51"e jaargang.
Zondag 18 en Maandag 19 Juli 1897.
N". 9373.
Eerste Blad
ROLAND.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen,
FEUILLETON".
UITGEVER: H. J. C. ItOELANTS.
BUITENLAND.
Vertelling door Ernst Eckstein.
Abosnementspbijs roor Schiedam, per kwartnel f 0.90
omliggende plaatsen, p. kwart. - 1.05
franco per post, p. kwartaal. - 1.30
- 0.02
Afzonderlijke nommers.
BUREAU: BOTERSTKAAT TOr Telephoon ïtfo. 133.
ADvrnTENTrEPRus: van 15 gewone regels met inbe
grip van eenc Courantf 0.52
Iedere gewone regel meer0.10
Bij abonnement wordt korting verleend.
Algemeen overzicht.
Schiedam, 19 Juli '97.
Het rapport der Zuid-Afrikaansche commissie
is thans ook in druk verschenen, en nu blijkt
het, dat Rhodes' gedrag er sterker nog in wordt
veroordeeld, dan de Engelsche bladen mede
deelden.
De commissie toch verklaart als haar over
tuiging, dat de telegrammen, die Hawsüey,
Rhodes' advocaat, weigerde over te leggen, niets
ten nadeele van Chamberlain of het departement
van koloniën behelzen, maar dat die depêches
alleen werden achtergehouden om den indruk, als
zou het ministerie van koloniën in den inval
van Jameson zijn gemoeid geweest, te bewaren.
Indien Rhodes door den inhoud der tele
grammen zijn schuld en zijn verantwoordelijk
heid had kunnen verminderen, dan zou hij ze,
naar het oordeel der commissie, zonder eenigen
twijfel wèl hebben overlegd.
Inderdaad, deze uitspraak der commissie is
het scherpste oordcel, dat nog over Rhodes is
geveld.
Verschillende bladen, o.a. de Daily News,
constateeren nu, dat Rhodes zich dus ook zou
schuldig hebben gemaakt aan chantage, en het
liberale blad meent dat Rhodes, Harris en miss
Flora Shaw behooren terecht te staan, en, zoo
de beschuldiging waar blijkt. Rhodes van zijn
lidmaatschap van den Privy Council moet wor
den ontheven.
't Wordt nu een moeilijke taak voor Stead en
andere bewonderaars van Rhodes om hun apolo
gieën voort te zetten.
Ook zal de macht der Chartered Company
.vellicht beperkt worden.
In 't Lagerhuis deelde lord Balfour mede,
dat de regeering al haar aandacht schenkt aan
de quaestie der toekomstige bestuursinrichting
der streken, die thans door de Chartered Com
pany worden beheerd.
Zoowel het bestuur der maatschappij als
de autoriteiten in de Kaapkolonie zal de regee
ring hierover raadplegen.
Dillon vroeg bij deze gelegenheid nog, of
het onderzoek der parlementaire commissie tot
vervolgingen zou leiden.
jiNiet dat ik weet", antwoordde Balfour.
De Engelsche pers spreekt in krasse taal
haar afkeuring uit over de beschuldiging van
kwade trouw, die de Amerilcaansche staats
secretaris Sherman Engeland naar het hootd
werpt.
Zelfs wordt de mogelijkheid van een oorlog
tusschen de beide stamverwante naties niet
buiten bespreking gelaten.
Waar niet minder scherp veroordeelen de
16)
Een heuvel, een vijftig voet, rees niet verre van
de beukenallee uit de vlakte van het park op. Twee
wegen voeren naar boven: eene steile, korte en
een gemakkelijke, die in lange slingerpaden naar
boven voerde.
sWillen wij...?" meende Roland meteen blik
naar het koepeltje, dat boven een heerlijk uitzicht
over de bloeiende velden gaf.
ïGaarne!" zeide Caecile.
Men koos, zonder daarover te spreken, den kort-
sten weg,
»Mag ik u een arm geven?" vroeg Roland. Hij
nam dien. »Het is tiier werkelijk een beeije steil,
zeide zij verontschuldigend.
Roland voelde den druk harer kleine, volle hand
met een welbehagen, dat hem zelf verwonderde.
Nog meer verbaasde hij zich echter hierover, dat
hij in dat oogenblik levendig aan Gerda Kirchner
kon terugdenken, zonder het knagende heimwee
van gisteren te ontdekken. Deze beminnelijke vrouw
oefende klaarblijkelijk den weldadigsten en kui-
meerendsten indruk uit op zijn gemoed.
Toen hij in den rozigen glans van den ten einde
neigenden Meidag met Caecile onder het marmeren
dak van het aardige paviljoen trad, voelde Roland
zich bijna volkomen gelukkig.
Tan allo zijden groette de lente in heerlijkheid.
