50*" jaargang.
Zaterdag 13 Februari 1897.
N°. 9244.
f o.9o Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen.
UITGEVER: H. J. C. ROELANTS.
OFFICIEEL.
Kennisgeving.
Dat men er toch om denke
BUITENLAND.
IFEjXJIIjIjETOlSr.
DE WERELD ONTVLUCHT.
Aboiwbmbktspkijs, per kwartaal.
Franco per post
Afzonderlijke nommers
- 1.30
0.02
BUREAUBOTERSTKAAT 70, Telephoon IVo. 133.
Ahvbbtentiepbijb van 15 gewone regels met inbe
grip van eene Courantf 0.52
Iedere gewone regel meer - 0.10
Bij abonnement wordt korting verleend.
Inrichtingen welke gevaar, schade ef
hinder kunnen veroorzaken.
BURGEMEESTrR EN WETHOUDERS VAN SCHIEDAM,
Gelet op de bepalingen der hinderwet,
Geven kennis aan de ingezetenen dat, vermits liet
verzoek van F. VAN GIESSEN en J. THIE te 's-Gra-
venhage, om vergunning tot oprichting van een
lucifersfabriek jn het pand aan de Hoofdstraat no. 221,
kadaster sectie L no. 1171, is ingetrokken, hun college
beslist heeft, dat verzoek buiten verdere behandeling
te laten.
Schiedam, den 11 den Februari 1897.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
VERSTEEG.
De Secretaris
VERNÈDE.
15 Februari wordt de termijn voor de
aanvrage van het kiesrecht en daarmee
de gelegenheid om nog dit jaar op de
kiezerslijst te worden geplaatst, voor
goed gesloten.
Op elk gemeentehuis zijn formulieren
voor aanvrage om kiezer te worden
kosteloos verkrijgbaar.
Algemeen overzicht.
Schiedam, 12 Februari '97.
Ernstig houden de Europeesche regeeringen
zich bezig met Kreta en Griekenland, en veel
wordt er geraadpleegd en overwogen. Maar
tegenover al die bedachtzaamheid en kalme
overleggingen gaat de Grieksche regeering
voort met daden en schijnt 't wel haar doel
te zijn Europa voor een fait accompli te stellen.
Moge nu al die houding van het Helleensche
gouvernement zeer verklaarbaar en zelfs te
verdedigen zijn, het gevaar voor nieuwe en
ernstiger verwikkelingen in het Oosten is er
niet minder om. Ook al had Europa den wil
en de macht Kreta eenvoudig weg aan Grie
kenland over te geven, dan zou het allereerst
de vraag zijn of het eiland daardoor wel in
zooveel gunstiger conditie zou komen, maar
aan den anderen kant is het bijna zeker, dat
die verminking van het Turksche rijk den ras
senhaat zoodanig zou opzweepen, dat voor de
Christenen in het gansehe Ottomaansche rijk
een tijd van angst en levensgevaar zou aan-
Roman van Anny Wothe.
37)
De herfststormen loeiden om slot Helmenhorst.
De vensters rinkelden, de deuien sloegen heen en
weder. Heesch klonk het gekras van do uilen, die
in den duisteren avond om Heimenhorst heen flad
derden, in de huiskamer, waar tante Lotje, Gun-
dala en Ellin ijverig met naaiwerk bezig waren.
Geruimen tijd reeds stond baron Holm voor den
haard en keek belangstellend naar de dames.
«Wilt gij ons niet wat voorlezen, Ilolm," aldus
verbrak tante Lotje het lange stilzwijgen, terwijl
zij met bediesen hand een kinderrokje knipte, »de
stilte hier maakt mij werkelijk angstig."
«Ja, men zou zich werkelijk angstig maken, papa,"
zeide Gundala. haren vader aanziende, «wat zijt
gij stil. Daarbij die verschrikkelijke wind en het
gekras der uilen. Als ik bijgeloovig was, zou ik
gelooven, dat ons een onheil dreigde."
