UIT DE PERS.
Staten-Generaal.
Uit de Staatscourant.
Kerk en School.
SPORT.
Gemengd Kieuws.
niet het rechte middel om den vrede te ver
zekeren. Indien er oorlog kwam, dan was dat
de schuld van Transvaal.
De rijksregeering had besloten de Londensche
conventie en Engelands positie als «paramount"
mogendheid te handhaven.
Geen twaalf maanden zou, zonder bescher
ming van Engeland, de onafhankelijkheid van
Transvaal kunnen bestaan.
Het mag zeker betwijfeld worden of deze
woorden van den minister wel de rechte weg
zijn tot behoud van den vrede.
De afgevaardigden Sauer en Schreiner pro
testeerden dan ook onmiddellijk tegen de houding
van sir John.
Wat de vlootdemonstratie in de Delegoa-
baai betrett, verneemt de Times uit Lissabon,
dat men daar er zeer tevreden over is en het
een hoogstgepaste demonstratie noemt tegen
een veronderstelde verrassing van den kant
van Transvaal of Duitschland.
De Novidades erkende, dat Engeland geen
kwaads tegen Portugal in den zin heeft.
Ook de Portugeesche minister van buiten-
landsche zaken had dit officieel gehoord, ver
klaarde hij in een gesprek met den correspondent
der Times.
Maar hij voegde er bij, dat het Portugeesche
volk niet erg gelooft aan de vredelievende be
weringen van Engeland. De minister wenschte
wel, dat de voortdurende berichten betreflende
een verkoop van de Delagoa-baai ophielden.
Tot Afscheid,
In de liberale Nederlander van heden spreekt
de redacteur, de heer J. Hoogendijic het vol
gende woord van afscheid
Wanneer het juist is, dat de herinnering aan
moeilijke tijden meer nog dan die aan voorspoedige
ons doen hechten aan personen ca zaken daarmede
verbonden, dan zullen degenen, die met de geschie
denis van De Nederlander meer van nabij bekend
zijn, kunnen begrijpen, dat ik zeer gehecht was aan
mijn blad en het dus consideraties van afdoenden
aard moeten geweest zijn die mij hebben doen be
sluiten de redactie van dit blad neder te leggen,
wat nu in overleg met commissarissen der naam-
looze vennootschap in wier handen, zooals bekend,
den 1 Kei 1896 Do Nederlander is overgegaan
met 1 Mei a.s. zal geschieden.
Van die consideraties kan voor het publiek slechts
deze van belang zijn. liet is commissarissen en mij
duidelijk geworden, dat De Nederlander onder mijne
leiding niet kon zijn, wat wij ons bij oprichting der
Vennootschap ten doel hadden gesteld „een min of
meer officieus orgaan van de vooruitstrevend liberale
partij"; daarvoor bleken mijne opvattingen omtrent
do wijze, waarop deze partij haar taak diende te
vervullen te zeer af te wijken van do inzichten der
genen, die vermoed mogen worden de leiders to zijn
en het mecrendeel der partijgenooten achter zich te
hebben.
Commissarissen hebben nu de redactie opgedragen
aan mr, P. Brooshooft, die met invloedrijken steun,
do taak zal trachten te vervullen, welke ik niet kon
volbrengen en waaraan het mij, om bovengenoemde
reden ook niet mogelijk zou zijn geweest langer te
arbeiden.
Mr. Brooshooft heeft bovendien voor journalist
van beroep tc zijn, wat ongetwijfeld ook aan het
niet-politiék gedeelte van het blad ten goede zal
komen.
Thans aan het einde van mijn taak gekomen, nog
in allerlei beschouwingen tc treden over verleden
cn toekomst, schijnt mij van geen publiek nut.
Alleen zij het mij gegund, naast de gulle erken
tenis, dat mijne krachten in menig opzicht te kort
schoten, met voldoening te constateeien, dat onder
mijne redactie De Nederlander steeds is geweest
een eerlijk blad, waarin nimmer om wien of om wat
ook, iets anders is geschreven dan hetgeen de redactie
te goeder trouw meende goed, eerlijken waar tc zijn.
Mogen degenen, die mij tijdelijk of bij voortduring
hebben gesteund cn wien ik daarvoor mijn oprechten
dank betuig, bij een terugblik op mijn arbeid, naast
veel wat zij anders hadden gewcnscht, zich ook dit
willen herinneren.