Amerikaansche bladen den bitteren uitval van
den staatssecretaris der Unie, schoon to gelijk
de JSew-York Herald komt mededeelcn, dat
in nota's van lateren datum, tot de Engelsche
regeering gericht, Sherman nog heel wat kras
sere termen heeft gebezigd.
En dat alles om een paar robben Stel u
voor een )>robbenoorlog," in de geschiedrollen
der Verecmgde Staten opgeteekend na een vrij
heidsoorlog en een slavenoorlog!
Zoover zal het iutusschen wel niet komen.
Blijkens telegrammen uit Londen worden de
onderhandelingen over de robbenvRseheiïj in
de Beringzee voortgezet, en verwacht men in
het najaar een conferentie van Britsche en
Amerikaansche experts om te onderhandelen
over eenige punten van geschil.
In ieder geval is ook thans weer gebleken,
welke geest van naijver en animositeit er be
staat tusschen de twee zusterlanden, en niet
onjuist schijnt de meening der Morning Post,
dat Groot-Britannië eens om zijn bestaan te
strijden zal hebben met de Vereenigde Staten.
Die strijd is niet meer verre, zegt het blad
hij zal komen zoodra de Vereenigde Staten de
quasi zekerheid zullen hebben verkregen, dat
zij een oorlog met succes kunnen beginnen.
Het Framche ministerie beeft zich gisteren
slechts met moeite weten te handhaven.
Bijna was het gestruikeld en had het den
nek gebroken over den steen, die Cavaignac
op zijn weg wierp. Maar de Kamer wilde dit
niet, en 33 stemmen meerderheid hebben het
ministerie gered.
liet gebeurde bij de behandeling van het
ontwerp voor de heffing in 1898 van vier di
recte belastingen.
Tegenover het voorstel der regeering diende
Cavaignac een tegenvoorstel in tot het heffen
van een inkomstenbelasting.
In een krachtig betoog zette de voorsteller
de voordeelen van een algemeene inkomsten
belasting uiteen, waartegen de minister van
financiën Cochery en de premier Méline aan
voerden, dat de belastingschuldigen er niet
van houden, verklaringen te moeten doen om
trent den stand van hun vermogen.
»De regeering verwerpt dit voorstel", ver
klaarde de heer Méline, a wijl het in strijd
is met hare politiek. Mocht de Kamer liet over
nemen, dan kan de regeering haar niet op
dien weg volgen."
Na een warm pleidooi van Cavaignac werd
eindelijk om half acht tot stemming overgegaan,
waarhij een tweede telling noodig bleek.
De eerste paragraaf van Cavaignac's voor
stel, luidende: sEene algemeene inkomsten
belasting zal met ingang van 1 Januari 1898
worden ingevoerd", werd met 282 tegen 249
stemmen verworpen.
Een ministerieele crisis zou dan ook op dit
oogenblik, zoo kort vóór Faure's reis naar
Rusland, al heel ongelegen komen.
Links de eindelooze kruinenrij van de beukenallee
achter hen tot aan den horizont schitterende velden
en bloeiende oofttuinen, rechts het park met zijn
reuzen van boomen, zijnboschages en bloemenperken
en grasvlakten; en daar in de verte de vijver blank
en klaar als een bergmeer. Alles rustte vreedzaam
en het kalm in rust van de kristalreme lucht.
Naast nem, nog altijd de hand als in een droom
verloren op zijnen arm leunend, het lieve schepsel,
wier gezicht als in hemelschen gloed scheen gedoopt.
Roland vond zich op dit oogenblik reeds benij
denswaardig.
»Laten wij gaan zitten!" zeide Caecile, terwijl
zij hem losliet, sliet is wei de moeite waard, dat
wij hier een wijle rusten. Is dit ailes niet heerlijk,
heerlijk
sBoven alle beschrijving; ik wist niet dat ik
zoo rijk was Dit is een gezegend stukje aarde."
In het Westen begonnen de avondwolken thans
in alle mogelijke kleuren te schitteren, van het
lichtste goud tot het gloeiendste rood, van het
teederste blauw-gioen tot iiet prachtigste violet.
»Zoo heb ik liet in Italië gezien," merkte Roland
op. sliet is vandaag een echt Venitiaansche hemel
maar wanneer men zoo iets schildert, dan gelooft
niemand het."
Caecile knikte.
Venetië," voer hij in geestvervoering voort, sis
zeer stellig de stad waar ik mij het naast verwant
voel aan de natuur. Het licht en de lucht spreken
daar hun eigen taal. Ik geef Rome en Napels en
het heerlijke Florence hun eer, maar ik ken niets
veirukkelijkers dan een zonsondergang in Venetië.
