BINNENLAND.
DE UITSLAG.
ENKHUIZEN. Gekozen J. Zijp Kzn.,
affcr., lib., met 3876 st. Voorts H. Raat,
kath., 2710, N. Sluis Pzn., a.-r., 629,
P. Nolting, rad., 98 en H. de Boer,
protec., 84 st. Uitgebr. geld. st. 7049.
Uit de Staatscourant.
STADSNIEUWS.
Het Sandhi, zegt;
De kansen voor de vooruitstrevenden, die geen
duurder brood maar flinke hervormingen willen, staan
volstrekt niet hopeloos. Als men de stemmen, op
verschillende richtingen uitgebracht nagaat, dan zal
men ontwaren dat in bet overgroot getal districten
waar bet spant, de tegenstanders van een clericaal
bewind gezamenlijk de meerderheid hadden. Er is
dns slechts aaneensluiting, opoffering van persoon
lijke inzichten en van kleingeestigheden noodig, om
de schaal ten gunste der groote partij van vooruit
gang te doen overslaan.
De ervaring, opgedaan na de verkiezing van 1888,
die aan de clericaleu de meerderheid gaf inaar tot
drie jaren van nagenoeg geheelen stilstand geleid
heeft, moge een waarschuwing zijn voor dekiezei3,
in wier hand nu de beslissing ligt.
Set Vaderland schrijft:
Schijnt het zeer ontmoedigend, dat tal van liberale
zetels al zeer los schijnen te staan, een nader onder
zoek der cijfers toont, dat de groote stemmenver-
snippering meestal schuld is aan de uitkomst, en dat
hij de herstemming de krachtsinspanning en de eens
gezindheid bij de auti-libcraleu wel groot moeten
zijn, om do zittende liberale leden ten val te brengen.
Er zijn stellig districten, die zoo goed als zeker
verloren zijn, bepaaldelijk Gouda, Hontenisse, Deu-
tinchcm (Delft, als slechts toevallig tijdelijk liberaal,
tellen wij niet mee)bij tal van andere, n.l. de
Rottcrdamscke, de Amsterdainscbc en de Haagscbe
districten, Alkmaar, Harlingen, Franeker, de Gro-
ningscbo districten, staan de kansen op behoud van
'tgeen wij hebben gunstig; bij enkele eindelijk, n.l.
Middelburg, Enschedé, Helder, Sneek, is de kans op
winst niet uitgesloten.
Een gunstig verschijnsel is, dat blijkbaar het pro
tectionisme onder de liberalen weinig vorderingen
heelt gemaakt. Waar een speciaal protectionistisch
candidaat werd gesteld, kreeg hij over't geheel zeer
weinig stemmen, zelfs in Friesland en Groningen,
ook in Brielle en Ridderkerk (de heer Bminsma had
zijn grootcn stemuiental natuurlijk aan zijn anti-
clericaiisme te danken). En zelfs is het gelukt van
de zittende leden deu protectionist Tijdens te doen
vallen en bijna den heer Zijlma buiten do herstemming
te houden.
De Standaard, hot voorloopig resultaat besprekend,
acht dit voor do liberalen zeker niet bemoedigend,
allerminst voor de ond-liberalen.
Kennelijk loopt onder de velerlei liberale fracties
beweert bet blad de stroom met snelle vaart
en sterke zuiging, van do oud-liberale partij naar de
meer sociale groepen om.
tu mr. Van Houten is bet individualistisch Libe
ralisme reeds nu feitelijk op weg naar ziju graf.
Evenzoo mag geconstateerd, dat het probeersel
om een da capo van 1833 te leveren, zoo al geeu
doodgeboren kindeke, dan toch een kindekc van
uiterst zwak levcnsgestcl bleek.
En wat de eigen partij aangaat, betoogt De
Standaard
Onzo pantsering bleek tegen de puntgrnnnten, die
als „Monsterverbond", „Duurder brood", Rempla-
ïcmtcnkUek", Hervormde-kerkbelagtrsrusteloos op
ons werden afgevuurd, op niet onverdienstelijke wijze
bestand. Reeds wonnen we een meetellend aantal
zetels, en meer dan éen herstemming biedt nog schoone
kans.
