Schweizer Zijde
Uit de Staatscourant.
STADSNIEUWS.
YLAARDINGEN.
Ingezonden Mcdedeeïingen
Directe verloop aai Particulieren.
Kunst en Wetenschap.
wikkeling",, "en wa&rb'y reeds 30 leden zicii
liebben aangesloten.
De vereeniging heeft ten doelhet stellen
of steunen van candidaten voor de Tweede
Kamer der Staten Generaal, de Provinciale
Staten en den gemeenteraad, welke de belangen
der arbeiders het meest behartigen, hetzij in
woord of daad, onverschillig welke richting zij
voorstaan.
Het bestuur beslaat uit de werkliedenC.
van der Weel, voorzitter, J. Onderdijk, le sec
retaris, A. llertogs, 2e secretaris, J. Wollestein,
penningmeester en A. M. Hofman, commissai is.
Het programma der vereeniging is als volgt
omschreven
1. Grondwetsherziening om te komen tot algemeen
kies- en stemrecht.
2. Pensioneering van oude en invalide werklieden
op kosten van den staat.
3. Wettelijke voorschriften, dio de werkgevers ver
plichten hunne arbeiders te verzekeren tegen ziekte
cn ongelukken.
4. Inwilliging der eischen, door de vakvereenigingen
besteld aan den staat: uitvoering van rijkswerken in
eigen beheer, maximum arbeidstijd en minimum loon
in bestekken van rijkswerken en afschaffing van
nachtarbeid.
5. Strenge keuring der levensmiddelen.
6. Verbetering der arbeiderswoningen en -wijken
door uitbreiding van het onteigeningsreebt en bet
doen bouwen van gezonde arbeiderswoningen op
kosten ven den staat of de gemeente.
7. Maatregelen tot het onverkort handhaven van
het recht van vereeniging en vergadering, met strenge
strafbepalingen tegen hen, die hierop inbreuk maken,
8. Kosteloozc rechtspleging. Schadeloosstelling van
onschuldig veroordeelden on preventief gevangenen.
9. Invoering van leerplicht tot minstons den 14-
jarigen leeftijd.
Openstelling bij gebleken bekwaamheid van alle
inrichtingen van openbaar onderwijs voor niet-ver-
inogenden met gratis leermiddelen en vrije huisves
ting op kosten van den staat.
10. Bezuiniging op de uitgaven voor leger en vloot.
11. Het invoeren van ccne rijks-inkomstenbelasting.
12. Krachtige maatregelen ter bescherming van
verwaarloosde kinderen met do daarvoor noodige
beperking der ouderlijke macht.
13. Verbetering van den rechtstoestand der vrouw.
14. Ingrijpende maatregelen tegen drankmisbruik.
OVERSCHIE, 1 Mei. Gisterenavond hield de
liberale kiesverceniging alhier een openbare ver
gadering.
Na lezing der notulen, die ongewijzigd worden
vastgesteld, stelt de voorzitter aan de orde de ver
kiezing van twee leden van het bestuur wegens
aftreding der heeren Schouwen en Van der Laan.
Na cenig debat over de wenschclijkhoid, dat er
nieuwe personen in het bestuur komen, worden de
aftredondc leden herkozen.
Aan de orde komt thans het stellen van een can-
didaat voor het lidmaatschap der Tweede Kamer.
De heer Kroes vraagt of er, naar gewoonte, reeds
voeling is gehouden met de zustervereenigingen.
De Voorzitter had daarvan eerst mededeeling wil
len doen, nadat de leden zich hadden uitgesproken.
Hij deelt mede, dat van „Schiedam" het verzoek is
gekomen, om mede te werken tot de eandidaturen
der heeren Tak van Poortvliet, Van Gilse cn Mol,
die door „Schiedam" zijn gesteld.
Tc Vlaardingon zijn gesteld de heoren Hoogendijk,
Van Locnen Martinet en Mol. Tevens doet de voor
zitter eenige mededeelingen over de gestelde candi
daten
De heer Kroes acht het betreurenswaardig, dat er
niet eon candidaat in het district Schiedam is, die
geheel op de hoogte is van de belangen van Schie
dam. Hij acht dit hoofdzaak, de politiek bijzaak.
