamiddag is de zetschipper van het
Rijnsehip Gerhard Heinrich naar het huis
van bewaring aan de Korte Hoogstraat te
Rotterdam overgebracht. De man wordt ver
dacht getracht te hebben dit schip, dat een
waarde van 20,000 mark heeft en dat aan
een inwoner van Duisburg toebehoort, te
hebben willen verkoopen voor ongeveer f 9000.
In Den Haag is op straat een strooibiljet
verspreid namens een voorloopig bestuur,
ondei teekend door P. Boiten, waarin protes
tanten worden aangespoord een Bond te
stichteneen Bond, waarmede zoo luidt
het verder wij zullen trachten mannen
aan liet roer van onze regeerïng te krijgen,
wier hart gloeit voor ons Nedeilnndsch recht;
het recht dat wij Nederlanders hebben om
door protestanten geregeerd te worden.
Bij genoegzame» steun is liet plan later
eene vergadering te beleggen, teneinde de
punten nader uiteen te zetten.
De vischvrouwen te Groningen, die reeds
meermalen blijken van Oranjegezinheid gaven,
hebben bij den jongsten verjaardag van onze
jeugdige Koningin daarvan opnieusv getuige
nis willen afleggen. Namens hen had zich
eene commissie van zes vrouwen gevormd,
die een gelukwensch aan de hooge jubela-
resse zond, vergezeld van een geschenk, be
staande uit een aardige vruchtenschaal op
nieuwzilveren voet. Zooals echter bekend is
nemen H.H. M.M. nimmer eenige geschenken
aan en hoewel de gevoelens van de schenksters
waardeerende, meende H. M. de Koningin-
Regentes ook in dezen niet van den gestelden
regel te moeten afwijken, waarom namens
haar het cadeau aan den heer burgemeester
werd gezonden die het aan de vrouwen
teruggaf, met bijvoeging van twee muntjes
van f'10, welke II, M. ter vergoeding van
gemaakte kosten er had bijgevoegd.
(P. G. Ct.)
Niet drie, maar éen Maandaghouder is te
Sappemeer verdronken. -
Onder de glasblnzersvereeniging «Verbroe
dering" te Maastricht heerscht opgewonden
heid over het ontslaan op de fabriek van
eenigen hunner leden, waarbij nok de gebrs.R.
Donderdag zijn 6 glasblazers van hier ver
trokken 4 naar de flesschenfabiiek te Schie
dam en twee naar-Amerika.
Naar men zegt zijn nog meer plaatsen in
die Amerikaansche blazesij beschikbaar.
(31. en J B.)
Delft. Door Gedeputeerde Staten der
provincie is bij de betrokken gemeentebe
sturen ingediend een gewijzigd ontwerp tot
grensverandering dezer gemeente. Het ge
deelte der Dwarskade onder Viijenban zou
nu gevoegd worden bij Nootdorp, en de Rot-
terdamsche kade tot aan de Zweth, vroeger
voorgesteld bij Pijnacker te voegen, komt nu
geheei bij Delft.
De apotheker I. M. Polak, te Amsterdam,
die door zijn optreden de proefnemingen met
het antidiphteriserum op uitgebreide schaal
mogelijk maakte, beeft van het Instituut Pas
teur, te Parijs, hel aldaar bereide serum anti-
stieptococcique als'">k het serum antitetanique
ontvangen. Het eersie dient voor inspuiting te
gen de door -te streptococcus ontstane ziekten,
zooats kra<mvrouwenkooitsen, bloedvergiftingen
longontsteking, enz. liet tweede tegen spier
kramp. De heer Polak stelt deze gaarne koste
loos ter proefneming voor ziekenhuizen enz. be
schikbaar. Alle aanvragen moeten direct
aan hem gericht worden, als daaitoe door bo
vengenoemd Institut aangewezen.
Gevonden voorwerpen.
a. Aanwezig aan het commissariaat een
wit koralen armbandje met gouden slui
ting, een gouden haakje van een oorbelletje,
een ton, een nagclviJHJe in étui, een
linnen zakje met '1 cent enz., en een
sleuteltje.
b. Terug te bekomen aan de volgende
adressen een portemonnaic met f 0.671/:,
bij Groonewegen, Broersveld 120, een stroo-
hoeik met bruin lint, bij de dienstbode van
den lieer Hoek, Lange Haven 21, een bloed
koralen kctüng met gouden slot, bij v. d.
Tempel, Villastraat 12, een rozenkrans,
bij Geelhoed, Singel 2028, een bloedkoralen
oorknop, bij Mak, Kethelstraat 23, een
groen beursje met zilveren oorbel, bij
Koenderman, Rotterdamsche dijk 49, een ijze
ren sluitboom, bij Vester, Heerenpad 19,
een paraplule, bij Van Loenen, Hagastraat
4, een koekoekveeren kolken, in de kuiperij
van Ris, Elzensteeg, an een muntbiljet
van f'10.bij De Kroes, Kreupelstraat 10.
