BINNENLAND.
4
Uit de Staatscourant.
STADSNIEUWS.
Herz' gezondheidstoestand hem verbiedt naar
Frankryk te komen.
De Fransche lucht is ook minder veilig dan
die van Bournemouth!
Waarschijnlijk gaan nu eenige leden der
commissie naar Engeland om hem te verbaoren.
Och ja, zoo'n speelreisje op staatskosten is
niet te versmaden.
Met liet zenden van particuliere telegrammen
aan de regeerende personen, over de hoofden
der verantwoordelijke ministers heen, heeft de
Sultan zijn laatste tioef uitgespeeld. Maar zijn
kaart is overtroefd.
De antwoorden der Keizers van Rusland,
Oostenrijk en Duitschland, zoowel als van den
Koning van Italsü en de President der Fransche
Republiek zijn nagenoeg eensluidend geweest.
De Sultan moet zich schikken in de voor-
Stellen der gezanten, dat is de verkoite
inhoud.
Tegelijk hebben de gezanten hun kmchtig
gestelde nota verzonden.
Turkije speelt gevaarlijk spel. Men ziet in
de bezetting der Russische gezantschapsposten
te Sofia en Belgiado, eri in de waarschijnlijke
vervanging van Neldofï door SinoviefT een bewijs,
dat Rusland zich krachtig wil doen gelden in
het Oostersche vraagstuk, zoodat bij verder
weerstreven van de zijde oer Porie, Tutkijein
een even gevaarlijke positie zou kunnen komen
als in "1876.
De Novoje Wremja is zelfs van meening,
dat, indien de vredes-onderhandeiingen mis
lukken, aan het Europeesche concert alleen
overblijft Turkije als Europeesche mogendheid
te vernietigen.
Te Athene heeft men evenwel nog hoop,
dat de vrede spoedig geteekend zal worden.
Men verwacht, dat de eerstvolgende bijeenkomst
van Tewfik-pacha met de g--zanten beslissend
zal wezen.
De minister-president zou zelfs de verwachting
hebben uitgesproken, dat de regeering met een
dag of tien de reservisten naar hun haardste
den zal kunnen terugzenden.
Intusschen bepaalt een koninklijk besluit, dat
de teservisten, wier diensttijd op 1 Juli ge
ëxpireerd wm-, nog onder de wapenen zullen
blijven.
Op Kreta blijft de toestand nog even verward.
Door het keuteren van een sloep zyn vier
matrozen van de Engelsche kanonneerboot
Dryade verdronken.
Nelidofl, de Russische gezant, is te Konstan-
tinopel op straat door een Turksch soldaat be-
leedigd, die hem giaour achterna riep. De gezant
liet den man airesteeren, maar verzocht, dat hij
niet al te zwaar zou worden gestraft.
De premier der Kaapkolonie, sir John Gordon
Sprigg, heeft verklaard, dat de Kaapkolonie de
invoert echten we! zal handhaven, waardoor het
tot standkomen van eeu tolverbond met Enge
land zeer moeilijk wordt. Maar hij hoopte, dat
de Zuid-Afrikaansche Staten eenmaal een groot
handelsverdrag zouden sluiten.
De Britsche Zuid-Afrikaan^che bezittingen
achtte hij noodzakelijk voor het bestaan van
het Britsche rijk.
Wat de onlangs gehouden vlootdemonstratie
in de Delagoabaai betreft, twijfelde sir Jolt»
niet aau de heil/ame gevolgen daarvan.
Er is uit gebleken, dat Engeland zijn belan
gen niet door eenige gebeurtenis in een der
Staten van liet binnenland laat benadeelen.
De Kaapkolonie is ook bereid het moeder
land krachtdadig te steunen, o. a. door een
eerste-klas pantseischip ter beschikking van het
Rijk te stellen.
De belofte, dienaangaande door sir John Gordon
Sprigg afgelegd, werd onder geestdriftig ge
juich door den eersten lord der admiraliteit
Gosehen medegedeeld aan het feestmaal der
St. George's club.
4«eniengde Meiiedecllngen.
De minister van Iüdië, lord Hamilton, deelde
in het Lagerhuis mede, dat bij de onlusten te
Calcutta slechts 7 personen gedood en 20 ge-
woud zijnvan de laatsten zijn er nog 4 of 5
gestorven. De toestand is nu weer rustig,
De Engelsche regeering heeft een nieuw
blauwboek over Kreta rondgezonden aan de
eden van het Parlement.
De werkstaking in de Borinage duurt nog
voort.
