50"" jaargang.
Vrijdag 12 Februari 1897
N°. 9243.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen.
FEUILLET O
DE WERELD ONTVLUCHT.
UITGEVER: H. J. C. ROELANTS.
Dat men er toch om denke
BUITENLAND.
Abonnementsprijs, per kwartaalf 0.90
Franco per post
Afzonderlijke nommera0.02
BUREAUBOTERSTKAAT 70, Telephoon TVo. 123.
Advsrtektieprijs vaa 15 gewone regels met inbe
grip van eene Courantf 0.52
Iedere gewone regel meer - 0.30
Bij abonnement wordt korting verleend.
%A Februari wordt de termijn voor de
aanvrage van het kiesrecht en daarmee
de gelegenheid om nog dit jaar op de
kiezerslijst te worden geplaatst, voor
goed gesloten.
Op elk gemeentehuis zijn formulieren
voor aanvrage om kiezer te worden
kosteloos verkrijgbaar.
Algemeen overzicht.
Schiedam, 11 Februari '97.
Nog altijd is het vraagstuk van den dag dat
aller belangstelling wektKreta.
Was de toestand daar schijnbaar eenigs-
zins verbeterd, de laatste berichten, die vaa
nieuwe vijandelijkheden gewagen, doen den toe
stand steeds nog ernstig inzien. Te Rethymo
slaken de Muzelmannen verschillende wijken
der stad in brand, terwijl te Kisamo Castelli drie
en twintig Turksche vrouwen en kinderen ver
moord zjjn. Vijftienhonderd Christenen bezetten
de oostelijke provincies van het eiland.
Tegenover deze berichten echter, die voor
het grootste deel over Griekenland totonskomen,
blijft het echter altijd raadzaam een nadere
bevestiging af te wachten.
Dat de groote sympathie in Griekenland voor
de Christenbevolking niet kan nalaten zekeren
invloed te oefenen op de mededeelingen van die
zijde dat daardoor alle schuld opjde Muzelman
nen wordt gelegd en de Christenen als mar
telaren voorgesteld worden, is zeker niet onbe
grijpelijk maar of de juiste, onpartijdige toe
dracht der zaken daardoor wordt weergegeven,
mag minst genomen betwijfeld worden.
Het groote gevaar in de Kretenzische quaestie
is en blijft dan ook de houding vaa Grieken
land. De inmenging van Helleensche zijde deed
de verwachting ontstaan van nieuwe onlusten,
die dan ook niet zijn uitgebleven. Een bewijs
van die verwachting is ook. dat de gezanten te
Konstanlinopei onmiddellijk na aankomst der
Grieksche schepen te Kanea hunne lijfwachten
met 25 man hebben versterkt.
Intusschen geven de laatste maatregelen der
Helleensche regeering een vasten grond aan
het vermoeden door Duitsche bladen, die ove
rigens het hijschen der Gtieksche vlag op Kreta
als van weinig beteekenis beschouwen, geuit,
dat nl. Griekenland handelt in het bewustzijn
van achter zich te hebben een groote mogend
heid, die zijn plannen goedkeurt. Maar aan den
anderen kant zal de stormachtige Kamerzitting
te Athene, waarin het voorstel-Staïs tot het
houden eener geheime zitting weliswaar werd
verworpen en het tot de regeering gerichte
verwijt van lakschheid energiek werd afgewe
zen, toch niet in gebreke zijn gebleven een
Roman van Anny Wothe.
36)
«Almachtige God," riep de predikant uit, nadat
ook hij eenige woorden van den brief had gelezen,
ïLees toch voor," beval de predikant, en het was,
als klonk zijne stem schor en heesch.
»Ik kan niet, vader, ik kan niet," stotterde de
jonge geestelijke met een angstvollen blik op Liska.
«Laat mij, en fees U den brief alleen."
'Is hij dood?" vioeg de predikant dof.
«Neen, niet dood."
De grijsaard haalde weder kalmer adem.
«Zeg aan Mina, dat zij dadelijk naar den dokter
gaat, Kuno."
De vicaris legde den brief op tafel.
«Lees jij Liska."
sik
»Ja, jij, ik wil het ik vermoed wat daarin
slaat en ik meen dat het goed voor ja is, als
je vroeg leert deelnemen in een anders verdriet."
Gehoorzaam nam Liska den brief op.
De predikant hield de koude hand zijner levens
gezellin in de zijne en zag het meisje afwachtend
aan doch zij sprak geen woord. Met groote, wijd
geopende oogen zag zij naar de letters. Steeds meer
ontzetting sprak er uit haren blik eindelijk barstte
zij in een luid snikken uit, en wierp zij zich aan
de voeten der predikantsvrouw, die juist de oogen
opsloeg.
krachtigen prikkel aan de regeering te geien
tot handelend optreden.