's-Gravenhage, 23 April '97.
J. HOOGENDIJK Jr.
Hoogere Politiek.
De Standaard schrijft:
Op de middeneeuwen moge onze negentiende eeuw
trotsch en fier neerzien, toch geeft de menschelijkc
't geleden verlies, en gewenden ons aan 't voedsel
dier streek, dat uit zeehonden-vleeseh en spek be
staat, en in werkelijkheid meer voedende kracht
bezit dan alle andere.
Onze mannnen bouwden van 't overschot onzer
materialen zoo goed en kwaad als 't ging eer, huis
en nog wel heel netjes verdeeld in twee kameis,
een voor onze drie professoren en mij en de andere
voor hen zeiven; een klein gedeelte werd afgescho
ten voor metereologische, astronomische en andere
wetenschappelijke waarnemingen, terwijl daaraan
bovendien nog werd toegevoegd een soort stal, ter
beschutting der dieren, die ons van de kudde nog
restten. En toen begon de eentonige reeks van
donkere dagen en nachten alle op elkaar gelijkend
alleen als eenige variatie afgewisseld door donkere,
aschgrauwe schaduwen.
De toestand, waarin wij ons op dat tijdstip
bevonden, was bijna om wanhopig te worden. Wij
hadden 't in ons belang geacht tweo van onze drie
schepen in September naar huis te zenden, doch
de ijsschotsen, die zoo ontijdig en onvoorzien ont
staan waren, hadden onze plannen gedwarsboomd,
en nn werden wij en het hoopje bemanning, dat
ons was bijgebleven, met geweld genoodzaakt, nog
zuiniger met onze, toch a! zoo mageren voorraad
levensmiddelen, brandstof en licht om te springen.
Lampen gebruikten wij nu alleen maar bij weten
schappelijke waarnemingen, 't overige van den tijd
moesten wij ons tevreden stellen met Gods-licht
conciëntie getuigenis, dat de politiek der kruistochten
hoogcr stond dan de hoogere politiek van het ge
moderniseerd Europa.
Toen bij tienduizenden de Christenen in Klein-
Azié werden gemoord en geschonden, dorst geen der
groote mogendheden een schot lossen ter hunner
hulpe, en had de Sultan geen troepen beschikbaar
om den gruwel te stuiten.
Thans daarentegen, nu Creta den vertwijfelings
kamp op leven cn dood waagde, zonden vijf Groote
Mogendheden tegelijk drijvende pantsorforten en
scherp gewapende bataljons naar dit mishandelde
eiland, om op de Christenen te vuren en de Turken
onder hun scbuts en hoede te nemen.
En als Griekenland, overmoedig misschien, een
afleiding op de noordergrens zoekt, stampt de Sultan
een keurig gewapend leger als uit den grond, komen
Christenofficieren den Turk tegen den Griek bijstaan,
en haasten do Christenstaten van Bulgarije en Servie,
gesteund door de vastelandsmogendheden, zich, om
don Sultan van hun neutraliteit te verzekeren.
Ja, nn de oorlogstoestanduitbrak, wordt aan Grie
kenland zelfs zijn oorlogsrecht onthouden, en weige
ren de groote mogendheden de blokkade van Creta,
tegen alle recht en reden in, op te heffen.
Als Christenen schamen wc ons over deze begin-
selleoze. aan alle hoogcr ideaal gespeende politiek
van het Christelijk Europa.
En dat te moer, nu het doorzichtig, ja, tastbaar
voor ccn ieder is, dat hier tweecrlci onderlinge be
nijding tet verkrachting van de politieke consciëntie
leidt, de machtsnijd tusschen Rusland en Engeland
ecnerzijds, en anderzijds de rasseimijd tusschen Slaaf
en Griek.
EERSTE KAMER.
Splitsing der gemeenten.
In zijn antwoord aan dc Eerste Kamer erkent de
minister Van Houten, dat volkomen evenredige ver
tegenwoordiging der minderheden door middel van
dc splitsing der gemeenten in kiesdistricten niet
wordt bereikt.