Een onderhoud van den gouverneur van
Henegouwen, Du Sart de Bouland, met een
vijftiental gedelegeerden der stakers heeft geen
resultaat opgeleverd.
Ahlwardt, de bekende anti-semiet, wordt
sigarenwinkelier in de Friedriefistrasse te Ber
lijn.
Men kan niet zeggen, dat de Duitsche anti
semieten het ver brengen.
Het Oostenrijksche gouvernement heeft er
thans van afgezien, een conferentie tusschen Buit-
schers en Tsechen te doen houden.
Meer en meer wint de overtuiging veld, dat
Badeni weldra zal aftredeu.
Vorst Ferdinand van Bulgarije, die thans te
Rome op bezoek is, heeft aldaar een langdurig
onderhoud gehad met den Russischen gezant.
Te ineer opzien wekt dit, daar de Cobutger
geen enkelen gezant bij zich heeft ontvangen.
Naar de verkiesbaarheid van Cipriani tot
lid der Italiaansche Kamer zal een nieuw
onderzoek worden ingesteld.
De wegwerkers aan den Russisch-Chineeschen
spoorweg zijn bij de Surfrun-rivier door Chi-
neesclie roovers aangevallen.
Onder bescherming van troepen wordt het
werk thans voortgezet.
Prir.s Henri van Orleans zal 26 Juli a.s. de
temgreis uit Abessinië aanvaarden en in begin
Augustus te Parijs terug zijn.
De gouverneur van Mossamedes is benoemd
tot opvolger van den gouverneur van Lorenpo
Marquez, die wegens oneenigheid met den gou
verneur-generaal is afgetreden.
Opnieuw worden overwinningen bericht, die
de Spaansche troepen op de Cubanen zouden
hebben behaald, zonder vermelding van plaats
of tijd echter. Misschien een tweede of latere
editie van vioegere oveiwinningen?
Te New-York acht men het niet onmogelijk,
dat te Honolulu de Japanners een coup d'etat
door middel van hun vloot zullen beproeven.
Verschillende bladen dringen aan op ver
sterking der Ainerikaansche vloot.
Atjeli.
De Indische correspondent van het Tlbl. seint
Het stoomschip Pegu is tusschen Edi
en Telok Semawe door de Atjehers aan
gevallen; de kapitein en twee Euro
peanen zijn gedood, vijftien personen
gewond.
Arbeidsduur.
Dat er vooruitgang is waar te nemen in de
beperking van den arbeidsduur, blijkt uit het
verslag over 1895 en 1896 van den heer Strove,
inspecteur van den arbeid in de 8e sectie
(Utrecht en een deel van Zuid-Holland). Aan
vankelijk was deze vooruitgang een bloot ge
volg van de wet en vond zijn oorzaak in het
feit, dat beschermde en andere personen den
arbeid gelijktijdig moesten beginnen en eindigen.
Meer en meer erkent men gaandeweg, dat ook
voor mannelijke personen boven 16 jaar de
tijd van hoogstens elf uur geregelden arbeid
per etmaal meer gewensclit is dan een langere
arbeidsduur.
Verschillende malen kwam den inspecteur
ter oo re, dat de werktijd met succes en zon dei-
dat schade voor de productie was ontstaan,
vermindeid was. Waar dit geschiedde, was het
loon per uur verhoogd of het weekloon even
hoog gebleven. Alleen onder deze voorwaarden
is de invoering mogelijk. Een paar der meest
sprekende feiten, door den heer Struve mede
gedeeld, vinden hier een plaats.
»In een bandfabriek was het opwinden van
bandstukwerker werd daar zeer vlug geduren
de 12 uur gewerkt. Mijne meening, bij een
vorig bezoek geuit, dat door inkorting van den
werkdag de productie niet zou verminderen,
wead toen geenszins door den bestuurder ge
deeld. Eenigen tijd daarna moest wegens tydelijke
vermindering van afzet twee uur minder per
dag worden gewerkt. Na korten tijd verrichtten
de werklieden dezelfde hoeveelheid werk als
vroeger.
sin eene der grootste kleerbleekerijen in
mijne inspectie deelde mij het hoofd van het
bedrijf nu mede, dat bij zich in 1890 in com
missie persoonlijk tot den Minister had gewend
om verlenging van den werktijd voor bleeke-
rijen te verkrijgen. De Minister bad die commissie
toen medegedeeld overtuigd te zijo, dat zoodra
zij eerst aan de wet gewend waren, zij liet niet
anders zouden wenschen. Deze werkgever er
kende nu gaandeweg tot de overtuiging te zijn
gekomen, dat de meening van den Minister
volkomen juist was. Hij betreurde nu alleen,
dat de wet er niet 25 jaar eerder was geweest,
dan had hij er ook nog meer van kunnen
profiteeven."
