BINNENLAND.
Staten-Geiicraal.
Uit de Staatscourant.
STADSNIEUWS.
Kunst en Letteren.
Kerk en School.
Landbouw en Yeeteelt.
S POET.
paalt zich, volgens nadere berichten, vooralsnog
tot het wisselen van vredelievende nota's.
In Transvaal bestaat een ernstige crisis.
Het Hooge gerechtshof blijft op zijn stand
punt staan. Daarentegen heeft de heer Kruger
in den Volksraad aangedrongen op aanneming
van het ingediende wetsontwerp, en de Raad
heeft geen gehoor gegeven aan het voorstel
der rechters om de behandeling te verdagen en
eerst een beroep op het volk te doen, maar
heeft het ontwerp aangenomen.
Men verwacht nog ernstige gebeurtenissen
als gevolg hiervan.
H.H. M.M. de Koninginnen woonden gister
avond in den schouwburg de opera-voorstelling
van Uignon bij, in tegenwoordigheid van een
talrijk publiek. Het vorstelijk tweetal verliet
ruim half elf de zaal, kort nadat het gordijn
voor het laatste bedrijf omhoog was gegaan.
Door het overlijden van den Staatsraad mr.
Swart is mr. C. .T. A. Heijdenrijck thans het
oudste lid naar tijd van benoeming van den
Raad van State en treedt hij volgens de voog
dij wet op als lid van den Raad van Voogdij
over H. M. de Koningin.
De minister van buitenlandsche zaken brengt
ter kennis van belanghebbenden, dat de heer
jhr. mr. J. E. de Sturler, benoemd consul-
generaal te Bangkok, aan zijn departement te
spreken zal zijn op Dinsdag 2 Maart, van 1 tot
4 uren 's namiddags. Stct
De minister van buitenlandsche zaken zal
2 Maart een gastmaal geven waaraan de voor
zitter en verschillende van de oudste leden van
de Tweede Kamer genoodigd zijn.
Naar wij vernemen, hebben de pogingen
van eenige Haagsche heeren, om alhier een
groot dagblad in vrijzinnige richting op te
richten, schipbreuk geleden, niet zoozeer door
bezwaren van financieelen aard, als wel door
de moeilijkheid om een eminenten leider aan het
hoofd te verkrijgen. (JV. R. Ct.)
Een wijziging der bezoldiging van de hoofd
verificateurs en verificateurs der directe be
lastingen, invoerrechten en accijnzen stelt vast
het traktement van de hoofd-verificateurs voor
den actieven dienst op ten minste f 2580 en
ten hoogste f2780 'sjaars; het traktement
van de verificateurs voor de 1ste catagoiie op
f 1800 2e categorie f 1620 3e categoiie f 1380
'sjaars.
Deze regeling treedt in werking 1 Maart a.s.
Naar wordt medegedeeld, zal bij gelegen
heid van dr. Kuyper's zilveren feest als redac
teur van De' Standaard in April, in het Paleis
voor Volksvlijt van anti-revolutionaire zijde een
groote manifestatie plaats vinden. Ds. Bavinck
zal als feesti edenaar optreden.
ROTTERDAM. 26 Februari. Door B. en W. dezer
gemeente is bij den Gemeenteraad een voorstel inge
diend om den minister vergunning tc vragen, tusschen
de Parkhaven en den Schiemond te Oud-Delfskaven
15 boeien in de rivier te leggen, alsmede 325 meter
grond aan den rechter Maasoever af te graven. De
kosten worden geraamd op f'210.000. Deze maatregel
wordt voorgesteld, omdat de Chnrloische haven eerst
over drie jaren gereed komt en de mogelijkheid zou
kunnen bestaan dht er gelijktijdig groote erts- en
graanladingen komen.
TWEEDE KAMER.
Zitting van Donderdag 25 Februari.
Allereerst houdt de heer de Savornin Lobman
zijne interpellatie over de zaak-Bredius. Reeds giste
ren deelden wij het uitvoerig telegram daarover
mede, zoodat wij meenen daarmede tc kunnen vol
staan.
Voortgezet werd daarna de beraadslaging over
de Kamers van Arbeid en wel over art 3.