«Dat dreigt ook, mijn kind," schertste Holm.
ïMejnflrouw Ellin, hij mijne ongenade verbied ik
u nu verderen arbeid. Moeten dan die vreeselijke
dingen, welke gij de dorpskinderen met Kerstmis
geven wilt, allemaal door jullie zelf genaaid zijn?"
«Dat begrijpt gfj niet, Holm," riep tante Lotje
snibbig. Gelooft gij dan, dat met zulk slecht ge
naaid goed, als wat men in de winkels koopt, de
menschen gediend zullen zijn on dan wat denkt
gij wel hoe de meisjes er anders iets van zullen
breken. Bovendien zou een zoodanige vergroo
ting van Griekenland, ten koste van het Turk
sche rijk, hoogstwaarschijnlijk aanleiding geven
tot eischen van de andere Balkanstaten, van
Servië, Bulgarije en Montenegro, die ook hun
deel in de beginnende verbrokkeling van Tur
kije zouden reclameeren.
Zoowel Rusland en Frankrijk als Duitschland
en Oostenrijk schijnen het dan ook hierover
eens te zijn, dat alles aangewend moet worden
om een botsing tusschen Griekenland en Turkije
te vermijden. Reeds zijn hiertoe stappen gedaan
en is der Grieksche regeering de raad geworden
zich nog eens tweemaal te bedenken vóór zij
de groote verantwoordelijkheid aanvaardt, die
zij bezig is op zich te laden. In denzelfden
geest moet volgens geruchten ook het besluit
zijn van den Franschen ministerraad, gisteren
onder voorzitteischop van Méline gehouden en
waarin Hanolaux deri toestand in het Oosten
ter spiake heeft gebracht. Na afloop heeft
Eanotaux zich naar den president der Republiek
begeven en een lange conferentie met dezen
geiiad. Aan de pers is geen enkele mededeeling
gedaan, maar zooals w.j zeiden het ge
rucht loopt dat de regeering besloten heeft
haar invloed aan te wenden bij het Grieksche
gouvernement om het tegen te houden op den
gevaarlijken weg, dien het heeft ingeslagen.
En men voegt daaraan de stellige bewering
toe, dat Frankrijk in overleg met Rusland
krachtige maatiegelen zou nemen, voor het
geval van een gewapende tusschenkomst op
Kreta van Grieksche zijde.
Te Weenen hoopt men. evenals ook te St.
Petersburg, dat men er nog in zal slagen door
gemeenschappelijk samengaan der mogend
heden Griekenland tegeu te houden en den
opstand te bedwingen. Men spreekt daar de
hoop uit, dat Griekenland zich nog zal verge
noegen met liet op den voorgrond stellen van
zijn aanspraken in geval eener toewijzing van
Kreta aan eenige mogendheid. Te Berlijn
schijnen in sommige kringen in Griekenlands
houding gezien te worden intriges van Enge
land, welker doel zou zyn de aandacht af te
leiden van Egypte.
En Griekenland zelf? Het heeft er inderdaad
zeer veel van, of de Parijsche correspondent
van de Times het aan het rechte eind heeft.
Volgens hem zou koning George iemand, die
hem tot voorzichtigheid raadde, geantwoord
hebben, dat het niet meer om voorzichtigheid
te doen was, maar om de hroon.
De opgewondenheid en de aandrang van het
volk op de regeering mag dan ooknietgering
geschat worden. Het vertrek van de torpedo-
vloot, met prins Geoige als bevelhebber, heeft
overal in de provincies geestdriftige manifes
taties teweeggebracht. Een viertal torpedobooten
zijn nog gereed gemaakt en liggen klaar om
eveneens naar Kreta te vertrekken,
In de Kamer is naar aanleiding van prins
George's vertrek een interpellatie gehouden
door den heer Isomachis, die vroeg of het be-
leeren Van het te zien, komen zij er niet, zeg ik
u en in ieder geval ztj moeten het toch leeren."
|Maar tantetje, tantetje," zei Ilolm goedig, dat
is ooit heel mooi, maar de meisjes behoeven toch
niet zooals naaisters den geheelen dag de naald
en de schaar te gebruiken. Ik zag vandaag, dat
de wijsvinger van juffrouw Ellin vol met naalde-
prikken zat".
