50s,e jaargang.
Woensdag 17 Februari 1897.
N°. 9247.
FKmiLLETOIST.
DE WERELD ONTVLUCHT.
Abonnementsprijs, per kwartaalf o.9o Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen.
BUITENLAND.
COIlifi
Franco per post-1.30 UITGEVER: H. J. C. ROELANTS.
Afzonderlijke nommers- 0.02 BUREAU: BOTEKSl'KAAT ?0. Telcphoon Wo. 1S3.
Advertentieprijs: van 1—5 gewone regels met inbe
grip van eene Conrantf 0.52
Iedere gewone regel meer- 0.10
Bij abonnement wordt korting verleend.
Algemeen overzicht.
Schiedam, 16 Februari '97.
De Grieksche Regeering heeft zich door hare
inmenging in de aangelegenheden van Kreta
in een moeilijke positie gebracht; zij heeft
het laten komen tot een crisis, zonder achtte
slaan op het gevaar voor Europa en vooral
voor eigen land. Gelukkig evenwel, dat de
crisis waarschijnlijk zal leiden tot een gunsti
ger verloop der zaken, daar eindelijk de vol
komen eenstemmigheid der mogendheden ver
kregen is. Het bericht, dat de Grieksche krui
ser Admiraal Miaulis" de feitelijke vijande
lijkheden was begonnen, door Zaterdag 1.1. een
Turksch transportschip, dat van Kanea, met
troepen aan boord, naar een ander punt van
het eiland vertrok, door kanonschoten tot te
rugkeer te dwingen, heeft dit gunstige resul
taat gehad, dat het elk vermoeden van dub
belzinnigheid van een der mogendheden heeft
verwijderd, en na herhaalde conferenties de
volkomen eensgezindheid der mogendheden is
gebleken. Rusland, waarvan men dacht, dat het
wellicht uit familierelatie Griekenland steunde,
ook omdat over de meening der Russische regee
ring niets bekend werd, moet thans ten dui
delijkste zijn afkeur over de Grieksche inmenging
hebben uitgesproken, en Engeland schaart zich,
blijkens de verklaring van Lord Salisbury in
het Lagerhuis, aan de zijde der andere mo
gendheden. De minister deelde mede, dat men
bezig was, de voorgeschreven hervormingen uit
te voeren, toen cle Grieksche regeering, hier
toe blijkbaar gedwongen door de openbare
meening, tusschenbeide kwam. Alle mogend
heden waren zonder uitzondering van meening,
dat dit een zeer bedenkelijke daad was en
men had ernstig er tegen geprotesteerd, zoo
dra het bekend werd, dat die inmenging over
wogen werd. De mogendheden hadden Grie
kenland gewezen op de onvoorzichtigheid van
dit optreden, dat niemand zou goedkeuren, naar
de heer Salisbury geloofde. De Engelsehe re
geering hield een oog in 't zeil, in overeen
stemming met andere mogendheden, en men
zou met hen gemeenschappelijk handelen. De
Engelsehe vlagofficieren hadden de instructie
ontvangen, om niet geïsoleerd op te treden,
maar te handelen in samenwerking niet de
vlagofficieren der andere mogendheden.
Terwijl men aldus handelde gezamenlijk met
andere mogendheden, kon thans onmogelijk
met vertrouwen gesproken worden over de poli
tiek, die gevolgd zou worden. Alleen kon hij
verklaren, dat er volkomen samenwerking tus-
schen de mogendheden zou blijven, en dat er
geen enkeh reden was om aan te nemen dat
die samenwerking zou ziju verminderd of dat
de mogendheden het voornemen zouden hebben
de tot nu toe gevolgde politiek te verlaten. Er
was geen bericht ontvangen omtrent het ont
schepen van Grieksche troepen, en lord Salis-
Roman van Anny Wothe.
