BINNENLAND.
„Pseudo-Singa Mangaradja bedreigde
Bandar Poeloe in Asahan (afdeeling
der residentie Oostkust van Sumatra)
met 1000 Bataks. De controleur en de
sultan van Asaban vielen lien met
inlandsche politie aan. De aanvoerders
werden gevangen genomen en naar
Tandjong Balei gezonden. De vijand,
die verstrooid werd, had twee dooden
en verscheidene gewonden. "Wij leden
geen verliezen."
Staten-Generaal.
Uit de Staatscourant.
STADSNIEUWS.
ring van 3000 bootwerkers heeft voorloopig
besloten de partij der kolensjouwers op te nemen
en zoo noodig te staken. Een eindbesluit zal
later genomen worden.
In den nacht \an Zaterdag op Zondag te 4
uur heeft er zooals wij reeds meldden een hevige
brand gewoed in iiet station te Bern. Alle
wachtkamers en restaurants, een stuk van den
gevel met den toren, een groot deel van de
kap, en het plaatsenbureau zijn totaal vernield,
met al wat er in was. Honderden menschen
genoten in den vroegen ochtend van het grootsche
vlammenspel. De eerste treinen werden vrij
aanzienlijk vertraagd. De schade is groot. Hoe
wel telkens gedeelten van de kap en van muren
neerploften, werd niemand ernstig gewond. Het
gebouw en het mobilair was verzekerd. Het
baargeld is in versmolten staat teruggevonden.
"Van het onstaan van den brand is niets bekend.
Men verbaast er zich over, dat het talrijk perso
neel, dat ia het station woonde, eerst iets
gemerkt heeft van den brand, toen de vlammen
uitsloegen.
Keizer Frans Jozef is weer te Weenen te
ruggekeerd.
Bij de herstemmingen te Weenen werden
de liberale candidaten gekozen tot groote woede
der anti-semieten. Die woede gaf zich dan ook
lucht in een aanval op de Joodsche koffie
huizen en winkels. De politie, bereden en on
bereden, dreef de menigte uiteen en tam 28
personen in hechtenis.
Het herziene tractaat tusschen de Zuid-
Atrikaansche Republiek en den Oranje-Vrijstaat,
berustende op de beginselen van het verdrag
van Potchefstroom, bepaalt dat burgers van
het eene land het kiesrecht in het andere zullen
kunnen krijgen, en wat vooral van gewicht
is dat beide staten elkander zullen bijstaan,
zoodra een hunner wordt aangevallen.
Aan de Berl. Keueste Naehr. wordt dien
aangaande nog bericht, dat een scheidsgerecht
uitspraak zal doen in geschillen tusschen beide
staten. Door de wetgeving der twee republieken
zal een bondsraad mogelijk worden gemaakt
waarin beide staten vertegenwoordigd zullen
zijn en die over gemeenschappelijke belangen
zal beraadslagen.
Mr. A. P. de Lange.
Wederom is aan de Tweede Kamer een
medelid door den dood ontvallen. De heer mr.
A. P. de Lange is aan de gevolgen van zijne
ziekte en van de ondergane operatie gisteren
avond bezweken, Hij had zitting voorliet hoofd
kiesdistrict Alkmaar, waar hij gekozen werd
na het optreden van mr. Van der Kaay als
minister van justitie. In zijne omgeving en
daarbuiten gaf hij bljik van groote vrijzinnig
heid en hij muntte uit door zijn kennis van
landbouwzaken. In bet Parlement had hij nog
weinig gelegenheid gevonden zich te onder
scheiden.
Snniatra.
Be NB. Ct. ontving gisteren het voigende
telegram uit Batavia:
De redactie teekent hierbij het volgende aan
Hoewel het in 1887 voorgekomen is dat kwaad
willigen uit de onafhankelijke Bataklanden in
Midden-Sumatra, door Atjehers opgestookt een
inval deden in Troemon ter westkust van dit
groote eiland, zoo kan toch niet verondersteld
worden, dat de nu in ons telegram bedoelde
rustverstoringen met onzen strijd op Atjeh in
eenig verband staan. Het groote Toba-meer.
waarom de menschen-etende, doch overigens
kinderlijke en gastvrije Bataks wonen, ligt toch
eenige weken reizens van Kola Radja verwijderd.