Focli blijft de iiuuuing der Helleensche re
geering vreemd en raadselachtig. Terwijl
waarschijnlijk op aandringen van den Engel-
schen vlootvoogd het Giieksche pantaerschip
Hydra den dag na zijn aankomst nog zijn sa
luut heeft gebracht aan de Turksche vlag,
welk saluut door de Turksche forten werd
beantwoord, terwijl dus hierdoor evenals door
de gisteren gemelde nota aan de mogendhe
den, het Grieksche gouvernement een vrede
lievende houding aanneemt, wordt daartegen
over gemeld, dat dezelfde Hydra in de buurt
van Kanea wapens en ammunitie heeft ont
scheept, dat verder de Koning aan Prins
George heeft opgedragen, met een zestal tor
pedobooten naar Kreta te vertrekken.
Het bekend worden hiervan gaf aanleiding
tot manifestaties van de Kretenzische party,
toen de prins zich naar het ministerie van
marine begaf. Inmiddels heeft de prins na een
roerend afscheid van de koninklijke familie,
reeds gevolg gegeven aan de hem geworden
opdracht.
Het doel van deze zending wordt niet ver
bloemd. Tot eiken prqs moet deze vloot het
ontschepen van Turksche troepen op het eiland
beletten. Groote vrees hiervoor bestaat echter
niet. Wel wenschte de Poite troepen naar
Kreta te stuien en heeft zij daarvoor tot twee
maal toe vergunning gevraagd aan de gezanten,
maar deze iiebben pertinent die vergunning
geweigerd.
Wel is een Turksch oorlogsschip naar Kanea
vertrokkenhet brengt evenwel slechts kolen
en ammunitie over. Maar tot den minister van
marine is de vraag gericht, welke schepen ge
reed waren om in zee te steken, waarop door
dezen nog niet is geantwoord. In politieke
kringen acht men het moeilijk de zending van
versterkingen naar Kreta op den duur te wei
geren, in aanmerking genomen de nieuwe
zendingen van oorlogsschepen door de Grieksche
regeering. Te Athene loopt het gerucht, dat
van Smyrna troepen onderweg zijn naar Kreta,
hetgeen groote beweging in de stad heeft ver
oorzaakt. Men verwacht een heftige Kamer
zitting.
De toestand op het eiland is het onder
werp van drukke conferentie tusschen de ge
zanten, en men verwacht dat spoedig hunne
besluiten over het lot van Kreta zullen ge
nomen zijn en bekend worden.
Van Kanea zijn dé berichten bevredigend.
Daar schijnt, dank zij het energieke optreden
der scheepsbevelhebbers en het bezetten van
verschillende punten der stad door marinesol
daten. de rust verzekerd te zijn. Te Sitia is
een Engelsch oorlogsschip aangekomen ter be
veiliging van de Christenen, terwij! de Hydra
voigens laatste berichten naar Rethymo zou
vertrokken zyn. Een ander bericht, betreffende
het vertrek van Kanea van een der Grieksche
pantserschepen met onbekende bestemming,
«Erbarmen," smeekte zij en richtte hare groote
oogen, die vol tranen waien, tot de oude vrouw
op, «stiaf mij, laat mij boeten, doch verdrijf mij
thans niet van uwen drempel, waar ik moet boeten
voor wat mijn broeder misdeed. Heb medelijden
met mijn ongeluk."
Dg predikantsvrouw streek vriendelijk over hare
Jokken, en toen de warme tianen van liet meisje
over haip oude, siramme handen vielen, was 't haar
in hare namelooze smart alsof haar een steen van
het hart viel, en voelde zij een innig medelijden
bij zich opkomen voor het arme meisje, en voor
haar innig geliefd verloren kind.
De predikant was met den brief naar het venster
getreden, en lts daar bij de laatste stralen van
de verdwijnende zon, als iemand die zijn doodvonnis
verneemt
'Lieve OudersI
Als deze brief in uwe handen komt, dan
ben ik op een schip, dat mij verre van U naar
een nieuw vaderland voert. Daar staat het nu
zoo koud en nuchter op het papier en toch weet
ik, dat het eene oude vrouw en een ouden man
in de stille pastorie het hart verscheurt, en mij
een centenaarslast op de schouders legt
dien ik nimmer zal kunnen afwentelen. Ik ga
heen vader, mosder, broeder, om nimmer weder
terug te keeren. Ik moet gaan I Weggejaagd,
dat verschrikkelijke woord drijft mij van hier,
De schande, die ik over mijzelven en over u
breng voert mij tot vertwijfeling. Brandenstein
ik wil hem niet aanklagen maar u moet
ik het zeggen verleidde mij om gioote
sommen met het spel te wagen. De middelen,
maakt het waarschijnlijk dat het vertrek van
één schip aanleiding heeft gegeven tot twee
geruchten, waarvan thans omtrent de juistheid
niets te beslissen valt.