Do heer De Groot, van Schiedam, acht het algemeen
landsbelang hoofdzaakbovendien zij kunnen zich
op de hoogte stellen.
De heer Kroes zou aan een candidaat uit het
district de voorkeur geven en noemt den heer S. A.
Maas.
De Voorzitter zegt dat de heer Maas protectionist is.
De heer De Groot heeft nooit den heer S. A. Maag
naar zijn opinie gevraagdhij staat bekend in Schie
dam als fair trailer. Hij zou het 't best achten, dat
men het hem officieel vraagt. Overigens is do heer
Maas een bekwaam man, op wien ook tal van pos
ten rusten. Hij kan ook niet beslissen of de heer
Maas het wel geheel eens is met de kicsvereeniging.
In „Schiedam" is hij niet candidaat gesteld.
De Voorzitter vraagt of de heer Maas ook niet
door „Schiedam" voor de Provinciale Staten is geko
zen. Is de heer Maas dan van kleur veranderd?
De heer De Greot merkt op, dat voor de Provin
ciale Staten niet zoozeer de politiek geldt.
De heer Snel, van Schiedam, merkt nog op, dat de
heer Maas indertijd candidaat is gesteld voor de
Tweede Kamer omdat het toen om het kiesrecht ging.
Een der leden xnerkt op, dat in Overschie niemand
b v. den heer Mol zou stemmen.
De heer De Groot zou dit bejammeren, waar toch
zooveel arbeidsbelangen aan de orde komen.
De Voorzitter vraagt inlichtingen over den heer
Hoogendijk, die do heer De Groot goeft.
Do Voorzitter zon wel do candidatuur Tak van
Poortvliet willen steunen.
De heer do Groot deelt mede, dat de heer Tak
van Poortvliet da candidatuur aanneemt, en dat hij
in hoofdzaak met het program der Liberale Unie
meegaat; indien hij in meer dan een district gekozen
wordt, zal hij voor het zwakste opteeren; voor de
kiezers in het district Schiedam kan hij niet beloven
op te treden.
De heer Mol is het geheel eens met de Liberale
Unie en zal graag optreden; ook hij wil opteeren
voor het zwakste district.
Ook de heer Van Gilse heeft mededeelingen in
gelijken geest ingezonden.
De Voorzitter stelt voor over die drie candidaten
te stemmen.
Daartegen wordt opgemerkt, dat in Schiedam split
sing bestaat in de liberale partij. Daar zou dus nog
een andore caadidaat kunnen gesteld worden. Daarom
wordt het onwenschelijk geacht zich reeds te ver
binden.
De Voorzitter wil dan in stemming brengen of
men nog een afwachtende houding zal aannemen.
Do heer De Groot meent, dat men toch dezen
avond een keus kan doen uit de vijf candidaten.
Met het oog op den strijd die ons te wachten staat
en zeker hevig zal zijn, is het wenschelijk tijdig
een candidaat te stellen.
Dc heer Van Woerden voorziet nog andere can- j
didaten uit Ylaardingen en Schiedam.
De heer Snel deelt nijg mede, dat er geen onkel
teeken is van eene organisatie der oud-liberalen te
Schiedam.
De Voorzitter acht het niet onwenschelijk een
afwachtende houding aan te nemen, ook met het
oog op de slecht bezochte vergadering.
De heer Van der Laan vindt dat aan beide zijden
iets toegegeven moet worden, wil inen eenige kans
hebben.
De heer Van Woerden merkt op, dat hij bv. Mol
niet zou stemmen. Hij bleef liever thuis.
Dc heer Kroes meent toch, dat men den ge
stelden candidaat moet steunen, niet thuis blijven.
De Voorzitter is het hiermede eens.
De heer Snel vraagt nog of het bestuur moeite
heeft gedaan, nieuwe kiezers in de vereeniging te
krijgen.
Do Voorzitter deelt mede, dat dit gedaan is, maar
het heeft niet veel gebaat.