Mijnheer de Redacteur,
Beeft de «Lezer", die 't stukje over de kook
school zond, niet geoordeeld op weinig gegevens
School en inlichting kent hij persoonlijk niet,
't blijkt niet, dat hij de nadeelige gevolgen van 't
kookonderwijs heeft waargenomen in oud-leer-
lingeri (iets wat zijn vertoog zeker kracht zou
hebben bijgezet), eindelijk schijnt het, dat van
't boekje, waaruit pag. 22 en 23 worden aange
haald, pag. 20 zelfs niet gelezen is, daar op die
biadz. staat, dat 't morgen- en avondeten van
121/, ct, bestend is voor 1 persoon, en niet
voor personen. (De prijs van 't brood kan zoo
laag zijn, onvlat hier zelfgebakken brood be
doeld is.)
Als de eene weikman van de rijst met olie
nootjes, die hij niet geproefd heeft, doodeenvoudig
zegtik belief het niet, zegt een ander, die 't
wet geproefd heeft, dat 't goed smaakt en dus
is dit gerecht er niet slechter aan toe, dan de
aardappel toen hij pas werd ingevoerd.
Als een berekening met f 12 weekloon (hoe
veel even groote gezinnen moeten 't met nog j
minder doen) bewijst, dat er heel wat passen
en meien noudig is om mnd te komen, kan 't i
zeker geen kwaad, dit te laten opmerken door
jonge meisjes, die binnen korten tijd kunnen I
trouwen, en, zooals bij herhaling bleek, al won
deren verwachten van f10, zelfs fö voldoende
vinden. Aimbesturen enz. mogen hierover oor-
deelenj
Er wordt geleefd van een voeding, die (kin- 1
deren voor volwassenen geteld) nog geen gulden
per week kan kosten. Of 't den lezer dm.lelijk
wil worden, dat zoo iets bestaan kan, verandert
do zaak niet.
oZoo is de werkelijkheid" en daar gaat 't
onderwijs van uit.
Waar vindt de lezer, dat op de kooklessen
geleerd wordtde loonen zijn voldoende. De
aanhaling uil 't boekje bewijst niet dat dergelijke
dingen gedebiteeid worden. 1
Er wordt niet voorgerekend, Ut f6.29 per
week ruim voldoende kan zijn voor zijn voeding,
maar eerlijk wordt onderzocht wat bij een oor
deelkundige en verstandige manier van huis
houden van den toestand te maken is. Daarna
kan ieder voor zich oordeelen of't loon voldoende
is. In ieder geval heeft een huisgezin, waarin
twee volwassen personen leven, twee hulpbronnen
voor stoffelijke behoeften de werkkracht van
den man, die eerst in geld omgezet wordt en pas
daarna 't gezin steunt, en de werkkracht van de
vrouw, die direct 't gezin ten goede komt.
Deze laatste werkkracht productiever te maken
(ergo minder te laten gebruiken van 't loon van
den man, en zoo over te houden voor dingen,
die nu ontbeerd worden), is samenweiken met
hen, die do loonen verhoogen willen en dus seen
directe maatregel om den minder bevoorrechten
medemensch in beteren doen te brengen".
Als de «lezer" dit niet begrijpt, en zich met
de kwestie bemoeien wil, dan neme hij de moeite
tenminste éen les bij te wonen en voor hij een
zaak ernstig benadeelen wil, ze tenminste met
eenigen ernst te onderzoeken anders mist hij
't recht van oordeelen, dat toch betwist kan
worden aan iemand, die de waarde van een
verandering beoordeelt niet door te vragen «is
de bestaande toestand slecht", maar door de
vraag «wordt ze door 't publiek gewenscht
en die goed of kwaad van 't onderwijs in ver
band brengt met bijkomende individueele om
standigheden, waarin de persoon verkeert, die
't onderwijs geeft, 't Is wel heel geestig wan-
trouwen te wekken, door er aan te herinneren,
dat 't onderwijs komt van personen, «die zelf
's middags een biefstukje verorberen", maar is
't ook waardig
Dankzeggend, Mijnheer de Redacteur, voorde
verleende plaatsruimte, Betsy Maas.
Aan de Redactie der Schiedamsche Courant.
Mijnheer
Beleefd verzoek ik voor het volgende een
plaatsje in uw blad. Hei moge grootendeels dionen
tot een repliek op het ingezonden stuk van
Vrijdag door «een Lezer".