Treffend zijn in dit opzicht soms de mede-
deelingen van oude werklieden, zoowel als van
hoofden vati bedrijven die in het gesprek gul
weg erkennen, dat zjj de wettelijke bepalingen
van den arbeidsduur als een weldaad beschou
wen voor het jongere geslacht; zjj toch had
den in hunne kinderjaren zoo jong reeds met
den arbeid moeten beginnen en zoo hard moeten
werken, dat zij voelden vóór hun tijd uitgeput
te zijn.
De inspecteur wijst op een zeer slechte ge
woonte, die ook duidelijk den stempel op het
gelaat der werklieden drukthet overwerken
na afloop van den nachtploegtijd in oliemolens,
meelmolens en andere fabrieken, waar met een
dag-en nachtploeg wordt gewerkt. Overdag
is gewoonlijk in die fabrieken meer te doen
dan 's nachts. De werklieden, die 12 uur ach
tereen in de nachtploeg gewerkt hebben, blijven,
nadat zij te 7 a 8 uur 's morgens door de
dagploeg zijn afgelost, met ander werk in de
fabriek bezig, soms tot 12 uur.
»Er kwam my een geval ter oore, waar de
werklieden zoodoende 16 a 17 uur per dag
werkten. Ik zag de mannen werken, zy waren
alle jong, maar zagen er ellendig uit. Men
deelde mij nog mede, dat dit werk alleen door
jonge werklieden kon worden volgehouden.
Als zy ouder worden was dit niet meer te
doenzij werden dan ontslagen.
»Ven-chillende fabrikanten in laatstbedoelde
bedrijven erkenden het uitputtende van een
dergelijke wy'ze van werker;zij hadden reeds
voor kotter of langer tijd een einde aan dezen
overmatigen en op den duur niet vol te houden
arbeid gemaakt, door het aanstellen van een
paar vaste werklieden en het aannemen van
ïos«e werklieden naar behoefte.
»Ik wil niet nalaten hierbij te toegen dat
de drang om over te werken veelal uitgaat
van de werklieden zeiven, om zoodoende meer
loon te verdienen. Inzonderheid komt dit dan
ook voor in die bedrijven, waar het loon ge
ring is,"
Eindelijk wijst de heer Struve nog op een
hoogstbelaogrijken factor, die als een groot
nadeel van den overmatigen ai beid is aan te
mei ken, vooral indien die arbeid met stukwerk
gepaaid gaat.
Dat is het naar zijne stellige overtuiging
niet te loochenen verband tusschen drankmis
bruik en overmatigen arbeid. Dit verband iigt
niet geheel open, daar op het drankmisbruik
ook andere zaken van grooten invloed kunnen
zijn, als erfelijkheid, huiselijke omstandigheden,
schadelijke invloeden van den arbeid als stof enz.
3>Vermoeienis in welk opzicht ook, niet ge
compenseerd door doelmatig voedsel of voldoen
de rust, werkt na korten tijd zoo afmattend,
dat de werkman vaak, al is dit als het ware
in strijd met zijn wil, om zjjne ontstemming
een gevolg der afgematheid te over
winnen, naar den borrel grijpt.
Daar ongelukkig bij velen eenig geestrijk
vocht een zéér opwekkenden invloed heeft, al
is die van korten duur, wordt dit dan lichte
lijk telkens weder gedaan als zich de matheid
doet gevoelen, om zoodoende vaak te eindigen
met te gaan behooren tot hen, die ook zonder
bijzondere aanleiding behoefte aan sterkedrank
hebben en misbruik daarvan gaan maken. Deze
quaestie volgde ik reeds sedert jaren bij mijn
bezoek der werkplaatsen, met het doe! om zoo
mogelijk door cijfers de juistheid daarvan te
kunnen aantooneu,
»Hoe langer hoe meer kom ik echter tot
de overtuiging dat een bewijs in cijfers niet
te leveren zal zijn en om de boven reeds aan
gehaalde reden en ook omdat zij die mKbruik
maken van sterken drank of niet lang in de
zelfde werkplaats blijven, of blijven zij er, niet
altijd als drankzuchtigen bij den weikgever
bekend staan.