Hun priesterkoning Singa Maharadja trad reeds
in 4878 vijandig tegen ons op.
Hij is bekleed met een vrijwel nominaal ge
zag over de Margas of districten en de bijna
volslagen zelfstandige Bataksche kampong, en
wordt ten Zuiden van het meer verondersteld
van een stadhouder der vroegere Merang-
kabauwsche sultans, en ten Noorden van het
meer geacht van den grootsten sultan vau Atjeh
af te stammen. Nadat zijn zetel, Bokhara, ge
legen aan de Zuidzijde van het meer door ons
veroverd en verbrand was en daar het terrein
onder ons bestuur was gesteld, vluchtte hij, om
in 4883 den strijd met even slecht resultaat
weder te komen hervatten. Zes jaren later
moest hij nogmaals verdreven worden van de
kale hoogvlakte, waarop onze posten aan en ten
Zuiden van het meer gelegen zijn.
Nu is het een pseudo-Maharadja, die langs
het bergpad van het Toba-meer naar Asahan
in de oostelijke vlakten van Midden-Sumatra
is afgedaald. Op de oostkust wonen Bataks en
Maleiers in dezelfde kampongs, doch onder
afzonderlijke hoofden. Daar vinden dus avontu
riers uit de berglanden lichtelijk een gastvrij
onthaal en hulp.
Gelukkig zijn de Bataks te weinig krijgs
haftig om een groot gevaar te kunnen doen
ontstaan voor de uitgebreide en welvarende
ondernemingen ter Oostkust. Dat blijkt trou
wens uit het medegedeelde feit, dat eenige
politiedienaren onder leiding van onzen contro
leur duizend van die helden uiteen konden
jagen.
De Koninginnen en prinses Elisabeth van
Waldeck-Pyrmont woonden gister avond een
groot gedeelte bij van de voorstelling, door
de Koninklijke Vereeniging het Nederlandsch
Tooneel in den Schouwburg te 's-Giavenhage
Bij Kon. Besluit is benoemd tot lid van den
Raad van Nederlandsch-Indië de heer jhr. L.
Th. Hora Siccemn, resident van Soerakarta.
De gewone audiëntie van den minister van
koloniën zal op Vrijdag 2G Maart niet plaats
hebben.
Door het hoofdbestuur van den «Bond van
gemeente-ambtenaren" is een adres aan de
Tweede Kamer der Staten-Generaal gericht,
waarbij verzocht wordt het wetsontwerp tot
regeling der financiëele verhouding tusschen
Rijk en Gemeenten in dien geest aan te nemen,
dat daaruit eene betere financiëele poritie ge
boren worde voor de burgemeesters, secreta
rissen en gemeente-ontvangers, wier tracte-
menten, vooral ten plattenlande, nog veel te
wenschen overlaten. Wij komen nader op dit
adres terug.
Van iemand die onbekend wenscht te big ven
is bij dr. A. Kuyper, als aandenken aan 1
April, op welken datum het 25-jarig bestaan
van Be Standaard wordt gevierd, f 3000.in
gekomen voor de Vrije Universiteit, f lOOO-
voor het Geref. Gymnasium te Amsterdam en
f 1000.voor het Centraal Comité.
Uit een particulier schrijven wordt aan het
Yolksdagbl. medegedeeld, dat een 20-tal ambte
naren, in dienst der Zuid-Afrikaansche Spoor
weg-maatschappij, wegens hun socialistische
beginselen zijn ontslagen.
Posterijen.
In verband mot dc terugreis van het oorlogsschip
Piet Hein naa Nederland is de rechtstreeksche ver
zending van brieven en andere stukken aan, dat
oorlogsschip gestaakt. St.-Ct.
Typografen, in Zml-Afrika.
Uit de Kaapsche bladen, deze weck hier te'lande
ontvangen, blijkt, dat in het-laatst der vorige ihaand
een werkstaking onder de typografen was uitgebro
ken. Volgens Ons Land was de strijd geêindigd^net
een nederlaag van de werklieden.
Mogelijk staat hiermee in verband de oproeping
van letterzetters, onlangs in de Staatscourant ver
meld en waarvoor, zooals gemeld, de „Alg. Ned.