40)
Meviouw Van Brandenstein zag met starren
blik de beide mennen na, die het vertrek verlieten
dan sloop zij naar de plaats waar Eilin bij haren
dooden broeder knielde en zeide zachtjes fluisterend,
tik weet waarom Felix van hier weg moest,
ik weet het Ellin. Zie je, toen Felix nog klein was,
deed het mij verdriet, dat hij niet het eenigste
kind van zijnen vader was, maar nog twee zusters
had, die niet mijne kinderen waren. En ik pant
serde mijn hart en schonk al mijne liefde aan
Felix. Voor hem zorgde ik, voor hem leefde ik, en de
kinderen der vreemde vrouw haatte ik. Ik geloofde,
dat mijn Felix door hen werd benadeeld. Hem
alleen gunde ik alle geluk. Ik dreef de arme
kinderen ver van het ouderlijke huis en ik dacht
slechts aan mijn jongen. Het eene stierf, wijl het
niet opgewassen was tegen de moeiehjkheden van
het leven, het andere ging ten onder in den maal
stroom der wereld. Ik ontnam zoo uwen vader
zijne kinderen gelijk mij nu het mijne ontnomen
wordt. Door hem, door Felix hoopte ik alle geluk
der wereld voor u, voor hem, voor voor ons allen te
verkrijgen, en nu ligt hij daar, en nu ziet hij mij
met zijn bleek gezicht aan en hij klaagt mij aan,
dat ik hem niet heb gestaald voor den strijd des
levens. Kom, ga nu heen mijn kind, en laat mij
alleen met mijn jongen."
bury geloofde ook niet dat het gebeuren zou.
Tot zoover de heer Salisbury.
Zeker is het intusschen, dat de drie stoom
schepen, die met troepen aan boord uit den
Piraeüs vertrokken zijn, bestemming hadden
voor Kreta, en dat de beschieting van het Turk-
sche transportschip niet de eenige maatregel
van geweld is geweest van Grieksche zijde
Heracleondat in Turksche handen was
werd door eenige Grieksche schepen gebom
bardeerd.
Gelukkig hebben de gezanten de verbittering,
die de berichten hiervan te Konstantinopel
wekten, weten te doen bedaren, en de zoo
hoog geroemde, naar tot nu toe zoo weinig
gebleken eenstemmigheid der mogendheden
heelt Griekenlands patriotischen geestdrift een
breidel aangelegd. Prins George, de bevelheb
ber der Grieksche flottille voor Kanea moest
van den Engelschen eskadercommandant de
bedreiging hooren dat, zoo hij de hem dooi
den koning en de Grieksche regeering gegeven
bevelen opvolgdede Engelschen verplicht
zouden zijn hun macht tegenover hem aan te
wenden. Deze houding van den Engelschen
commandant, waarop allerminst gerekend was,
heeft de Christenen op Kreta deerlijk teleur
gesteld in hun verwachting, dat prins George
gezonden was om hen tegen de muzelmannen
te helpen.
Intusschen hebben de vereenigde vlootvoog
den het hierbij niet gelaten. Door de troepen
der verschillende mogendheden is gisteren
Kanea in de meeste orde bezet en zijn de
Fransche, de Russische, de Engelsehe, de Ita-
liaansche en de Oostenrijksche vlaggen op de
muren der stad gehesehen, Tegelijk is aan het
Grieksche smaldeel mededeeling gedaan van
deze bezetting, terwijl de commandanten der
verschillende eskaders den Griekschen vlootvoogd
hebben gesommeerd, zich te schikken naar de
regelen der internationale wetten.
Bij het lezen dezer berichten zou de vraag
kunnen rijzen of Duitschlaud niet mede doet
aan het gezamenlijk optreden der mogendheden.
Toch, hoe weinig belang Duitschland ook heeft bij
den toestand in 't Oosten, het heeft ook hierin
zijn stem doen hooren en zijn goedkeuring gehecht
aan de thans genomen maatiegelen. Immers de
Keizer bracht, na een langdurige conferentie
met den rijkskanselier, achtereenvolgens een
bezoek aan de gezanten van Rusland, Oostenrijk-
Hongarije en Engeland, die zich later naar het
ministerie van buiteniandsche zaken begaven,
om te beraadslagen, terwijl de commandant der
Keizerin Augusta, die spoedig te Kanea ver
wacht wordt, order kreeg, in overeenstemming
met de andere bevelhebbers, iedere vijandelijke
daad van Griekenland te beletten en mede te
werken tot het herstellen der orde en het ver
mijden van nieuwe bloedbaden.
