UIT DE PERS.
BINNENLAND.
Staten-Generaal.
Uit de Staatscourant.
STADSNIEUWS'."
■wilde overigens gaarne dr. Lieber inzage geven
der processtukken.
In Hamburg is het weer rustig. De politie
houdt de havenwijken niet meer afgezet. Het
werkstakers-comité vraagt steun voor hen die
nog geen werk hebben. De arbeiders die weder
aangenomen zijn, staan iedere week een halve
mark af tot terugbetaling der geleende gelden.
De minister-president vtm Spanje, Canovas,
heeft liet voornemen uitgesproken reeds in Maart
de hervormingen op Cuba uit te voeren. Iutus-
schen wordt hierbij door hem er opgerekrnd,
dat het generaal Weyler tegen dien tijd zal
gelukt zijn de rebellen in de Oostelijke pro
vincies terug te dringen.
Tegenover Maximo Gomez' verklaring, dat
hy den strijd nog hoopt te winnen, is dus
vooralsnog af te wuchten, hoe het verloop van
den strijd zijn zal.
Gemengde Mededecllngcn.
De Hamburger Nachrichten spreekt ten stel
ligste tegen, dat Bismarck zich over het arbi
trage-verdrag zou uitgelaten hebben in een
intervieuvv, zooals door de World werd mede
gedeeld.
Beroritcli-pacha is te Kalamata aangekomen
en is vandaar naar Korfu vertrokken.
De veikiezing van een nieuwen oecumeni-
schen patriarch is door de Heilige Synode te
Konstantinopel vastgesteld op over veertig
dagen.
Een bericht uit Manilla meldt, dat de Span
jaarden een fort bij Oavita genomen hebben
met een verlies van 5 man, tegen de rebellen
15.
Volgens de Financial Times bedraagt de
door de TransvaaKche regeering verlangde
schadevergoeding slechts 185,000 pond.
Te Washington is men overtuigd dat in deze
zitting van het congres het arbitrage-verdrag
met Engeland niet tot stand zal komen.
Na hardnekkigen tegenstand onder do muren
der stad hebben de troepen der Royal Niger
Cy. de stad Bida genomen, waai zij zich thans
handhaven.
Een miskend leider.
Het Handelsblad schrijft
De antir. Nederlander noemt onze opmerking on
juist, dat het na den uitslag der verkiezingen in
1888 voor de hand had gelegen allereerst dr. Kuyper
een zetel in het anti-liberaal kabinet aan te bieden.
En wel omdat „het optreden in een kabinet niet
mag zijn een bolooning voor bewezen diensten".
Natuurlijk niet. Dien grond hebben wij dan ook
niet. genoemd. Wel de positie van dr. Kuyper als
feitelijke leider der antirevolutionaire partij, welke
toen nog niet althans uiterlijk niet zoo ver
deeld was als thans. Aan zijn jaren langen arbeid
was het vooral toe te schrijven, ook aan zijn door
zetten om met de Katholieken samen tc gaan, dat
destijds het optreden van een antir.-kath. ministerie
mogelijk was geworden Wegens zijn Kamerlidmaat
schap in vroeger jaren ontbrak hem ook niet do par
lementaire ervaring. Hij was in de eerste plaats ge
roepen de verantwoordelijkheid van zijn leiding der
verkiezingen te dragen, niet als „bcloomng" maar
als plichtals toetssteen tevens van zijn krachten
niet enkel als agitator, maar ook als staatsman.
Bovendien was hij de voorzitter van het centrale
comité zijner partij.
In elk ander constitutioneel land zou geen partij
genoot een portefeuille hebben aanvaard zonder hem,
of althans slechts na zich eerst tc hebben overtuigd
dat de eigenlijke leider der partij zich niet voorde
regcertaak beschikbaar wilde stellen.
Ongetwijfeld hangt, gelijk de De Ned. nog opmerkt,
het van tal van omstandigheden af wie in een Ka
binet moet optreden. Dat weet ook een verstandig
leider, wier 't niet enkel om het gezag tc doen is.
Ware dr. Kuyper in 1888 een portefeuille aange
boden, het is best mogelijk dat hij bedankt had en
den tijd voor zijn optreden ongeschikt of nog niet
gekomen geacht had. Dit is echter niet do vraag;
wél dat men hem, den feitelijken leider, niet als zoo
danig heeft erkend en niet bom allereerst voor de
verantwoordelijkheid heeft gesteld van het r c-
geeren.