De heer De Groot wijst er nog op, dat in Schiedam
veel werklieden bij de kicsvereeniging zijn aange
sloten dus is het niet raadzaam een conservatief
candidaat to stellen.
De Voorzitter brengt in stemming het voorstel
om de beslissing aan te houden, hetgeen met algc-
mecne stemmen wordt aangenomen.
Ecnig debat ontspint over de quaestie, wanneer
de beslissing in O verschie dan zal vallen, opdat
Schiedam tijdig in kennis gesteld zij. Dc uitslag is,
dat O verschie Dinsdag over 8 dagen zal vergaderen.
Niemand meer hot woord verlangende, sluit de
Voorzitter dc vergadering.
ROTTERDAM, 1 Mei. Als gevolg van eene ten
stadhuizo alhier gehouden vergadering door eon hon
derdtal notabelon heeft zich hier ter stede een comité
gevormd onder voorzitterschap van den burgemeester,
ter aanbeiding van een huldeblijk aan de Koningin-
Regentes hij de troonsbestijging van Koningin "VVil-
hclmina.
MAASSLUIS, 30 April. In de hedenavond gehouden
zitting van den gemeenteraad werd genstig geschikt
op het verzoek van de dames M. Biemond e. a.,
om school B te mogen gebruiken als Zondagsschool
van den Nederlondschen Protestantenbond.
Betreffende een adres van de heer Buwalda e. a.
om het onderwijzend personeel op school A te ver
sterken, werd besloten dit naar do schoolcommissie
te renvoyeeren.
Verder werd besloten: van de bouwmaatschappij
Zuid-Holland, en van de vereeniging voor dc be
langen der zeevisscherij over to nemen een riool met
vervalputten. Van de heeren Poortman Van der
Endt, en Luijendijk Moerman, straten als publieke
wegen. Een geldleening aan te gaan van hoogstens
f'20,000. De gemeentebegrooting in ontvangsten en
uitgaven te verhoogen met f72,000.
Als zwemmeester voor het seisoen 1897 werd be
noemd de heer V. Jacobs. Vervolgens werd voorge
lezen het verslag betreffende den toestand van. het
lager onderwijs over 1896, waarvoor de dank door
den gemeenteraad aan de commissie werd gebracht,
terwijl daarna het verslag van den toestand der ge
meente over 1896 werd aangeboden.
Bij Kon. besluit is aan S van Delden, op zijn ver
zoek, eervol ontslag verleend als lid van het college
van regenten over de strafgevangenis te Deventer,
onder dankbetuiging voor de in die betrekking bewezen
diensten en is benoemd tot lid van gemeld college
rar. C. E. van Marle, advocaat en procuieur te Deventer.
Bij Kon. besluit is aan R. Jonkers, op zijn verz-oek
eeivol ontslag verleend als notaris te Genemuiden.
Bij Kon. besluit is benoemd tot wetenschappelijk
assistent bij de Koninklijke Bibliotheek te '-sGraven-
hage, IC. J. Pen, candidaat in de Nederlandsche let
teren.
Gisteravond het tweede concert in deze week
alhier, en wel van Schiedam's mannenkoor
»Orpheus." Nu Maandag nog eene muzikale
uitvoering, en voor dit seisoen zal het wel
gedaan zijn. Het is jammer, dat alles zoo een
keer komt; vóór in dit jaar nOrpheus" door
zijn feest, met drie concerten te gelijk, toen
een tijd van buitengewone slaptenu weer
drie stuks.
Aan het bezoek doet dit ailes natuurlijk geen
goed; Woensdag waren er vrij weinig men-
schen, gisteren was de zaal evenmin geheel
gevuld.
En wat het concert zelve betreft; wij willen
het ons niet ontveinzen, dat wij »Orpheus"
gelukkiger uitvoeringen hebben hooren geven.
Het maakte opsins zoo'n beetje den indruk,
dat rnen hier en daar nog eens een oud winkel-
stuk had voor den dag gehaald en daarvan een
programma had samengesteld.
