51"e jaargang.
Vrijdag
1897.
N°. 9297.
Ticeede Blad.
m
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen.
UITGEVER: H.~J. C. ROELANTS.
BUITENLAND.
Staten-Oeneraal.
Uit de Staatscourant.
Knust otl Letteren.
Abonsembnispeijs voor Schiedam, per kwartaal f 0.90
omliggende plaatsen, p. kwart. - 1.05
franco per post, p. kwartaal. - 1.80
Afzonderlijke nommers.
0.02
BCfREAtT r BOTEBSTBA.IT r», 'Fclcplioon Ufo. 123.
ADVEBTUNTrEfniJs: van 1—5 gewone regels met inbe-
grip van cene Courantf 0.52
Iedere gewone regel meer0.10
Bij abonnement wordt korting verleend.
Algemeen overzicht.
Schiedam, 15 April '97.
De groote bladen van het buitenland hebben
een zeer verschillend inzicht in den toestand
aan de Thessalische grens.
Terwijl liet ontbreken van berichten over
nieuwe overwinningen, door de Grieken behaald,
bij sommigen de hoop heeft gevoed, dat alles
nog we! vreedzaam zal afloopen, schudden
anderen bezorgd liet hoofd.
In Philhelleensche kringen te Parijs hoort men
spreken van een aanstaand compromis tusschen
Griekenland en Tuikije; de betrekkingen tus
schen beide staten moeten weer zeer vriend
schappelijk zijn.
Maar anderzijds verzekeren zij, die geen
politiek belang beoogen, daarentegen met den
toestand aan de Thessalische grens goed bekend
zijn, dat een oorlog bijna onvermijdelijk is.
Volgens hen zou liet vooral hieiom te doen
zijn Turkije zóo te tarten, dat het den eersten
slag geeft,
Een zplfde meening is de Nowoje Wremja
toegedaan, en het blad spreekt de hoop uit,
dot Edhem-pacha zich niet tot een aanval zal
laten meeslepen.
De Nowosii raadt Turkije aan, zijn tegen
woordige politiek te handhaven.
Ook de correspondent der Times te Athene
verwacht een oorlog, en wel een oorlog, uitge
lokt door grensincidenten.
Immers, tegenover de nota der mogendheden
kan Griekenland niet met een oorlogsverkla
ring voor den dag komen. Dat zou een groote
domheid zjjn.
Maar aan den anderen kart wordt de toe
stand voor Griekenland met den dag onhoud-
baaider. De schatkist is bijna uitgeput; het
goud bestemd voor het betalen van de Juli-
coupon is misschien zelfs reeds gebruikt.
De buitenlandsche financiers hebben geen
zin hun steun te verleenendaarentegen kan
de ïegeering een binnenlandsche leening ge
makkelijk geplaatst krijgen, mits zij gebruik
maakt van de bestaande oorlogszuchtige geest-
drilt. Daarvoor is echter noodig, dat spoedig
een oorlog uitbreekt.
In de Grieksche Kamer heeft inlusschen
Delyannis nogmaals gewezen op het recht der
Kretenzers om hun eigen lot te regelen.
Hij verklaarde verder, dat ondanks het ge
beurde Griekenland nog de hoop koestert, dat
de mogendheden een vreedzame oplossing zul
len toestaan.
De tegenwoordige toestand aan de grenzen
was niet door Griekenland in het leven geroe
pen, maar door de politiek van een staat, die
door een snelle bewapening Griekenland heeft
genoodzaakt een leger te vormen, dat in staat
is aan alle gebeurlijkheden het hoofd te bieden
en de eer en de belangen van het land te
verdedigen.
De regeering hoopt, zoo eindigde hij, de ge
breken, door een snelle concentratie der troepen
ontstaan, spoedig uit den weg te ruimen, zoodat
het leger in staat zal wezen zijn plicht te doen.
Uit Trikala is middelerwijl bericht, dat de
vrijseharen op Grieksch gebied zijn terugge
trokken, met uitzondering van enkele, die
samen nog wel van belang zijn.
