A". 1896,
V/oensdag 21 October.
INT. 9157,
Eersle Blad
aaautise
Vijfti gst
J aargang.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Oinsdag,
Politieke manoeuvres.
Buiten landsclieBer ieh tea,
COURANT
Abonnementsprijs, per kwartaal
Franco per po«t, door het geheele Rijk
Afzonderlijke nommers
f 1.85.
- 2.50.
- 0.10.
HIT ir KV EI, Ob ft.
B tl K K ,1 S'! UOtElUT K. .4 A T JO.
Advertentieprijs van 110 gewone regels met
inbegrip van eene Courant1.10
Iedere gewone regel meer0.10.
Driemaal geplaatst wordt tegen tweemaal berekend.
In onze stad wordt op het oogenblikeen
■politieke manoeuvre afgespeeld van de aller
laagste soort, onder het motto r>tegen kook-
en huishoudonderwijs". Op een meer dan
verfoeilijke manier worden personen en zaken
hierbij door het slijk gesleurd. En waarom?
Reeds eenigen tijd gaf mej. E. Maas aan
■eenige meisjes kookonderwijs. Daarbij bleek
haar hoe langer hoe meer de noodzakelijk-
heid van een dei gelijk onderricht. En zooals
het ook in enkele andere plaatsen met andere
personen ging, namen hare aanvankelijk
kleine plannen grootere vormen aan en ont
stond het plan voor een volledig kook- en
huishoudonderwijs. Tweeledig zou dit zijn: lo.
sou het de meisjes uit den arbeidersstand
leeren, op welke manier het smakelijkst een
voedzame pot kan worden gekookt, voor
vederen werkman betaalbaar; en 2o. zou het
«en opleidingscursus zijn voor aanstaande
dienstboden. Wij tarten iedereen, iets aan
te voeren, dat daarin stuitend of misplaatst
is. Wanneer iemand, die heeft waargenomen
dat een groot getal menschen van heel weinig
geld leven moet en dus voor zijn voeding
slechts geringe uitgave kan doen, tevens
opmerkt dat zonder verhooging van kos
ten een betere voeding kan woiden verschaft,
en zijn tijd en kennis beschikbaar stelt om
dat aan de belanghebbenden te vertellen en
te leeren, moet die iemand dan worden ver
guisd en afgebroken Neen, integendeel, die
moet worden geroemd en geholpen. En een
bewijs van hart voor het onderwijs en den
werkmansstand was het van de schoolautori-
teiten en het gemeentebestuur, dat zij het
openbaar onderwijs wilden verrijken met
kookonderricht. O natuurlijk, den tegenstan
ders van openbaar onderwijs was dit een
doorn in het oog, zooals alle verheffing en
verbetering van het openbare onderwijs en
de openbare scholenwant wat kunuen zij
daartegenover stellen en omdat zij daar
tegenover slechts met leege handen staan,
moeten al zulke goede maatregelen, die niet
anders dan in het belang van den arbeiders
stand zijn, met alle macht worden tegenge
houden. Of heeft soms een enkele nog den
traurigen moed, te beweren dat onderricht
in huishoudelijke verrichtingen niet even noo-
dig is voor de meisjes als arnbachtsondcrwijs
voor de jongens Waarom wil wèl iedereen
een jongen bij een goeden baas of op een
goede school zoo goed mogelijk een ambacht
laten leeren, en menigeen een meisje alle
huishoudelijk onderwijs onthouden Wat
is daarin de logica In onzen tijd zal
toch wel iedereen door de omstandigheden
hebben leeren inzien, dat een meisie
een even groot aandeel in den maatschappe-
lijken stiijd heeft te wachten als een jongen.
Wal is er dan voor verkeerds in mei
Maas' streven? Zij kent een, in andere lan
den reeds zeer veel gebruikt, voedsel, dat
daar waar het gebruikt wordt zeer smakelijk
wordt gevonden en niets meer kost dan een
werkmansfamilie kan betalen. Is bet soms
verkeerd, dat zij daarop de aandacht vestigt?