Doch dat splitsing der minderheid althans uitzicht
geeft door eigen kracht plaatsen in den gemeente
raad te vervullen, hetgeen thans ten eenenmale
onmogelijk is, acht hij evenmin voor tegenspraak
vatbaar,Dat uitzicht wordt haar thans geopend
langs denzelfden weg die bij de verkiezingen voor
de Tweede Kamer en voor de Provinciale Staten van
den aanvang af is gevolgd. Invoering van een pro
portioneel kiesstelsel daarentegen ligt geheel buiten
het kader der jongste kiesreebthervorming.
Voor opzetielijke verhuizing ter wille van deuit-
oefeng van het kiesrecht in een bepaald district
koestert de Minister geene vrees. Slechts zelden
zoude het aantal stemmen, dat op deze wijze voor
verplaatsing vatbaar is, eenig gewicht in de schaal
leggen en daar bij elke verhuizing eenc plaats ledig
komt, zou moeilijk zekerheid te verkrijgen zijn, dat
haar effect niet door eenc andere verhuizing wordt
geneurraliseerd.
Bij Kon. Besluit is aan mr. J. J. Henny, op zijn
verzoek, eervol ontslag verleend als rechter-plaatsver-
vanger in de arr -rechtbank te Zutphen.
Bij Kon. Besluit is aan F. F. A. Borger, op zijn
verzoek, eervol ontslag verleend als burgemeester van
Roden.
Onder presidium van ds. H. Pierson vergaderde
gisteren te Utrocbt de schoolraad van de cbr. scholen.
Uit do inededeelingen van den secretaris-penning
meester, den heer R. Derksen, bleek dat zich in
'tafgeloopen jaar 16 scholen aansloten, zoodat het
aantal op 1 Jan. 1897 niet minder dan 298 bedroeg.
Het hulpfonds voor geweigerde rijksbijdragen aan
chr. scholen is 1 Jan. in werking getreden en kan
over ongeveer f1200 beschikken. Aangesloten zijn
144 scholen, waarvan 24, die niet met den school
raad zijn verbonden. Ontvangen was f 2078.61)4,
uitgegeven f 2027,95 'A, zoodat er een saldo is van
f50.66.
In de middagvergadering werd allereerst aan do
orde gesteld punt 2„Is het ook raadzaam en in
't belang onzer christelijke scholen, dat in samen
werking met de andere bestaande onderwijs-vereeni-
giDgen de schoolraad zich tot de regecring wende,
met het verzoek dat de traktementen der onderwijzers
hij do wet geregeld worden, en dat in verband daar
mede de rijksbijdrage van die scholen worde ver
hoogd?"
Deze vraag (van de Vereen, voor Gereformeerd
schoolonderwijs) lokte een zeer uitvoerige discussie
uit, waarvan het resultaat was dc aanneming eener
motie, waarin de mecning wordt uitgesproken dat
deze zaak (betere regeling van de onderwijzerstrak
tementen) moest worden behandeld in verband met
en de Aurora BorealisMaarhoe dat godde
lijke en onvergelijkelijke Noorderlicht te beschrijven I
Het was eene verzameling van brandende cirkels,
pijlen en reusachtige lichtstralen, alle van evenredige
afmetingen en getooid met de helste en grootste
verscheidenheid van kleuren. In November waren
de nachten, waarin de maan den boventoon voerde,
prachtig. Het spel, dat haar licht met sneeuw en
ijsschotsen dreef, was ontegenzeggelijk een treffend
gezicht. Deze nachten deden ons denken dat wij
in een tooverland verplaatst waren.
