Zaterdag 30 Januari 1897.
N°. 9232.
50"" jaargang.
FEUILLETON.
aboïwshbntspeijs, per kwartaal.o.9o Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen.
EEN OPWEKKING.
DE WERELD ONTVLUCHT.
BUITENLAND.
mnco per poetUITGEVER: H. J. C. ROELANTS.
ifeoaderlijke aommers. -0.09 BCSEAIJ: BöïEKsTitAAT Tcïepï.oon Ko. 123.
Advebtektiepeds van 15 gewone regels met inbe
grip van eene Courantf 0.52
Iedere gewone regel meer - 0.10
Bij abonnement wordt korting verleend.
Wij noemden in een vorig artikel het poli
tieke leven hier ter stede, aan liberalen kant,
niet erg opgewekt.
Wij hebben geen enkele reden, die sedert
wij dit oordeel uitspraken, daarin wijziging
heeft gebracht.
Nog zit men kalm neer, alsof wij niet wel
haast Februari van het jaar '1897 schreven.
ïs er dan inderdaad niets dat hier, wat
zich rekent te zijn liberaal, te zijn vrijzinnig,
noopt om eens de handen uit de mouw te
steken.
Is, al vindt men dan ongelukkigerwijze in
zichzelven het initiatief niet, de mobiliseering
der andere partijen hier ter stede geen aan
leiding voor de liberale om ook eens uit den
dommel te komen
Wij achten het hoog tijd.
Als men pas uit den slaap komt, is men
meestal niet erg weerbaarwij zouden het
onvergeeflijk achten indien de liberale partij
hier, al te na aan de stembus van Juni tot
ontwaken kwam.
Omdat zij dan, gelijk wij zeiden niet al te
frisch noch zeer weerbaar zou zijn omdat wij
een dergelijken wekker maar matig waardeeren.
Wij schrijven nu omtrent 1 Februari.
Wat is er gedaan om voor de geestverwanten
van vroeger op nieuw «verzamelen" te blazen
Wat is er gebeurd om hen, van wie men kan
verwachten, dat onder de nieuwe kiezers tot
de geestverwanten zullen behooren, tot aaneen
sluiting op te wekken, voorlichting te bieden,
inlichting te geven.
Niets en nog eens niets
Wij zeiden vroeger dat wij op dal oogenblik
niet wisten, van wie het initiatief moest uitgaan
in deze. Na ruggespraak, die wij zoo hier en
daar hielden, gelooveti wij dat dit initiatief kan
uitgaan van de oude liberale kiesvereeniging
«Schiedam."
Haar program is, reeds vroeger bleek het,
zoodanig dat een vrijzinnig man zich daarmede
kan vereenigenhet laat aan hem, die bang
is voor dwang eenige vrijheid, het wijst o. i.
voldoende af, voor wie in een vooruitstrevende
vereeniging geen plaatsis.
In de liberale kiesvereeniging «Schiedam"
is i uimte voor ieder, die niet tot een kerkelijke
partij behoorend, zich in democratische richting
beweegt.
Deze wetenschap, waarvan niemand meer
Roman van Anny Wothe.
25)
Be kleine, oude dame klemde oven. «Ja Holm;
dat was ouk tieel onverstandig van je Ben je dan
niet bang voer mijn invloed op Gundala?"
«Baron Rittberg hoog trots het liootd. En met
een plotselmgen glans in het oog. sptak hij:
«Ik erten maar één godsdienst, tante Lotje;
dat is de onderlinge mensehehjke liefde; de liefde,
die niet wikt en weegt, maar handelt en vol
hardt. En omdat ik weet, dat j» evenzoo denkt,
heb ik je Gnndala aanbevolen daarom heb ik
Liska in de past ome gebracht, wier bewoners ook
liefde tot nchtsnner nemen. Men zal Liska sn
de pastorie mets van han- geloof ontnemen, maar
inen zal lielde btj haar aankwekken men zal haar
leerett, trouw en waar te zijn en haar geluk daarin
te vinden, dat zij voor anderen leelt. Bat noem ik
godsdienst, in welk kleed hij zich ook steekt.
Met een blik van instemming gaf tante Lotje
haar neef de hand en vroeg met zekeren nadruk
«Stel je zooveel belang in de fannlie Branden-
stein
Ja*" antwoordde hij kortaf.
«En toch tien je soms zoo onvriendelijk tegen
Elhn. Wat heeft ze je gedaan 7"
«Mij, tante Lotje 7 Niets natnuilijk. Maar ik had
je al lang willen vragenben je over haar te
vreden?"
dan het bestuur dier vereeniging zal en behoort
overtuigd te zijn, moet dat bestuur drijven
tot een gevoel van groote verantwoordelijkheid.
