BINNENLAND.
ITit cle Staatscourant.
STADSNIEUWST
Gemengd Nieuws.
achtergebleven in het bestudeeren dezer quaes-
ties. Tot dusver is echter geen besluit genomen,
te meer daar de keus van iiel nieuwe wapen
in Frankrijk en Duitschland niet zonder invloed
za! blijven op de keus in Oostenrijk.
Volgens een depêche, \ia New-York ont
vangen, is er een aanslag gepleegd op het
•velen van den president van Venezuela, gene
raal Crespo, toen hij Viijdagavond een voor
stelling van Carmen te Caracas bijwoonde.
Een individu had zich toegang weten te ver
schaffen tot de loge van den president. Een
der gardes was hem evenwel gevolgd en, hem
een mes ziende trekken wierp hij zich op den
moordenaar, met het gevolg dat hij den stoot
kon afwenden en het mes langs het kleed van
generaal Crespo afgleed. (Indcp.)
De mail uit Oost-Afrika brengt de tijding,
dat de opstand der Angoni-Zoeloes 111 Zuid-
Nyasa is onderdrukt door een Engel-che expe
ditie onder bevel van kapitein Stewart. De
Britsche kolonne, stcik 350 man, ontmoette
verscheiden duizenden Angoni's onder aanvoe
ring van het oppeihoofd Chekusi. Na een ge
vecht van 20 minuten sloeg de vijand op do
vlucht; Chekusi werd gevangen genomen en
wegens den moord van verscheiden bedienden
der industrieele missie aan de Zambesi opge
hangen.
De pest te Bombay breidt zich onrustbarend
uit. Officieel wordt medegedeeld, dat de builen
pest reeds doorgedrongen is tot Kurrachee.
Tot dusver telde men hier G3 gevallen, waar
onder 59 met doodeiijken alloop. De vorige
week zijn te Bombay 1853 personen personen
aan de gevreesde ziekte overleden en op Zater
dag j.l. deden zicli 130 nieuwe gevallen voor.
(Indcp.)
De Kamer van afgevaardigden e Buenos-
Ayres in Argentinië heeft het voorstel betref
fende de onverminderde betaling der staats
schuld, bij tweede lezing met 25 tegen 19
stemmen aangenomen.
Aljrü.
Bij liet ministerie van koloniën is ontvangen
het volgende van 4 dezer gedagteekende tele
gram van den Gouverneur-Genetaal van Ned.-
ïndië betreffende de krijgsverrichtingen in
Atjeh
i>Gisteren bij het verbranden van het huis
van Toekoe Oemar in de kampong Gentoet
een officier licht gewond.
Toekoe Oemar heeft eene sterk bezette stel
ling in het heuvelterrein achter Gentoet inge
nomen."
De correspondent van de N. Ct. te Bata
via seint onder dagteekening van gisteren:
»De colonne van luitenant-kolonel Soelers
landde in Lehong. Er werd een vrij sterke
tegenstand ondervonden. Gewond weiden de
le luitenant der infanterie P. A. H. Heidens
en 41 minderen gedood 5 minderen. Er gaat
artilleiie tot versterking heen."
Het blad teekende hierbij aan
sWaar de expeditie van 5 compagnieën in
fanterie onder den overste Soeters, die zooals
voor een paar dagen gemeld werd, naar het
landschap Lohong op de westkust vertrok, ge
land is, bleef tot nu toe onbekend. Het land
schap Lohong, waarin Toekoe Oemar zich heeft
teruggetrokken, ligt ten zuiden van Lepong,
dat reeds vroeger getuchtigd werd, en is van
het laatste door tot in zee voortloopende rotsen
en lage bergruggen gescheiden. Een voetpad
verbindt beide staatjes. Lehong bezit due baaien.
Aan de noordelijkste Paroe genaamd, ligt de
kampong Lajoen, aan de middelste Blang Haja
geheeten, de kampong Lohong, en aan de zuide
lijkste, Poederoet, de kampong Gapoei."