Een eerlijk mensch moet dat prijzen. Zij zegt
niet: »al jullie gemopper over te lage loonen
enz. is onzin, ik zal je dit eens duidelijk
bewijzen." Als ze dat zei, dan zou ze een
onmogelijkheid en een onrechtvaardigheid
willen. Maar dat zegt zij ook niet. Dit wil zij
de loonen zijn nu eenmaal zooals ze zijn, en
hoe laag men die nu ook vindt en hoe gaarne
men ze ook hooger zou wdlen maken, aan
vankelijk is de kans op een grooten ommekeer
in dezen zeer gering; nu is er een middel,
zoo redeneert zij, om eenige verbetering aan
te brengen zelfs al worden de loonen niet
hooger; en dat middel wil zij aanwijzen. Een
laagheid vinden wij bet, daaruit iets onedels
te zuigen. Dat streven van rnej. Maas bei ust
op het nobele verlangen van te helpen en
te verlichten en is ver af van alle bijbedoe
lingen. Praatjes vullen geen gaatjes; aan dat
spieekwoord heeft mej. Maas gedacht, toen
zjj niet als zoovelen ging redeneeren en pra
ten over sociale hervormingen en dergelijke
algemeenheden, maar eenvoudig het eerste
weik ter hand nam dat in haar bereik lag
en verbetering kon aanbrengen. Of is het
soms verkeerd, meisjes voor dienstbode te
willen opleiden? Alsof een goedonderrichle
dienstbode niet een beter loon en een pretti
ger leven heeft dan een die niets kan en
feitelijk alleen uit gebrek aan beter wordt
geduld
Een eerlijk, oprecht mensch moet dus
eerbied hebben voor het werk van mej. Maas
en ten volle erkennen het edele en goede
van haar streven. Zelfs wie twijfelt aan de
resultaten, zal, wil hij eerlijk blijven, dat
moeten toestemmen.
En wat ziet men nu gebeuren Dat er een
geweldige agitatie onder de werkmansklasse
gaande is zoowel tegen den kookcursus zelf
als tegen mej. Maas. Die agitatie is kunst
matig opgewekt. De werklieden worden door
belanghebbenden op een brutale manier ge
ëxploiteerd. Dom van die werklieden, die niet
begrijpen, dat mej. Maas en schoolcommissie
en gemeentebestuur méér hun waarachtig
belang willen en kunnen bevorderen dan al
die menschen die achterbaks hen opstoken
en aan het mopperen brengen, want die
geven hun niets dan ontevredenheid, en onte
vredenheid stilt geen honger en brengt geen
beter voedsel. Het is haast onbegrijpelijk,
dat de werklieden zich tot zoo iets willen
leenen. Maar begrijpelijk is het ook weer,
als men weet, op wat voor manier de heele
zaak wordt verdraaid. Niet om te helpen,
zeggen zij, wordt die cursus opgericht
neen, om te bewijzen, dat de werklieden
geen hooger loon noodig hebbenen
de werklui worden geen beter voedsel waard
geacht; ze zijn immers toch van een minder
sooit; waarom zouden ze dus beafsteak eten
of ander vleesch lijst met olienootjes is ge-
noi g voor ze... En zoo wordt dan voortge-
praat en verder gewroet en gestookt, tot er
een hartstochtelijk gevoel van miskenning
en Qnrecht in de wei klieden is gaau opleven,
en een haat tegen lien die liet beter hebben
dan zij en zich met hun zaken bemoeien.
En zoo voort. Ziet het toch in, werklieden
van Schiedam, welk een laag spel hier met
u wordt gespeeld, hoe innig gemeen het is
om het goede, edele weik van een jonge
vrouw voor te stellen heel anders dan het
is en wil zijn. En waarom wordt dat gedaan
Ziet het dan toch iner staan verkiezingen
voor de deur. En nu moeten nobele, goede
zaken en menschen worden afgebroken voor
een politiek doel, waarbij de werklieden
waarlijk met zullen winnen.
Wij voor ons achten dit geknoei afschu
welijk, innig gemeen en laag. En zooveel wij
kunnen, zullen wij het aan de kaak stellen
en trachten het van zijn mooie kostuum te
ontdoen, hopende dat het op die manier
krachteloos zal worden.
DUITSCIILAND.
Zondag, den gedenkdag van den grooten
Volkenslag bij Leipzig op 18 October 1813,
waarin Napoleon I zijn eerste groote nederlaag
leed en de verlossing van 't verdrukte Duitsch
land een aanvang nam, zijn in het westen van
Pruisen drie standbeelden onthuld ter her
innering aan het eerste keizerpaar van het
nieuwe rijk te Minden, in tegenwoordigheid
van den keizer en de keizerin, liet door de
provincie Westfalen bij de Porta Westphalica
opgerichte standbeeld van keizer Wilhelm I
te Dusseldorf een door die stad opgericht
ruiterstandbeeld van sden Heldenkeizer", en
te Coblenz, in tegenwoordigheid van keizerin
Frederik, een marmeren standbeeld van
keizerin Augusta.