Toch was men in 1888 al wat vooruitgaanIn
1886 werd bij door zijn partijgenootcu in do Kamer
zelfs niet gehoord over de oplossing der crisis, toen
de heer Mackay de,koninklijk3 opdracht had gekre
gen, maar die afwees. „Hij werd er eenvoudig buiien
gelaten, als gold bet eenzaak die hem niet aanging",
zooals hij zelf Zaterdag mededeelde.
In 1881 heeft men naar'tschijnt-- nhhrcg hem
gekend in do samenstelling van het kabinet i/ackay-
Ruys van Beerenbroek, maar toch hem zelfs telsel-
matig nog altijd buiten bet Kabinet gelaten.
Groote zegen heelt op dit „exclusivisme" niet ge
rust
Roomscli en Protestant.
Naar aanleiding van de vlugschriften, die
vooral te Rotterdam van Protestantsclie zijde
met kwistige hand worden verspreid, merkt
X)e (antir.) Ned. op, dat een beweging als
deze altyd spoediger in actie dan tet rust te
brengen is, en dat de kleine luiden wei eens
wat verder,gaan dan hun leidslieden. Daarvan
vertoonen zich in de Maasstad reeds min of
meer bedenkelijke teekenen.
"Om een enkel staaltje te noemen er werd
dezer dagen in eenvoudigen kring aldaar in
allen ernst verzekerd en geloofd, dat binnen
korten tijd met de Roomschen zou moeten
gevochten worden en dat de pans zelf te Bot
terdam zou komen om zijn legioenen aan te
voeren.
Van een lezer te Arnhem, waar zooals men
weet de beweging ook vrij geanimeerd is, ont
ving het blad het volgend schrijven
Heden ontving ik per post een anoniem
schrijven waarin mij werd gemeld, ik zeer
spoedig en alle geuzen moesten hangen.
»Ter verduidelijking werd er een plaat bij ge
voegd met eenige aan een koord hangende
geuzen daarboven was geplakt
Nederi. Prot. Volkshond;
Gezellige bijeenkomst."
De minister van financiën maakt bekend,
dat op 13 dezer bij de betaalmeesters in kas
wasf 1,754,754.97
en dat op denzelfden dag
door de Nederlandsche Bank,
ingevolge art. 11 bis van haar
octrooi, aan 's lands kas een
voorschot was verstrekt ten
bedrage van2,875,487.18
(St.-Ot.)
Wij vernemen, dat een wetsontwerp tot ver
zekering van werklieden tegen dc gevolgen
van ongevallen in bepaalde bedrijven, de Tweede
Ivamer heeft bereikt.
Naar wij vernemen, is door de Vereeniging
voor de Staathuishoudkunde en de Statistiek
ter behandeling in hare eerstvolgende alge-
meene vergadering aan de orde gesteld de
quaestie der Verzekering tegen werkloosheid.
Als praeadviseurs over dit vraagstuk zullen
optreden prof, mr. II. B. Greven, mr. A. Ker-
dijk, mr. Ch. Raaijmakers en dr. C. A. Ver-
rijn Stuart.
Zaterdagavond spreekt te Apeldoorn de heer
Domela Nieuwenhuis in liet Volkshuis. Men
had ook hier als middel om hoorders te lokken
vooral bekend gemaakt, dat verschillende pre
dikanten aldaar schriftelijk zouden worden uit-
genoodigd, met den spreker te debatteeren.
Ds. C. Hattink (Ned. Herv.) zond den sec
retaris der afdeeiing het volgende antwoord
5iNaar aanleiding van uw schrijven waardoor
ik namens de afdeeiing Apeldoorn van den Soc.
bond wordt uitgenoodigd om a.s. Zaterdagavond
in het Volkshuis van gedachten te wisselen
met den heer F. Domela Nieuwenhuis, waar
deze zal spreken "ver ^christendom en socia
lisme," moet ik u berichten, dat ik voor deze
uitnoodiging beleefdelijk bedank.
»Elken Zondag staat voor ieder de gelegen
heid open, onder mijn gehoor te komen en in
de kerk te vernemen welke de zegeningen zijn,
die het christendom geeft en welke de eischen
zijn, die het stelt. Ik noodig bij deze u en uwe
medeleden uit, door geregelde bijwoning van
de prediking des Woords, daarvan nader ken
nis te komen uemen".
Stuurlieden ter Koopvaardij.
De Rijkscommissie voor de examens ter verkrijging
van een diploma als stuurman aan boord van koop
vaardijschepen zal, aanvangende 9 Maart, te 91»
uur, zitting houden te Botterdam, in- het gebouw
der Loge aldaar.
