VLAARDINGEN.
Kunst en Wetenschap.
Rechtzaken.
Kerk en School.
€r e in o n s tl Nieuw s.
Gereilde en verkochte onroerende goederen.
Geveild en verkocht25 Augustus,
NotarisMr. H. M. C. Poortman.
I. Een woonhuis met schuur, erven en open
grond, staande en gelegen te Overschie aan de
Dorpstraat, wijk A, nr. 59, kad. C1732, groot
100 vierk. ellen, in veiling f 775. Verkocht
voor f1085.
II en III. Twee, elk afzonderlijk te veilen,
woonhuizen en erven met open grond en gang,
staande en gelegen te Overschie, nevens elkan
der op de Lugt of Trekkade, wijk A nrsl99,
199« en 1995, kad. C 1376 en 1377, tezamen
groot 214 vierk. ellen, II in veiling f 340, III
in veiling f270.
IV. Een perceel open grond, gelegen achter
de perceelen II en III, kad. C 1378, groot 531
vierk. ellen, met het recht van iri-, uit- en
doorgang door de in voormeld perceel nr. 1376
begrepen gang, in veiling f330.
II, III en IV gecombineerd verkocht voor
11500.
BURGERLIJKE STAND.
Gehuwd s
25 Augustus. J. J. van den Tempel, 28 jaar,
en A. de Bruin, 21 jaar. S. de Vries, 24
jaar, en H. J. van Dongen, 23 jaar. J. 3.
de Kaper, 24 jaar, en H. G. G. Oostrum, 19
jaar. J. Hendriks, 35 jaar, en J. C. van
Weert, 29 jaar.
Overleden s
22 Augustus. Levenlooze dochter van A. Le
Pair en A. J. in 't Hol, Dwarsstraat.
24. Alida Maria Hilkhuijzen, oud 2 maanden,
Dirkje Meestee-straat, Adriana Maria Barbara
Trouwborst, oud 2 jaar 4 maanden, Qrofbaan.
Bij het passeeren van den goederentrein,
gisterenmiddag 12 uur, werd de hond van den
heer v, B. alhier, door dien trein op den over
weg de kop, letterlijk van het lichaam ge
scheiden.
Na eenige stuiptrekkingen gaf het prachtige
dier den geest.
BURGERLIJKE STAND.
Geboren
25 Augustus. Geertrui da Maria, dochter van
J. Knoop en M. van den Broek, Havenstraat.
Overleden
24 Augustus. Maartje Nieuwenhuizen, oud
32 jaien, echtgenoot van A, Baggus, Maasstraat.
Letterkundig Congres.
Gisterenmorgen zijn de zittingen van het Letter
kundig Congres te Dordrecht aangevangen.
Dc voorzitter van de regelingscommissie dr. B.
J. Kicwiet de Jonge hield de openingsrede, waarin
hij het belang der taal voor eene natie schetste.
Eulde werd gebracht aan wijlen nir. Beclaarts van
Blokland, diplomatiek vertegenwoordiger der Z. A.-
Republiek, en aan dr. Leijds, staatssecretaris der Z.
A. R.voorts aan H. II. de Koningin-Regentes en
Z. E. Paul Kruger, beschermers van dit eongres.
Op voorstel van dr. Laurillard werd benoemd tot
voorzitter van het Congres dr. H. J. ICiewit de Jonge.
Tot onder-voorzitters werden benoemd de hoeren
dr. Mar. Rooses en prof. J. ten Brink; tot secre
tarissen de heeren dr. Obrie, Jan Bouchery, mr. Van
Overvoorde en mr. Tyssen.
Voor afdeeling I (Neder), taal- en letterkunde)
werd aangewezen tot voorziter prof. Kern; tot be
stuursleden prof. Te Winkel, Frans Gittens enmej.
Nijlaud.
Voor afdeeling II (Nederlandscbe geschiedenis en
oudheidkunde): tot voorzitter prof. dr. Paul Frcde-
ricq; tot leden de heeren H. Seruian Heeres, dr. Nij-
hoffen en dr. H. van de Linde.
Voor afdeeling III (Nederl. Tooneel, Muziek en
Boekhandel)tot voorzitter Peter Benoiltot leden
de heeren Hui van Buren, J. Funke, E. T. Sjocn
en mr. Vriesendorp.
Daarna ging men In de nfdeelingen.
Eerste afdeeling.
Nedcrlandscha taal- en letterkunde.
Ilicr trad allereerst als spreker op dc heer T. Tal
(Den Haag) met het onderwerpDe plaats en de
eischen der icoordaigroep uit het volksleven der Is
raëliet en.
Spr. zet in zijne reden uiteen, hoe joodsche woor
den en uitdrukkingen in onze taal dikwijls verkeerd
begrepen worden en worden misbruikt. Studie is het
cenige, wat dit euvel kan wegnemen.
Tweede spreker was do heer W. Rutgers (Den
Haag), die zeide iets te willen zeggen omtrent de
spelling van bastaardwoorden. De Vries cn Te Win
kel is op dit gebied zeer inconsequent en lastig, vol
fouten en niet te lezen. Dc Vereeniging tot vereen
voudiging der spelling heeft zich dc zaak wel aan
getrokken, doch hare regeling van 1895 heeft niet
genoeg rekening gehouden met den smaak van het
publiek en de eischen van het gemak, wel met de
eischen van onderwijs en wetenschap,
Spr. meent in zijne drie stellingen, die hij als
conclusie stolt dat lo. speUingen als mielieoen,
officsicccl, mielictièr zijn af te keuren2o. een even-
tueele vereenvoudiging der basterd-woordspelling
zou, daargelaten zeer alledaagsehe woorden cn enkele
uitgangen, zich hooren te bepalen tot invoering van
z, l- en kw in verbasterde woorden zonder andere
vreemde spelling-elementen, behalve in eigennamen
en hun afleidsels en eerste leden als micro; 3o. zulk
een vereenvoudiging is wenschelijk.