»Bij de expeditie, die in April 1877 naar de
Westkust vertrok, om de daar verzamelde
kwaadwilligen, die invallen deden in de IV
Moekims van Groot-Aljeh, en die op de reede
van Kloewang een onder Engelsche vlag varend
schip met 5 prauwen hadden aangevallen, te
straffen, werd laatstgenoemde baai als de meest
geschikte voor eene landing uitgekozen. Het
verzet, dat daarbij ondervonden werd, was
groot. 3000 strijders, waaronder 1000 met ge
weren bewapend, heetten toen de versterkingen
te verdedigen, die op onderlingen afstand van
200 meter de naar binnen ombuigende kustlijn
bestreken. Het volgende jaar werd het ons
goed gezinde hoofd van Lohong door 300 zijner
vijanden in zijn kampong ingesloten. De expe
ditie, die hem moest ontzetten, landde weder
in de baai van Poederoet, passeerde de ondoor
waadbare Soengei Poeding en verbrandde kam
pong Pasei."
»Dat er nu krachtig tegen de westkust wordt
opgetreden en er onmiddellijk versterking ge
zonden werd, nu het bleek, dat liet verzet ern
stig was, kan niet anders dan gunstig werken
op den toestand van Noord-Sumatra. De partij
gangers van Toekoe Oemar zullen nu van de
kust het binnenland worden ingejaagd en ge
noodzaakt worden zich te verspreiden. Het
beadehoofd zelf zal op nieuw de vlucht moe
ten nemen en zijn invloed hoe langer hoe meer
zien dalen. De rustige bevolking in de IV, de
VI en de IX Moekims van Groot-Atjeh zal nu
waarschijnlijk voor geruimen tijd voor invallen
van kwaadwilligen uit de smalie westelijke
kuststrook blijven gespaard."
Da Commissie van Rapporteurs der Tweede
Kamer voor de mijn-ontginningen in Ned.-Indië
zal op Dinsdag 12 dezer een vergadering houden.
De gewone audiëntie van den minister van
ooi log zal Dondeidag eerstkomende niet plaais
hebben.
De ministei van financiën maakt bekend,
dat het saldo van 's rijks schatkist op 2
dezer bedioeg:
bij de Nederlandsche Bank 5,324,356.34Vs
en bij de betaalmeesters. - 2,042,110.58
Te zamen 7,366,497.12^
De lieer mr. A. P. de Lange, lid van de
Tweede Kamer voov Alkmaar, is sedert de
laatste wekeu ziek.
Over het plan om bij de inhuldiging van
Koningin Wiliieltnina eenige Indische vorsten
te doen tegenwoordig zijn, schijnt in Neder
land ernstig te woiden gedacht. Ten minste
de heer J. T. Cretner, lid der Tweede Kamer
moet er den sultan van Deli ovetgeschreven
hebben. J.-B
De pauselijke internuntius, mgr. Tapriasri, is
naar Bi us--el vertrokken, om na een kort ver
blijf aldaar zich naar Luxemburg te begeven,
ter overhandiging zijner geloofsbrieven aan den
groothertog.
Naar gemeld wordt, zal de heer J. T. Cremer
benoemd worden tot Nedcrlandscli regeerings-
commissaiis bij de Parijsche tentoonstelling.
Naar wij vernemen heeft prof. dr. Molengraaf!,
te Amsterdam, thans definitief het ambt van
staatsgeoloog der Z. A, Republiek aangenomen
eu zal hij eerlang daarheen vertrekten.
1(Tel.)
Gelijk uil een teiegiam uit Boekarest blijkli
wordt op de spoorwegbegrooting voor 1897 in
Rumenie eene som uitgetrokken voor de aan
schaffing van di ie stoomschepen van groot ton-
nengehalte voor de lijn, ConstanzaAntwer
pen—Rotterdam,
De antiievolutionnaiie Nederlander noemde,
gelijk wij mededeelden, een curiosum, wat in
de overgangsbepaling van de op initiatief van
mr. Hartogii tot stand gekomen wet staat nh:
ïdeze wet is niet van toepassing op gedingen,
ten aanzien waarvan hij hare in werking treding
geen uiterlijk gewijsde bestaat." Deze wet kan
dus alleen worden toegepast op gedingen, die
bij haar in werking treden reeds zijn afgeloopen
concludeerde De Nederlander.