De avond werd aangevangen met Das Grab im
Busento, voor mannenkoor; in 't voorbijgaan
zij opgemerkt, dat liet tekstboekje wemelde van
hinderlijke drukfouten de uitvoering was niet
onberispelyk de stemmen klonken hier en daar
ruwde overgangen waren te hard, te afge
broken, het zaeht-ruischende door deze compo
sitie geëischt, ontbrak.
In het tweede deel was blijkbaar het koor
al beter op dreef.
Een a capelia Don'kre Buien Groeien, het
tweede nummer, kon evenmin onze onverdeelde
instemming wekken.
Er was een sterke detonatie waar te nemen,
ondanks voorafgegaan herhaald toonaangeven;
vooral de bassen waren beneden den eisch.
Een goed oogenblik brak aan, toen de heer
Georg Rijken, van het Brusselsche Conservato
rium met het Andante van Mendelssohn
optrad als viool-solist, hoewel ook deze vir
tuoos na de pauze in zijn Aria van Bach
vooral en ook in de Mazurka van Wieniawski
ons nog beter voldeed.
De heer Rijken is een uitmuntend violist,
die over een goede techniek, vee! gevoel en
een uitnemend instrument beschikt.
Een uiterst warm en welgemeend applaus
volgde op elk zijner voordrachten.
Een zangeres, met wie wij nog geen kennis
hadden gemaakt, is mej. A, N., die eerst in
FrxMinqsrErwachen, cantate voor Manngnkoor,
de sopraansolo vervulde, daarna als soliste in
eenige liederen optrad.
Wij hebben voor mej. N's talenten waar
deering, doch ovei schatten zeniet. Zeer stellig
heeft zij de gegevens, om een goed* zangeres
te worden. Haar timbre is aangenaam, haar
klankontwikkeling voldoende.
Thans echter is, wat de zangeres maakt, bij
haar nog in ontwikkeling.
Het vormen der tonen gaat nog moeilijk,
zijn zij eenmaal gevormd, dan is de klank alles
zins voldoende. Bij het Frühlings-Erwachen
kwam dit het duidelijkst uit, slechts zelden
kon zij het krachtige mannenkoor beheerscheD.
De liederen werden door haar op gelukkige
wijze ten gehoore gebracht.
Uitvoeriger behoeven wij over deze uitvoering
niet te spreken, die in vele opzichten wel ge
slaagd was.
Een woord van hulde aan den heer Anton
Rijken, die zich uitmuntend van de pianobege
leiding kweet.
Sr Is de Vijfsluizen" van oudsher reeds een
plaats geweest waarheen de Schiedammers en
Viaardingers hunne wandelingen gaarne richt
ten, zeker zal de lust daartoe nog zijn toe
genomen, nu het groote werk der verbouwing
van de zich daar bevindende sluizen het ter
rein te dier plaatse zulk een ander voorkomen
heeft gegeven.
Voor groote wei ken is de Hollander altijd
belangstellend geweest en niets kau hem ge
makkelijker doen besluiten ergens heen te
wandelen, dan wanneer zulk een werk be
zichtigd kan worden. En het is hier de moeite
waard.
Voortdurend zijn drie machines bezig om
den werkman zijn arbeid te vergemakkelijken.
Een daarvan pompt aanhoudend het water uit
den ontzaglijken kuil; een ander doet onophou
delijk het heiblok met ontzettende kracht neer
vallen op de heipalen, teiwijl de derde een
houten muur drijft in den grond van groote
dikte en lengte.
En bij het aanschouwen van de brokken
muur en stukken steen, die bij het wegruimen
der fundamenten zijn te voorschijn gekomen,
en voor den aannemer zeker geen welkome
vondst waren, slaat men van verbazing de
handen in elkaar over de kolossale afmetingen.
Voorwaar, onze voorvaderen waren geen »re-
volutie-bouwers".
De werklieden die al door met hun wagentje
heen en weer rijden, het afsteken, opschep
pen enz. enz., doen denken aan een arbeid
zame mierenhoop, wier bewoners eveneens in
lange rijen achter elkaar heen en weer trekken.
Een kijkje bij dat werk is de moeite eener
wandeling daarheen volkomen waard.
Onze stad beeft de eer van den oudsten
kiezer uit Nederland te herbergen, d.L den heer
J. van de Water, geboren den 15. Augustus
1799.