In Sliedrccht was de uitkomst zelf verrassend.
In dit district toch had het Bestuur nog ter elfder
ure een aanbeveling rondgezonden voor den heer Van
Herwaarden, als, zoo stond er letterlijk, „nu ook,
aanbevolen door den oud-Minister A. F. de Savornin
Lobman."
En toch, was er in 1894 nog een spannende her
stemming noodig, thans werd het geding ten gunste
der anti-revolutionnairc partij reeds hij eerste stem
ming beslist; en dat in een district met weinig
Gereformeerden, weinig Roomscben, zoo goed als
geen graanbouw, bijna uitsluitend van den zuivel en
voorts van de aannemers levend.
net zal dan ook zeer te bezien staan, of het „Li
beralisme van allerlei gading" nog een meerderheid
halen zal.
Althans indien onze mannen voor de tweede cam
pagne even dapper in het vuur gaan, als voor de
eerste.
Het Volksdagblad zegt over de socialistische partij
en hare afgevaardigden
„Indien niet alles tegenloopt, zullen v. d. Zwaag
en Troelstra dus in de Kamer zitting krijgen.
„In het geheele land, d. i. in de 30 districten van
de 100, waarin de socialisten en de Arbeiderspartij
met een eigen candidaat optraden, brachten zij 12,128
stemmen uit. De hoogste cijfers komen voor in het
Noorden, en in Twente (Enschedé 1337 stemmen op
van Kol).
„Vermelding verdienen nog de cijfers in Utrecht:
in elk district ongeveer evenveel 422 en 444, dus te
znmen reeds 886 in een stad als Utrecht, en in heel
Amsterdam slechts 1151".
De Tijd ziet in den uitslag een verblijdend getui
genis van de gezindheid van het Nedcrlandsche volk
in al de maatschappelijke rangen en klassen, welke
thans tot de stembus geroepen werden„de onmacht
der partijen, die betzij maatschappelijke revolutie,
hetzij godsdienstige onverdraagzaamheid in haar
vaandel schreven, is op schitterende wijze aan het
licht getreden".
Met dat al leidt het blad uit een berekening der
kansen af, dat bij de herstemming alle krachten
dienen ingespannen. „Een meerderheid van niet meer
dan éen of twee stemmen, een Kamer, die elk oogen-
blik bij afwezigheid ook maar van een paar leden,
op het doode punt komt, mag niet het doel zijn van
onzen verkiezingsvcldtocht", zegt De Tijd.
Set Centrum spoort de katholieken aan, de anti-
rovolutionnairen tc blijven steunen „en aldus de over
winning te voltooien, waarvan gisteren reeds het
eerste gedeelte werd behaald".
Het blad concludeert dat het liberalisme aan de
vereenigde pogingen van katholieken en anti-revo-
lutionnaircn onder het nieuwe kiesrecht geen weer
stand kan biedendat de socialisten slechts over een
geringen invloed beschikken; en dat de christ. his-
toriscben niet anders dan in-den-weg-loopers zijn.
De Indépendance Beige oordeelt
Vast staat, dat het tegenwoordige kabinet m de
minderheid geraakt iseene ministerieele crisis schijnt
dan ook het eerste gevolg van het nieuwe regime
te zullen zijn, dat thans op het gebied van het
kiesrecht in Nederland gevolgd wordt.
Verder constateert het blad, dat de minister van
justitie geslagen is, en die van binnenlandsche zaken
slechts in herstemming komt.
{OJfideel).
Uitgevallen en nieuwe leden.
Van de leilen der tegenwoordige Kamer zijn
er 13, die zooals de stand der verkiezingen
thans is, niet weder in de nieuwe zullen ver
schijnen.
Daartoe behooren de heeren De Beaufort
en Rutgers van Rozenburg die voor Amsterdam,
Viruly Verbrugge en Plate die voor Botterdam,
Arie Smit die voor Bidderkerk, en Bool die
voor Leiden niet in aanmerking wenscheen te
komen.