De Ilaarlemsche Courant schrijft naar aan
leiding daarvan het volgende:
nDeze laatste opmerking komt ons niet juist
voor. Fraai is de redactie der overgangsbepaling
zeker niet, maar liet feit dat de aangevallen
woorden als eene «overgangsbepaling" zijn ge
formuleerd, maakt bet o. i. toch duidelijk genoeg,
dat het hier eene uitzondering geldt, zonder
welke de wet van toepassing zou zijn op alle
gedingenook op de bij het in werking treden
der wet reeds hangende gedingen, die thans
(maar ook alleen zij) door deze overgangsbe
palingen zijn buitengesloten."
In de Tielsche Ct. wordt naar aanleiding
van de zaak-Giégoiie te Parijs gewezen op de
vele gevallen van vervvaarloozing van kinderen,
waarover de dood den sluier werpt. De .schrij
ver deelt een geval mede uit zijne omgeving,
van kindei mishandeling, die veel lijden ver
oorzaakte bij liet arme slachtoffer.
In een onzer Tielerwaardsche dorpen woont
eene moeder, die haren zoon dag aan dag ruw
en wonmoederlijk" behandelde. Het kind, dat
zij eenmaal onder het hart droeg, kreeg zelfs
geen geschikte plaats voor de nachtrust en toen
het ellendig schepsel eens een booze bui had,
gaf ze haren zoon een schop tegen het been,
die jarenlang deed lijden en eindelijk de opne
ming in het academisch ziekenhuis te Utrecht
noodzakelijk maakte. De jongen is nu onder
goede behandeling en na eene operatie onder
gaan te hebben, die zeker niet noodig geweest
zou zijn, als moeder een beetje meer mopder
geweest ware, is het te voorzien, dat hij weldra
weder in het gewone leven kan terugkeeren.
Gelukkig, dat het arme knaapje niet meer naar
zijn moeder behoeft terug te gaan. Door het
wijs beleid van het armbestuur is den vader
en der moeder het gezag ontnomen en is de
jongen gered.
In dit geval is er spiake van redding, voegt
de schrijver er bij. Maar in hoevele moet er
stil toegezien worden op ellendige handelwij
zen van ouders tegenover kinderen Kome er
toch verbetering
Het bestuur van den bond van sVereenigin-
gen tot bevordering van het vreemdelingen
verkeer in Nederland" heeft tot voorzitter
benoemd mr. H. J. Dop te Utrecht, tot secre
taris den heer P. de Graaf! te Groningen en
tot penningmeester mr. P. J. F. H. van de
Rivière te Dordrecht.
De gratificatie, die de behoeftige oud-strij
ders vanwege de Vereeniging Trouw aan Ko
ning en Vaderland" ontvingen, is van 1 Jan.
af verhoogd. Die van ƒ78 per jaar wordt ƒ2
in de week, en die van ƒ20 per jaar wordt
ƒ50 per jaar. UD.)
ROTTERDAM, 5 Januari. Van Hare Majesteiten
de Koningin en de Koningin-Regentes is aan de
Inrichting voor doofstommenonderwijs alhier ont
vangen een bedrag van vijfhonderd gulden, als blijk
van Hoogstderzelver belangstelling in die inrichting.
AMSTERDAM, 4 Jauari. In dc heden alhier ge
houden algcmecne vergadering der Zuidcrzeever-
eeniging werd een verslag uitgebracht, waaruit bleek,
dat de vereeniging sedert de vorige algemcene ver
gadering is voortgegaan met de aandacht des volks
op het plan tot afsluiting en drooglegging der Zui
derzee te vestigen. In verscheidene steden zijn voor
drachten gehouden, eene adresbeweging werd op
touw gezet en de uitgave van een bevattelijk geschrift
is voorbereid, waarbij rekening werd gehouden met
de uitkomsten, verkregen door de staatscommissie.
Het ledental der vereeniging is gedaald tot 412.
De rekening wijst een batig saldo van f43öó aan.