Wat jonger in leeftijd, maar toch ook een
kiezer van zekere ervaring, is de heer S. C.
van Waalwijk van Doorn, die den 24en van
deze maand 91 jaar wordt.
Een gezonde stad
Gisteren was de gistknecht E. A. de Groot
25 jaren werkzaam bij de firma B. A.J.Witt-
kampf alhier. Door patroon en tnede-werklieden
werd deze dag voor den jubilaris tot een onver-
getelijken gemaakt.
's Middags werd de Groot op liet kantoor
ontboden, waar de heer Wittkampf hem met
zijn harteiijken gelukwensch een enveloppe aan
bood, waarin hij een stoffelijk bewijs zou vinden
van waardeering van trouw en plichtsver
vulling.
De baas in het gistpakhuis en de meester
knechts in de branderijen boden den jubilaris
een fraai meubelstuk aan, wat zeker in de
woning van de Groot een eereplaats zal innemen
als blijvende herinnering aan den 30 April 1897.
Hedenmorgen te 8 uur zou de wachter bij
den overweg aan den Torendijk, Eindhoven,
de boomen sluiten voor den uit Schiedam na
derenden trein Hoek-van-Holland, toen zijn kind
hem achterna liep en tusschen de rails kwam.
De locomotief wierp hel kind tegen den
grond en de geheele trein reed er overheen-
Als door een wonder bleef het kind vrijwel
onverlet. Slechts aan het achterhoofd gekwetst
werd het in bewusteloozen toestand opgenomen
en naar binnen gedragen. Dr, Endtz, spoorweg
arts, werd ter hulp geroepen.
Men verwacht dat het kind goed van dit
ongeluk zal afkomen.
G, S. had gisteren alhier het ongeluk van
te vallen met een zak gezochte kolen en kwam
met zijn neus terecht op den yzeren haak
(klauw), waarmede hij kolen gezocht had, met
dit gevolg, dat hij zich ernstig aan dit lichaams
deel bezeerde.
Gisterenavond aan de vischmarkt aangevoerd
een partij scbol en griet, de prijzen waren voor
griet van af f0.90 tot fl.55 per koop schol
van af f0.35 tot f0.62l/a per koop.
Hedenmorgen aan de vischmarkt aangevoerd
een partij schol en griet de prijzen waren voor
griet van af f0.87'/s tot fl.00 per koop schol
van af f0.25 tot f0.65 per koop.
Hedenavond 7 uur afslag van schol.
BURGERLIJKE STAND.
Overleden30 April. Mattheus Alexius
Jansen, 41 jaar en 10 maanden, Dam,
Bij de op heden gehouden aanbesteding van
Het verrichten van grond- en baygerwerk; het
maken van beschoeiingen en bekleedingsmuren,
benevens het daarstellen van een gemetselden
ondeibouw van een ongelijkarmige draaibrug,
alles noodig ten behoeve van een te maken
verbinding tusschen de Oude en Nieuwe Haven
te Ylaardingen, zijn ingekomen 12 inschrijvings
biljetten.
Haarlemmerm
Rotterdam
Ilardinxveld
Heenvliet
Hardïnxveld
te
Dordrecht
Ylaardingen
Gouda
Giesendam
Papendrecht
Ylaardingen
f 66.990
f 60.350
f 69.690
f 68.196
f 72.643
f 73.880
f 65.000
f 59 000
f 70.700
f 71.990
f 72.800
J. Smit VII
W. van Leeuwen s
G. Vlot
M. Oosidijk
A. v. d. Meijden
J. van der Plas
D. J. v. Riensdijk
Gebr. Kijne z>
H. J. Nederhorst
J. Kamsteeg s
M. Visser d
IJ. M. de Lange en
A. Maarleveld
Alzoo minste inschrijver
voor de som van f 59.000.
De gunning is aangehouden.
Maandag 10 Mei a. s. zal in gebruik worden
gesteld het door de vex-eeniging voor zieken
verpleging opgelichte ziekenhuis (Callenburg-
straat G 69).