De teruggekeerde benden bevinden zich thans
te Koutrouffiani.
Thans heet aan de grenzen alles rustig te
zijn.
Vrij zeker is het evenwel, dat aan den inval
ook Grieksche bataillons hebben deelgenomen.
Of dit vóór of na het vuren der Turksche troe
pen is geschied, is onbekend.
Bij koninklijk besluit is de vorming vaneen
nieuw regiment infanterie en een nieuw regi
ment genie bevolen. De prinsessen Sophie en
Marie zouden gisteren naar Volo vertrekken
om het bestuur der ambulances te aanvaarden.
De Sultan heeft van zijn kant de vorming
van een Albaneesch vrijwilligerscorps bevolen
ter sterkte van 10000 man.
Grumbkow-pacha heeft bevel gekregen naar
de grenzen af te reizen om de artillerie te in-
specteeren.
Het eerste Tuiksehe eskader is naar de
Besika-baai vertrokken.
Aan de Montenegrijnsche grens is het zeer
onrustig. De Muzelmannen en Albaneezen
hebben, naar uit Cettinje wordt gemeld, den
Kaimakam van Derat (misschien Eerane?) ver
dreven. De Christenen beginnen weg te tiekken.
De Daily News karakteriseert niet onaardig
de toestand van het oogenblik aldus:
De Grieksche regeering: Nog altijd voor
zichtig.
De onverantwoordelijke Grieken: Nog altijd
aan liet sinvallen".
De Turksche regeering Nog allijd defensief
en op haar hoede.
De onveranlwooidelijke Turken: Ongeduldig
wordende.
De mogendheden Doen nog steeds niets.
Inderdaad, het laatste is maar al te waar.
Wel loopen er weer geruchten, omtrent een
regeling, gegrond op het recht der Kretenzer
volksvei tegenwoordiging om een gouverneur te
kiezen en een gelijktijdige verwijdering der
Grieksche en Turksche troepen van Kieta;
maar met zekerheid bekend is er niets over
de plannen der mogendheden.
Van Kreta hoort men eveneens weinig.
Nog steeds is bij Akrotiri de toestand zeer ge
spannen. Nu weer hebben de Turken gescho
ten op hun tegenpartijde internationale vloot
kwam echter tusschenbeide.
Ook hadden de Turken geklaagd, dat de
Christenen nieuwe versteikingen opwerpen. Een
onderzoek van eenige officieren heeft evenwel
uitgemaakt, dat liet slechts werken waren,
bestemd om hen te dekken tegen een vijandelijk
vuur.
Sir William Harcourt lieefl een redevoering
gehouden in de Club der Tachtigen. Na eerst
gewezen te hebben op de eigenaardige tactiek
der tegenwooidige regeering, om telkens de
debatten te sluiten, gaf hij een uiteenzetting
van zijn opinie over de in het Oosten te volgen
politiek.
Zijn resolutie was door lord Balfour nevel
achtig geuoemdzij was dit evenwel geens
zins geweest. De bedoeling er van was dui
delijk, n.l. dat geen Engelsche troepen tegen
Kreta of Griekenland mochten gebruikt worden.
Juist de regeering wilde iets nevelachtigs,
een votum van vertrouwen, dat haar dan het
recht zou geven te doen wat zij wilde.
Hij wilde dat Engeland bevriend was met
alle staten, maar liet kon niet zijn een werk
tuig van het Europeesch concert.
Indien Europa ecnig gezond verstand had
bezeten, dan was het Kieta-vraagstuk reeds
lang opgelost geweest door inlijving bij Grie
kenland.
Het blijkt inderdaad, dat de grootlieitog van
Meckiemburg niet bezweken is aan de kwaal,
waaraan hij reeds lang ieed.
De Meckiemburgsche regeering zegt in de
officieele mededeeling van het ovei lijden, dat
de groothertog, wiens einde reeds naderde,
waarschijnlijk in benauwdheid naar frissche
lucht verlangende, in den tuin is gegaan en
over een balustrade dicht bij het huis naar
beneden is gevallen op den straatweg.