In zijn handen rust op dit oogenbük de zorg
voor de politieke ontwikkeling van het liberale
deel van Schiedam. In zijn handen ligt thans
de leiding der vrijzinnigen in dit district.
Op dit oogenblik doet het ons genoegen, dat
wij van het bestuur niemand kennen, bijna
zelfs niet bij name.
Des te gemakkelijker zal het ons dus vallen,
dat te zeggen wat wij te zeggen hebben, omdat
elk idee van persoonlijkheid vreemd blijft
aan onze woorden.
Wij weten niet, ot het bestuur beseft de
verantwoordelijkheid die op hem en bloc en
op ieder zijner leden persoonlijk rust. Wij
weten niet of ieder der bestuursleden zich
krachtig genoeg rekent om op zich te laden
het gewicht, dat zij op zich moeten laden, ge
wetenshalve.
Wij weten niet of zij ieder vóór zich hebben,
het vaste wit, waarop zij aansturen, steeds
recht door.
Wij nemen het gaarne aan, omdat zij zitten
aan de groene tafel bij de gratie van het
vertrouwen door hunne medeleden in hen
gesteld.
Wij gelooven zelfs, dat nu wij dit schrijven,
reeds ernstige plannen beraamd zijn in hun
midden, welke zij der vereeniging binnen en
kele dagen zullen voorleggen, en welke gericht
zuilen zijn op het vormen van één groote
liberale kiesvereeniging, waarin oude en nieuwe
kiezers, die niet met conservatieve neigingen
behept zijn, samen zullen zitten, en samen
zullen strijden tot het voeren van een politiek,
die zich zal richten op verwezenlijking van
het vrijzinnig beginsel.
Waar wij echter toe aansporen, dat is tot
eenige voortvarendheid, waardoor ook naar
buiten biijke, wat er in den boezem van het
bestuur wordt besloten. Want nog is er zeer
veel te doen,
De nieuwe kiezers, die hier ter stede vooral
zullen voort kunnen komen uit den werk
mansstand moeten opgewekt worden, zich de
bevoegdheid tot medekiezer te verschaffen.
En reeds nadert de tijd voor het opmaken
der kiezerslijsten.
De nieuwe kiezers, voor zooverre zij veron
dersteld mogen worden, van democratischen
aanleg te zijn, moeten tot aaneensluiting ge
wekt worden, opdat zij weten, dat slechts
«Bijzonder, mijn jongen, bijzondei'. Het meisje
heeft katakter, dat moet gezegd worden. Toen ze
voor vier weken bij ons kwam, kende ze niets van
de huishoudingnu houdt ze met scherpen blik
een nanwkeurtg toezicht over alles. Bij haar
is de wil sterk. Zij ivd leoren zij is te tiotsch
om haar betiekking niet volkomen naar den eisch
waar te nemen. En hoe waakzaam en zurgzaam
is zij niet voor Gundal.i.
«Dat is het juist wat mij zoo ergert," riep da
baron verdrietig uit. «Gundala inoet zich niet door
Ellin laten bedienen, als was zij een vorstin en Ellin
de meid. Dat wil ik niet; versta je, tante Lotje."
«Maar beste Holt», wees toch met zoo heftig."
Ellms dienstvaardigheid heeft niets verriedeietids
voor haar; ik vind juist dat ze haar karakter eer
aandoet."
«Och wat; er is iets gezochts en aanstellerigs
in haar heele wijze van doen; ze wil ons
hierdoor alle dagen laten zien, dat ze een loon
trekkende ondergeschikte is en dat ergert mij zoo,
dat ik telkens driftig word, ais ik het zit». Vandaar
mijn onvriendelijkheid jegens Ellin en dan, neem
mij niet kwalijk, maar verleden Zondag, toen die
twee officieren uit Berlijn hier kwamen duieeren
wat deed zij toen? Zij nam aan het discours der
officieren volstrekt geen deel en onderhield zich
den ganschen namiddag met den vicaris Huber
en toen ik haar 's avonds vroeg, wat voor belang
wekkends hij dan mee te drelen had, znodat ze
voor het andere gezelschap geen ooren had, ant
woordde zij, dat hij haar een rede over den plicht
van den mensch om te arbeiden gehouden had,
Is dat nu niet ergeihjk?
«Dat vind ik volstrekt niet, beste Holm; je
door te zamen werken er eenig resultaat te
behalen is; de nieuwe kiezers eu ook velen
van de oude moeten weten, dat slechts in
ontwikkeling der vrijzinnige beginselen, de
toekomst van ons vaderland liggen kan.
Voor eene arbeiderskiesvereeniging achten wij
in Schiedam geen plaats. Mocht ook al een
enkele meenen, dat dit minder juist is, de
practijk zou dra de juistheid aantoonen.