Typografenbond" heeft gewaarschuwd.
OVERSCHÏE2d Maart. Bij den landbouwer
A. Hoogerbrtxgge Wzn., wonende aan den Hofweg,
is het mond- en klauwzeer onder de runderen ge
weken. Met het ontsmetten en schoonmaken der
stallen zal een aanvang worden gemaakt.
OVERSCHÏE, 23 Maart. Het mond- en klauwzeer
is uitgebroken onder de runderen van de landbou
wers J. Zeenvv Dzn., wonende aan den Schiedamschen
weg, en J. Dijkshoorn, wonende in den polder Blij-
dorp alhier.
OVERSCHÏE, 23 Maart. Onder het rundvee van
den heer J. Zeeuw, aan den Delftweg, is mond- en
klauwzeer geconstateerd,
VLAARDINGEN, 23 Maart. De nieuwe verorde
ning op de heffing van het vergunningsrecht, waar
tegen tal van tappers en koffiehuisho uders alhier in
verzet zijn gekomen, is hij Koninklijk Besluit goed
gekeurd.
VLAARDINGEN, 24 Maart- Volgens de -vastge
stelde nieuwe kiezerslijst bedraagt het getal kiezers
voor leden van de Tweede Kamer 2050, van de
Provinciale Staten 2046 en van den Gemeenteraad
1920. Vroeger waren de cijfers respectievelijk 748,
748 en 747.
HILLEGERSBERG, 23 Maart. Op de nienwe kie
zerslijst alhier komen 428 kiezers voor, tegen 308
in het vorige jaar.
Van de belastingschuldigen betaalde méér-dande
helft hunne belastingen niet.
ROON, 23 Maart. Onder deze gemeente is gister
avond ongeveer 7 uur een werkmanswoning aan den
Molendijk afgebrand. Het huis werd bewoond door drie
gezinnen, wier inboedels slechts ten deele waren
verzekerd. De woning zelve was niet verzekerd.
ROTTERDAM, 24 Maart. Het aantal kiezers alhier
bedraagt voor de Tweede Kamer 17,003, voor de
Prov. Staten 16,940, voor den gemeenteraad 11034.
Deze getallen waren op dc kiezerslijst, die 13 April
1896 werd vastgesteld, respectievelijk 8581, 8577
en 8568. Een vermeerdering dus van resp. 8422,
8363 en 4466 kiezers.
DELFT, 23 Maart. In December 1895 werd door
verschillende werkliedenvereenigingen alhier een
adres tot don gemeenteraad gericht, waarin werd
aangedrongen op invoering van bepalingen omtrent
minimumloon een maximum-arbeidstijd bij de uitvoe
ring van werken voor rekening der gemeente. In de
raadsvergadering van 5 Februari werd verzoek
in handen eener raadscommissie gesteld rapport
uit te brengen. Een jaar is sedert ruim verloopen,
zonder eenig rapport, waarom de vakvereenigingen
zich opnieuw tot den raad hebben gewend, om nu
spoedig eenig antwoord op hun verzoek te mogen
ontvangen.
's-GEAVENHAGE, 24 Maart. De kiesvereeniging
„De Middenstand" stelde gisteravond definitief can-
didaat voor het lidmaatschap aer Provinciale Staten,
ter voorziening in de vacature-Van der Kemp, den
heer M. Hijmans van Wadenoyen.
GOUDA, 23 Maart. Heden werd vanwege het st^,
personeel van H. M, deKoningin de weg gereden, die ,je
Koninginnen bij hun bezoek aan Gouda zullen afleggen.
Niet allecu de hoofdstraten; ook de arbeidswijken
zullen door II. H. M. M. worden bezocht, tot groote
vreugde der bevolking, dij haar best doet, met de
versiering niet bij dc hoofdstraten achter te blijven.
Er is dan ook bijna geen straat* of gracht, of er zijn
commissies gevormd om dc stad in ccn waardig feest
kleed te steken. In enkele straten zijn kapitale som
men bijeengebracht.