Dat de groote persorganen zich ernstig met den
verwarden toestand bezighouden, is natuurlijk.
En even natuurlijk is het, dat onder deze de
Times nog eens met nadruk aandringt op het
oefenen van een krachtiger persoonlijken drang
op den Sultan dan tot nu toe, opdat er een
einde komen aan de ongecontroleerde autori
teit van den Sultan, die steeds nieuwe gevaren
voor den Europeeschen vrede in het leven roept.
De Fransche bladen hebben nog alle Sioop in
de uitvoering der hervormingen, waarvoor de
mogendheden krachtens het Congres van Berlijn
verplicht zijn te zorgen. Overigens achten zij,
hoewel de ernst van den toestand niet door hen
wordt geminacht, de berichten te donker ge
kleurd. Enkele Fransche bladen stellen in krasse
taal Griekenland verantwoordelijk voor den toe
stand op Kreta.
Eo inderdaad, waar de groote moeilijkheid
bij het verbeteren van de toestanden m het
Turksche rijk juist ligt in de heterogene be
volking, die elkander niets toegeeft in onver
draagzaamheid en gemakkelijke geneigdheid
tot geweld, terwijl allen evenzeer de nadeelen
ondervinden van een slecht geregeld en wille
keurig bestuur, daar kan een openlijk optreden
van buitenaf voor de belangen van slechts ééne
partij slechts medewerken tot grooter wanorde
en nieuwe troebelen.
Mag men intusschen de Politische Corres-
pondenz gelooven, dan hebben de groote
mogendheden ernstige vertoogen gericht tot de
Grieksche regeering om af te laten van een
houding, die een breuk met Turkije zou kunnen
teweeg brengen. Zij wijzen met nadruk op de
gioote verantwoordelijkheid die de Grieksche
regeering op zich laadt door op dit oogenblik
een actieve politiek aan te nemen en daardoor
den toestand nog verwarder te maken.
Om op alle gebeurlijkheden voorbereid te zijn
worden nog steeds door Engeland, Frankrijk
en ook door Italië schepen naar het Oosten
gezonden. Het laatste land zond een geheel
eskader, met 3000 man marinesoldaten, naai
de Levant.
Te Konstantinopel begint men reeds groote
vooizorgsmaairegelen te nemen met het oog op
den 47den van deze maand, op welken dag
zich de Sultan naar Stamboul begeeft om den
mantel van den Profeet te kussen.
De Turksche regeering heeft een groot aantal
Turken en Albaneezen van wapens voorzien
om die, zoo noodig, naar de Grieksche grenzen
te zenden.
M
De Cubaansche aangelegenheden zijn een tijd
perk van afwachtende rust ingetreden. Oorlogs
nieuws komt er weiniger zouden eenige ge
vechten hebben plaatsgegrepen, -waarvan echter
nog geen bevestiging is ontvangen. Ook over
de hervormingen wordt niets gehoord. Alleen
die gij mij zoo rijkelijk verschaftet, waren als
een droppel op eene lieete plaat, en nu is
het einde gekomen. Wij leenden zoolang wij
konden, maar nu is alles gedaan. Brandenstein
noopte mij eenige wissels te trekken, ivelke
ons uit den nood konden helpen ik deed
het; nu is alles voorbij. Nooit zoudt gij de
sommen kunnen teruggeven, die ik lichtzinnig
verspildeniets blijft mij over dan een kogel
of de vlucht. Ik koos het laatste, niet, omdat
ik te laf ben om te sterven, maar wijl ik moet
boeten, boeten door harden arbeid wat ik
misdeed. Omdat ik eene oude moeder, en een
armen, ouden vader heb, voor wie ik moet
blijven leven om hun te toonen, dat alle liefde
en trouw, die zij hun onwaardig kind hebben
betoond, de kinderliefde niet hebben kunnen
uitbiusschen. Wat er van Brandenstein zal
worden, weet ik niet ik geloof, dat hij nog
iets vreesehjkers zal doen dan ik. Vaart
wel en bidt voor uwen ongelukkigen vei toren
zoon.
Rudy.
De oude predikant stond als verlamd, toen echter
stortte hij snikkend op zijne vrouw toe, en sprak
hij, terwijl hij zijn grijs hoofd aan hare wang
vüjdde, en heete tranen vergoot:
«Moeder, moeder onze jongen, onze trots, onze
RudyHet kan, het kan zoo niet zijn
«Toch, toch, mijn beste, antwoordde zijne vrouw
snikkend, terwijl zij zich met moeite oprichtte,
«dat wij hem ook lieten gaan langs wegen, die
niet onze wegen zijn."