Aan de gevolgen van dien val, beleediging
van de ruggestreng en daarop gevolgde liait-
vei lamming, is de groothertog toen gestorven.
Aan zelfmoord moet evenwel niet gedacht
worden.
Wat Engeland in Zuid-Afrika in het schild
voeit, is niet recht duidelijk, maar de berichten,
die tot ons komen, geven reden de aandacht
gevestigd te houden op hetgeen daar gebeurt.
De geheimzinnige sciseepsverplaatsingen hou
den nog aan.
Nu weer is de kruiser Fhoehe met verze
gelde orders van Kaapstad vertrokken, terwijl
de kruizer St. George met den admiraal Ram-
son aan boord tot vertrek gereed is. De kruiser
Fox zou nog den post uit Engeland afwachten.
Tegenover die eenigermate zorgwekkende
berichten staat de mededeeling van de Man
chester Guardian, dat sir Alfred Milner, de
nieuwe Hooge Commissaris, zijn vertrek met
14 dagen heeft bespoedigd en reeds Zaterdag
a.s. zal vei trekken.
Dit zou geschieden om tydig maatregelen te
kunnen nemen tegen kuiperijen van Cecil
Rhodes.
Gemengde 9Icdedecllngen.
Keizer Wilhelm gaat na Paschen de voor
jaarsparade der Oostenrijksche troepen bewonen.
De Keizer van Oostenrijk heeft ditmaal de
benoeming van dr. Lueger tot eersten burge
meester van Weenen bekrachtigd.
De Italiaansclie Senaat heeft na eenige dis
cussie over de Ooster.sche politiek der regeering
de orde van den dag aangenomen, waarbij
met voldoening acte wordt genomen van de
verklaringen der regeering.
De rechtbank te Bologna moet rechtsingang
hebben verleend tegen den ex-premier Crispi en
zal een aam raag tot vervolging bij de Kamer
indienen.
Arlons secretaris, Bastelica, is gevonden en
reeds door den rechter van instructie geboord.
Ook eenige afgevaardigden werden gehoord.
Tegen Naquet is een bevel tot inhechtenis
neming uitgevaardigd. Hij zit nog altijd in
Londen.
Saint-Martin bevindt zich nog steeds in
hechtenis.
Volgens berichten uit Tananarivo (Madagas
car) heeft generaal Gallieni een overeenkomst
gesloten met de Engelsche protestantsche
missies, waardoor hij verdere twisten hoopt
te voorkomen.
De Spaansche regeering is tan plan een
binnenlandsche leening van 100 millioen te
sluiten voor de Philippijnen. Als onderpand
zullen waarschijnlijk de invoerrechten op de
Philippijnen dienen.
Uit Havana wordt gemeld, dat een sterke
bende "onder Quantin Bandera de militaire
trocha te Jucara heeft overschreden, maar
tot tweemaal toe door de Spanjaarden werd
verslagen. De insurgenlen zouden 23 dooden,
de Spanjaarden slechts ;15 gewonden hebben
gehad.
Alle soldaten op Cuba, die niet tegen het
klimaat kunnen, zullen vóór het regenseizoen
naar Spanje teruggezonden worden.
Mc. Kinley heeft, overeenkomstig zijn belofte,
den senator Walcott, den generaal Peyre en
Stevenson benoemd, om zich naar Europa te
begeven ten einde een internationale conferentie
over het bimetallisme tot stand te brengen.
EERSTE KAMER.
Kamers van Arbeid.
Dc gevoelens over het wetsontwerp tot oprichting
van Kamers_ van'Arbeid waren in de afdeelingen
der Eerste Kamer verdeeld.
Vele leden begroetten met ingenomenheid de in
diening er van. Andere leden, dit voorstel eveneens
een stap op den goeden weg achtend, waren echter
van meening, dat men van de werking dier wet geen
hoog gespannen verwachting mocht koestoren.