In het begin van het schrijven wordt dan be
weerd, dat het van de beginselen (welke der
raadsleden zal afhangen of hier van gemeente-
wege een kookschool zal komen of niet. De
beginselen, die bepalen wat al of niet t-t de zorg
'de"r Overheid behoort, zijn rekbaar als elastiek,
alleen wil de een wat verder gaan dan de ander.
De overheid zorgt toch voor het gas tot ver
lichting, verwarming (kookstellen) en vervanging
van werkkracht; voor goed drinkwater, dat ook
voor andere einden in de huishouding en de
industrie wordt gebruikt voor de verzending
van bei ichten, (telegrafie, telefoon, post) geld en
pakketten voor de veiligheid (sluizen, dijken,
politie), voor de gezondheid door badinrichtingen,
plantsoenen, wijze van bouwen, leggen van
riolen, demping van stinkslooten, wegruiming
en vernietiging van straatvuil, alval enz., de
overheid zorgt toch voorIk zal ma ar
eindigen, want mijne opsomming zou waarlijk te
groot worden; achter wil ik wijzen op de on
mogelijkheid, dat er beter voorzien kan worden
in sommige zaken, bijv. het postwezen, dan nu
het geval is.
De lich imehjke, zedelijke en finaneieeie wel
vaart eischt, dat de overheid moet optreden als
werkgever en werknemer en als men niet st ke-
blind is, ziet men, dat haar taak hoe laeger
hoe zwaarder wordt door vermeeidering nvan-
tallooze eisehen alleen mankeert er nog aan,-
dat zij ons voedt, kleedt enz. Nu ziet men, dat
éen klasse van menschen alles heeft, terwij! het
overige volk wel de vruchten mag zien groeien,
maar ze niet mag genieten. Nu ziet men, dat de-
arme drommels het vee wel mogen mesten en
de biefstuklucbt mogen ruiken, maar liet krachtige
vieesch uit hun dagelijkse!) maal moeten missen.
De overheid ziet al toe op de voeding, zij let
nauwkeurig op of er vervalschingen plaats heb
ben en stelt er een straf op; zij maakt slechte,
bedorven ingrediënten onzer spijzen, onrijpe
vruchten, nadeelig suikergoed en vergiftig keu-
Keogeitj onschadelijk door onteigening en ver
nietiging. Ook het vervoer, verkoop en samen
stelling van drink- en eetwaren gaat zij stipt na.
Toch wijlen sommigen er volstrekt niet van
weten, dat het gemeete- of landsbestuur zich
met het jrieeren" bereiden van nuttige-
di anken en spijzen inlaat. Maar gelukkig,
wat men 20 jaar geladen dwaas achtte, wordt
heden als nuttig en uilvoerbaar beschouwd en
zoo is het ook gelegen met de kookinrichtingen,
onderafdeelingen van de huishoudscholen. Nuttig
zijn ze zeker. De kookschool is een vakschool
evenals de teeken-, schilder-, naai-, breischolen
enz. Aan de vakopleiding moet gedaan wordenr
wat kan, sinds het gildewezen is vervallen, om
het volk weerbaar te maken in den strijd om het
bestaan. Het vak, zooals -k het nu eens noemen
zal, het vak van koken, drogen, inleggen enz. is
het hoofdvak van de vrouw en te meer is het
dat, daar zij zich op andere vakken moeilijk kan
toeleggen, omdat haar beroepskeuze beperkt is
en zij op sommige scholen niet wordt toegelaten
«De voeding hier te lande is slecht, onvol
doende en betrekkelijk duur" (Ned. Maatsch. tot
bev. van Nijv.) en dit te veranderen is het
reuzenwerk der kookscholen. Zij hebben te strijden
tegen bijna onuitroeibare vooioordeelen, dwalingen
en de bijna onoverwinnelijke kracht der gewoonte.
De aardappel, eeist niet gewild, aan het volk
zelfs opgedrongen door vorsten als Bodewijk
XIV, die hem om niet wegschonk voor voedsel
en verbouwing, vormt nu het hoofdvoedsel. Van
die puike aardknollen heeft men meer dan een
grooten emmer per dag noodig om zich te voe
den (1) als men niets anders wil gebruiken.
Evenals het met den aaidappel het geval is ge
weest, zoo tracht iemand in de Schiedamsche
Courant van den 9den dezer het gerecht «rijst
met olienootjes" verdacht te maken. Hij schrijft
ongeveer, dat de werkman den draak steekt met
deze spijs en voor dit kostje hartelijk bedankt.
Wil men iets veroordeelen, dan moet men er
motieven voor hebben. En nu vraag ik den
schrijver en dien werkman afhebt gij dien poes
pas wel eens geproefd of gegeten Zijt gij wel
eens op de kookschool wezen kijken Nu, ik
kan u verzekeren, dat mijn huisgezin het g.iarne