Art. 3 noemt patroons de hoofden of bestuurders
van een bedrijf, en werklieden alle anderen die tegen
loon werkzaam zijn.
Hierop is voorgesteld een amendement-Kerdijk
Drucker om de meesterknechts, onderbazen, opzich
ters of personen op nog hoogeren trap staande, niet
te rangschikken onder werklieden, maar op hen de
wet niet toepasselijk te verklaren. Bij wijziging van
het amendement stellen de voorstellers voor, de om
schrijving der hier bedoelde categorie van personen
aan een Kon. Besluit over te laten.
Een ander amendement is voorgesteld door den
heer Kuyper, om ook onder patroons te verstaan hen
aan wie door patroons of bestuurders een doorloo
pend toezicht over anderen is opgedragen en die 1/4
hooger loon genieten dan de onder hun toezicht ge
plaatsten
Een derde amendements is van de Comm. van Rapp.
om bij K. Besl. te regelen, wie met patroons zullen
worden gelijkgesteld.
De minister van justitie bestrijdt de amendemen-.
ten Kerdijk en Kuyper en heeft tegen het amendt.
van de Comm. v. Rapp. geen overwegend bezwaar.
De heer Held wil de meesterknechts noch tot de
patroons, noch tot de knechts rekenen, en hen buiten
de wet laten
De heer Drucker acht het stelsel des ministers
niet juist. De direct.-generaal der staatsspoorwegen
verhuurt zijne diensten aan de maatschappij en toch
brengt de Minister hem onder patroons. Ook hn ziet
in uitsluiting tusschen personen geen onrechtvaar
digheid.
Heden IX uur voortzettidg (zie telegram).
Kamers van Arbeid.
De heeren Goeman Borgesins en mr. Pijnappel
hebben voorgesteld art. 3 to lezen als volgt
„Onder patroons verstaat deze wet de hoofden en
bestuurders van een bedrijf, waarin ten minste één
persoon boven de twintig jaar tegen genot van loon
werkzaam is en allen die op het beheer der hoofden
of bestuurders toezicht houden.
„Onder hoofden en bestuurders zijn begrepen onder
directeuren, hoofden van afdeclingen cn chefs de
bureau.
Onder werklieden verstaat deze wet alle anderen,
die tegen genot van loon in een bedrijf werkzaam
zijn, behalve degenen, aan wie een geregeld toez'icht
over ten minste acht werklieden boven de twintig
jaar is opgedragen."
De hoer Do Kanter heeft nog voorgesteld:
lo. aan art. 7 toe te voegen een tweede alinea
luidende:
„Ingeval de voorzitter tot het beleggen eener
vergadering der Kamer op de wijze in de vorige
alinea van dit artikel omschreven, wordt nitge-
noodigd. belegt hij die vergadering uiterlijk binnen
14 dagen, nadat die uitnoodiging te zijner kennis is
gekomen
en 2o. aan art. 21 toe te voegen eene tweede
alinea, luidende
„Ingeval de voorzitter tot het beleggen eencr
vergadering van het bestuur op de wijze in de vorige
alinea van dit artikel omschreven, wordt uitgenoo-
digd, belegt hij die vergadering uiterlijk binnen 8
dagen nadat die uitnoodiging te zijner kennis is
gekomen."
Gemecntefinnnciën.
In de Memorie van Antwoord betreffende het
wetsontwerp tot „Regeling der financieele verhou
ding tusschen het Rijk en de gemeenten en herziening
der algemeenc regelen ten aanzien der plaatselijke
belastmgcn", betoogt de regeering de wenschelijk-
heid om de nu aangeboden gelegenheid om tot eene
billijke regeling tc komen niet te laten voorbijgaan,
daar anders te vreezen is, dut de maatregelen vóór
eenigen tijd genomen om hulp te verleenen, waar
de nood geoordeeld werd het allerhoogst te zijn
gestegen, nog zeer vele jaren bestendigd zouden
moeten blijven. Dat de autonomie der gemeenten
door dit ontwerp bedreigd wordt ontkent de regecring.
Naar de globale becijfering zooals zij thans is ge
maakt, zal ongerekend de gedeeltelijke vergoeding
van de bezoldigingen der burgemeesters en secreta
rissen het totaal der uitkeeringen die volgens de
wet van 1815 overtreffen met p. m. f2.750.000 zoo
dat voor andere gemeenten dan do beide grootste
p. re. f 1.750.00 overblijft waarvan het platteland
een zeer groot deel zal ontvangen.