Tot bestuursleden werden ter aanvulling van
vacatures gekozen de hecren mr. II. Smeenge, A.
Beekman, A. J. Zur Hulden en B. H. Ileldt. De
plaats van wijlen mr. Ebbinge zal in het dagelijksch
bestuur worden ingenomen door den heer Lely.
Bij het sluiten der vergadering sprak de' voor-
zittcr, de heer A. C. Werthcim. den wensch uit, dat
er eene vruchtbare samenwerking mocht ontstaan
tusschen de Zuiderzcovereeniging en den onlangs
opgerichten Zuiderzee-bond.
Bij kon. besluit is mr D. L graaf van By landt,
inimsier-resident 111 dispouibiliteit, benoemd tot zaak
gelastigde met den persoonlijken titel tan mimster-
esident te Bern
Bij kon. besluit is J. G tan Nieuwenhuyzeu be
noemd tot burgemeester der gemeente Schore.
Bij kon. besluit is goedgekeurd dat J. A. A. Uilkens
burgemeester van de gemeente Ammetstol, is benoemd
tot secretaris dier gemeente.
Bij kon. besluit is aan A. P. Tolk, secretaris der
gemeente Aailanderveen, toestemming verleend om tot
1 Juli 1897 te Alphen te wonen
Bij kon. besluit is benoemd tot leeiaar aan de rijks-
lioogere burgeisctioo! te Utrecht, mr. A. R van de
Laar, thans lecraar aan de rijkshoogeie burgerschool
te Zalt-Bormnel, met gelijktijdige toekenning van
eervol ontslag uit laatstgenoemde betrekking; en zijn,
voor het tijdvak van 6 Januan tot en met 31 Augus
tus 1897 benoemd tot leeraar aan de njkslioogere
burgerschool te Utiecht D A Sloos aldaar en dl, D.
J. Janssen, leeraar aan het gymnasium aldaai.
Bij kon. besluit zijn de hoeren H. F. J. Beelungen
T, de ionge benoemd tot buitengewoon adelborst bij
de Koninklijke Nederlandsche rnai ine-reserve.
30-jarig jubileum van Schiedams Mannen-
/koor Orpheus.
2Feest concert.
Eeu talrijk feestelijk gestemd gehoor vulde
gisteravond opnieuw het gebouw der Officieren-
vereeniging, waar Orpheus op waardige wijze
de feesten ter viering van het dertigjarig
jubileum zou besluiten,
Aangevangen werd met Georg Rijken's
Feestzang, ook gisteren reeds gegeven. Na de
uitvoering hiervan werd bij monde van den lieer
Honnerlage Grete aan den componist een lau
werkrans aangeboden. Een daverend applaus
weerklonk, toen de spreker er van gewaagde,
hoe Rijkea's directeurschap van Orpheus door
de leden op hoogen prijs wordt gesteld en hoe
de vereeniging nog lange jaren onder dezen
bekwamen dirigent hoopt te staan.
Als hoofdnummer van den avond werd hierna
gegeven Scenen aus der Frithjofsage van
Max Brueh. Het trof ons, hoe deze voor man
nenkoor zeer moeilijke en niet overal even
dankbare compositie blijkbaar met veel zorg
■was ingestudeerd; de verschillende koornum
mers kwamen steeds tot bun recht, met name
noemen wij liet Chor der Gefahrten uit de
6e scène. De moeilijkbeden, hierin gelegd,
werden meesterlijk door de zangers overwonnen.
Het behoeft geen betoog, dat de veelomvat
tende partij van Frithjof bij den heer Orelio
in goede handen vva». Reeds in de Iste scène,
won deze zanger met nSchon griiss ich dich"
enz. aller narten; de vertolking van tidier ruht
mein Vater' in de 7de scène was werkelijk
meesterlijk,
Iu deze, later door den componist bijgevoegde
scène, had ook weder het dameskoor hare be
reidwillige medewerking geselionken.
Wat de vervulling van de partij van Inge
borg betreft, moeilijk is bet te ontkennen dat
deze partij van de vertolkster, mevrouw Orelio
wel wat al te veel eischte; een voller sopraan
geluid ware niet ongewenscht geweest.