In de aanvraag om toegelaten te worden, welke
den voorzitter, den heer J. H. P. E. Kniphorst tc
's-Gravcnbago vóór 2 Maart portvrij moet hebben
bereikt, zal de candidaat. onder toezending van eenig
authentiek geboortebewijs, tevens te kennen moeten
geven voor welke vaart: Groote of Kleine, voor welk
diplomaZeil of Stoom en voor welken rang hij
verlangd geëxamineerd te worden. Mocht hij het
examen volgens een der programma's B of in dezelfde
zitting nog een aanvullings examen wensehen af te
leggen, zal hij ook dit moeten vermelden.
Wij verwijzen belanghebbenden verder naar de
Staats-Ct. no. 39.
Betrekking aan „De Kruisberg."
In de Staatscourant van 16 Febr. worden sollici
tanten opgeroepen voor de betrekking van werk
meester-smid in liet Rijksopvoedingsgesticht „De
Kruisberg" bij Doctinchem op eene jaarwedde van
f800 met vrije woning en kostelooze geneeskundige
behandeling. Volledige theoretische en praktische
vakkennis, daaronder vakteckcnen, worden vereischt.
Gegadigden moeten vóór 1 Maart bij den voor
zitter van het College van Regenten hunne sollici
tatie en stukken inzenden.
DELFT, 16 Februari. Gisteren overleed alhier in
den ouderdom van 41 jaren de kapitein der aitillcrio
C. J. Siebcrg.
Als le luitenant geruimen tijd bij de eonstructie-
werkplaatsen gedetacheerd, werd hij 21 Augustus
1896 tot kapitein bij het 4e reg. vesting-artillerie,
doch heeft door ziekte nimmer in zijn tegenwoordigen
rang dienst kunnen doen.
LEERDAM, 16 Februari. Alhier is gisteren over
leden de heer N. Donkersloot, sinds vele jaren wet
houder dier gemeente.
ROTTERDAM, 16 Februari. Er zal aan do Directie
der Rotterdamsche Tramwegmaatschappij een verzoek
gericht worden om den abonnementsprijs der tram
to doen verlagen.
Om iedere abonné die hiermede instemtin de
gelegenheid to stellen zijn adhaesie te betuigen, ligt
bij den boekhandelaar Elberg op den Binnenweg alhier
een lijst ter teekening.
DOBDRECHT, 15 Februari. Er beginnen zich thans
in verschillende straten buurtcommissiën te vormen
met het oog 'op eene gemeenschappelijke versiering
en verlichting bij gelegenheid van het toegezegde
bezoek van de Koninginnen aan onze stad.
TWEEDE KAMER.
Kamers van Arbeid.
De heeren Kerdijk en Drucker hebben op het wets
ontwerp betreffende de oprichting van Kamers van
Arbeid 9 amendementen voorgesteld, waarvan onder
scheidene ten doel hebben
lo. den werkkring der Kamers uit te breiden tot
het dienen van advies en het ontwerpen van over
eenkomsten en regelingen op verzoek van daarbij
belanghebbende patroons of werklieden.
2e>. onder werl.'ieden te verstaan alle "personen
die beneden den rang van onderbaas, meesterknecht
of opzichter tegen genot van loon in het bedrijf
werkzaam zijn;
3o. de Kamer samen te stellen voor de eene helft
uit patroons, gekozen door de patroons, voor de andere
helft uit werklieden, gekozen door de werklieden.
4o. de bepalingen omtrent de geschillen tc ver
duidelijken en de wijze van behandeling van een
deel dier geschillen te vereenvoudigen, door do twee
groepen van geschillen afzonderlijk en verschillend
te behandelen, waarbij, ten aanzien van geschillen
van anderen aard dan over wederzijdsehe rechten
der partijen, slechts sprake kan zijn van eene be
middeling of poging tot verzoening;
5o. aan de minderheid een recht te waarborgen
waarop de leden van den verzoeningsraad aanspraak
.ebben wegens de zeer zware verantwoordelijkheid
die hun wordt opgelegd, m. a. w. hen niet aanspra
kelijk te stellen voor uitspraken strijdig met hun
oordeel of inzicht;
6o. de beslissing omtrent al of niet openbaarma
king der uitspraak over te laten aan den verzoe
ningsraad zeiven, zonder de voorgeschreven ministe-
rieele machtiging;
7o. de minderheid bevoegdheid te geven in een
afzonderlijk advies van haar bevoegdheid te doen
blijken.