Elhn, die tot nu toe geen kik gegeven had,
bloosde even en keek in verwarring naar haren
wijsvinger, die allerlei kleine wondjes door den
ongewonen arbeid had.
«Laat toch eens zien, Ellin," lachte Gundala.
«Let daar nu toch als het je belieft niet op,
mijn beste Ilolm," riep tante Lotje boos. «Onze
meisjes kunnen toch niet als prinsessen opgroeien,
en dan
«Arbeid is voor mij eene noodzakelijkheid, mijn
heer de baron, zeide Elhn, terwijl zij het bruin-
gelokte hoofdje trotsch ophief, sen ik aanvaard
die noodzakelijkheid gaarne. Dat tante Lotje mij
daarbij zoo liefderijk helpt, is een groot en onver
diend geluk voor mij, dat ik mij gaarne wil waardig
maken."
Zij keek met een stillen wensch in de oogen
naar de oude juffrouw, die haar vriendelijk toeknikte.
sNiet aldus, mijn kind," zeide zij, sHolm is
aan het niets doen van de dames uit de voorname
wereld zoo gewend, dat hij denkt, dat wij aan
het bouwen van huizen zijn, wanneer wij een kous
breien. Dat komt er van als de mannen niets te
doen hebben. Daar sta je nu al twee uur, beste
Holm, en je kijkt ons maar op de vingers, je leest
niets, maar je let op ieder steekje. Dwarskijkers
noemden ze zulke menschen bij ons thuis."
richt dienaangaande juist was en welke bevelen
den pi ins gegeven waren. Delyannis antwoordde,
dat hij de orders die aan de vloot meegegeven
waren, niet kon mededeelen. Op de vraag van
den afgevaardigde Rallis of het bericht juist
was, volgens hetwelk de gezanten der mogend
heden te Konstantinopel Turkije verhinderen,
troepen naar Kreta te zenden, antwoordde de
minister, dat hij geen offieieele tnededeelingen
daaromtrent had ontvangen, maar dat Grie
kenland en zijn regeering een definitief besluit
hadden genomen. Deze verklaring verwekte
een langdurige sensatie. De Kamer sfond nog
500,000 drachmen toe voor de Kretenzische
vluchtelingen.
De Grieksche regeering blijkt dus in alle op
zichten partij te hebben gekozen en zich aan
den raad der mogendheden weinig te storen.
De gisteren onder de telegrammen vermelde
nota aan de Mogendheden is dan ook in den
zelfden geest vervat. Mag men de Asti geloo
ven, dan zou de Koning zelf het initiatief heb
ben genomen tot het zenden van de vloot on
der prins George, en Delyannis dienovereen
komstig zijn bevelen gegeven hebben.
De berichten van het eiland, die voorname
lijk uit Athene aan de Engelsche bladen wor
den geseind, teekenen den toestand als voort
durend nog ernstiger wordende. Te Heracleon
hebben de Christenen geschoten op de Turk
sche troepen, terwijl te Sitia, dat door de
Christenen belegerd wordt, drie muzelmannen
gedood werden.
Heviger nog is de strijd geweest te Kastellï
in de provincie Kissamo, wsar 30 Christenen
en 100 muzelmannen gedood zouden zijn. Ook
het klooster Chrysopighi, bij Kanea, is het
toonee! geweest van ernstigen strijd. Te Re-
thymo is de toestand volslagen ariarrhistisch.