VLISSINGEN, 23 Maart. De gemeenteraad heeft
voorloopig besloten, aan eene op te richten bouw
maatschappij gratis af te staan 2300 vierkanten
meter grond tot bebouwing met tien villa's en een
hotel. Tevens bestaat het voornemen, om aan deze
maatschappij voor tien jaren tc verpachten de ex
ploitatie van hot strand en de strandstoelen, ccn en
ander voor eene som, later te bepalen.
De voorloopige bepalingen zullen vervallen, wan
neer de overeenkomst niet vóór 31 December 1897
is tot stand gebracht.
TWEEDE KAMER.
Zitting van Dinsdag 23 Maart.
Het debat wordt voortgezet over het ontwerp tot
regeling der gemeentefinancien.
Art. 3. {Verhooging van uitkeeriug aan gemeenten
wegens kosten van armenzorg als het gemiddelde dier
kosten over de laatste 3 jaar meer bedraagt dan 15
pCt. van het verschil tussehen hare gewone inkomsten
en die kosten).
Te gelijk met dit artikel wordt behandeld het
amendement der comm. van rapp. om een nieuw
artikel 3 bis op te nemen, om geene uitkeering wegens
armenzorg te geven aan gemeenten waar de gewone
kosten voor armenzorg niet meer bedragen dan 80
cents per inwoner, of de uitkeering te beperken.
De heer Borgesius licht dit amendement toe. Daar
gemiddeld in het geheele rijk de kosten voor armen
zorg f 1 per inwoner bedragen, is er geen reden om
aan gemeenten die minder dan 80 cents per inwoner
uitgeven, daarvoor eene extra-rijksuitkeering te geven.
De heer De Beaufort iWijk-bij-Duurstede) erkent
dat art. 3 bezwaren bevat, maar hij zal ten slotte
onder protest er mede meegaan.
De heer Mackay noemt bok de bepaling van art.
3 een ongelukkige, met het oog op de gevolgen. Hij
zou wenschen voorloopig te voorzien door buitenge
wone subsidies en later de extra uitkeering vast te
stellen op betere grondslagen.
De minister van financien erkent dat art. 3 niet
voortreffelijk, geen ideaal-regeling is. Dat het amendt.
der commissie ccn verbetering is, betwijfelt hij. Het
systeem der Regeering verdient aangenomen te wor
den, zij het ook bij gebreke van iets beters.
De heer Borgesius ontkent dat de Minister iets ter
verdediging van zijn formule heeft aangevoerd. De
bezwaren tegen het amendement door den Min. aan
gevoerd, gelden veel sterker tegen het regeerings-
voorstel.
De heer Bastert beschouwt het amendt. als een
bevriend amendt., dat bet stelsel der Regeering aan
vult en verbetert.
De heer De Savornin Lobman zal voor het amend,
maar tegen het artikel stemmen.
De minister van financiën betoogt uitvoerig,, dat
het amendement is een aanvulling van het regee-
ringsstelsel, waarvan hij de bezwaren grooter acht
dan de voordeden. Doch daarmede staat of valt het
regcerings voorstel niet.
De heer Borgesius blijft niet inzien waarom eene
gemeente met een laag budget minder uitkeering
voor armenzorg moet ontvangen dan een gemeente
met hoog budget.
De heer Lohman constateert dat de Minister de
wet niet verder zal verdedigen als art. 3 wordt ver
worpen. Hij begrijpt niet waarom, doch hij zal
desniettemin niet van stem veranderen. Van groot
gewicht acht hij het ongeval echter niet. Een volgend
Kabinet zal een betere regeling kunnen ontwerpen
dan deze Reg., die deze regeling niet kan verdedigen.
De minister van financiën herhaalt, dat de Reg.
van een laag budget moet uitgaan, omdat zij geen
budget naar draagkracht voor de gemeenten kan ont
werpen. Het budget is het eenige tastbare wat wij
hebben. Overigens houdt hij vol dat een betere rege
ling onmogelijk iB.
Art. 3 is hierop aangenomen met 02 tegen 21
stemmen. Tegen de heeren Lohnmn, Kolkman, Van
Borselen, Van Stirum, Quarles, Maekay, Michiels, Van
Betckel, Van Vlijmen, De Ram, Borret, Macaré, Harte,
De Bieberstein, Dobbelman. Van de Kun, Borgesius,
Van Bylandt (Apeldoorn), Rink en Van den Bcrch
van Heemstede.
