BUITENLAND.
BINNENLAND.
mogelijk, maar dit proces is dan\an ontzettend
langen duur en schijnt niet te kunnen beletten,
dat de gemeenschap ten slotte veel heeft van
een faillieten boedel.
Men versta ons welwij negeeren het par
ticulier initiatief niet; wij zien niet gering
schattend neer op wat daardoor is tot stand
gebracht. Dat zij'.erre. Dankbaar erkennen wij,
wat door velen ten behoeve der maatschappe
lijk zwakkeren is gedaan. Doch het is slechts
hier en daar een greephet werkt niet alge
meen. Om dit te bereiken, dient de wetgever
tussehen heide te komen. Het particulier ini
tiatief gesteund door het staatsgezag ziedaar
wat wij willen.
En dan zou dit het eenige verschil zijn tus
sehen geavanceerd-liberalen en conservatieven,
dat wat de eersten spoedig met behulp van het
staatsgezag wenschen tot stand gebracht te zien,
de laatsten aan het particulier initiatief willen
overlaten
Zou hier geen sprake zijn van tweeërlei we
reldbeschouwing Rekenen de eersten niet
als een recht, wat laatstgenoemden met den
naam van gunst plegen te betitelen Kies het
woordje ^democratie" en het verschil valt dui
delijker in 'toog. De beweging van 1789 had
slechts een politieke beteekenis. Zij decreteerde
een gelijkheid voor de wet. Welnu die bewe
ging werkt maatschappelijk na; zij moet ook
als zoodanig tot .een oplossing worden gebracht.
Op de politieke ontvoogding moet sociale
vrijmaking volgen. Het doel zij gelijkheid van
arbeidsvoorwaarden. Wil men de maatschappij
in 't verband houden door de concurrentie,
welnu men zorge althans dat het eene edele con
currentie zij. En daarop valt thans nog wel
het een en ander af te dingen. Geen geboorte,
geen titels, mogen om den voorrang dingen.
Zoo er ongelijkheid zij, het zij de ongelijkheid
door de natuur gecreëerd.
Dit eischt de democratie. Dat zoo iets niet
naar 'thart is der heeren conservatieven, die
de sociale quaestie willen oplossen der hoog-
mogenden, die welwillend de hand tot de
nederigen ter hulpe uitstrekkenhet spreekt wel
van zelf. En waar dit zoo is, zou er dan ook
niet gewaagd moeten worden van een monster
verbond, indien nog verder samengingen, zij,
die zicb van dien eiscli der democratie duide
lijk rekenschap hebben gegeven, en zij, die van
een democratiezoo opgevatniets willen
weten? Waarlijk men moet al heel weinig
weten van wat de geavanceerd-liberalen wil
len, of weinig geloof slaan aan de oprechtheid
hunner verklaringen, indien nyr> uis ernstig
man, in vollen ernst een vereeniging der geschei
den groepen als een daad van groot politiek
inzicht gaat noemen. Ons schijnt het op zijn
minst een ongerijmdheid, een politieke onmo
gelijkheid, een monstruositeit toe.
Algemeen overeicht.
Schiedam, 13 Februari '97.
Hoe het oordeel van Europa is over het op
treden van Griekenland in de Kretenzische
quaestie, blykfc voldoende uit het feit, dat alle
groote dagbladen, op twee na, ondanks hun
•waardeering voor den patriottischen geest in
het land, hun afkeuring uitspreken over het
zenden der vloot naar Kreta. Op twee na,
maar was van de Gladstoniaansche organen,
de Daily News en de Daily Chronicle, ook
anders te verwachten, dan dat zij de Christe
lijke zaak op Kreta met alle middelen zouden
bijstaan, ook al zijn de Christenen, volgens de
verklaring van den heer Curson in het Lager
huis, degenen geweest, die de troebelen heb
ben veroorzaakt? De Times daarentegen, de
Star, de Westminster Gazette, de Moming-
Fost, om van andere bladen niet te spreken,
zijn eenstemmig met de meening van de ove
rige buitenlandsche pers, met Temps, Journal
des Déhats, Novoje Vremja, Giarost, Eölnische
Zeitung, en spreken met bijtenden spot over het
fiere optreden van Griekenland, zonder dat zij
evenwel gevaar voor Europa zien in de held
haftige manifestaties der Hellenen. Uitdruk
kingen als »Het dappere kleine Griekenland,"
ïde maskeradetoeht," »het pleizierreisje van
prins George," geven genoegzaam weer de ge
ringschatting bij zeer velen van den tocht der
Grieksche vloot.