Verder zijn, als nergens gekozen of in lier-
stemming, uitgevallen 7 tegenwoordige leden,
de heeren Kerdijk lib. AmsterdamGuyot lib.
's-GravenhageQuarles van Ufloid christ.-hist.
HilversumDe Kantcr lib. (Tietjerksteradee!),
Tijdens ral. Winschotenjhr. mr. W. II. de
Beaufort lib. {Wijk lij Duurstedeen Van
Borsele hb {Ede).
Nieuw gekozen leden, die in de Kamer geen
zitting hadden, zijn tot dusver alleen de zes
anti-rev. de heeren De Waal Malefijt BreuJcelen
jhr. mr. L. H. J. M. Van Asch van Wyck
(Ettdé), Joh. Krap {'s-Har/e), S. baron van
Heemstra {Hilversum), A. E van Kempen (Lei-
alen) en jhr. mr. H. M. J. van Asch van Wijck
Wijk-Uj-Dvurstede).
Door
Tweede
voordat
Misbruik Yan ambtstitels.
den heer Walter, candidaat voor de
Kamer in het district Ilontenisse, is,
de stembus geopend werd, een adres
geiicht aan den ministerraad, waai in hij zich
beklaagt, dat de heer A. Tukker, ontvanger
der registratie en domeinen te Hulst, een
strooibiljet heeft doen verspreiden ten voor-
deele van de candidatuur van mr. J. G. van
Deiuse in het district Hontenisse, dat door
hein onderteekend werd onder bijvoeging van
zijn ambtstitel. In dat adres wordt aan den
ministerraad liet verzoek gedaandat deze
dusdanige algemeene voorschriften voor alle
takken van staatsdienst zal geven, die zullen
voorkomen, dat in het vervolg bij aanbevelin
gen van candidaten door ambtenaren, gebruik
worde gemaakt van hun ambtstitel.
Do herstemmingen.
Het sCentraal-comité van anti-revolutionnaire
kies vereen! gingen" heeft thans reeds zijn ge
dragslijn vastgesteld met het oog op de hor
stemmingen.
Het adviseert
lo. in alle districten, waar een candidaat in
herstemming komt, die door de Centrale Kies-
vereeniging gecandideerd was, dezen ook bij
de herstemming met alle ten dienst staande
middelen te steunen,
2o. te steunen:
In het district Groningen, mr. H. L. Drucker.
In het district Zwolle, den heer A. baron
van Dedem,
In het district Enschedé, mr. A, F. Vos de
Wael.
In het district Doetinchem, den heer II. A.
Pauwen.
In het district Utrecht II, den heer J. W
Bergansius.
In district Amsterdam I, dr. H. J. A. M.
Schaepman.
In het district Amsterdam
M. Ketelaar.
In het district Amsterdam
Kuypers.
In het district Amsterdam VII, den heer
W. C. J. Passtoors.
In het district Beverwijk, mr. Th. L. M. H.
Borret.
In het district Rotterdam I, mr. J. Th. de
Visser.
In het district Rotterdam III, dr. H. J. A.
M. Schaepman.
In het district Rotterdam V, mr. I. Maschek,
In district 's-Graverihage II, den heer II A.
Le Bron De Vexela.
In het district Hontenisse, mr. F. J. T. M.
Walter,
en 3o. in de overige districten zich van aan
beveling van ééne der beide candidaten te ont
houden.
V, den heer Th.
VI, dr. P. J. H.
Bij Kon. Besluit is benoemd tot ridder in de
orde van Oranje-Nassau J. II. Maronier, eme
ritus-predikant bij de Remonstrantsche Broe
derschap te Arnhem.
De Koningin-Weduwe, Regentes, heeft den
grootmeester van wijlen den Koning, J. O. E.
graaf van Lynden, in buitengewone zending in
hoedanigheid van buitengewoon ambassadeur
der Koningin, afgevaardigd naar de Koningin
van Groet-Brittanriië en Ierland, Keizerin van
Indië, ter gelegenheid der plechtige viering
van Hdz. 60-jarig Regeerings-jubileura.