»Dit neemt niet weg, dat het bezoek van
vele werkplaatsen, de besprekingen met de
werkgeveis hieromtrent, tot de overtuiging
dwingt, die ik hiei voren uitsprak en waarom
ik dan ook steeds zoo sterk aandring op eene
dagtaak bij stukwerk van hoogstens 10 uur in
het etmaal, alsook op behooilijke Zondagsrust,
want ook de laatste heeft eene beslist gunstige
werking in deze."
Kuyper contra Boissevain.
Het Rbld, ontving het volgende schrijven
Mijnheer de Redacteur!
Voor den korteu vacantietijd "van een man,
die hard werkt, koester ik te stillen eerbied,
dan dat ik niet volgaarne de verdere bespre
king van het geding, dat tusschen uwen Hoofd
redacteur en mij hangt, tot na afloop van de
komkommerweken zou uitstellen.
Vergun mij deswege voorshands alleen dit ééne
te constateeren, dat mijn pertinent verzoek,
om een publiek tegen mij uitgebrachte beschul
diging zóó te formuleeren dat er verhaal op
was, is gewezen van de hand.
Met de betuiging mijner hoogachting, heb
ik de eer te zijn
Uw. dw. dr.
KUYPER.
Amsterdam, 10 Juli '97.
De redactie van het Hbld. teekent hierbij aan
Wij merken hierbij alleen op, dat enkel van
dc hand is gewezen het verzoek om een ver
klaring te ondeiteekenen gelijk prof. Kuyper
had goedgevonden die te formuleeren.
De Minister van binnenlandsche zaken heeft
bepaald dat de verkiezing in de kiesdistricten
Winschoten en Leeuwarden zal plaats hebben
op 20 Juli e.k.; dat de sternn.ing, zoo noodig,
voor deze verkiezing zal geschieden op 27 Juli
e.k., en de herstemming, zoo noodig, op 3 Au
gustus d. a. v.
De gewone audiënties van de ministers van
justitie en oorlog zullen deze week niet plaats
hebben,
In de afgeloopen week slaagden voor het
notarieel staatsexamen le gedeelte B. Meesters
te Zwolle, W. Smits te Harderwijk, H. W.
Bosch te Breda, J. B. van Houten te Vianen
en G. J. Lijsen te Vianen, en voor het 2e
gedeelte P. G. W. v. d. Feltz te Dokkum, H.
Bakker te Harlingen, J, Verdenius te Zwolle,
J. H. Jongeneel te Tilburg, M. C. Roos te
Woerden, A. Ph, de Ridder te Zuidbroek, S,
Sirks te Groningen, A. van Pelt te Nijmegen,
M. H. J. W. Eijsken te Geldrop en M. R. IJ.
Konings te Helmond.
De buitengewone afgezant van den Shah van
Perzië is gistermiddag met zyn gevolg te 6 u.
15 min. uit Brussel in de residentie aangekomen,
ten einde zich heden te kwjjten van de missie
bjj H. M. de Koningin-Regentes, ter aankon
diging van de troonsbeklimming door zijn
souverein.
De gezant van Perzië te 's Gravenhage en
te Pangs, generaal Nazare Aga, vergezeld van
den gezant scheeps-attaché, beiden sedert Vrij
dagavond reeds in de residentie, ontving den
vertegenwoordiger van den Shah bij het ver
laten van het salonrijtuig in het station van
den Holl. Spoorweg en stelde den Vorstelijken
afgevaardigde voor aan de volgende in de wacht
kamer le kl. aanwezige personen, t. w.den
adjudant van H. M., ritmeester jhr. Van Tets-
den ordounanee-officier, le luit. jhr. Van Such-
telen van de Haare, beiden door H.M. de Re
gentes aan de missie toegevoegd; den generaai-
majoor Doorman, gouverneur der residentie;
den chef van het Kabinet van den Minister
van Builenlandsche Zaken; den gezant Van
Ruyssenaars, die den generaal de vertegen
woordiger bekleedt een militairen rang waarvan
hij bij aankomst de kleine uniform droeg
namens Minister jhr. Roëll, gisteren niet inde
stad aanwezig, complimenteerde; voorts aan
den waarn. burgemeester jhr. Gevaerts van
bimonshavendie bij deze gelegenheid den
ambtsketen droeg; aan den plaatsel.command,
luit.-kol. Bierman en aan den hoofdcommissaris
van politie, alle welke autoriteiten in de wacht
kamer reeds door tusschenkomst van den heer
Ruyssenaes met generaal Nazare Aga en den
legatie-attaché in kennis gebracht waren.