Bij de regeering bestaat het voornemen, om de
regeling van de Subsidien voor de Hoogere Burger
scholen aan eene herziening te onderwerpen op de
tegenwoordig daarvoor noodigc uitgaven, anderdeels
op de mate waarin zij behalve aan de gemeentenaren,
tevens aan ingezetenen van omliggende gemeenten
ten goede komen.
Bij de meerdere cischen die aan burgemeesters en
secretarissen worden gesteld is de regeering bereid
aan den aandrang gehoor te geven om hunne jaar
wedden te verhoogen.
Wat de kosten voor Armenzorg betreft doet de
Kcgeering opmerken, dat geen regeling van uitkee
ringen ooit zoo is te maken, dat in het geheel geen
rekening behoeft gehouden te worden met de kosten
der gemeenten voor armenzorg.
Do Rijkswetgever kan de armenzorg niet geheel
op de gemeenten schuiven. Een principieele beslissing
omtrent armenzorg wordt echter bij dit ontwerp niet
beoogd. Wat betreft de fisceering der uitkeeringen
per inwoner, deze verschilt zeer met die bij de wet
van 1885 ingevoerd. Slechts in enkele gevallen zal
zij nadeelig kunnen werken voor gemeenten met
afnemende bevolking.
Omtrent de financieele gevolgen wordt medege
deeld Naar de globale berekening wordt geraamd
dat bij toepassing op 1896 f2,398,000 méér noodig
zou zijn geweest dan thans wordt besteed, terwijl
gerekend wordt op eene jaarlijksche stijging der
uitkeeringen met f 150,000.
Do regeering betoogt achtereenvolgens, dat eene
verdere verruiming van het belastinggebied der ge
meente niet mogelijk is cn verdedigt verder het
door haar aangenomen stelsel betreffende de heffing
van opcenten op een grondbelasting.
De heffing van buitengewone opcenten voor uit
wonende eigenaren maakt een onderdeel uit van de
forensen-quaestio. Wat de heffing van straatgeld be
treft, bijzondere regelen daaromtrent zullen in de
gemeente-verordeningen moeten worden opgenomen.
Het straatgeld mag eventueel geheven worden boven
de gewone en buitengewone opcenten.
Regeeringsreglementen Suriname en
Curasao.
De wederindiening dezer wetsontwerpen is in de
afdeclingen der Tweede Kamer vrij algemeen met
ingenomenheid begroet. Men betreurde alleen, dat
de Regeering niet ook weer had voorgesteld als
regel wettelijke vaststelling der koloniale huishou
delijke begrootingen telken"jare. Men drong alsnog
op dergelijke aanvulling aan.
Meerdere leden betoogden de wenschelijkheid van
invoering van plaatselijke besturen in Suriname.
Verschillende leden betreurden, dat nog geen be
vredigende oplossing is gevonden van het vraagstuk
betreffende de invoering van het stelsel van verkie
zing voor de samenstelling van den Kolonialen Raad
in de kolonie Curasao.
t De voorgestelde uitbreiding van het kiesrecht in
Suriname ontmoette bij verschillende leden bedenking,
bij vele anderen daarentegen instemming.
In eene afdeeling verklaarde men zich algemeen
tegen opheffing der uitsluiting van geestelijken en
bedienaren van den godsdienst.
Pensioenwetten.
Duor de RegeeriDg is bij nota van wijziging als
nog verandering gebracht :.n het ontwerp tot wijzi
ging der pensioenwetten, "uor zoover betreft de
bepalingen aangaande tijdelijke schorsing van het
genot van pensioen bij veroordeeling tot gevange
nisstraf.
Door den heer Bouman is een amendement voor
gesteld óp art. 2, ten einde daaruit te doen ver
vallen de woorden„en niet vóór 1 Juli 1874 tot
een bezoldigd ambt zijn benoemd."
L i n g e.
Door den minister van waterstaat zijn aan de
Tweede Kamer inlichtingen gegeven op het adres
van "Verstegen c. a., verzoekende behoorlijke regeling
van het beheer en onderhoud der Linge als vaar
water.