Slechts door eendrachtig samenwerken van wie
vrijzinnig denken, voelen en willen, kan eenig
practisch resultaat bereikt worden.
De kans op dit laatste is niet gering, mits
men zorge klaar te zijn op tijd.
Dit artikel werd gisteren avond geschreven, toen
den schrijver van de onder „Stadnieaws" vermelde
vergadering der Kiesvereeniging „Schiedam" nog
niets bekend was.
Algemeen overzicht.
Schiedam, 29 Januari '97.
Van verschillende zijden komen heden be
richten die een meer vieedzame oplossing der
bestaande moeilijkheden in 't uitzicht stellen
dan men naar aanleiding van het verontrus
tende oorlogsnieuws der laatste tijden had mogen
verwachten.
Zoo kunnen wij in aansluiting aan ons be
licht omtrent de verwachte openbaarmaking
der voorgestelde hervormingen op Cuba ver
melden, dat volgens een telegram uit Havana
het ontwerp van autonomie voorCubaeen zeer
goeden indruk gemaakt heeft en boven verwach
ting in zeer liberalen zin schqnt te zijn op
gevat.
Indien de voorwaarden, dat de hervormingen
door de Unie zullen gewaarborgd woiden en
maarschalk Campos geueiaal Weijler als
gouverneur zal vei vangen, aangenomen worden,
kan het sluiten van den vrede verwacht worden.
Uit Madrid werd tevens aan liet Journal des
Debats gemeld, dat het op de Phiüppijnen thans
rustig was en de regeenng niet van plan was
er wederom troepen heen te zenden.
In dit geval schijnt echter de toestand al
te rooskleurig te zijn voorgesteld. Althans er
hebben opnieuw botsingen plaats gehad, al is
ook de overwinning aan de zijde der Spanjaar
den geweest.
Volgens een officieel telegram uit Manilla
hebben de insurgeiiten een nedeilnag geleden
tegen de Spanjaarden, waarbij zij 56 dooden
en 72 gevangenen veiloren, terwijl de Span
jaarden slechts 5 dooden en 5 gewonden ach-
tei lieten. Bovendien verloren de rebellen een
aantal kanonnen. In andere gevechten was het
totale verlies der opstandelingen 92 dooden en
een groot aantal gewonden.
waart zeker uit je humeur en hebt haar niet be
grepen."
«Begrijpen jelui vrouwen moeten ook altijd be
grepen worden," bromde Ritibeig geergerd, terwijl
Tante Lolje haastig hem verliet en hein nog nat iep
«Het wordt me nu te gevaarlijk hij je, lbdm.
Je bent uit je humeur en dat is vooral veikeerd
als er 's middags gasten moeien komen ik wensch
je daarom beteischap toe. Zie daar zijn de kinderen
ook al."
Daar kwamen ze werkelijk. Rittberg had ze ook
al bespeurd, toen ze langzaam, uit de donkere
boomgioepen te vooischijn komende, langs den
bieeden stiaatweg kwamen aunwan leien.
Gundaht en Liska haddon Hemt Rmberg in
haar midden. II iar gezichtjes straalden van ver
genoegen en haar helder gelach over de komische
invallen van Heinz, drong door tot aan de veranda.
Ellin kwam aan de zijde van den vicaris be
daard achteraan. Zij scheen een zeer ernstig ge
sprek te voeren want de jonge geestelijke sjaak
zeer nadrukkelijk lot Ellin, terwijl zij als in droo-
nien verzonken werktuiglijk met iiei hooid knikte.
De baron voelde een zekere drift m zich op
komen, toen hij dit zag en met eenigszins toor
nige stem riep hij
«Zet toch uw hoed op, juiTiouw Ellin, anders
bederft u uw taint."
Zij deed, als had zij zijn waarschuwing niet
gehoord. De hoed slingerde nog als te voren aan
haar arm en de zon straalde met gulden gloed
op haar donker haar, dat zij als met oen goud
glans omgaf.
«Uugeslap'in, oompje?" riep Heinz von Rittberg
vroohjk uit, terwijl hij zijn witte tanden iiet zien.
Er schijnt geen bewijs te bestaan, dat de
revolutie op de Philipp'ynsche eilanden door de
Japansche regeering ter wille van eigen doel
einden zou zijn aangezeten bevorderd. Wel is het
met zekerheid bekend, dat de rebellen uit Japan
wapenen aangevoerd hebben, doch de Japan
sche regeering schijnt in dien wapenhandel vol
strekt niet gemoeid te zijn geweest. De zaak is,
dat Japan, hetwelk steeds zijn bewapening blijft
verbeteren, in aroote hoeveelheid zijn afgedankte
geweren aan Chineesche handelaars verkoopt,
welke deze op hun beurt aan de Phihppijnsche
samenzweerders schijnen te hebben verhandeld.