Dat is als een grootsch sterven, en toch weder
zoo vol levenskracht en zulk een verlangen naar
het voortbestaan ademend Ik weet niet, of u
In verband met Jit bezoek is de burgemeester
van Petersburg, die zich te Parijs verbindt,
door president Faure op het Elysée ontvangen.
Hel nieuwste bericht uit Havana is, dat de
zoogenaamde Spaansche partij, de Union Con
stitutional, die tot nog toe alle hervormingen
van de hand wees en ook tegen de onlangs
afgekondigde protesteerde, besloten heeft allen
tegenstand voortaan op te geven en oprecht
deel te nomen aan de uitvoering der hervor
mingsplannen van Canovas. Te gelijk sprak zij
haar vertrouwen uit in generaal Weyler en
teekende verzet aan tegen de lastertaal van
Amerikaansche en Engelsche over de wreede
wijze van oorlogvoeren.
In ministerieele kringen te Madrid is dit
bericht zeer gunstig opgenomen, en men hoopt
zelfs, dat alles zich nu ten beste zal Ueeren.
Die blijdschap is wel wat overdreven, want
in ieder geval is dit besluit niet meer dan
door de noodzakelijkheid afgedwongen.
Er mankeert dan ook slechts aan, dat juist
deze personen belast worden met de uitvoering
der hervormingen.
Dan zal er zeker wel veel van terceht
komen!
Een andere quaestie, die veel besproken wordt,
is de betrekking tot de Vereenigde Staten.
De Correspomlencia de Espana brac lit dezer
dagen een artikel, waarin gewezen werd op
den grooten druk dien de populistische elementen
in de Veioenigde Staten op de regeering te
Washington tegeu Spanje uitoefent.
Het blad is dan ook beducht dat het ten
slotte toch nog wel tot moeilijkheden zou kun
nen komen.
Daarom raadt het aan de vloot voor alle
gebeurlijkheden gereed te houden.
De Correspondedeia ziet echter bij dezen wel-
gemeenden raad over 't hoofd, dat het met de
Spaansche vloot al bijzonder treurig is gesteld.
Geen enkel schip van eenige bcteekenis is
voldoende gewapendzelfs zijn er die niet eens
volkomen zeewaardig zijn.
De premier Canovas zal zich deze week naar
San Sebastian begeven, waar de koninklijke
familie zich bevindt om een onderhoud met de
Regentes te hebben over de betrekkingen met
de Vereenigde Staten.
Een tamelijk scherpe correspondentie schijnt
over Cuba tusschen de kabinetten van Madrid
en Washington te zijn gewisseld.
In 't Noorden van Spanje hebben op ver
schillende plaatsen weder woelingen plaats.
De gewezen groot-vizier en ex-vali van Kreta
Djevad-pacha heeft plotseling, zonder voorken
nis der gezanten, Konstantinopel verlaten.
liet gerucht loopt, dat hij naar Kreta is ver
trokken, naar het heet, door den Sultan belast
met het gouverneurschap van het eiland.
Dit gerucht heeft groote sensatie te Kon
stantinopel en bij de admiraals gewekt.
het ook hebt ondervonden Wanneer ik van de
eenig schoone Riva Degli Schiavoni op de Lagune
neerzag, die rood was als gesmolten metaal onder
de zwart-blauwe schaduwen van gondels en berken,
aan greep mij nog telkenmale een onnoemelijk
verlangen aan naar geluk, een drang om mij in
den maalstroom van het een of ander wolkome
avontuur te werpen; boe fabelachtiger en vreemd-
soortiger hoe beter. Niet waar dat klinkt over
spannen
sGij hebt iets van een kunstenaar", meende
Caecile, Ztj wilde niet toegeven, dat ook zij op
gelijke wijze had gedroomd en gedweept, toen zij
voor diie jaren met haren echtgenoot aan de Riva
wandelde. Er moest toch inderdaad wat geheim
zinnigs zijn aan de zeldzame betoovering, die Ve
netië uitoefende. Heden eerst was haar dit meer
dan ooit duidelijk geworden.
Een hoog rood bedekte plotseling haar gelaat.
Zij wendde zich snel om als wekte ginds in het
verre Oosten, waar thans de bleeke schijf der
voile maan oprees, eenig voorwerp hare nieuws
gierigheid.
Nu ontstond er een pauze.
Caecile sloot een oogenblik hare oogen. Hare
verbeeldingskracht tooverde haar iets merkwaar
digs voor den geest. Zij zag zich zelve aan het
strand der Lagune, waar de zwartblauwe silhou
etten der berken en gondels over den gloeienden
vloed zweefde. Aan hare zijde stond iemand, in
wiens arm. zij, geheel als toen, hare rechterhand
legde. Deze iemand echter, deze verwante ziel,
met wie zij gemeenschappelijk de glorie van het
sterven der Venetiaansche zon aanschouwde, was
niet haar gemaal, maar Roland von Myrpach.