Nu 't was op zulk een nacht, of wel op
een dergelijken dag, zoo precies weet ik 't niet
meer, maar in ieder geval was 't tusschen 't einde
van November en 't midden van Maart; 't schemer
licht had ons toen geheel begeven, zoodat wij den
een nauwelijks van den ander konden onderschei
den 'twas in dien tijd, dat wij onverwachts be
speurden, dat 't spel der gekleurde lichtstralen,
die de sneeuwvlakten in een goudachtig, roze
rood waas hulden, gestoord werd door een donkere
zich bewegende vlekDeze werd grooter en
scheen zich te verdeelen, terwijl ze ons meer en
meer naderde. "Wat kon dat beteekenen
Het geleek op een kudde vee, of een troep
levende naenschen, die over de sneeuwwildernissen
draafdeMaar dieren, die waren daar wit,
evenals alle andere dingen. Wat was dit dan 7
Menscbeiiike wezens Wij konden onze oogen niet
gelooven. Jat een groep mensclien naderde onze
het bekende Unierapport waarvan het gevolg was,
dat de behandeling dergestelde vraag uitgesteld
werd tot de volgende jaarvergadering. Omtrent een
voorste! van den schoolraad in zake geschillen tus
schen onderwijzers en schoolbesturen werd besloten,
dat, was een geschil eenmaal bij den schoolraad
aanhangig gemaakt, daarvan aan de aangesloten
vereenigingen (Chr. Nat. Gereformeerd schoolonder
wijs en Chr. Vereen, van Onderwijzers) zou worden
kennis gegeven, opdat deze zich buiten dc zaak
kunnen honden.
Op een vraag van Zaandam, of het mogelijk was,
dat aan de scholen die rijkssubsidie derven, dit gc-
heele verlies uit het hulpfonds worde vergoed, werd
geantwoord, dat dit reeds geschiedde, indien de fi
nanciën het toelieten, en anders percentsgewijze.
Dc schoolraad zal zich onledig honden met het in
't werk stellen van pogingen tot bijeenbrenging van
een som van f2000, noodig geacht voor de samen
stelling van een christelijk schoolboek over Neder-
landsche literatuur in den geest als dat van Leopold
en Rijken.
Een voorstel betreffende de gelijkstelling van
christelijk meer uitgebreid lager en middelbaar
onderwijs met het openbare, kon wegens het late
uur niet nicer worden behandeld.
De feestgaven, ter gelegenheid van het honderd
jarig bestaan van het Ncderlandseh Zendelinggenoot
schap, bedroegen uit. Maart f 28.531,94. Het Maand
blad van April herinnert, dat de feestgaven uitslui
tend moeten dienen om den toestand der gèldmiddelen
te verbeteren, opdat het Genootschap zijn arbeid met
kracht kunne voorzetten.
Het kampioenschap van Zuid-Holland zal den 23en
Mei op de 's-Gravenhnagsche baan verreden worden
over een afstand van 5 kilometer zonder gangmakers.
De burgemeester van Haarlem heeft aan" den
Studenten Roeibond geweigerd toestemming te geven
om op Zondag 30 Mei roeiwedstrijd te houden.
Voor de internationale hondentcntoonstelling van
deNederlandscheKennelClub „Cynophilia," te houden
op 7, 8 en 9 Mei in het Paleis voor Volksvlijt te
Amsterdam, zijn meer dan 1200 nrs. ingeschreven,
waaronder nit het buitenland 400, nl. 200 uitBelgie,
100 uit Duitschland en 100 uit Engeland.
Wij ontvingeu de twee eerste nummers van de
reeds vroeger aangekondigde Geïllustreerde Sport-
revue," een blad tweemaal per maand bij de firma
Nijgh van Ditmar te Rotterdam zullende verschij
nen De twee eerste nummers maken met hun ver
scheidenheid van stof cn hun talrijke illustratiën
een uiterst gnnstigen indruk; zij bevatten o. a. een
levensbeschrijving inet portretten van de hoeren L.
C. en C. C. A. Dudak de Wit, twee figuren op
sportgebied zoo bekend. Verder beschrijvingen van
de hondententoonstelling te Rotterdam, de Wieler-
dito te Amsterdam, over het kampioenschap in het
figuurrijden, een artikel over mej. Alida Klein's
oordeel over het wielrijden, alles met talrijke illus
tratiën.
Het valt niet te betwijfelen of in dezen tijd voorziet
dit periodiek in een gevoelde behoefte.
Waarschuwing.
De hoofdconsul van den A. N. W. B, de heer D.
Toekema te Arnhem publiceert de volgende waar
schuwingen
In do groote nieuwsbladen treft men o. a. dovol-
advertentie aan:
RIJWIEL vertrek Indië.
Door spoediger vertrek naar Indie biedt een 0. Ind.
Ambtenaar zijn onlangs gekocht eerste klasse heeren
en dames rijwiel te koop aan voor een spotprijs van
f 122.50 per stuk, overdracht van nog 11 maanden
garan'ie. De machines kosten nieuw f245 per stuk.