Aan den buitengewone» ambassadeur is toe
gevoegd mr. W. P. graaf van Bylandt, kamer
heer van Hare Majesteit de Koningin.
(St.-Ct.)
In den ouderdom van van 86 jaren is in
Den Haag overleden de oud-zeeofficier A. D.
van der Gon Netscher. Na in 1825 tot kadet
bij de artillerie en genieschool te Delft te zijn
benoemd en in 1828 tot adelborst le kl., werd
bij in 1833 benoemd tot luitenant ter zee 2e
klasse.
In 1848 werd de toenmalige luitenant ter
zee le klasse Van der Gon Netscher op zijn
verzoek uit den dienst ontslagen, na reeds eenige
jaren te voren uit hoofde van particuliere be
langen op non-activiteit te zijn gesteld.
Gedurende de jaren van 2 September '1873
tot 1 September 1885 was de thans overledene
lid van den Hangsehen gemeenteraad.
Te Gendringeu is gisteren overleden de lieer
J. W. Schiimmer, oud-directeur van Ned.
Mettray. De overledene was ridder van den
Nederlandsche Leeuw en van den Eikenkroon.
DELFT 17 Juni Door commissarissen van Stads
Bank van leening is aan B. en W. voorgesteld bij
wijzo van proef die Bank op te heften onder de
panden die nog ingebracht worden is 70 pCt, die
's weeks beleend worden met a. w. panden die 's
Maandags worden beleend cn Zaterdag weder gelost
een pand van f2.50 is niet van geringe beteekeuis
cn daarvoor moet 's weeks 1 cent rente worden ver
goed.
Mochten B. cn W. tot de opheffing niet wenschen
te besluiten, wordt dan voorgesteld om de inbren
ging der panden ta beperken en gecne kleinere aan
te nemen dan tot een bedrag van f2.50.
De verliezen kunnen thans nog uit eigen middelen
worden gedekt maar aangezien het restant kapitaal
slechts f0000 is en een jaarlijkschc achteruitgang
van f 800 a f 1000 wordt waargenomen, zal de tijd
spoedig aangebroken zijn, dat hot verlies door een
gemeente-subsidie zou moeten worden aangezuiverd.
Bij Kon. Besluit is benoemd tot broeder in de orde
van den Nederlandschen Leeuw P. H. Roos, deurwaar
der bij liet kantongerecht te Berhkum en bij de ar-
roml -rechtbank te Leeuwarden, te Dronrijp.
By Kon. Besluit is aan mr. IV. de Ridder, op zijn
daartoe gedaan verzoek, eervol ontslag verleend als lid
van het college van regenten over het huis van bewa-
1 ing, voorloopig tevens hulpstrafgevangenis te Dord
recht, onder dankbetuiging voor de in die betiekking
bewezen diensten, en is benoemd tot lid van genoemd
college van regenten inr A. A. Moll, advocaat er pro
cureur te Dordrecht.
Bij Kon. Besluit is benoemd tot hoogleeraar in de
faculteit der reclitsgeleeidheid aan de Rijksuniversiteit
te Leiden, om onderwijs te geven in het Komeinsche
recht en zijne geschiedenis, mr. P. A Tichelaar, tijde
lijk lector aan die universiteit.
Bij Kon Besluit is tot gedelegeeide der Nedei-
landsche flegoering bij het te Brussel, van 28 Aug.
tot 2 Sept. 1897, te houden internationaal congres
van architecten, buiten bezwaar van 's Rijks schatkist,
benoemd dr. P. J. II. Cuypers, architect van 'sKijk3
Museu ingehouwen te Amsterdam.
De heer John C. Oswald, bij Koninklijke besluit van
C Maart 1897 No. 15 benoemd tot consul der Neder
landen te Foochovv, is in die hoedanigheid door de
Chmeesche Regeering erkend.
Bevolking.