Maar daarnevens wijzen de bladen er ernstig
op, dat aan Kreta is gegeven een voldoende
autonomie, die, eenmaal doorgevoerd, den Chris
tenen geeft, wat zij verlangen, en dat het niet
aangaat ter wille vau Kreta en Griekenland
den Europeeschen vrede in gevaar te brengen.
Het vreemdste intusschen in de houding
der Grieksche regeering is wel de reden door
haar opgegeven voor het zenden der vloot.
Terwijl de officiëele verklaring wordt afgelegd,
belichaamd in de nota door den gezant Me-
taxas aan lord Salisbury, dat Griekenland tot
eiken prijs de landing van Turksche troepen
zal beletten, zijn de beweegredenen, die dit
besluit moeten rechtvaardigen, van zeer ver
schillenden aard. Eenerzijds steunt de Griek
sche regeering op de bewering, dat zij de over
tuigende bewijzen in banden zou hebben van
het veroorzaken der onlusten op Kreta door
intriges van den Sultan, die zijn adjudant naar
het eiland zou gezonden hebben, om de Mu
zelmannen tegen de Christenen op te zetten;
maar aan de andere zijde wordt het familie
belang van koning George op den voorgrond
gesteld en de gevaarlijke bevelen van den
koning bierdoor verdedigd, dat de volkswil zijn
kroon in gevaar zou brengen, indien daaraan
geen gevolg werd gegeven. En deze laatste
verklaring kon niet anders dan een hoogst on-
gunstigen indruk teweeg brengen. Dat familie
belangen voldoende grond zijn, om den vrede
op het spel te zetten, is een beginsel, dat, in
onzen tijd uitgesproken, geen ingang kan vin
den bij hen, die buiten die belangen zijn.
Hef vaste besluit der mogendheden is dan
ook, niet toe te laten, dat Kreta op ditoogen
blik bij Griekenland gevoegd wordt. De ge
zanten, te Konstantinopel en te Athene, en de
consuls op Kreta hebben last gekregen, alles
in bet werk te stellen, om een botsing tus
sehen Griekenland en Turkije te voorkomen.
Mochten die vertoogen niet baten, dan is men
geenszins voornemens, Griekenland by te
springen. Men zal het alleen zyn zaak laten
uitvechten en den Turk de viye hand laten.
En wanneer Griekenland, slechts met eigen
krachten kan opereerenzegt de Kolnische
Zeitung, »dan zou de Turk, wiens zwakke grijs
heid toch nog steeds geen onmachtige kindsch-
heid is geworden, slechts eenige regimenten
op het kleine schiereiland behoeven te wer
pen, om den rustverstoorder spoedig te
wurgen."
Bovendien de internationale vloot, die voor
Kanea ligt, is zeker ook wel geschikt, om het
zelfvertrouwen der Hellenen een breidel
aan te leggen. Drie Engelsche, drie Fransche,
één Oostenrijksche, twee Russische oorlogsbo
dems, alle groote pantsersehepen of kruisers,
vormen ongetwijfeld samen een macht, die
met zeer veel gemak de zwakke weinig groote
Grieksche schepen in bedwang houden.