Spoed vraag zicht. Brieven franco Nummer
Bureel van dit blad.
Deze advertentie wordt met eenige variaties ge
publiceerd, nu eens heet het dat door douanen een
benaderd rijwiel (benadering geschiedt niet meer)
dan weer een door eene dame wegens ziekte te koop
aangeboden wordt.
De zoogenaamde ambtenaar zich noemende Averk-,
Haverk-, Daverk of Neuh s telegrafeert met het
rijwiel tc komen, nadat men op zijne advertentie
geschreven heefthij is van middelbare lengte, draagt
ccn vlasbaardje, heeft een uiond zonder tanden, op
geblazen gezicht, sluwe oogen, is burgerlijk gekleed,
zeer bespraakt op rijwielgebied en heeft formulie
ren van bondsgarantie bij zich.
De dame is donker, heeft aangenaam uiterlijk, is
niet groot, welbespraakt en werkt op het medelijden
hater slachtoffers; ook zij verkoopt rijwielen op
advertentie in de dagbladen en geeft als reden van
verkoop op: ziekte of ongelukkige familie omstan
digheden.
«■naWBWMMBMUMIWWI—
woning. Het bleken ongeveer vijftig visschers te
zijn, aangevoerd door Mateliss, een welbekend zee
veteraan uit Noorwegen.
Zij ook waren door de ijsbergen overrompeld
evenals wij.
«Hoe weet ge, dat we hier zijn vroegen we.
sOude Jan, deze zonderlinge oudgediende die bij
ons kwam, wees ons den weg," antwoordden zij,
terwijl zij tegelijkertijd op een eerbiedwaardig uit-
zienden grijsaard met sneeuwwitte lokken wezen.
Wij zeiden hem echter, dat zoo wij eerlijk voor
onze meening uit moesten komen, wij 't van hun
gids vrij wat verstandiger hadden gevonden zoo hij
thuis bij de warme kachel was gebleven, dan in
de Poollanden ter robbenvangst te gaan met jonge
lui, onderwijl onze verbazing te kennen gevende,
hoe hij ons verblijf in 't koninkrijk der witte beren
had weten uit te vinden.
Op dit gezegde begonnen Mateliss en zijn met
gezellen te glimlachen, ons daarbij verzekerend,
dat oude Jan «alles" wist. Zij maakten tevens de
opmerking dat wij nog echie «groenen" moesten
zijn in zake Poolland, want dat wij anders wel
Jan's bestaan zouden kennen, en ons over niets
verwonderen wat met zijn persoon in verband
stond.
«Het is vijfenveertig jaar geleden", vertelde
't hoofd der visschers, «dat ik tpr robbenvangst
ben gegaan in de Poolzeeën, en zoolang 'tmij
heugt, heb ik hem altijd gekend, en, precies zooais
Beider doel is om rijwielen van f 50.— a f 60.
voor f 122.50 aan den man te brengen; ze werken
voor een Amsterdamsche Firma v. K.
In den laatsten tijd is het herhaaldelijk voorge
komen, dat iemand wiens signalement is als volgt
middelmatige lengte, dunne beenen, mager in het
gezicht, blond, stekelige snor, gekleed in bruin wiel-
rijderscostuum, donkere wielrijdersmantel, pet met
een zilveren koordje of zilveren bandje erom, voor
de pet een paar geborduurd zilveren letters, in
spreken en manieren meer van een werkman dan
van een heer, oud naar gissing 38 a 42 jaar, zich
vervoegt bij heeren consuls en andere hondsofficials,
voorgevende, dat zijn rijwiel gebroken en dit reeds
verzonden is, doch dat hij geen geld genoeg bij zich
heeft om per trein huiswaarts te keeren, of wel dat
hij' een kind overreden heeft, tengevolge waarvan
hij schadeloosstelling heeft moeten geven.
Ook in dit laatste geval is de machine-gebroken
cn reeds per trein verzonden.
Deze verhalen worden door hem in geuren en
kleuren medegedeeld en is hij bevuild met modder
om de meest mogelijke waarschijnlijkheid aan zijn
verdichtsel tc geven,
Verder deelt hij mede vele bekende wielrijders te
kennen waarvan hij namen noemt; onder verdichte
namen stelt hij zich zelf voor.