Blijkens een opgaaf in de Std. bedroeg de
bevolking der provincie Zuid-Holland op 1
Januari 1896 512,731 mannen, 549,097 vrou
wen, samen '1,061,828 zielen en op 1 Januari
1897522,943 mannen, 559,735 vrouwen,
samen 4,082,678 zielen.
De gemeenten met een bevolking van boven
de 10,000 zielen, waren de volgende: Rotter
dam 286,405. Den Haag 194,530, Leiden 53,368,
Dordrecht 36,687, Delft 32,021, Schiedam
26,627, Gouda 24,358, Vlaardingen 15,497,
Gorinchem 11,865 en Sliedrecht 10,638.
Bij Kon. Besluit is Tj. de CockBuning, bur
gemeester der gemeente "Wi ld ervan k, benoemd
tot ridder in de orde van Oranje-Nassau.
Sedert 18 Januari j.l. was in handen der
finantieele commi-sie een voorstel van B. en W.
gesteld betreffende een vernieuwingsfonds voor
de waterleiding. Den 7 Maart was door ge
noemde commissie rapport uitgebracht op dit
voorsteldat strekte om de winst van de
waterleiding op een of andere wijze te beleggen.
Dit rapport adviseerde tot het aannemen
door den gemeenteraad van drie punten:
lo. aan 2 of 3 deskundigen door B. en W.
aan te wijzen, een advies te vragen over het
bedrag, dat jaarlijks de waterleiding moet ge
acht worden door slyting in waarde achteruit
te gaan.
2o. de in 1895 bij de waterleiding geboekte
vermindering van de hoofden «terrein, gebou
wen, machinerieën en buizennet" en «kapitaal
rekening" te herstellen.
3o. de gelden van het vernieuwingsfonds,
naarmate de exploitatie het gedoogt, te beleggen
in obligatiën der gemeente Schiedam c. q. in
obligatiën N. W. S. en de te kweeken rente
ten bate der winst- en verliesrekening te
brengen.
4o. aan de gemeente te vergoeden jaarlijks
4 rente over het door haar verschafte kapitaal.
Naar aanleiding van dit rapport merken
B. en W. op, dat het geen wijziging gebracht
heeft in hunne denkbeelden omtrent het finan-
teel beheer dier inrichting. Zij oordeelen voorts,
dat zij, niet meegaande met het advies, niet
mogen verzwijgen, dat de commissie door haar
advies toont een wijdere strekking aan haar
mandaat toe te kennen dan het naar het oor
deel van B. en W. bevat, terwijl B. en W.
bovendien oordeelen, dat zij zich op een terrein
beweegt, buiten haar eigenlijken werkkring
liggende.
In verband hiermede en in overeenstemming
met het gevoelen van de Commissie voor de
stedelijke gasfabriek en drinkwaterleiding, zeg
gen B. en W. dat er voor hen geen aanleiding
is om hun oorspronkelijk voorstel le wijzigen,
zoodat zij dit handhaven.
Sedert 1 October 1896 werd aan het St.-
Jacobsgasthuis tot ultimo September'1897 eene
schadeloosstelling toegekend van f 250, wegens
liet gemis van huur van twee panden, die
regenten van dat gesticht voornemens waren
te bouwen, doch waarvan zij, op verzoek van
den Raad den bouw uitstelden, opdat in dien
tus«chentijd zou kunnen worden onderzocht in
hoever het St.-Jacobsgasthuis ingericht kon
worden voor Raadhuis.
Thans zijn B. en W. tot de wetenschap ge
komen, dat dergelijke inrichting te kostbaar
zou komen en dat er thans bovendien minder
aanleiding toe bestaat dan ooit, omdat in de
bestaande behoefte aan ruimte op liet Raadhuis
kan voorzien worden, door inrichting van eenige
lokalen van het oude gymnasium. B. en W.
adviseeren dus met regenten van het St. Jacobs-
gasthuis niet in onderhandeling te ti eden over
het verlengen van gemelde schadeloosstelling
en hiervan aan regenten kennis te geven.
Door de firma F. W. van der Eist Co. was
een verzoek .tot den Raad gericht om in huur
te mogen bekomen ongeveer 2000 MJ open
grond aan het Oosterhavenhoofd tot opslag van
hout.