Dat men van Griekenland wel een of an
dere inmenging verwachtte, al was ook het
zenden der vloot onder prins George een vol
komen verrassing, staat vast, en te Weenen
heeft men de overtuiging, dat het Kretenzische
comité in Griekenland reeds lang was voorbe
reid. Maar eigenaardig in deze is de houding
van Engeland, dat noch verrassing noch be
zorgdheid toont en den schijn op zich laadt,
als had het reeds lang te voren op de ko
mende dingen gerekend. Een zeker wantrou
wen in diplomatieke kringen tegen de Engel
sche regeering schynt dan ook niet te ontbre
ken. Te St.-Petersburg beslaat in sommige
kringen de vrees, dat Engeland bij herhaalde
bloedige gebeurtenissen in Turkije actief zou
optreden. Maar de zekerheid hiervan zou Rus
land, op verzoek van den Sultan, dwingen, En
geland te voorkomen en zelf Turkije te be
zetten. Men kent de Engelsche politiek, die
zoo gaarne in troebel water vischt; maar even
bekend is het ontzaglyke belang, dat Rusland
heeft bij een neutraal Turkije, ten minste
zoolang bet niet kan zijn een Russisch-Turkije.
Een volkomen overeenstemming van alle
mogendheden is dan ook noodig, om ernstige
gevolgen te vermijden, en daarom is het ook
tijd, dat Griekenland zijn eigenmachtig optre
den staakt en gehoor geeft aan de vertoogen
der gezanten. Koning George heeft het zijne
gedaan, om zyn kroon te redden; het oogen-
blik is echter nog niet daar, waarop Kreta
zonder gevaar voor den Europeesehen vrede
gevoegd zal kunnen worden bij Griekenland,
waartoe het geografisch en ethnografisch be
hoort.
Intusschen hebben de gezanten, om botsingen
te voorkomen, niet toegelaten dat een Turksch
oorlogsschip, van Smyrna met 1000 m"n troe
pen aan boord van Kreta vertrokken, zijn reis
vervolgde. De Grieksche vloot is intusschen te
Kanea nog niet verschenen; het gerucht gaat
dat zij van Milo naar Kreta is vertrokken.
De berichten van het eiland zelf zijn spaar
zaam. Dat de gouverneur en zijn vrouw in
consulaten zouden gevlucht zijn, wordt in de
Köln. Zeitung bevestigdeen telegram uit
Kanea aan de Times bericht dat Berowitch-
pacha den wensch heeft te kennen gegeven
om zijn ambt neer te leggen, dat evenwel de
Porte hem verzocht heeft op zijn post te blijven.
Te Heracleon wordt nog gevochten en ge
plunderd. Te Rethymo doen de Muzelmannen
de huizen der Christenen met dynamiet sprin
gen, terwijl in de omstreken van Sitia, volgens
den prefect 300 Muzelmannen gedood zouden
zijn. Evenwel, al deze berichten komen van
Kanea tot ons en vereischen daarom nadere
bevestiging. In Kanea zelf schijnt de orde weer
hersteld te zyn, maar alle Christenen hebben
dan ook de stad verlaten en zyn op de Griek
sche schepen gevlucht, die hen naar Milo
overgebracht hebben.
In bet Engelsche Lagerhuis werd door Guzon
omtrent Kreta verklaard, dat volgens de laatste
berichten de Christenen de Muzelmannen in
de omstreken van Sitia aanvallendat er ver
scheidene dooden gevallen en 13 dorpen ver
brand zijn dat in het district Asman de Muzel
mannen naar Rethymo de wijk nemen.
De consuls hebben boodschappers naar de
Chrisfenen gezonden om hen te bewegen de ove
rige Muzelmannen te laten vertrekken. Er be
staat geen reden om aan te nemen, dat Bero-
witch-pacha gevlucht was in de Grieksche
consulaat te Halepa. De mogendheden hebben
tot nog toe geen plan aangenomen voor invoe
ring van hervormingen in Turkije. De gezan
ten hebben wel een plan aangenomen, maar de
mogendheden hebben het nog niet in bepaalde
vorm ontvangen.