Zij zag, hoe de predikant somber het jonge
is Dinsdag een ministerraad gehouden onder
voorzitterschap van Sagasta, terwijl ook met
Martinez Campos denzelfden dag een langdurige
conferentie op het ministerie van oorlog is ge
houden. In dien ministerraad is de politieke
toestand van Spanje aan een onderzoek onder
worpen. En zeker zal een groot deel der be
sprekingen gegolden hebben den opstand op de
Philippijnen, waar de Spaansche wapenen nog
vooitdurend zegevieren. Nu weder bericht een
te Madrid ontvangen telegram de nederlaag
van een troep rebellen op liet eiland Negros,
waarbij 100 man gedood werden.
In den Duitschen Rijksdag werd door de
budgetcommissie het budget voor buiienlandsche
zaken goedgekeurd. Op een desbetreffende vraag
antwoordde de staatssecretaris Von Marschall,
dat hij alle mogelijke maatregelen zou nemen
die kunnen strekken tot bevordering der be
langen van Griekenlands schuldeischers.
Het eind-proces-verbaal der handelingen van de
flussisch-Duitsche commissie ter regeling van
verschillende douanebepalingen is Dinsdagavond
geteekend.
Keizer Wilhelm heeft op een diner bij den
heer Van Miquel nadrukkelijk betoogd de
noodzakelijkheid van versterking der Duitsche
vloot. Door een coalitie van conservatieven
en nationaal-liberalen zouden de middelen
daartoe verkregen kunnen worden.
De Hamburgsche Vereeniging van weikge-
vers heeft verklaard, dat voor hen de werk
staking niet was een quaestie van loon- of
arbeidsvoorwaarden, maar een quaestie van
macht.
Vele vreemde arbeiders, vooral die van de
Paketvaart, verlaten, uit vrees voor de Ham
burgsche arbeiders, weer de stad, zoodat de
werkstakers voor het meerendeel den arbeid
zullen kunnen hervatten.
In den Amerikaanschen Senaat weid docr
Sherman aangeraden het arbitrage-verdrag aan
te nemen, zooals het door de commissie is ge
amendeerd, welke amendementen het verdrag,
zooals bekend is, van zijn kracht berooven.
Maar ook thans gaf Olney de verklaring, dat
de regeering die amendementen niet kan aan
vaarden. De kans op aanneming wordt nog
steeds geringer.
Een merkwaardige verklaring van Bismarck
over deze materie steunt het verzet der senatoren.
Bismarck verklaart geen heil te zien in zulke
verdragen. Aan den volksdrang zal een regee
ring tóch nooit weerstand kunnen bieden. De
oorlogen zullen alleen verdwijnen, wanneer de
verschrikkingen van den krijg en de onzeker
heid over den afloop, gevoegd bij de waarneming
dat de aanvallers dikwijls de verliezers zijn,
een heilzamen vrees bij het menschdom ver
wekt zullen hebben.
meisje aanzag, dat bittere tranon schreiende, op
den giond lag.
Mevrouw Huber kende lederen trek van het ge
laat van haren man. Zij wist, welke gedachten
zijne ziel vervulden. Eijn gevoel was immers ook
zoo menschelijk en toch beefde zij van angst en ver
driet. Hoe zoude ten slotte haar man beslissen
Zij verkeerde geen oogenblik in twijfe! hoe zijn
oordeel zou uitvallen, maar het smartte haar te
zien hoe haar man te kampen had met duistere
machten, die hem toefluisterden
«Daar staat het meisje, dat gij met warme
liefde in uw huis en in uw hart hebt ontvangen,
en de broeder van dat zelfde meisje is het, die
uiv eigen ongelukkigen zoon in het verderf heeft
gestort."
De predikantsvrouw legde hare hand op het hoofd
van haren echtgenoot,
«Misschien zouden wij hier kunnen goedmaken,"
zeide zij vriendelijk, «wat wij onzen Rudy te kort
deden."
De predikant zag zijne eebtgenoote Jangen tijd
aan, ilan kuste hij in stilte de hand van zijne
oude, trouwe levensgezellin en reikte die ook met
een weewoedig lachje aan Liska. Hij had zich
zeiven overwonnen. Geen klacht kwam over de
lippen der predikantsvrouw en toen Kuno eindelijk
met den dokter kwam, lachte zij hem rustig toe.
Kuno wist echter beter slechts ter iville van
de anderen hield moeder zich staande. Niemand
zag de slapelooze nachten, welke zij denkend aan
haar kind in tranen doorbracht. Den zelfden avond
lag zij met zwaren koorts te bed,
Wordt vervolgd.)