Zoo blijft dus Griekenland alleen staan, en
gemakkelijk zal het der regeering niet vallen,
zich te redden uit de impasse, waarin zij ge
raakt is door haar toegeven aan de volksopinie.
«Smartelijk nam Ellin het hoofd harer moeder
in de handen en kuste haar op het voorhoofd.
«Vat moed mama," smeekte zij zacht, skorn
ga mee naar papa."
»Neen," zeide de gravin, «mijne plaats is hier
laat mij hier boeten."
sEUin ging langzaam de deur uit, en mevrouw
Brandenstein legde haar vergrijsd hoold naast dat
van haar dood kind en de heetste tranen van be
rouw, die ooit zijn geschreid, stroomden zacht als
eene milde voorjaarsregen over het strakke gelaat
van den doode.
Ter zelfder tijd stond op het slot Helraenhorst
tante Lolje in de huiskamer en hield eene straf
predikatie tot Gundala, die met gebogen hoofd
voor het venster zat.
»Wat meent gij toch eigenlijk wel," aldus be
sloot zij hare vermaning, «je vader is nog een
jonge man hij kan iederen dag nog trouwen en
of 't je dan wel zoo erg aangenaam za! zijn dan
met eene stiefmoeder te leven, slaat nog te bezien. Ik
vind het ongehoord om graaf Brandes zoo koud te
bejegenen als jij het bij zijn laatste bezoeken hebt ge
daan. Dat wil ik je we! zeggen, als ik jong was, dan
zou ik hem dadelijk nemen als hij mij hebben wou."
Er kwam een weemoedig lachje op Gundala's
gelaat. De goede, anders zoo fijn gevoelige tante,
miste op'liet punt van lieide alles takt. Het was
haar zelfs niet genoeg, dat zij Gundala wilde uit
huwelijken, ze begon ook nog met haar papa.
Hoewel Gundala volstrekt niet viool ijk gestemd
was, moest zij toch hartelijk lachen. Haar papa
en trouwenEn toch sloop de gedachte daaraan
als een spook ai nader en nader.
Griekenland is te ver gegaan, dan dat het zich
op eens lijdelijk kan gaan schikken naar den
went.h der mogendheden, en koning George,
de vredelievende vorst bij uitnemendheid, die
altijd het Pan-Hellenisme met kracht heelt
weten te beteugelen, heelt wel redeu, beducht
te zijn voor het verbitterde nationaliteitsgevoel
zijner ouderdanen, aan wier aandrang onge
twijfeld zijn verrrassend krijgslustige houding
te danken is.
De Grieksche regeering gaat dan ook door
op den ingeslagen weg. Op een collectieve nota
der mogendheden, die haar door den Franschen
gezant werd overhandigd, verklaarde zjj dat
haar tusschenkomst op Kreta gerechtvaardigd
is door de moorden, en dat zij besloten heeft
voort te gaan met de zending van troepen.
De reserves van 1892 en 1893 zyn dan ook
onder de wapenen geroepen en zijn twee stoom
schepen beladen met insurgentenonder
bevel van Grieksche officieren, die voor den
schijn hun ontslag uit den dienst hebben geno
men, naar Kreta gezonden.
In de Kamer werd voorts door den voorzit
ter medegedeeld, dat de adjudant van den
koning, kolonel "Vassos, te Platania, op een uur
afstands van Kanea, met Grieksche troepen aan
land is gegaan. In een proclamatie aan het volk
van Kreta vraagt Vassos, dat de bevolking van
Kanea haar wil zal kenbaar maken.