8o. de leden eencr Kamer van Arbeid of van een
Verzoeningsraad voor het bijwonen van vergaderin
gen schadeloos te stellen naar een nader vast te
stellen tarief, zonder dat onderscheid gemaakt wordt
tusschcn de leden-patroons en de leden-werklieden.
Ter voldoening aan zijne in de vergadering van
de Tweede Kamer der Staten-Generaal van 19 No
vember 1896 gedane toezegging, hoeft de minister
van Koloniën aan de Tweede Kamer toegezonden
het door den heer F. Fokkcns aan de Indische Re
geering uitgebrachte rapport, in zake den oecono-
xnischen toestand der vreemde Oosterlingen op Java
en Madura, echter uitsluitend voor de leden.
Door de nrrondissements-rechtbank te Roermond
is, ter vervulling van de vacature van kantonrechter,
opgemaakt de navolgende alphabetische lijst van aan
beveling:
mr E. C. M. G. Gerards, substituut-officier van
justitie bij de ari ondissements-rechtbank te Maastricht;
mr W. II. J. Janssen, kantonrechter te Gulpen, en
mr. 11. II. A. M Romme, kantonrechter te Oirschot.
De waterleiding.
Het ?s ons ter oore gekomen, dat hier ter
stede zij die f 1.75 's weeks verwonen, waar
voor zij tevens liet genot der waterleiding
hebben, niet als kiezer zullen worden toegelaten,
zoo zij dit n.l. als huurkiezer zouden willen.
Wij achten deze opvatting van de kieswet
door liet gemeentebestuur onjuist.
In Rotterdam en Leiden, huldigt men haar
dan ook, gelijk wij vernamen, niet. Misschien
ook niet in andere plaatsen. Bij onderzoek kan
dit blijken.
Om in deze een juist oordeel te kunnen
vormen, dient men de geschiedenis der zaak
na te gaan.
Toen hier de waterleiding werd geslicht, ver
zochten verschillende huurders van arbeiders
woningen hunnen huisheeren, waterleiding in
hunne perceelen te doen aanleggen.
Aan dat verzoek werd toen voldaan. Echter
werd de huur toen van de bewuste perceelen
met b. v. 10 ct. per week verhoogd.
Let wel 1 De huur werd verhoogd, niet de
huurder bad afzonderlijk over de waterleiding
gecontracteeid. Stelt men dan ook de vraag:
zou de huiseigenaar genegen zijn thans nog
weer b.v. voor fl.65 's weeks zijn huis te
verhuren zonder waterleiding, waar hij nu
fl.75 met waterleiding ontvangt, dan zal het
antwoord ontkennend luiden.
De waterleiding is hier dus eene conditio
sine gua non geworden. Waaruit volgt: dat
het genot der waterleiding niet anders mag
beschouwd worden dan b.v. het genot van het
gehuurde perceel van tijd tot tijd te zien op
geschilderd.
Een ander geval is het natuurlijk, waar de
huurder abonné der waterleiding is.
DAdr mag hij het hiertoe vereischte bedrag
niet bij de huur optellen.
Waar dit echter niet liet geval is, maar de
verhuurder de waterleiding betaalt, kan de
volle huurprijs in aanmerking komen, om
op de kiezerslijst geplaatst te worden.
Met onderlinge overeenkomsten tusschen
hnurder en verhuurder heelt de uitvoerder
der wet niet te maken.
Wat nu echter de practyk dezer zaak be
treft, bet volgende:
Hier ter stede worden zij, die aldus slecbtg
f1.75 betalen, niet op de kiezerslijst geplaatst,
ook al hebben zij zich aangegeven.
Het kan dunkt ons overweging verdienen
voor de groote kiesvereenigingen hier ter stede,
om in deze de handen inéén te slaan, en een
rechterlijke beslissing voor één geval uit te
lokken.
f Op Zaterdag 13 Februari hield de afd. Schie
dam van den Bond van Nederlandsche Onder
wijzers eene vergadering in het Volkshuis alhier.
Na behandeling van het referendum over
de voorsteilen der aig. vergadering kwam o. a.
een verzoek ter sprake, in den loop van het
vorige jaar tot de commissie van toezicht op
het lager onderwijs gericht. Het bestuur der
afd. Schiedam van den Bond had zich n.l.,
ingevolge een opdracht der vorige alg. ver
gadering, tot de commissie van toezicht op het
I. o. gewend, met het verzoek, den onderwijzers
toegang te verleenen tot de vergaderingen dier
commissie, met dat gevolg, dat na eenige be
sprekingen het verzoek der onderwijzers werd
toegestaan in dier voege, dat de commissie
van toezicht te dezer plaatse eenmaal per jaar
eene vergadering zou beleggen met de onder
wijzers, en vooris zoo vaak, als dit door drie
onderwijzers werd verzocht.