De Japansche regeei ing daarentegen houdt
zich stipt aan het met Spanje ge-Joien trae-
taat, waarbij de invloeds>-feien van beide lijken
in de groote Zuidzee omschreven zijn.
Ook in Erythrea heeft liet oorlogsgevaar een
minder dreigend karakter aangenomen en schijnt
voor ds yrsfïs voor oóno botsing iusscbsn do Mob-
disten en de Italiaausche tioepen voor 't oogen
blik geen aanleiding meer te bestaan.
Uit Agordat wordt namelijk gemeld, dat de
Derwisjen het kamp van Amideb, dat zij ver
stel kt hadden, verlaten hebben en met hun
geheele macht terugtrekken, vervolgd door met
Italië bevriende stammen.
Werkelijk schijnt de voor Agordat verschenen
bende Mahdisteu, zooals door sommigen vermoed
werd, voornamelijk een stroop- en plundertocht
ten doel gehad te hebben en geen ernstigen
aanval op Agordat, hetwelk hun trouwens door
het snelle bijeentrekken der Italiaansche troe
pen toch mislukt zou zijn.
Dit komt overeen met het geruststellende
oordeel over den inval der Derwisjen door Lord
Cromer en Slatin Paclia uitgesproken, wier mee
ning dienaangaande door den Itnliaanschen
minister van buitenlaridsche zaken gevraagd
was. Zij geloofden met dat de troep Derwisjen het
op Agordat gemunt had, noch op Kassala, doch
de aandacht wilde afleiden van de vei plaatsing
van een legerafdeelirig van den Khalifa naar
Tok ar.
De Italianen zouden bovendien, wegens de
aanzienlijke troepenmacht, die zij bij Agordat
saaingetiokken hebben, de Mahdisten gemak
kelijk verslagen hebben, lntucsclien zal de in
standhouding van een sterk koioniaai ieger van
Italië opnieuw aanzienlijke ofleis eischen en
men meent dan ook, dat de mogelijkheid van
een geheele ontruiming van Erythrea door de
Italianen (met uitzondering van Mas^oea) uit
sluitend op grond van llnancieele overwegingen
ter spiakö gebracht wordt. Volgt ns de Daily
Chronicle zou de Afnkaansche qua'stie in dezen
voi m,d. w. z. in verband met de daaruit eventueel
voortvloeiende vermeerdering der v.°grooting
aan de kiezers vooi gelegd worden.
Onder reserve wordt door de Daily N*'?:
medegedeeld, dat omtient Kassala tusschen
Italië en Engeland een schikking zou getroffen
zijn.
«Dat was me eon prachtige wandeling, verrukkelijk,
schilderachtig, nietwaar, juffrouw Liska?" Zij lachte
schalks.
«Leg uw kunstenaaisneigingen geen dwang op,
mijnheer de schilder," srheitste zij, terwijl zij den
naderenden llnlm hartelijk de hand reikte. «Denk
eeris, mijnheer, ik mag den gebeelen dag blijven. Me
vrouw en de dominee hebben het toegestaan maar",
fluisteide zij Holm heimelijk in het oor, «ik moet
lvuno als bewaker, den heelen dag hier dulden;
is dat niet vei schrikkelijkzie eens, hoe boos hij
naar alles kijkt, spel en dans zijn hem natuurlijk
een gruwel, maar ik wil juist vroolijk zijn en mij
met baron Heinz amuseeren."
«Dat zal ook, gravin" ozeide de jonge schilder
vergenoegd, «wij zullen den zwartrok eens toonen,
wat vrolijkheid is."
Holin lachte om de kinderen, zooals hij ze noem
de, en trad, met Gnndala aan den ai m lechtstreeks
op den vicaris en Elhn toe, die zich wat van de
anderen afgezonderd hadden. Terwijl hij Kuno
beleefd groette, zeide hij op ongewoon scherpen
toon tot de jonge gravin
«U haiit daar straks zulk een ernstig, interes
sant onderhoud met mijnheer den vicaris, dat u
volstrekt niet lettet op mijn woorden; mag ik
vragen, waarover u zoo druk aan 't spreken waart."
«Och, papa, beknor Elhn niet", riep Gnndala
levendig uit, toen zij zag, dat haar vaders harde
wout den Ellin een weinig bleek hadden doen
worden, «zij waren met hen beiden zoo ernstig
aan 't redeneeren, dat het mij begon te duizelen
en ik liever naast Heinz en Liska liep."
Wordt vervolgd.)