Geheel en al ontbreekt het Griekenland niet
aan sympathie bij zijn optreden. Tal van bladen
kiezen zijn partij, maar het zijn doorgaans bla
den der oppositiepartijen, vooial in Frankrijk
en Engeland. Meikwaardig is ook de steun,
dien de Kretenzische Christenen en met hen
de ter hulp gesnelde Grieken vinden bij de
Byron Society, die leden bezie onder de hoogste
kringen van Engeland. De Society maakt bekend,
dat het voorloopig bewind te Halepa door het
rneerendeel der Kretenzers erkend wordt en
dat het de vereeniging met Griekenland vooi-
staat. Zij heelt verder ten behoeve dier voor-
loopige regeering een crediet geopend bij de
Londensche filiaal der Banque Lyonnais, waar
over twee parlementsleden het beheer voeren
Welke maatregelen zullen de mogendheden
nu verder nemen, ook voor de toekomst van
Kreta? Nog steeds zijn de berichten hierover
zeer vaag. "Voorloopig schijnt men overeenge
komen te zijn, het plan der gezanten te vol
gen, en behalve Kanea, ook Rethymo en Kan
dia te bezetten; verder krachtig het ontsche
pen van troepen op Kreta, zoowei Turksche
als Grieksche, te verijdelen, ten einde een oor
log tusschen Turkije en Griekenland te voor
komen. Mocht het hiertoe toch geraken, dan
zoo zegt de Post in een waarschijnlijk offi
cieus artikel is de taak der mogendheden
alleen, te zoigen, dat de strijd zich bepaalt tot
Griekenland en Turkije.
Maar hoe men de Kretenzische moeilijkheid
zal oplossen, ook al worden ernstige botsingen
voorkomen, is nog niet duidelijk. Een bericht
uit Rome aan de Kólnische Zeitung, dat van be-
Zou 't waar, kon 't mogelijk zijn e» zij zij
zou dan op de plaats van haie moeder een ander
zien. Het begon Gundala te duizelen bij de gedachte
daaraan onwillekeurig moest zij aan mevrouw Von
Sanderi denken. «Neen, liever dood dan die vrouw
moeder te noemen," zeide zij luid.
»Aan wie denkt ga Gundala
"Verschrikt zag het jonge iqehje op en streek
zich de blonde lokken van bet vei hitte gelaat weg.
»Ach, tantetje 'tzou zoo verschrikkelijk wezen",
zeide zij en hief bijna smeekend de handen omhoog.
«Neen kind", zeide de oude juffrouw, »dat zou
niet verschrikkelijk zijn, maar zelfs een groot ge
luk voor uw papa. Zie uw vader heeft nimmer
geluk in zijn leven gekend; je moeder heeft hij
wel lief gehad, maar meer met de liefde van
eenen vriend dan wel met die van eenen echtge
noot. Hij trouwde je moeder, die hem vergoodde
om eene bloedende wonde te lieelon, die hem de
ontrouw van eene andere geslagen had. Je moeder
wist dat, hoewel bij het haar nimmer heeft ge
toond. Niets dan liefde en goedheid heeft zij van
hem ondervonden en toen zij jong stierf, maakte hij
zich er een vei wijt van, dat hij haar niet genoeg
liefde tijdens haar leven had betoond, en het be
wustzijn hiervan drukte hem zeer ter neder. Hij
trok de wijde wereld in om alles te vergeten, en
als gij in uw eenzaam klooster naar hem hebt
verlangd, hij, wees er van overtuigd, verlangde
niet minder naar u. Hij echter wilde geheel en
al met het verleden hebben afgedaan, voor hij je
terug zag en hij keerde terug, los gemaakt van
alles wat hem het verleden herinnerdehij kwam
vol liefde en verlangen tot je; jij echter Gundala
stond verre van hem en hebt het naar liefde
voegde zijde heet te komen, behelst, dat de
mogendheden overwegen, om het eiland door
Italië te doen bezetten ten einde de rust te
herstellen, en het wordt niet onmogelijk ge
noemd dat deze maatregel ingang zou vinden.
Te Parijs wordt terzelfder tijd een oplossing
der Kretenzische moeilijkheid voorgesteld, die
inderdaad, zoo de sultan er in wilde toestem
men, een gelukkige zou mogen heetcn. "Vol
gens dat plan zouden Griekenlands aanspraken
in zooverre bevredigd worden, dat prins George
bekleed zou worden met het stadhouderschap
over Kreta. Een gemengde Turksche en Griek
sche bezetting zou dan noodig zijn om hem in
zijn gezag te handhaven. Griekenland, dat zoo
ver is gegaan, dat het door terugtreden zich
aan bespotting zou blootsteilen, zou op die wijze
de gelegenheid vinden tot een eervoile retraite
terwijl in den status guo in het Oosten weinig
zou veranderd zijn.