Het Lagerhuis verwierp bij de discussie over
de begrooting met 134 tegen 20 stemmen een
amendement van Labouchère tot vermindering
der legersterkte met 4200 man van het be
zettingsleger in Egypte.
Donderdag werd in de Fransche Kamerzit
ting een interpellatie over den toestand in het
Oosten tot de regeering gericht door de afge
vaardigden Cochin en Delafosse. De heer
Hanotaux echter was afwezig, waarop genoemde
heeren zich bereid verklaarden ook zonder
aanwezigheid van den minister desnoods hun
interpellatie te houden. Gisteren evenwel werd
op verzoek van Hanotaux in de Kamer de
interpellatie uitgesteld tot na het openbaar
maken van het beloofde Geeiboek.
Bij de opening der zitting van den Rijksdag
Donderdag 1.1. werd door den president mede
gedeeld, dat in de couloirs van het Parlement
zijn tentoongesteld vier door den keizer opge
maakte tabellen, een vergelijking gevende van
den toestand der Duitsche, Fransche, Russi
sche, Amerikaansche en Japansche zeemacht
in aansluiting met 's keizers betoog aan het
diner bij Von Miquel.
Een prijskamp.
De Nederl. en de in Nederland gevestigde
kunstenaren worden uitgenoodigd, om deel te
nemen aan een prijskamp voor een gedenk
penning, dien H. M. de Koningin wenscht te
doen slaan bij gelegenheid van haar plechtige
inhuldiging.
De voorzijde moet de beeltenis der Koningin
vertoonen; de keerzijde het Kon. wapen met
de schildhouders en den mantel, of een sym
bolische of allegorische voorstelling.
De modellen moeten vóór 1 Juli e. k. zijn
ingezonden aan het Paleis te 's-Gravenhage.
Aan elk der drie best gekeurde ontwerpen
zal f 100 worden toegekend de makers zullen
worden uitgenoodigd om een definitief ontwerp
te vervaardigen. Voor het beste ontwerp wordt
f400, voor het tweede f250 en voor het derde
f 150 toegekend.
De jury zal bestaan uit de heerenVan
Delden, dr. De Dompierre de Chaufepié, Van
der Keilen, jhr. De Ranitz en jhr. inr. Victor
De Stuers.
Bij Koninklijk Besluit is C. de Groot, burge
meester der gemeente Marken, benoemd tot
ridder in de orde van Oranje-Nassau.
De gewone audiëntie van den Minister van
Justitie zal op Dinsdag 16 Februari a.s. niet
plaats hebben.
De gedelegeerde van Nederland der Inter
nationale Conferentie te Venetië betrekkelijk
de pestziekte, dr. "W. P. Ruysch, is gisteren
per Staatsspoor derwaarts vertrokken.
Niet alleen aan de ambtenaren ten stadhuize
en bestuurders van kiesverèenigingen heeft de
nieuwe kieswet in deze dagen handen vol werk
gegeven maar ook aan werkgevers wanneer
hunne werklieden zich als loonkiezer willen
aanmelden bij een gemeentebestuur dat bij de
invulling der bewuste formulieren een opgaaf
van het bedrag van het door hem in shet laatste
jaar in zyn betrekking ontvangen loon" ver
langt, en zich dus niet tevreden stelt meteen
opgave van het bij de wet bepaalde minimum
loon.
Nu weten een aantal arbeiders, vooral wan
neer zij een vast salaris genieten, op te geven
wat van hen gevraagd wordt. Doch een over
groot deel der arbeiders die werken bij gewicht
of per stuk zooals: spinners, wevers, sigaren
makers, diamantwerkers enz. die de eene week
meer daa de andere verdienen, zouden na het
einde van het jaar moeilijk kunnen opgeven
de totale som door hen in het afgeloopen jaar
verdiend en dus niet de vraag van burgemees
ters die opgave het genoten loon verlangen,
kunnen beantwoorden. Dit konden alleen de
werkgevers voorzoover deze loonen wekelyks
voor ieder arbeider door hen wordt geboekt.