Een lichte huivering voer door hare leden.
Of hot gerucht gegrond is? Hot is moeilijk
te zoggen, maar dn Turksche diplomatie heeft
steeds getoond, dat zij op handige wijze partij
weet te trokken van de minste meeningsver-
schillen der mogendheden, en zij weet zeer
wel, dat het Europeesch concert nog geen
practische oplossing heeft weten te vinden voor
de uitvoering der autonomie van Kreta.
Opnieuw is dit duidelijk gebleken uit het
geelboek der Fransche regeering.
Men bemoeit zich niet meer met Kreta,
zoolang de vredesonderhandelingen duren.
De Porto speelt een brutaal spel.
Op het oogenblik zelf, waarop de nota dei-
gezanten en de depêches der vorsten haar uit-
noodigen haar obstructie tegen de vredesvoor
waarden te staken, zendt de Sultan een nota
aan de mogendheden, waarin hij zijn voorne
men te kennen geeft om de troepen op Kreta
te versterken, daar het blijkt, dat de gezanten
de orde niet vermogen te handhaven.
Alle mogendheden hebben die versterking
^afgeraden".
En nu doet de Sultan plotseling een weer
ongelooflijken stap achterwaarts.
Zal het Europeesch concert thans aan de
Porte toonen, dat liet niet met zich laat spelen
[^Inmiddels heeft Tewfik-pacha gisteren de
vergadering der gezanten bijgewoond en be
loofd, dat bij zou voorstellen om heden de
onderhandelingen over den vrede te hervatten.
Vooraf zal een bijeenkomst der militaire
attache's met de militaire commissie plaats
vinden om de grensregeling te behandelen.
De mogendheden zijn met hun voorstellen
thans gereed.
De oorlogsschatting zal 4 millioen Turksche
ponden bedragen. Ook de grensquaestie is ge
regeld, en wat de capitulatiën aangaat, die
zaak moet door Griekenland en Turkije zelf
worden opgelost, onder toezicht van Europa.
Griekenland schijnt zich thans ook te gaan
gewennen aan het denkbeeld eener Europeesche
controle op zijn financiën.
Het wachten is dus nu alleen nog maar op
den goeden wil van Turkije.
Als opvolger van Nelidoff te Konstantinopel
is de Russische gezant te Stockholm aange
wezen.
«ciaengde McdedecIIngcn.
Koningin Victoria heeft een treffende procla
matie gericht tot al de volkeren van haar rijk,
waarin zij uit het diepst van haar hart dank
betuigt voor de uiting van gehechtheid ter ge
legenheid van haar jubilee. Zij bidt God, dat
Zij in staat moge zijn Haar plichten te vervul
len, zoolang het leven Haar nog vergund is.
De werkstaking in de Borinage duurt nog
voort, maar er is wel kans, dat zij in de volgende
week een eind zal nemen.
De arbeiders verliezen hun moed en hun
nWanneer wij nog naar den vijver willen,"
zeide zij zoo onbevangen mogelijk, ndan wordt
het de hoogste tijd."
sO, wij behoeven ons niet te haasten. Ginds
gaat de maan reeds op; vandaag zal het niet
donker worden, en voorloopig is ma»a toch «og
niet to spreken."
Caecile was boos op zich zelve, dat haar kort
stondige visioen haar gedurende eenige oogenblik-
ken ontrust had. Alles werd volkomen verklaard
uit het overeenstemmen harer eigen herinnering
en de gloeiende dweeperij van Roland, Dwaasheid
daarover ook slechts eene seconde zich onaange
naam te gevoelen. Haar man was nu eenmaal geen
groote vriend van de natuur; hij had weinig oog
voor hare prachtaidus kon liij ook in het beeld
van Venetië, gelijk zich dat voor hare ziel ont
rolde, geen rol spelen. En belachelijkZij be
sloot als tot zoenoffer voor hare ongeloofelijke
dwaasheid zich nu eerst recht aan den jongen man
te wijden, echt vriendschappelijk zijn vertrouwen
te winnen, en bij de eerste gelegenheid de beste
naar den wensch zijner moeder op zijn hart in te
werken. Hij seheen toch na alles, wat zij had op-
gemeikt, niet ongeneigd om aan haar oordeel en
aan hare opvatting van de zaak een zekere be-
teekenis te hechten.
Men daalde nu van de heuvel af langs het zigzag
pad. Ditmaal dankte Caecile voor den haar aange
boden arm. Tusschen de bloembedden en het heester
gewas voortschiijdend, kwam men weldra aan den
vijver. Hier bleven zij staan. Roland maakte bij
z'cb zeiven de opmerking, dat Caecile er in het
wegstei vende avondrood bijna nog liefelijker en
verlokkender uitzag dan boven in het warme
gloeien van liet zonnegoud. Wurdl vervolgd