Bij kon. besluit is de lieer mr. L. E. Visser, doctor
in de rechts- en staatswetenscli.p, benoemd tot a 1-
jUit-commies bij het departement van buiten 1. zaken.
Bij kon. besluit is, met ingang van 1 Maart 1897,
benoemd tot notaris binnen het arrond Alkmaar,
ter standplaats de gemeente Alkmaar, mr. A. I". H.
de Lange, candidaat-notaris aldaar.
Bij kon. besluit is de benoeming \an dr. A. II.
Pareau, te 's-Grarenbage, tot lid van den geneeskun
digen raad voor Zuidholland, op diens verzoek ïn.e-
trokken.
Bij kon. besluit is goedgekeurd, dat jhr. L. de Geer
van Jutphaas, buigemeester van de gemeente Lek-
kerkerk, ,s benoemd tot waarnemend secretaris dier
gemeente.
Door eenige dames en heeren dilettanten
werd gisterenavond ia dé Offieierenvereeniging
alhier vertoond het aardige blijspel van Benedix:
s>Dr. Wespe."
Van een critiek moeten wij ons hier uit den
aard der zaak onthouden; het niet noemen
van de namen der vertooners op het programma
gebiedt dit reeds.
Toch willen wij enkele opmerkingen maken.
In liet algemeen kon blijkbaar de voorstel
ling het tal 1 ijk opgekomen publiek zeer bevre
digen. Een telkens lerugkeerend schaterlachen
en herhaaldelijk applaus bewees dit.
Wel speelde natuurlijk de een beter dan de
ander, wel waren er zwakke oogenblikken,
waarin het duidelijk aan het licht kwam, dat
tooneeiroutiue ontbrak, vooral in den omvang
der geluid voortbrenging en in modulatie dei-
stem, onvoldoende was echter geen der speleis.
Een woord van bijzonderen lof verdient dr.
Alfred Wespe (de eigenlijke Wespe n.l.) zijn los,
aardig, vaak geestig spel naderde overal in de
diie laatste bedrijven het volkoinene zeer.
Aardig, misschien een tikje overdreven, ver
tolkte Thekla, de nicht, hare rol. Wanneer
men weet, dat deze dame eerst Dinsdagmiddag
j.l. met de studie dezer rol een aanvang maakte,
wijl zij, die deze oorspronkelijk zou vervullen,
ernstig ongesteld was geworden, dan rnag men een
compliment haar zeer stellig niet onthouden.
Twee dagen is inderdaad weinig voor het
instudeeren dezer veeleischende rol.
Elizabeth was dikwijls zeer goed evenals
Adam, de oude knecht.
En de anderen waartoe hen allen te noe
men. Zij kunnen tevreden zijn met het ge
leverde.
Vooral ook, om het goede doel, met deze
vertooning beoogd, heeft zij onze sympathie.
Een niet onaanzienlijke recette zal er ge
maakt zijn, die onze behoeftige stadgenooten
in dezen langen nawinter uitnemend te stade
zal komen.
Hulde dus aan hen die het initiatief tot deze
uitvoering namen, hulde aan wie daartoe mede
werkten, hulde ook aan het orkest, dat naar
wij vernamen, uit dilettanten beslaande, zich
kranig kweet van zijn taak en gezellig de
entreactes vervulde.
De markttreinen der Rotterdumsche Tram
weg-Maatschappij zuilen van den 1 Maart a. s.
at, des Maandags en Dinsdags des morgens
te 6.15 van Schiedam naar Rotterdam ver
trekken.
Zaterdagavond zal door de onlangs opge
richte Schiedamsche Werklieden-Vereeniging
ȟe Vriendenkring", welke vereeniging zich
ten doel stelt haar leden op gepaste tyden te
amuseeren, in het Verkooplokaal aan de Lange
Haven alhier, een uitvoering worden gegeven
voor leden met dames en geintroduceerden. Er
zullen voordrachten gehouden worden, terwijl
een bal den avond zal besluiten.
Correspondentie.
De heer B, alhier. Wij hebben te Amsterdam
een onderzoek ingesteld, en zullen U ter ge
legener tijd den uitslag daarvan mededeeien.