Het is nogal duidelyk dat dergelyke naplui-
zerij alles behalve een aangenaam werk is.
Het zou zelfs bij een strenge opvatting van
art. 17 der kieswet aanleiding geven dat menig
arbeider maar liever het hem gegeven recht
Iaat links liggen en in de bekrompen toepassing
van dit kiesrecht alles behalve een weldaad
ziet. (A. Ct.)
De statistiek leert, dat in 4839 ruim 59.1
pCt. van ons volk Protestant was en 39
Roomsch-Katholiek. In vijftig jaar is het ge
tal Protestanten gestegen tot 60.7 en dat der
Katholieken gedaald van 39 tot 35.4.
Het Centraal-Comitë van Anti-revolutionnaire
kiesvereenigingen heeft de redactiën van bladen,
welke van zins zijn de Anti-revolutionnaire
partij in baar bestaande organisatie bij de
komende stembus te steunen, uitgenoodigd tot
eene bespreking van de ontworpen schets voor
liet Concept-Program van Actie.
De N. Ap. Ct. kan met zekerheid mededeelen,
dat de heer P. B. de Bruijn \an Rozenburg,
eere-voorzitter van den Oranjebond van Orde,
uit het bestuur van dien bond is getreden.
Ook vernam dat blad, dat de heer Buekers
wegens gezondheidsredenen ontslag heeft ge
nomen als beheer der »Erica-stichting".
De kieswet eu de hondenbelasting.
Men schrijft uit Friesland
De bevoegdheid tot het kiezen van leden voor den
gemeenteraad, is in de nieuwe kieswet geregeld bij
art. 7. Bij dat art. is bepaald, dat men moet zijn
ingezeten der gemeente, en dat, zoo men niet is aan
geslagen in de grondbelasting enz., men moet zijn
aangeslagen in eene plaatselijke directe belasting en
dien aanslag hebben voldaan enz.
De heer mr. P. J. Troelstra verkondigde in eene
uiteenzetting van de kieswet, als zijne meening, dat
iemand die niet op andere gronden tot het kiesrecht
kon worden toegelaten, slechts ecu head zou behoeven
te houden, ten einde daardoor (nl. in gemeenten waar
eene hondenbelasting wordt geheven) op de kiezers
lijst te worden geplaatst. De heer Pyttersen, afge
vaardigde der Tweede Kamer voor het district Scho-
terland ovenwei heeft op eene ter zake aan hem
gedane vraag verklaard, dat de hondenbelasting niet
als eene plaatselijke directe belasting is te beschou
wen en dus geen grond geeft om uit dien hoofde
kiezer te worden. Volgens door den heer P. gedane
mededeeling is die zienswijze het gevoelen van den
Minister, die over deze aangelegenheid zou zijn ge
raadpleegd. Het raag dus alleszins van belang wor
den geacht, om hierop te wijzen, teneinde misschien
velen, die zich in dat opzicht illusion schepten, voor
teleurstelling te vrijwaren.
Volksonderwijs
Gisteren werd te Amsterdam eene buitengewone
vergadering gehouden van de vereeniging „Volks
onderwijs".
De heer Goeman Borgesius presideerde.
Het bleek dat de vereeniging kwijnde; het leden
tal liep hard achteruitde uitgave van het Volksblad
werd langzamerhand te bezwarend.
Op voorstel van het hoofdbestuur werd ter be
zuiniging het getal hoofdbestuursleden van zeven op
vijf gebracht. Ook wordt na uitvoerige discussie
beslist, om het orgaan der vereeniging het Volksblad
niet meer geregeld, doch zoo vaak dit met het oog op
de finantièn kan te laten uitkomen, en daarvoor uit te
trekken f 500. In verband hiermede wordt de bijdrage
der afdeelingen voor ieder lid bepaald op f 0.40,
De overige voorstellen in zake de financiën werde»
aangenomen en de begrooting vastgesteld in ont
vangst en uitgaaf op f 1260.