Toen dit adres inkwam, was deze grond nog
ongeschikt om verhuurd te worden, wijl hij
nog niet voldoende was opgehoogd.
Thans is dit met 10(10 M1 wel het geval en
kan deze dus verhuurd worden.
De firma Van der Eist Co. had bij haar
adres gevraagd om den grond tegen denzelfden
prijs te mogen bekomen, ais waarop vroeger
grond was uitgegeven aan de firma PI. J.
Plant Sc Co.
B. en W, meenen echter om verschillende
redenen dit niet te mogen toestaan en doen
in dezen geest een voorstel aan den Raad,
daarbij voorstellende mede te deelen, dat door
adressanten grond kan gehuurd worden, gelijk
zij verlangt, tegen het tarief vastgesteld by
Gemeenteblad no. 1 van 1895.
Door het lid van den gemeenteraad Mr. W.
H. Jansen was het denkbeeld geopperd in de
gemeentelaadszitling van 6 April j.l., om niet
meer gelijk tot nu toe geschiedt, ad vitam
bestuui sleden van eenige hier ter stede bestaande
instellingen van weldadigheid te benoemen,
maar slechts voor een bepaalden tijd, b.v. 6
jaren.
B. en W., hoewel in beginsel niet tegen dit
idee gekant, meenen toch daarmede niet te
moeten meegaan, lo. omdat de stichtingsbrieven
e. d. van sommige dier stichtingen zich tegen
een dergelijkc-n mcatregel verzet, en 2o. omdat,
by de steeds afwisselende samenstelling van
den gemeenteraad, het de vraag zou zijn, of
bij tijdelijke benoeming wel steeds titularissen
zouden te vinden zijn.
Vooral meenen B. en W., dat dit klemt bij
het St.-Jacobsgasthuis, waar ook regentessen
zijn.
Ten einde aan een verzoek van eenige vrou
welijke geabonneerden op de gemeentelijke
zwemplaats aan het Spuikanaal te voldoen,
stellen B. en W. voor om op eenigen ruimeren
tijd, dan tot nu toe, die zwemplaats voor vrou
welijke geabonneerden te reserveeren.
Naar wij vernemen wenscht de heer II. A.
■ai. Roelants niet weer in aanmerking te komen
voor eerie herbenoeming bij de a.s. periodieke
aftreding voor den gemeenteraad.
De beweging onder de timmerlieden hier
ter stede tot het verkrijgen eener betere loon
regeling is zonder succes gebleven.
Op het adres, door de drie vereenigingen
aan de patroons gericht, is door dezen afwijzend
beschikt.
Onze stadgenoot de heer N. Barnouw komt
voor op de voordracht voor een onderwijzer
te Nieuwkoop.
Door de politie te Rotterdam is aangehouden
en naar hier getransporteerd de 16-jarige M.
Mulder, die, zooals wij in een vroeger nummer
meldden, niet terug was gekeerd naar het R.-K.
Weeshuis alwaar hij als verpleegde thuis be
hoorde.
Hij scheen het plan te hebben gehad alleen
de wereld in te gaan.
Terwijl eenige met groot verlof huiswaarts
keerende huzaren, van den trein komende, langs
den Singel liepen, sloeg een van hen uit brood
dronkenheid het naambordje stuk van J. Mui
lenburg aldaar. Deze liep den dader na, die
aanvankelijk onwillig bleek de aangerichte schade
te vergoeden. Toen echter een politieagent in
het gezicht kwam, veranderde hij van besluit
en betaalde hij een gedeelte van de veroor
zaakte schade.
Gisterenavond omstreeks 6 uur heeft de 49-
jarige Ghristiaan KSoos, wonende op het Kamp
alhier, het ongeluk gehad, dat een zak graan
van het schip, liggende in de Rijnhaven te
Rotterdam, waarop Kloos werkzaam was, neer
viel, op zijn borst terecht kwam.
Ernstig gekwetst is hq naar het Ziekenhuis