Echter gelooven wij dat de zaak niet volkomen
is, als door U wordt gemeend.
BURGERLIJKE STAND.
4>cboren 25 Febr. Antonia, dochter van
A. Driessen en T. C. de Kok, Hendrinastraat.
Dina, dochter van G. Holswilder en W. A.
den Herder, Broersveld. 26. Catharma
Geertruida, dochter van P. Vavier en J. P. M.
van Bijnen, Broersvest.
«verleden 24 Febr. Johanna Elisabeth
Robberegt, oud 7 maanden, Broersveld. 25.
Juliana Gosewina van Waardenburg, oud 35
jaar en 9 maanden, echtgen. van N. Zaal,
Jacobastraat.
Zooals gemeld werd, trad de heer Waller in den
loop der vorige week in functie, nog vóór het ver
trek van den heer Bredins naar Berlijn, Als een
aardige bijzonderheid maken wij melding van de
eerste werkzaamheid, waarmee de nieuwe onder
directeur werd belast. Zooals hekend is, bestaat er
op het Mauritshuig een album, waarin alles, wat
met betrekking tot ons museum door graveerstift
of zethaak op papier is gebracht, verzameld wordt.
Het bijhouden dier verzameling behoort tot de
werkzaamheden van den onder-directeur. Toen de
heer Waller, daarmede in kennis gesteld, met het
„album" een aanvang wilde maken, was het eerste,
wat zijn hand te doen vond, het opplakken der plaat
van De Nederlandsche Spectator van 13 Februari
1
een in sommige opzichten minder gepaste, maar
toch ondeugende parodie leverende op zijn eigen
benoeming. ResidBode.)
Prof. Dewar heeft onlangs een proef genomen om
de hoogte te berekenen van de dampkringslucht als
zij in vloeibaren toestand kon gebracht worden, zoo
als men thans in het klein doen kan. In een buis,
zoo hoog als het gebouw waar zijn laboratorium is,
ongeveer 16 meter, maakte hij de lucht welke haar
vulde, vloeibaar en die vloeistof stond toen slechts
2 centimeter hoog in de buis, en nam dus slechts
>/3o-, in van de ruimte der gasvormige lucht. Als dus
de dampkringslucht zooals men aanneemt on
geveer 1 kilometer hoog is, zou die lucht, vloeibaar
gemaakt, ongeveer 10 meters boven de aarde zich
verheffen.
Hoogeb Onderwijs.
Groningen. Bevorderd tot arts B. Noordhoffeerste
gedeelte arts-examer, E. Beekhuis. Eerste natuur
kundig examen G. Boutna.
Utrecht. OaDd. ex. theol. IIT. Pb. Meijnink.
LeidenCandidaats examen rechten P. van der Eist
doctoraal examen rechten D. Ellis van Raalte.
Lager Onderwijs.
Door het hoofdbestuur van het Nederlaudsch
Onderwijzersgenootschap is het volgende voorstel
aan de afdeclingen toegezonden
Met het oog op de aanstaande verkiezingen stelle
het hoofdbestuur een kleine brochure samen, waarin
de volgende onderwerpen worden behandeld
a. Rijkspensioen voor onderwijzers-weduwen en
weezeu.
b. Verhooging der minima, zoowel van hoofden
van scholen als onderwijzers en vaststelling van pe
riodieke verhoogingen.
c. De wenschelijkheid, dat ervaren klasse-onder-
wijzers invloed krijgen op de regeling der school-
aangelcgenheden.
d. De opleiding, afschaffing van het premiestel
sel on uitbreiding van het aantal kweekscholen.
c. Leerplicht tot het 14e jaar, benevens verplicht
herhalingsonderwijs en in verband daarmee kinder
voeding.
In de zevende algemeene vergadering van den
Schoolraad voor de scholen met den Bijbel, die 21
April a. s. gehouden wordt te Utrecht, komen de
volgende voorstellen in behandeling:
1. Uan den SchoolraadHet verstrekken van
inlichtingen ter beslechting van geschillen, die in
den boezem der aangesloten scholen rijzen mochten,
geschiede uitsluitend aan den schoolraad en aan de
daartoe door hem aangewezen commissie.