Het oordeel van andere leden luidde weer minder
gunstig. Sommigen meenden dat ook zonder dat er
Kamers van Arbeid en Verzoeningsraden bestaan
werkstakingen bij ons in den regel spoedig beëindigd
worden en zich uit eigen beweging veelal commissien
van verzoening opwerpen. Andeten betwijfelden of
de instelling van arbeidskamers wel zoude bijdragen
tot vereffening van ernstige geschillen.
Zij vreesden, dat de wet weinig uitwerking zoude
hebben, omdat onze arbeidende klasse nog niet ge
noeg ontwikkeld was, om met kennis van zaken,
kalmte en onpartijdigheid de in de wet bedoelde
geschillen te beoordeelen. Eenig gnnstig resultaat
was dus volgens deze leden van de oprichting van
do K. v. A,, althans voor zoover zij als verzoenings
raden zouden optreden, niet te wachten. Zelfs meen
den sommigen, dat de kiem tot strijd reeds in het
ontwerp gelegd was, nu de Kamers zouden bestaan
u>t patroons, gekozen door de patroons en uit werk
lieden, gekozen door de werklieden.
Tegen een en ander werd echter van verschillende
zijden krachtig opgekomen en betoogd, dat door de
oprichting van K. v, A. de aanraking tusschen
patroons en werklieden vermeerderd en de onder
linge verhouding verbeterd zou worden.
Een aantal leden, die hunne ingenomenheid met
de wetsvoordracht betuigden, meenden, dat men bij
de beoordeeling van hare gevolgen de K. v. A. niet
uitsluitend in haren werkkring van verzoening be
hoorde te beschouwen.
De plaats, die aan dc vrouw in dit ontwerp wordt
ingeruimd, maakte in verschillende afdeelingen een
onderwerp van bespreking uit.
Er waren leden, die zich niet konden vereenigen
met de toekenning van het kiesrecht aan de vtouw,
omdat zij van gevoelen waren, dat de rol der vrouw
eene andere is dan haar hier wordt toegewezen en
het niet in hare bestemming licht zich op het publiek
terrein te bewegen en op den voorgrond te stellen.
Door anderen werd het wetsvoorstel in dit opzicht
verdedigd. Door enkelen werd, vooral ter wille van
het beginsel, de toekenning van het kiesrecht aan
de vrouw toegejuicht. Zij wenschten dit overal in
ons Staatsrecht te zien toegepast.
Sommige leden achtten het tijdstip voor de indie
ning van dit wetsontwerp minder goed gekozen.
Omtrent de wjjze van verkiezing werden verschil
lende denkbeelden geuit. Eiucelcn gevoelden sympathie
voor getrapte verkiezingen.
Velen betreurden het dat do tappers niet van het
lidmaatschap waren uitgesloten, ook wegens den
uadeeligen invloed, dien zij op dc werklieden kunnen
oefenen.
De bevoegdheid aan het bestuur der Kamer ver
leend om eeu geschil van eenvoudigen aard in der
minne te mogen beëindigen, werd algemeen toege
juicht.
Eenige leden betuigden hunne ingenomenheid met
dc bepaling dat vergoeding van reiskosten eu toe
kenning van schadeloosstelling zal plaats vinden.
Het voorschrift echter, dat gceue schadeloosstelling
gegeven wordt voor het bijwonen van vergaderingen
op Zondag of christclijkcn feestdag, achten enkelen
minder billijk voor bedrijven, wcike grootcndeels
door Israëlieten worden uitgeoefend, zooals bijv. het
diamantwerkersvak.
Bij Kon. besluit is benoemd
tot commies der posterijen 4de klasse mejuffrouw
J. 51. ten Holten;
tot commies der posterijen en telegraplne 4de klasse
J. S. Kmphorst;
tot commies der posterijen 3de klasse T. Bloosal
len thans suinumerair der poslerijen.
Bevorderd
tot commies der der posterijen 2de klasse II B.
Groswmckel en J. Winters, beiden thans commies der
posterijen 3de klasse;
tot commies der postenjen 3e klasse II. Kanning
en J. C. A. Boxman, beiden thans commies der poste
rijen 4de klasse
Bij Kon. besluit is aan mejuffrouw 1. II S. van
Broekhuyzen, op haar verzoek, eervol ontslag verleend
uit hare betrekking van commies der posterijen 4e
klasse.