Art. 3bis, door de Comm. van Rapp. bij amendt.
voorgesteld, is eveneens aangenomen met 68 tegen
15 stemmen.
Artt. 4 en 5 worden goedgekeurd.
Art. 6 bepaalt, dat de uitkeering volgens art. 1
niet daalt beneden het fixum van 1885.
Hierop neemt de Minister over het amend, der
Comm. van Rapp. om de nitkeering niet te doen
stijgen boven het fixum van 1885 in gemeenten
ten waar op 1 Januari 1897 noch plaaatselijkc
directe belastingen, noch opcenten op personeel, noch
belasting in natnra worden geheven. Art. 6 wordt
aldus goedgekeurd.
Bij art. 7 wordt discussie gevoerd door de leren
Van Dedem, Van Karnebeek en deu Ministei over
de berekening van het bevolkingscijfer.
Dc Minister verzekert dat de registers aan con-
tróle zullen worden onderworpen, zoodat opzettelijke
opdrijving van het bevolkingscijfer niet te duchten is.
Art. 7 cn 8 worden goedgekeurd.
Art. 9 bepaalt een extra-uitkeering vau Vv (ten
hoogste f 600) der jaarwedden van burgemeesters en
secretarissen.
De heer Van Borselen meent dan dit artikel kan
vervallen na de beslissing Vrijdag genomen.
De heer Bastert ziet daarvoor geen reden.
De heer Borgesius ontkent ook dat de aanneming
van zijn amendt. op art. 2 dc intrekking van art.
9 ten gevolge zou moeten hebben.
De heer Heemskerk begrijpt niet, dat de minister
van financiën art. 9 handhaaft, terwijl Vrijdag de
minister van binnenlandsehe zaken intrekking er
van noodig achtte, als het aracndt.-Borgesius op art.
2 werd aangenomen.
De heer Van Karnebeek acht verhooging der trak
tementen van burgemeesters en secretarissen in vele
gemeenten nuttig, maar meent, dat dit niet thans
moet geschieden.
De minister van financiën verheugt zich er over,
dat door aanneming van het tweede gedeelte van
het amend.-Borgesius jl. -Vrijdag dit artikel niet
behoeft to worden ingetrokken. Hij verdedigt art. 9
nader alt een gewenseht middel tot betere bezoldiging
der burgemeesters en secretarissen.
Na verdere replieken verzekert de minister uit
deferentie voor de Kamer art. 9 niet te willen te
rugnemen.
Vrt, 9 wordt aangenomen met 72 tegen 12 stemmen.
Art. 10 gocggckcurd.
Art. 11 (.wijzigingen in de gemeentewet) komt aan
dc orde.
Dc Voorzitter stelt voor dat artikel paragraafsge-
wijzc tc behandelen. Daartoe wordt besloten.
"Heden voortzetting.
Bg Kon. Besluit is da heer Edouatd Jean Pieue
Efias, te 's-CJravenhage, met al zijne wettige zoo man
nelijke als vrouwelijke afstammelingen in den Neder-
landschen adel verheven, met de praedicaten van jonk
heer en jonkvrouw.
Bij Kon. Besluit is benoemd tot officier in de orde
van Oranje-Nassau (met de zwaarden), de kolonel W.
Hingman, commandant van het 3e regt inf.
Bij Kon. Besiuit is met ingang van 1 Jurii 1897,
de heer II "VV. L. Leur, op zijn verzoek, eervol ont
slagen uit zijne betrekking van inspecteur der tele
graphic te Breda en benoemd tot directeur van liet
telegraafkantoor te Utrecht.
Bij Kon. Besluit is de Oost-Indische ambtenaar met
verlof J. A. Kerkhoven, laatstelijk ingenieur der 2e
klasse bij den aanleg van staatsspoorwegen op Java,
op zijn verzoek, wegens physieke ongeschiktheid eervol
uit 's lands dienst ontslagen met toekenning van pen
sioen.
Bij Kon. Besluit is de Oost-Indische ambtenaar met
veilof L. Franken, laatstelijk onderwijzer der 1e klasse
bij het openbaar lager onderwijs in Ned.-lndie, op
zijn veizoek, met ingang van 1 April 1897, eervol uit
's lands dienst ontslagen, met toekenning van pensioen.