2. Yan de Ycreeniginq voor Gereformeerd School
onderwijs Is hot ook raadzaam en in 't belang onzer
Christelijke scholen, dat, in samenwerking met de
andere bestaande Onderwijs-vereenigingen, de School
raad zich tot de Regeering wende met het verzoek
dat de traktementen der onderwijzers bij de wet
geregeld worden en dat in verband daarmede de
Rijksbijdrage voor die scholen worde verhoogd?
In de winterbijeenkomst va de leden der Maat
schappij van Tuinbouw en Plantkunde, Zaterdag
a. s. dos voormiddags om 11 uur te houden in een
der lokalen van het Hotel Parkzicht, te Amsterdam,
komen de volgende punten aan do orde
„Een ministerie van Land- en tuinbouw", in te
leiden door den heer Jac. P. R. Galcsloot.
„Zou het, hij de blijkaaar in landbouwkringen meer
en meer veldwinnende meening, dat de tuinbouw
een onderdeel van don landbouw is, niet tvcnschelijk
zijn de zelfstandigheid van den tuinbouw meer dan
tot dusverre het geval was, te doen gelden, hetzij
door een afzonderlijk tuinbouwcomité of op welke
andere wijze ook Zoo ja. van wie moet dnn het ini-
tatief daartoe uitgaan?" In te leiden door den heer
H. Witte.
„Is salicylzuur in voedingsmiddelen bij de wet
verboden Zoo ja, waarom wordt het dan in bijna
alle buiten- en binnenlandsche geconserveerde groen
ten, vruchten, vlccscff visch enz aangetroffen? Hoe
is 't in dit opzicht met kopergroen en aniline kleur
stoffen?" In te leiden door den heer J. Baron.
Na afloop dezer bijeenkomst wordt een vergadering
gehouden van de „Nederl: Chrysanthemuraclub, \oot
het lidmaatschap dezer club (leden-vakmannen f 150,
liefhebbers f2 en eereleden f5 'sjaars) kan men
zich nog laten inschrijven bij de heeren G. J. van
den Berg, Beursstraat; Jac. P. R. Galcsloot, H. Groc-
newegen, C. A. A. Dudok de Wit en Walter Klapp.
In November zal naar alle waarschijnlijkheid een
groote Chrysanthemum-tentoonstelling alhier gehou
den worden.
Naar aanleiding van het in de laatstgchoudene
algemeene vergadering van de Nederlandsche Heide
maatschappij genomen besluit, om eene commissie
te benoemen, „ten einde te ondefeoeken, of het
wenschelijk zou zijn," dat van regeeringswege wet
telijke bepalingen in het leven worden geroepen,
ten aanzien van het voorkomen en het bestrijden
van schade aan bosschen in den meest uitgebreiden
zin en zoo ja, welke die zouden moeten zijn," wer
den door het dagelijksch bestuur do volgende heeren
uitgenoodigd deel uit te maken van de commissie:
mr. Alph. van Rijckevorsel, huize Eikenhorst te
Bokstel, prof. dr. J. Ritzema Bos tc Amsterdam, G.
E. H. Tutein Noltkenius te Apeldoorn, mr. G. W.
baron van Dedem te Wageningen en mr. A. 0. H.
Teilegen te Rotterdam."
Deze commissie is onder presidium van den beer
Van Rijckevorsel, reeds te Utrecht vergaderd geweest.
Het plan bestaat te Rotterdam een cursus in land
bouwkunde voor onderwijzers te openen. Deze cursus
zal geheel kosteloos zijn, gehouden worden gedurende
de maanden Mei, Juni, Juli, Augustus en September,
en het volgende jaar worden voortgezet, en wel op
eiken Zaterdag, gedurende drie uren. Deze uren
zullen zooveel mogelijk in overeenstemming met de
bestaande reisgolcgenheden gebracht worden. Het
onderwijs omvat de vakkena. kennis van den grond
etc.; b. bemestingsleer; c. veevoeding; d. planten
teelt; e. zuivelbereiding; f. veeteelt en g. schei
kunde. De bedoeling van dezen cursus is in hoofdzaak
een leidraad te geven bij do studie voor de lagere
akte landbouwkunde.
Door het dagelijksch bestuur van den Algemeenen