In Overschie, Amsterdam en Den Helder heeft hij
bondsofficials weten tc bewegen hen geld te lecnen,
van terugzending is echter geen sprake.
Men wordt beleefd verzocht mee te willen werken
om dezen oplichter, ingeval hij mocht komen, bezig
te houden, totdat de politie in de gelegenheid is hem
te kunnen arresteeren.
Zie Kampioen No. 16 van 16 April 11. pag. 424.
Tentoonstelling te s-Ilertogenlosch.
De totstandkoming van de historische ten
toonstelling, die aanvankelijk dreigde te zullen
afsluiten op financieele bezwaren, is thans
verzekerd, doordien het uitvoerend comité van
de tentoonstelling van nijverheid zich bereid
heeft veiklaard voor het houden van de histo
rische tentoonstelling de som beschikbaar te
stellen, waarvoor deze naar de tegenwoordige
raming van haar bestuur zal kunnen gehouden
worden. De historische tentoonstelling zal niet
plaats hebben in het voormalig gebouw van
den ingenieur der Exploitatie-Maatschappij,
zooals aanvankelijk het plan was, maar in een
daarvoor op te richten gebouw. Tot onder
voorzitter van het bestuur der historische
tentoonstelling is gekozen de heer jhr. M. A,
Snneck te Hintham.
Couponboekjes.
Met primo Mei aanstaande wordt bij de
Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij
eene nieuwe soort biljetten ingevoerd onder
den naam van coupon-boekjes.
Deze boekjes bevatten twintig plaatskaartjes,
geldig tusschen twee bepaalde plaatsen en in
beide richtingen.
De geldigheidsduur is onbepaald.
De leden van een gezin kunnen gezamenlijk,
of afzonderlijk op het boekje reizen.
De prijs is twintigmaal het, bedrag van den
halven retourprijs tusschen de beide aange
geven plaatsen.
Het is den reizigers met deze plaatskaarten
niet geoorloofd, aan tusschengelegen stations of
halten uit te stijgen.
Voorloopig zullen de boekjes uitgegeven
worden voor reizen tusschen Amsterdam en
Haarlem, Zandvoort, Santpoort—Meerenberg,
Zaandam, Koog—Zaandijk, Wormerveer, Weesp,
NaardenBussum, Hilversum, Baarn en Utrecht.
De invoering van deze plaatskaarten maakt
voor de contiöle het afsluiten der stations nood
zakelijk.
Blijkbaar is de invoering eene proef, die bij
slagen niet op uitbreiding zal laten wachten.
Doodslag door onvoorzichtigheid.
Donderdagmorgen meldde zich aan het polilie-
bureel te Leiden een 18-jarige fabrieksarbeider
aan, die verklaarde schuldig te zijn aan den
dood van zijn kameraad, aangezien hy dezen
in de schoenfabriek «Hollandia" aan den Hee-
renvveg -bij Leiden, onder Zoeterwoude, met
mmmm
hij nu is een oude man met langen witten
baard.
«En van af de dagen, dat ik als kleine jongen
met mijn vader op zee voer, werd mij door mijn
ouwe 't zelfde verhaal gedaan over «Oude Jan"
en hij voegde er bij, dat zijn vader en grootvader
Jan ook van af hunne kinderjaren hadden gekend
en dat geen hunner hem ooit anders gezien bad
dan zoo wit als de sneeuw.
«En zooala onze voorouders hem den bijnaam
gaven van den «witharige alwetende", zoo volgen
wij, robbenvangers, het voorbeeld en noemen hem
eveneens zóo," besloten zijhun verhaal.
«Wilt gij ons doen gelooven, dat hij twee
honderd jaar oud is?" vroegen wij lachend.
Een paar onzer matrozen omringden 't witharige
wonder en overstelpten hem met vragen,
«Grootvader! antwoord ons, hoe oud st'ijt ge?"
«Ik weet 't waarlijk zelf niet, kindertjes. Ik leef
zoolang God 't bepaalt. Wat mijne jaren aangaat
ik heb ze nooit geteld
«En hoe wist ge, grootvader, dat wij op deze
plaats overwinterden?"
«God geleidde mij. Hoe ik er kennis van kreeg,
dat kan ik u niet zeggen. Ik wist dat er gered
moest worden dat alleen wist ikX.