Bij Kor.. Besluiten zijn de met verlof hier te lande
aanwezige officier van gezondheid 1ste klasse van liet
leger in Nederl. Indie J, van der Wal, en de met
v rlof in Europa aanwezige officier van gezondheid
1ste klasse van het leger in Nedeil. Indië Cr. IV. A.
Beyfuss ter zake van lichaamsgebreken met ingang
op 1 Juin 1897, eervol uit den militaiien dienst ont
slagen, met toekenning \an pensioen.
De met vergunning van Burgemeester en
Wethouders gehouden collecte in deze ge
meente voor de vereeniging sliet Vaderland
getrouw" heeft opgebracht f64.13.
I Gisterenavond had in de St. Joris Doele, ter
gelegenheid van de sluiting van de kader
oefeningen der schutterij, die eiken winter ge
houden worden, eene huishoudelijke schietwed
strijd met flobertgeweer plaats, welke werd
opgeluisterd door de muziek der schutterij. In
dezen wedstrijd, uit drie schoten bestaande
behaalden respectievelijk serg. Regenbogen,
serg. maj. J. Bijlo en serg. H. Pieters den
eersten, tweeden en derden, prijs met 48, 18
en 17 punten.
Op dezen afrond werden ook de prijzen uit
gereikt, die behaald waren in den doorloopenden
wedstrijd, welke dezen winter gedurende de
wekelijksehe Kaderoefeningen gehouden is.
Een zevental prijzen waren hiervoor uitge
loofd, die behaald werden door: adj. orid. J.
Krabbendam 4ste prijs met 264 p.; adj.-ond.
A. v. d. Most 2de pr. met 263 p.; korp. A.
de Bruijn 3de pr. met 238 p adj.-ond. B. v.
d. Zee 4de pr. met 235 p.; seig.-maj. A. Weber
5de pr. met 226 p.; korp. M. A. van Leeuwen
6de pr. met 220 p.; koip. A. v. d. Most 7de
pr. met 218 punten.
De eerste prijs bestond uit een zilveren hor
loge, terwijl ook voor de andere prijzen aardige
herinneringen waren uitgeloofd.
In een niet druk bezochte vergadering van
de afd. Schiedam van den Bond van Ned.
Onderwijzers, in het «Volkshuis" alhier gehou
den, werden mededeelingen gedaan lo. vau den
heer P. L. Tak, dat hij de uitnoodiging tot
het houden eener lezing voor|deafd. aanneemt,
2o. van een schrijven van de heeren Van Hels-
dingen te Rotterdam en Rergmeijer te Dord
recht, met het oog op eene alhier op te richten
Bestuurdersbond.
Verder deelde de voorzitter mede, dat van
het voor eenigen tjjd ingezonden adres tot be
tere regeling der jaarwedden der onderwijzers
niets meer kon gezegd worden dan in een
vorige vergadering. Besloten werd tot het hou
den °eener spoedeischende vergadering, wanneer
er iets van de ophanden zijnde regeling bekend
is. De financiëele toestand der afd. is niet
rooskleurig, en daar we voor grootere afdrage
aan het H. B. staan, die noodig zijn voor da
verkiezingen, werd besloten voorloopig voor één
jaar een verplichte minimum bijdrage te heffen
en daarvan door een circulaire aan de leden
der afd. kennis te geven.
Bij de behandeling van de zaak den Hartog
werd besloten alle amendementen ter zijde te
stellen en alleen te stemmen over het voorstel
van het hoofdbestuur. De stembiljetten zullen
zoo spoedig mogelijk rondgezonden worden.
Bij de rondvraag werd het plan geopperd,
of we ook, evenals in Rotterdam, eet» cursus
voor vreemde talen konden oprichten. Dit voor
stel vond ondersteuning, zoodat het bestuur zal
trachten, zoo spoedig mogelgk aan den wensch
der vergadering te voldoen.
Niets meer aan de orde zijnde, werd de ver
gadering gesloten.
Het vee van den veehouder D. Hoogenboezem,
aan de Damlaan, is hersteld verklaard van
mond- en klauwzeer. Ontsmetting zal plaats
hebben.
Op drie plaatsen in de gemeente is de ziekte
nog heerschende.