Als uitvloeisel van dezen maatregel kregen
de onderwijzers in December '96 een aanzeg
ging van de commissie van toezicht op 't lager
onderwijs, dat in Januari '97 eene vergadering
zou belegd worden van deze commissie met de
onderwijzers gezamenlijk. Tevens kon elk on
derwijzer, die op deze vergadering een onderwerp
het onderwijs betreffende, wilde inleiden, daar
van kennis geven aan den secretaris der com
missie. Geen der onderwijzers meldde zich echter
aan tot het houden van een voordracht. En
zie, daar nu geen der onderwijzers een onder
werp had te bespreken, berichtte de commissie
aan de onderwijzers, dat de vergadering niet
zou doorgaan.
Dit een en ander werd op de vergadering
van j.l. Zaterdag gereleveerd, terwijl er tevens op
gewezen werd, dat er blijkbaar eeu misverstand
moet bestaan bij de comrc'ssie van toezicht
omtrent de strekking van bovengenoemd ver
zoek. Immers, dp Commissie stelde nu het houden
eener vergadering met de onderwijzers geza
menlijk afhankelijk van den wensch van dezen
of genen, om een voordracht te houden. Dit
was geenszins de strekking van het verzoek
geweest. Dit verzoek] beoegde alleen, den onder
wijzers toegang te verleenen tot de vergaderin
gen der commissie van toezicht, onverschillig
of zij al dan niet met klaargemaakte mede-
deeüngen of onderwerpen betreffende het onder
wijs in 't algemeen of dat in deze gemeente
kwamen.
Aan het slot der vergadering werd ook ge
vraagd, of het Bestuur wellicht wist, wanneer
het adres, dat een betere regeling der salaris
sen bedoelde, in den Raad ter tafel zou komen.
Het Bestuur kon daarover echter nog geen
mededeelingen doen.
In de Bestuursvergadering van de Vereeni
ging tot Bevordering ran het Onderwijs in
Handenarbeid in Nederland, gehouden te 's Gra-
venhage op den 14en Februori j.l., is besloten:
Dit jaar weder gelegenheid te geven tot het
afleggen vau e°n examen ter verkrijging van
het Diploma, bede Jd in art. 2 van het regle
ment, dat bij later besluit gesplitst is in di
ploma A, karton- en kleiarbeid, en diploma B,
houtarbeid.
Het examen wordt afgenomen te Haarlem
in de week na Pasclien.
Tot examinitoren zijn benoemd de heeren:
D. Been, te Haailem, P. F. van der Meulen,
te 's Gravenlmge, L. A. den Hollander, te Wa-
geningen, J. Stam, te Amsterdam, en A. Groe-
neveld, te Rotterdam.
Tot plaatsvervangers werden benoemd de
heeren: KI. de Vries, te Enschedé, en 3. van
Bladei, te 's Gravenhagë.
Omtrent examengelden werd besloten alleen
voor niet-leden der vereeniging een bedrag
vast te stellen van f2.50, hetwelk gelijkstaat
met de contributie en het abonnement op het
Tijdschrift voor de leden.
Leden worden dus ditmaal vrijgesteld van
examengeld.
Aanmelding vóór 1 April bij den Secretaris
der vereeniging: A. van Waart, Broersvest,
Schiedam.
De lotelingen der Nationale Militie dezer ge
meente die in het vorige jaar hebben geloot
en een dienstplichtig nummer trokken, zullen
op "Woensdag den 10n Maart a.s. des morgens
ten 9lA uur, in het Verkooplokaal aan hét
Oostvestplein te Rotterdam worden ingelijfd.
Bij het gemeentebestuur alhier zijn 1246
aangiften ingekomen om kiezer te worden,
voornamelijk loon- en huurkiezers.
Het vorige jaar bevatte de kiezerslijst alhier
een goede 1200, thans zal dat getal enorm
grooter worden.
Bij het gisteren te 's-Gravenhage gehouden
examen, acte nuttige handwerken, slaagde o. a.
onze stadgenoote mej. B. Pigeaud.
Hedenmorgen omstreeks halfzes verkeerde
onze gemeente in duisternis, daar al de gaslan
taarns eensklaps uitgingen, uitgezonderd enkele
kleine vlammetjes op de Hoogstraat.