In de Fransche Kamer gaf de toestand op
Kreta opnieuw aanleiding tot een interpellatie,
ditmaal van de heeren Jauiès en Le Hérissé.
De minister Hanotaux verklaarde dat de regee
ring op dit oogenbük de discussie hierover
niet kon aanvaarden en wensehte die uitgesteld
te zien tot dezelfde tijd als die over de inter-
pellatie-Cochin. Onder toejuiching van de
uiterste linkerzijde drong Jaurós daarentegen
aan op onmiddellijke behandeling. Frankrijk
mocht zich buiten medeweten der volksver
tegenwoordigers in deze niet verbinden. De
regeering mocht zicli niet aan de interpellatie
omtrekken. Hierop verklaarde de minister
president Méline, dat het de piicht der regeering
is op dit oogenbük niets te zeggen; door te
spreken zou zij haar gezag in Europa op het
spel zetten. De regeering kon slechts algemeene
verklaringen geven. Hij vroeg de Kamer de
regeering een bewijs van haar vertrouwen te
schenken, waaraan zij vooral thans behoefte
heeft, door de onmiddellijke discussie te ver
werpen.
Met 302 tegen 170 stemmen werd daarop
de motie der regeering aanvaard.
In den Duitschen rijksdag werd de zaak-
Brüsewitz nogmaals ter sprake gebracht door
dr. Lieber. Hij vond het onbegrijpelijk dat de
krijgsraad verzachtende omstandigheden heeft
aangenomen. Niemand kan zich begrijpen dat
zulk een aanleiding tot zulk een daad kon
voeren. Bovendien, over Siepmanns gedrag ston
den de verklaringen tegenover elkander. Het
kwam hierin dus weer neer op de oude vraag
of er een bijzondere krijgsmanseer bestaat, op
welke vraag hij antwoordde, dat er slechts één
eer is voor alle Duitschers, hetzij geüniformde
of niet.
De minister van oorlog, Von Gossler, repli
ceerde hierop, dat de krijgsraad niet verzach
tende omstandigheden had aangenomen omdat
de eer van Brüsewitz hooger werd aangeslagen,
maar alleen omdat Siepmann zich jflegelhaft"
had aangesteld tegenover Brüsewitz. De minister
snakkende vaderhart niet weten te waardeeren."
«Diep, zeer diep heeft hij daaronder geleden en
wanneer de invloed van Ellin, die op u beiden
zeer groot is, je niet nader tot hem had gebracht,
dan zoudt gij, Gundala, hem nog even verwijderd
staan als vooiheen."
Trotsch hief Gundala haar hoofdje op en hare
oogen schoten vuur toen zij tot hare verschrikte
tante zeide: sU beeft volkomen gelijk, tante Lotje
wat papa betreft, ik sta hem verie, verder dan
ik zou moeten, omdat ik met niemand kan noch
wil deelen. Met niemand, hoor u ITfat kunt u ook aan
graaf Brandes zeggen, als hij u soms mocht vragen.
Een bediende trad binnen sgraat Brandes
wenscht zijne opwachting te maken."
«Genadige hemel," riep tante Lotje verschrikt
voorwaar op dezen ongeluksdag loopt alles verkeerd
jij moet graaf Brandes maar ontvangen, ik moet
mij eerst nog even verkleeden, want ik kan mij
in deze verschrikkelijke japon niet vertoonen maar
ik verzoek je Gundala, wees verstandig en bega
geen domheid."
«Wees onbezorgd tante, u zult tevreden kunnen
zijn."
Trotsch en vol majesteit schreed Gundala de
kamer uit. Was dat nu werkelijk die zachte en
gezeggeüjke Gundala, wier hart, zooals tante Lotje
het uitdrukte zoo week was alb was 7
«Goeden dag mijnheer de graaf," zeide Gundala
vriendelijk, terwijl zij in de salon trad en Günther
de hand" toestak, «wij hadden u vandaag eigenlijk
zoo vroeg nog niet verwacht, tante is nog aan
haar toilet bezig en papa is met Ellin naar Ber
lijn maar neem u plaats als ik u verzoeken mag."
Wordt vervolgd.)