Na de voorstelling ook van de leden der
missie, werden de hooggeplaatste Perzen langs
den tunnel door den stationschef naar het
statiouplein geleid alwaar een escadron huzaren,
onder bevel van ritmeester Lucassen ter ont
vangst en begeleiding stond opgesteld.
De trompetters dezer cavalerie bliezen het
eere-eignaal toen de vertegenwoordiger met den
adj. jhr. Van Tets in een open galakoets plaats
nam. Bij het vertrek splitste het escadron zich
in twee pelotons waarvan het eene, het hof-
rijtuig, waarin het hoofd der missie, gezeten
wa«, voorafging en liet andere volgde achter
het hofrijtuig, waarin de diplomatieke gezant
generaal Nazare met den ordannance-officier
jhr. v. Suchtelen plaats narn. De commandant
van het detachement reed ter rechterzijde van
het eerste rijtuig.
Een talrijke menigte vulde stationsplein en
hoofdstraten om dit niet ailedaagsche schouw
spel te zien.
Even talrijk was de menschenverzameüng
voor het »HöteI des Indes", uitwelken gevel
de Perzische vlag tusschen de Nederlandsehe
en Indische kleuren ontplooid was en waar
liet gezantschap zijn intrek nam.
OVERSCHIE, 12 Juli. Door den gemeenteraad te
Delft is het voorstel tot verbooging van den post
tot uitbaggering van de Schie goedgekeurd en bij
wijze van proef is daarvoor voor dit jaar f 1000
verleend.
OVERSCHIE, 11 Juli. Van een meisje alhier is
gisterenmiddag op het kermisterrein te Schiedam de
portemonnaie gerold, inhoudende ruim een gulden. De
politie is met het gebeurde in kennis gesteld.
Eij kon. besluit is de heer II. J. Dijkstra, arts, be
noemd tot otT van gez. 2e kl. bij de zeemacht.
Bij kon. besluit is de heer Sidney B. Everett erkend
en toegelaten als consul der Vereenigde Staten van
Amerika te Batavia.
Gemeenteraadsverkiezing.
Morgenavond, zoodra de uitslag van de ge
meenteraadsverkiezing bekend is, zullen wij dien
aan al onze tibonné's hier ter stede per bulletin
bekend maken, terwijl die tevens aan ons bureau
zal worden aangeplakt.
fDe Kermis.
Als wij zeggen, dat de Zaterdagavond van
(Je kermis goed geslaagd is, dat op aangename,
bijna zonder uitzondering nette en kalme wijze
i= feestgevierd, dan gelooven wij niet ver van
de waarheid af te zijn.
Al vroeg ir. den namiddag richtten de schre
den van de inwoners zich Zaterdag naar den
Officierentuin, reeds vroeg was de geheele zaal
met feestiustige kijkgragen gevuld, en hadden
zich groepen gevormd bij de deuren onder de
verandareeds vroeg snorden de serpentines
ondanks het verbod over de lichtkronen in
langen boog.
Builen in de tent de jagerkapel. Vrooiijke
marschen werden er geblazen, maar daarvoor
was weioig aandacht, iedereen was te bang ook
maar éen minuut de zaal te verlaten; straks
zouden de specialiteiten daar beginnen. En zij
begonnen. Om ruim half negen de zaal was
ondertusschen nog al woelig geworden ging
hei scherm onder oorverdoovend applaus op,
nadat het zaal-orkest vooraf eenige pieces had
ten beste gegeven.
Nadat de heer Francois de werkzaamheden
van den avond geopend had, trad juffrouw
Wilmovsky op, welke wa'zer-silr.gerinn zich in
hare muzikaie evolutiën dermate gehinderd
oordeelde door eenige overvroofijke jongelieden,
dat zij door den régisseur parlant au public
zich liet exeuseeren en hare talenten tot na de
pauze opspaarde.
De meeste volgende nummers konden de
belangstelling blijven wekken, niet het minst
»Het vlammend raadsel", waarbij men een
heusche juffrouw, zonder eenig protest harer
zijds, integendeel met de beminnelijkste aller
café-chanteuse-lachjes, zich zag laten verbranden,
iets wat slechts hierom buiten het bereik der
justitie valt, omdat er vau lijk"verbranding
geen sprake is, en men blijkbaar aan het ver
branden van levende menschen niet beeft ge
dacht. Trouwens eenige oogenblikken latei-
verrees als eene phenix uit haar geraamte een
zelfde juffrouw, die zoo onmiskenbaar op het
verbrande slachtoffer geleek, dat men overtuigd