Besloten wordt in de statuten op te nemen de
bepaling, dat het hoofdbestuur na ruggespraak met
de afdeelingen de jaarvergadering telkens voor één
jaar kan verdagen.
Het Hoofdbestuur stelt voor dat de vergadering
zal besluiten zich aan te sluiten aan de adressen
uit de onderwijzerskringen met verzoek om ook
onderwijzers op te nemen in het fonds voor het pen-
sionneeren van weduwen en weezen van ambtenaren.
Bij acclamatie aangenomen.
Nog stelt het hoofdbestuur voor er bij do Regee
ring op aan te dringen, dat zoo spoedig mogelijk
worde gevolg gegeven aan de toezegging tot het
indienen van een wetsontwerp, waardoor het moge
lijk wordt kinderen, die door hunne ouders geheel
verwaarloosd worden, elders een goede opvoeding
te geven.
Het hoofdbestuur neemt die wijziging over.
Op voorstel van Utrecht zal er bij het adres nog
maals op worden gewezen, dat bovenal als sluitboom
van dit alles noodig is leerplicht.
Het voorstel wordt bij acclamatie goedgekeurd.
Ten slotte werden gekozen tot leden van het
Hoofdbestuur, de heeren Mr. H. Goeman Borgesius,
Mr. H. Ph. de Kanter, Mr. J. A. van Gilse, D.
André de la Porte en Jhr. Mr. Michiels van Kesse-
nich en tot lid dor finnncieele commissie de heer 31.
Horn van Schiedam.
De volgende vergadering zal worden gehouden te
Amsterdam.
OVERSCHIE, 12 Februari. In de Rotterdarosche
Schie kwam gisteravond omstreeks acht uur de Leid-
sche pakschuit, schipper G. Brouwer, in aanvaring
met een met koemest beladen Westlander, schipper
L. van der Pot Wz. De Westlander bekwam daar
door een groote schade, welke door Brouwer zal
moeten worden vergoed.
VLAARDINGEN, 13 Februari Maandagavond zal
vanwege de Chr. geheel-onthoudersvcreeeiging alhier
in het lokaal „Diefde en Vrede" aan de Bierstoof
eene lichtbeelden-vertooning plaats hebben, welke
zullen worden toegelicht door Mejonkvrouw H. Han
sen van 's-Gravenhage, en zal Mejüffr. Kemper, van
daar, eenige Christelijke liederen ten gchoore brengen.
Dinsdag 16 Februari n. s., des avonds ten 8.30
uur, zal in do zaal „Harmonie', Schiedamsche weg,
een openbare vergadering plaats hebben, waarin als
spreker zal optreden dc heer F. Mol, van 's-Graven
hage, met het onderwerp„Werklieden Kievereem-
ging".
VLAARDINGEN, 13 Februari. Tegen een vrouw
alhier is een vervolging ingesteld wegens het onbe
voegd uitoefenen van -ie geneeskunde. Zij had aan
een vrouw die een wond aan de hand had, een pleister
gegeven; terwijl die vrouw daarna gestorven is De
Officier van Justitie met den rechtercommissaris zija
naar hier gekomen om een onderzoek in te stellen,
terwijl het lijk door een paar doctoren is onderzocht.
VLAARDINGEN, 13 Februari. Aan het bestuur
der afdeeling Vlaardingen van den Ned. R, K. Volks
bond, door wieu aan B. en W. dezer gemeente ver
gunning was gevraagd tot verkoop van sterken drank
in het klein in het nieuw gestichte vergaderlokaal
van de afdeeling, is door dit. college te kennen ge
geven, dat het geene aanleiding vindt tot het ver-
leenen van de verlangde vergunning, aan de Gede
puteerde Staten de vercischte machtiging te vragen.
VLAARDINGEN, 13 Februari. Tot hoofdman bij
de brandweer alhier is benoemd de heer W. Brink
man, schilder alhier.