De muzelmannen verzetten zich tegen het ver
trek der Christenen en willen hen houden als
gijzelaars voor de veiligheid hunner geloofsge-
nooten, die in het district Aman door de
Christenen worden belegerd.
Detachementen marinesoldaten zouden, naar
aau de Standard wordt bericht, ijverig bezig
zijn de branden te Rethymo te blusschen;
volgens andere mededeeiingen echter worden
die branden zelf ontkend. De gouverneur-gene
raal Berovitsch-pacha bevindt zich in het
Grieksche consulaat te Halepa, dat door
Grieksche marinesoldaten wordt bewaakt. Den
vice-consul van Griekenland die zich op een der
Grieksche schepen had begeven, werd het aan-
land-gaan belet door de Muzelmannen. Een
sloep van een der Engelsche oorlogsschepen
heeft Item nochtans aan land gebracht. Meer
dan 700 verwonde opstandelingen moeten aan
boord van een der Grieksche schepen gebracht
zijn. De Turksche soldaten plegen wanordelijk
heden en plunderen winkels en magazijuen.
De districtshoofden zijn bijeengekomen en men
verwacht, dat de afkondiging eener grondwet
en de uitroeping van een voorloopig bewind
aanstaande zijn. Aan de Times eindelijk werd
Holm werd rood. Ja, tante bad gelijk. Daar
stond hij nu de geëerde en gevierde baron Hoim
van Rittberg, hij, de ster van ieder gezelschap en
hij keek toe hoe twee meisjes kinderrokjes voor
arme menschen maakten.
Een gierende windvlaag,die allen deed opspringen
onthiel' hem van elk antwoord in het zelfde oogen-
blik werd de deur geopend en stond de vicaris
met bleek*gelaat op den drempel,
«Vergeef mij, dat ik binnentreed, mijnheer de
baron," zeide hij zenuwachtig, «maar men zeide
mij, dat ik u hier kon vindendaarom ben ik
hierheen gekomen, met het verzoek of fieule Bran-
denstein dadelijk kan meegaan naar de pastorie;
mijn vader en Liska zouden haar gaarne willen
spreken."
Ellin sprong verschrikt op en trad op den
vicaris toe.
«Ja, dadelijk, mijnheer de vicaris," zeide zij,
«ik ben klaar."
«Is er een ongeluk gebeurd," vroegen de baron
en tante Lotje als uit een mond.
Kuno preste zijne lippen vast op elkaar en zag
Ellin bijna stneekend aan.
«Ik weet het niet, ik vrees moeder is ziek,"
stotterde hij.
«Ja, maar kan ik jelui dan r.iet helpen," riep
tante Lotje.
Ellin echter had reeds gebeld en dan knecht
gelast haar mantel en hoed te brengen.
«Ais het van avond te laat wordt om terug te
gaan, dan blijf ik in de pastorie", zeide zij kalm.
«Maar dat is toch volstrekt niet noodig," riep
baron Holm. «Ik kan je immers met het rijtuig
[aten brengen en halen."
uit Athene geseind, dat het Kretenzische comité
wapens en ammunitie bijeenbrengt, en dat een
bende van 600 gewapende Kretenzers reeds
scheep gegaan is naar het eiland.
Wat nu de aanleiding is geweest tot de her
nieuwing der onlusten, is het niet onaardig te
zien, hoe beide partijen, Griekenland en Tur
kije, hun best doen zich van elke blaam te zui
veren en den schuld op den ander te werpen.
Van Grieksche zijde wyt men de troebelen
aan de kuiperijen van Izzet-bey, kamerheer
van den sultan en Mahmoud-pacha, minister
van openbare werken, die in 't geheim de beys
zouden aangespoord hebben tot een beweging
tegen de hervormingen, terwijl officieel de hou
ding der Ottomaansche regeering volkomen
correct was.