Desondanks, mevrouw Orelio had zeer goede
momenten, en scheen ons over 't algemeen
beter gedisponeerd dan den vorigen dag.
Jn de 2de scène was zij goed op dreef; aan
zuiverheid haperde het haar niet.
Door een viertal heeren van het koor werd
het quartet in de 4de scène niet onverdienste
lijk uitgevoerd.
Geschooldheid ais de heer Orelio bezit, hadden
deze heeren natuurlijk niet; trouwens van di
lettanten valt dit niet te vergen.
Na de pauze werd gezongen In 't Woud",
van Richard Hol. Aan dit nummer viel een
goede vertolking ten deel. Ook hier was het
weder Orelio, die aan de uitvoering veel gians
verleende; merf-denke slechts aan de schoone
voordracht j>Hier zwelt de borst", enz. Ten
slotte eene zeer schoone compositie van Gus-
tav Schreck »Der Falken-Rainer vom Oberland".
Opgewekt en frisch klonk het eerste koor
yilloeh 11och". Het werk, dat, naar wij ver-
meenen, hier zijn eerste uitvoering beleeft, biedt
den zangers vele moeilijkheden, 0. a. het koor
»Wer wagt's". Met veel goede voordracht en
beschaafd werd het gezongen. Ook hier had
mevrouw Orelio een niet onbeteekende solo
partij te vervullen, waarin zij uitmuntend
slaagde. De heer Orelio was mede zeer te
prijzen in zijne partij von Rainer.
Vermelden wij ten siotte nog dat den heer
Orelio na de Frithjofsage een krans werd aan
geboden, met eenige passende woordendat de
heer Anton Rqken zich van zijn moeilijke taak
als accompagnateur uitnemend kweet en dat
het publiek ten slotte in warme toejuichingen
losbarstte. Zoo behoort dan de viering van Or
pheus' dertig-jaiig jubileum weer tot het ver
leden. Op waardige wijze is het gevierd.
Als verdacht van diefstal van circa 3000 M.
telepiioondraad, toebelioorende aan het Rijk,
tusschen Schiedam en Delfshaven, zijn aange
houden 3 beambten van de Nederl. Bell-Tele-
phoon Maatschappij, die de draad zouden heb
ben afgesneden en verkocht.
Heden aangevoerd aan de Yischmarkt alhier,
2 manden schelvisch van IJmuiden. De prijzen
varieerden van kleine tot groote schelvisch van
40 75 per koop.
B U U G K it LIJ K E~ STAN D.
keburen 1 2 Jan. Cornells, zoon van C. van
Zijl en H. M. Pinster, Lange Achlenveg. 4.
Jansje, dochter van L. Bezemer en T. Goeden-
dorp, Buitenhaveniceg
«verleden 3 Jan. Cornelia Johanna van
den Bout, oud 9 maanden, Hoofdstraat.
Omtrent den moord. Nieuwjaarsdag te Steen-
w ijltsmoer, gemeente Cuevoiden, gepleegd, wordt
ons nog liet volgende gemeld
Te Steenwijksmoer heerscht, zooals in de meeste
Drentsche doipen, de gewoonte, dat het jonge volk
bij troepjes van 10 a 20 personen de verschillende
inwoners bezoekt om Nieuwjaar te «winnen".
Bij zulk een troepje behoorde ook de vendagene
Wntendorp, die met een meisje uit was, waaraan
een zekere Oierbeig vroeger eenige kennis had
gehad. Overberg scheen dit niet aan te staan en
maakte het Wittendorp met het meisje zeer lastig
en uitte het plan om Wittendorp te mishandelen,
waai toe hij een tak van een boom wilde snijden,
hetwelk hem door zijne andere kameraden belet
werd. Later schijnt hij onderweg een stuk van een
paal gevonden te hebben, hetwelk hij meenam.