Dinsdag 4 Mei a. s. zal het van 10 tot 4 uur
bezichtigd kunnen worden tegen eene entree
van 25 cent per persoon.
Mej. G. Hofstra zal de volgende week aldaar
haar intrek nemen.
f 61.538
Sebrs. Kijne alhier
Vrijdag 7 Mei a.s. des avonds ten 8 uur,
zal de Symphonie-vereeniging alhier, directeur
de heer P. L. Gaillard in de zaal Harmonie"
een conceit geven met medewerking der heeren
Jos. M. Orelio, baryton, Amsterdam en Paul
Gaillard, pianist, Srieek.
Een drietal personen die met een roeiboot
van hier een bezoek brachten aan Maassluis
en bij die gelegenheid te veel aan Bacchus ge
offerd hadden, maakten het door beleedigingen
en scheldwoorden 't publiek aldaar, lastig waar
door men tot handtastelijkheden overging.
Zij werden weldra onder hevig verzet hunner
zijds door de politie in arrest gesteld om den
volgeuden morgen in vrij wat betere stemming
naar hunne woonplaats terug te keeren.
BURGERLIJKE STAND.
Geboren j 30 April. Aart, zoon van O. L.
Bonister en N. Punt.
a 30 ets. per regel.
Is dc beste.
Vraagt Stalen van onze Zwarte, "Witte
en Gekleurde Zijden Stoffen van 35 cents
tot 12.50 gulden de meter.
Specialiteitnieuwste Zijden Sloffen,
Foulard- en Etamine-Zijdc, 52 cM. breed,
van af 60 cents de Meter.
De gekozen Zijden Stoffen worden in
iedere hoeveelheid franco en vrij van in
komende rechten toegezonden.
SCHTVEIZER Co., Lucern (Zwitserl.),
Exporthandel in Zijden Stoffen.
Gisterochtend is te Delft overleden prof. J. A. v.
d. Broek, hooglceraar in de geschiedenis van Ned.-
Indië aan de Indische Instelling aldaar.
Geboren den Son October 1844 te Middelharnis,
studeerde V. d. Broek voor Oost-Indisch ambtenaar
aan de Koninklijke Academie te Delft, waar hij ook
eindexamen aflegde.
Na verschillende rangen doorloopen te hebben,
keerde v. d. Broek als controleur Is klasse bij het
binncnlandsch bestuur op Java met verlof in het
moederland terug en werd 16 Sept. 1879 benoemd
tot tijdelijk lector aan de Indische Instelling, welke
benoeming in het volgende jaar bestendigd werd.
14 October van het afgeloopen jaar werd de over
ledene benoemd tot hoogleeraar, van welke onder
scheiding hij helaas niet lang heeft mogen genieten.
Vele geschriften van zijne hand over do geschie
denis onzer koloniën zagen het licht. Onder do voor
naamste belioorende reis van den controleur G. K.
baron van Hogendorp in Britsch-Indie", „De lotge
vallen van Nederlandsch-Indio" en eene verzameling
van brieven in de Javaansche taal, in welko taal
v. d. Broek vele jaren privaat-docent was.
Sedert het vorige jaar was hij ook medewerker
aan „Spaan" en v. d, Lith's Encyclopaedic van Ne-
derlandscb-Indië."
Gertimen tijd reeds leed v. d. Broek aan ccne
hartziekte, die steeds grooter afmetingen aannam,
doch nu onverwacht een einde maakte aan zijn werk
zaam leven.
De heer v, d. Broek was zeer geacht èn als
mensch èn als leeraar.
Het Indologisch Studenten-corps heeft den rouw
aangenomen.
De teraardebestelling zal a.s. Maandag plaats hebben
op het R. K. kerkhof.
De heer Van Zuylen schijnt zich te Meppol niet
zoo erg bezeerd te hebbenalthans hij spreekt zelf
van een paar schrammen slechts.
Ondertussehcn gaat toch zijn voordrachtsavond te
Amsterdam niet door van avond.
Do 71-jarige mdziekdirecteur Richard Hol deed
Vrijdag te Nijmegen huwelijksaangifte met eene
34-jarige dame aldaar.