In een circulaire van de Porte aan de vreemde
gezanten daarentegen wordt o.a. de tegenwoor
dige toestand op Kreta geweten aan de ver
tegenwoordigers der mogendheden en hun her
vormingsplannen, De berichten over Kreta zijn
natuurlijk volgens de Turksche regeering over
dreven. De Christenen hebben brand gesticht
te Kanea, en de brand te Galata door de Tur
ken is slechts geweest een daad van weerwraak.
Moorden in eigenlijken zin hebben daarentegen
niet plaats gehadmen kan slechts van eenige
rencontres, botsingen, spreken. Twee afgezanten
uit Griekenland zouden bovendien de troebelen
hebben uitgelokt.
Intusschen meent men te Athene dat de
Christenen vast besloten zijn tot het uiterste
voor hun vrijheid te strijden. Men zegt daar,
dat het Turksche gouvernement 15000 man
heeft gemobiliseerd, waarvan er 500 voor Kreta
zijn bestemd, terwijl men ook de reserve onder
de wapenen zal roepen.
Steeds dreigender worden mag men dit
alles gelooven de wederzijdsche toebereid
selen, en de uitslag van dit alles is nog in het
minst niet te voorzien. In offieieele kringen
koestert men evenwel nog de hoop, dat het
samengaan der mogendheden op den duur den
toestand zal kunnen belieerschen.
Door de gezanten van Frankrijk en Italië is
een nota gericht tot de Porte, waarin zij de
terechtstelling van Mahzar-bey voor den krijgs
raad te Konstantinopel eischen. Hun zou ter
oore zijn gekomen, dat de militaire rechtbank
te Aleppo van zins was hem vrij te spreken.
Nog steeds gaan er geruchten over moorden
gedurende de maand Ramasan, maar te Kon
stantinopel zelf wordt daaraan weinig gewicht
gehecht. Toch zou men een bevestiging dier
geruchten kunnen zien in het vinden van
bornmen, zooals nu weer is geschied in den
kelder der Israëüetische school te Galata.
De strijd tusschen den Oecumenisehen Pa
triarch en de Synode is thans geëindigd met
het definitief ontslag van den eerste, na een
vergeefsche poging van de zijde der regeering
tot verzoening. De bisschop van Ephesus zal
zijn plaats voorloopig innemen.
«Dat zou te lang duren, we kunnen midden
door het patk veel korter gaan dan niet het rijtuig."
«In elk geval wandel ik toch oen eindje mee,"
riep Ilolm driftig.
«Ik heb genoeg aan bet geleide van den vicaris,"
zeide Elhn zoo beslist, dat de baron zich zwijgend
op de lippen beet en onwillekeurig een schrede
achteruit ging,
«Kona juffrouw Ellin, onderweg zal ik u alles
zooveel mogelijk wel vertellen."
«Ik breng jelui tot aan de deur," zeide Gundala,
terwijl zij hare vriendin teeder omhelsde, «och
Ellin, wat heb ik een angst voor je, hoorde baron
Hotm zijne dochter Ellin influisteren.
«Bang voor je 1" ja, dat was het, wat ook hij
voelde.
Hij zag naar tante Lotje, die geheel van streek
nog naar de deur keek, waardoor de jongelui ver
dwenen waren.
«Dat moet ik zeggen," riep zij eindelijk, weder
tot zich zelve komende, «het is een zonderling
heer die vicaris die komt hier bij nacht en ontijd
en haalt Ellin weg, en deze gaat met hem mee
alsof dat zoo van zelf sprak.
«Tantetje, tantetje," riep hij heesch lachend,
terwijl hij beide handen van de oude dame greep,
«'tis toch ongehoord. De vicaris zal zeker van zijn
vader een standje hebben gekregen over zijn licht
zinnige veiliefdheid op Ellin; en de oude dominé's
vrouw zal daarover zeker verschil met haren man
hebben gekregen. Nu haalt hij het meisje op dan
kan het zelf spreken."
(Wordt vervolgd.)