Toen Wntendorp nu bij de woning van Over
berg kwam en de deur binnentiad, kwam Over
berg, die reeds binnen was, toetoopen en bracht
Wittendorp een slag met den paal toe. Wnten
dorp trachtte Oveiberg te ontioopen en liep om
de tafel, waai na hij viel en Overberg hem her
haalde malen op het hoofd sloeg.
De aanwezigen schijnen weinig of geen pogin
gen aangewend te hebben, om de mishandeling
te doen ophouden.
Op het eersto oogenblik schijnen de omstanders
niet vermoed te hebben, hoe erg het geval was,
tenminste zijne makkers zetten den tocht voort
en de stiefvader van Oveibetg bracht Wittendorp
op weg naar huis. Halfweg gekomen, schijnt de
stiefvader van Overbeig teruggegaan te zijn, daar
een paar voorbijgangers Wittendorp later op den
weg vonden liggen.
Dezen brachten hem, meenende dat hij dronken
was, naar een woning, waar hij in 't hooi werd
gelegd.
Den volgenden morgen bleek het dat Witten
dorp niet tengevolge van dronkenschap, maar
door de mishandeling was neergezegen. Na zijne
woning vervoerd overleed hij weldra, een oppas
send jongeling en de steun van zijn moeder en
familie.
Op het hooren van het overlijden van Witten
dorp schijnt de moordenaar onmiddellijk zijne
biezen gepakt te hebben en naar Duitschland
gevlurht te ztjn. De in het werk gestelde pogin
gen ooi hem te vatten van de 1 ijks-en gemeente
politie, welk den geheelen nacht in de weer wa
len, mochten niet gelukken.
Zondag was de justitie uit Assen ter plaatse
om een onderzoek in te stellen en lijkschouwing
te houden, waarbij bleek dat da schedel van voor
tot achter geheel gespleten was, tengevolge waar
van de dood intrad.
Te Gemert (N.B.) is Zaterdag een vreeselijke
moord gepleegd, waaromtrent men aan de Noord-
brabanlcr het volgende meldt.
Het laatste bedrijf van een vreeselijk drama is
deze week alhier afgespeeld. Ja, 't moet één drama
geweest zijn. het huwelijksleven van den landbouwer
Z., die zich sinds een jaar ongeveer door list en
kuiperij in onze vreedzame gemeente heeft weten
neer te zetten vreeselijk onmenschelijk is echter
de onlltnooping.
Maandagpainiddag was Z. met zijne vrouw aan
't dorschen, de 6 jongste kmdeien waren in huis,
het oudste, een meisje van 12 jaar, was door
moeder om biood uitgezonden. Plotseling hooren
de kleinen een vreeselijken kreetuhelp, help, ik
sterf," gilde de moeder. De kleinen scholen toe,
maar vader kwam hen tegemoet en onder vreese
lijke bedreigingen werden zij naar den haard terug
gedreven. Ilier moesten zij blijven. Z. ging weer
naar den stal terug. De kindei en hoorden nu niets
meer, maar zagen vader telkens met water dragen,
eerst met een kom, later met emmers. Onder dit
bedrijf kwam een zekore S. alhier binnen om Z.
te spreken. Een der meisjes ging vader roepen en
zag nu moeder voorovergebogen op den grond liggen.
Zoodra Z. de staldeur hoorde opengaan, kwam hij
uit de schuur, liep over den stal langs de stervende
vrouw hoen naar binnen, het meisje meenemende.
Do vrouw zei niets meer, wellicht wilde, misschien
kon zij niet. De onmensch onderhield zich heel
gewoon met S. zonder do minste ontroering te doen
blijken. Ook sprak hij in 't geheel niet over zijn
vrouw. Een uur ruim na den gehoorden kreet ver
wittigde Z. zijn huurman van het ongeval. Mijn
vronw is van den hooizolder gevallen, zei hij en
is niet goed, kom eens kijken. De toegesnelde buren
vonden helaas een koud bloedend lijk. Terwijl de
man zich nu onledig hield met het verzorgen van
zijn vee en verder huiswerk, werd de vrouw door
di buren binnengediagen, op een bed gelegd en
ontkleed. Alles was een en al bloed, maar nergens
was do minste wond te ontdekken. Nog hing alzoo