Bij de plechtigheid te Minden, die door eene
ontzaglijke menigte werd bijgewoond, hield
de keizer eene redevoering, waarin hij zijn
dank betuigde als mensch voor de hulde aan
de nagedachtenis zijns grootvaders, en als
souverein voor die aan zijnen keizer gebracht,
terwijl hij verder hulde bracht aan de trouw
van Westfalen en een dronk uitbracht op
den bloei dier provincie.
De czaar en zijne gemalin zijn Zondag
voormiddag kwart voor elf te Wiesbaden
aangekomen, waar zij door grootvorst Con-
stantijn werden verwelkomd. Terstond bega
ven zij zich in een open rijtuig naar de Griek-
sche kapel op den Neroberg, luide toegejuicht
door de menigte, die zich achter de langs
hunnen weg opgestelde troepen verdrong. In
de kapel bood de aartspriester Protoporof
den keizerlijken bezoekers volgens Russisch
gebruik brood en zout aan. 's Avonds keerden
de czaar en de czaritsa naar Darmstadt terug.
Volgens de Darmstadler Zeitunq zjjjj de
keizer gistermiddag te 1.45 uit Wiesbaden
te Darmstadt aankomen oin een bezoek aan
keizer Nicoluas van Rusland te brengen.
Onder de Russen te Wiesbaden gaat het
gerucht dat de keizer en keizerin van Rus
land heden aldaar zou komen oin den Duit-
schen keizer en zijn gemalin te bezoeken.
Volgens gerucht zal de rijkskanselier zich
n den loop tier volgende maand naar Peters
burg begeven.
Het socialistencongres te Gotha heeft een
besluit aangenomen, waarin de vrou wen als
medestandsters der mannen worden erkend,
voor wie volkomen dezelfde rechten en ge
lijkheid voor de wet geëisclit worden. Voorts
is daar een commissie benoemd tot het be
vorderen van ptopaganda onder de vrouwen.
Hamburg is aangewezen als zetel van het
nieuwe bestuurscornité en als plaats voor
het volgend congres, in 1897.
F R A N K R IJ X.
De koning van Griekenland, die nog te
Parijs is, heeft o. a. den president der Kamer,
Brisson, ontvangen en vervolgens bij'nievrouw
Carnot, de weduwe van den vermoorden
president, gedejeuneerd.
In den Zaterdag gehouden ministerraad
heelt de president der republiek het besluit
geteekend, waarbij de beide Kamers tegen 27
October worden bijeengeroepen.
Volgens balf-ambtelijke opgaven hebben de
kosten der ontvangst van den czaar en de
czaritsa in ronde cijfers zeven milhoen francs
bedragen. Deze uitgaaf, door den Raad van
State bewilligd, zal nu nog door de Kamer
moeten worden goedgekeurd.
De begrooting van oorlog bedraagt 627
millioen, dat is G'/s millioeu minder dan
verleden jaar. De rapporteur van de begroo-
tingscommissie stelt bezuinigingen tot een
bedrag van 13 millioen voor.
Het bot van appèl te Parijs heeft het
vonnis bevestigd, waarbij Emile Guyard,
uitgever van een anarchistisch blad waarin
Caserio's moed bjj het vermoorden van presi
dent Carnot verheerlijkt werd, veroordeeld
was tot een jaar gevangenisstraf.
De Rif-Kabylen weigeren den kapitein van
het Franselse schip ProsperCarin uit te
leveren, tenzij hun de zoon van hun stam
hoofd, door de Sevilla gevangengenomen,
uitgeleverd worde.
Er is reeds bevel gegeven om aan dezen
eisch te voldoen.
B E L G I E.
Ter gelegenheid van het tienjarig bestaan
van de koninklijke Vlaamsehe academie te
Gent hebben er eenige feestelijkheden plaats
gehad, waarbij o. a. de Belgische troonopvol
ger, prins Albert tegenwoordig was. Prins
Albert heeft een "Vlaamsehe redevoering ge
houden, die luide werd toegejuicht.
De werkstakingen in de kolenmijnen der
Borinage zijn hoofdzakelijk het gevolg van de
hooge prijzen der steenkolen, die hunne rijzing
weer aan de hooge vlucht der Belgische me
taaiindustrie hebben te danken. De prijzen
der kolen van de Henegouwsche mij
nen, waar 70,000 arbeiders werkzaam zijn,
zijn verhoogd met een tot twee francs per
ton. Ook de cokes zijn duurder geworden.
De bestellingen zjjn overal zoo talrijk, dat in
de mijnen ongewoon hard gewerkt moet
worden.
De mjjnwerkers hebben van deze guustige