Gisteravond luidde het bulletin over prof. Loman:
-Toestand onveranderd".
Van het Nedcrlandsche Dagblad, orgaan tot ver
spreiding van do Christelijk-historische beginselen,
verschijnt Maandag 3 Mei het eerste nummer.
Van dc radicale zijde worden opnieuw pogingen
gedaan tot oprichting van een weekblad.
Yoorloopig zou het zijn een blad van klein formaat
de abonnementsprijs daar aan geevenredigd, niet hoog.
Een groep van modewerkers is reeds gevonden,
üit dezen zal een vast comité van reuactie worden
samengesteld.
De naam zal waarschijnlijk zijD Radicale Hervor
ming, democratisch weekblad. {N. R. Ct.)
Het Hebreeuwsch wordt dikwijls voor een geheel
doode taal gehouden. Ten onrechte: Er wordt tegen
woordig vooral in Polen weer heel wat in het He
breeuwsch uitgegeven, o. a. worden er nog al eens
Eransche werken in het Hebreeuwsch vertaald. Zoo
zal nu een vertaling van de geschiedenis der Eransche
revolutie van H. Carnot te Warschau verschijnen.
Bijbeldniklcen.
Reeds vier eeuwen geleden werd aan de hoogc-
school te Oxford het recht verleend tot het drukken
van den bijbel in 't Engelsen. De oudste dezer uit
gaven dateert van 1478. De volgende bijzonderheden
vinden wij omtrent die drukkerij in het N. v. d. B.
In de tegenwoordige Oxfordnniversiteits drukkerij,
een kolossaal gebouw omgeven door 'n park, zijn
twee afdeelingen, de „learned press" en de „bible-
press", en eene lettergieterij, waar de karakters van
alle talen der wereld in voorraad liggen. Zoo is 't o. a.
mogelijk geweest, in do wetenschappelijke afdceling
ter perse te leggen eene brochure in 't Peehito-Syrisch,
met welker samenstelling, uit meer dan 1000 teekens,
waarvan soms 6 tot 10 voor 't vormen van één ideo
gram, zich een dertigtal personen hebben bezigge
houden. Do Oxford-press gebruikt uitsluitend zelf
gemaakte drukinkt cn papier.
Het bekende „India-paper", waarop do Oxford-
bijbels gedrukt worden, om aan do boeken zoo min
mogelijk volumen te geven, is een fabricaat, dat de
directeuren zorgvuldig geheim honden, en ook zij
slechts kennen; want de arbeid in de Wolvercote-
molens is zóó verdeeld, dat niet één der werklieden
meer van de bereiding wete, dan wat hij verricht.
Een oud-leerling van de hoogeschool kwam in 1842
uit Vóór-Itidië te Oxford terug en toonde aan de
directie der drukkerij een Oostersche papiersoort, dat
te gelijk dun en stevig was.
In hetzelfde jaar werd hiermêe de proef genomen
voor den bijbel-druk. Zij slaagde in die mate, dat
terstond tot het onderzoek naar de grondstoffen werd
overgegaan. Doch eerst na 30 jaren gelukte het den
heer Prowde, met de samenstelling aan alle eisehen
te voldoen. Sedert 1874 wordt de Engelsche bijbel
op „Oxford iudia paper" gedrukt". Zoodra eene
nieuwe uitgaaf gereed is, beloven do drukkers een
guinea voor elke zetfout, die men ontdekt.
Het is eens gebeurd, dat, in een oplaag van 50,000
exx, ongemerkt twee letters uit een zin waren weg
gevallen, waardoor, in plaats van „Christ teaching
in the temple", gelezen werd „Christ aching in the
temple". Om dit „lijden" te verhelpen, besloot de
uitgever de ettelijke duizend exx, welke reeds ouder
do boekhandelaars verspreid waren, terug te vragen
en met een handstempel en letters t en e vóór de a
af to drukken. Groote teleurstelling bij de menschen,