Bij de discussie bleek, dat men thans in verande
ringen geen heil zagvele vreemde woorden hebben
burgerrecht gekregen.
Do heer B. J. F. Varenhorst (den Haag) verde
digt de volgende stelling„Het is wenschelijk, dat
in do woordenboeken en woordenlijsten der Neder-
landsehe taal, achter elk op de gebruikelijke wijze
geschreven woord de algemeen beschaafde en som
tijds ook de gewestelijke uitspraak in klank-inschrift
worde afgebeeld.
Nadat op de moeilijkheden eener zoodanige bepa
ling was gewezen werd het voorstel verwezen
de bestendige commissie.
Tweede Afdeeling.
Geschiedenis en Oudhridhmst.
Dr. H. van der Linden (Leuven) sprak hier over
de studie der middeleeuwsche gilden in Noord- cn
Zuid-Nederland.
Daarna sprak dr. J. F. Corstens (Breda) over
Een oordeelkundig en geschikt gebruik der archieven
moet de geschiedenis groote diensten bewijzen.
Waar vroeger minachting en verwaarloozing was,
leeft thans belangstelling en goede zorg. Men be
waart de archieven thans in brandvrije gebouwen,
maar er wordt nog niet genoeg gedaan; men inven
tariseert en catalogiseertmaar er moet meer
komenb. v. een algemeen archievenblad, gestennd
door staat en provincie, waarin consciëntieus alles
wordt behandeld wat op de archieven betrekking
heeft. Dit zou der geschiedenis ten goede komen
door een zoo groot mogelijke verzameling van feiten.
Hoe gebrek aan feitenkennis de geschiedenis onjuist
en onnauwkeurig maakt, toont spr. door voorbeel
den aan.
Een archievenblad moet objectief zijn, de stukken,
die men gevonden heeft, geven zooals zc zijn. Sub
jectieve beschouwingen late men na. Ook moet die
arbeid belangloos zijn, want werk uit liefdevoorde
zaak doet men veel nauwkeuriger. Het zou spr.'s
wensch zijn, indien dit congres iets kon uitworken
in de richting door spr. aangegeven.
Prof. mr. J. E. Heeres achtte het doel goed, maar
het middel ongewcnscht, omdat reeds een archieven
blad bestaat en overigens nog gelegenheid genoeg
bestaat tot publiceering van stukken, o. a. door het
Geschiedkundig Genootschap tc Utrecht.
Daarna werd de vergadering verdaagd tot morgen.
Derde afdeeling.
Nederlandsch tooneel, muziek enz.
De afdeeling werd voorgezeten, wegens afwezig
heid van don heer Benoit, door den beer J. Hnf
van Buren,
Na een korten welkomstgroet werd het woord
verleend aan den heer J. Vriesendorp uit Amsterdam,
die sprak ovc „Eén tooneel voor Noord en Zuid."
Spr. wees op wat reeds gedaan was, vooral door
wisselvoorstellingen van artikelen in Noord- en Zuid-
Nederland, die voorloopig goed geslaagd zijn.
Eindelijk is het te verwachten, dat de pogingen
om het tooneelorgaau voor beide landen geschikt te
maken, zullen slagen.
De heer Vmkesteyn gaf eonige aanvullingen,
omdat hij eigenlijk een zelfde onderwerp wilde be
handelen als de heer Vriesendorp.
Er bestaat een feitelijk verbond tusschcn het
tooneel in Noord cn Zuid. Immers den 28en Juni is
in het Museum Plantijn te Antwerpen besloten, om
het orgaan van de tooneelvereenigiugou samen te
smelten, het Nederlandscbe deel, onder redactie van
den heer Vriesendorp, het Vlaamsche onder redactie
van den heer Cornette.
De heer Gittens uit Antwerpen wees er op, dat
Noord-Nederland wel is waar Zuid-Nederland een
halve eeuw in fijne beschaving vooruit is op tooueel-
gebied, maar dat dit niet het geval is wat betreft
de productie voor het tooneel.
Hierna ontstond eenig debat over de vraag of de
Noord-Nederlanders de stukken der Zuid-Nederlan
ders verknoeiden, gelijk de heer Gittens meende.
Velen o. a. Max Rooscs bestreden dit.
De heer Vinkcsteyn deelde nog mede, dat bij
het hoofdbestuur van het Tooneel-verbond het plan
in bewerking is, om een modelvoorstelling te geven
in de drie groote steden. Er zal moeite worden ge
daan om die ook in Zuid-Nederlaud te doen plaats
hebben.
Eerste algemeene vergadering.
Deze vergadering werd geopend met de voor het
congres verblijdende inedcdeeling dat Antwerpen's
burgemeester, de heer Jan van R'jswijck, op het con
gres eene rede zal houden, en dat uit Pretoria een
telegram was ontvangen, onderteekend Timmerman,
Leyds, meldende dat aldaar een afdeeling van het
congres (bedoeld wordt waarschijnlijk taalbond) was
opgericht. Beide meededeelingen werden met applaus
begroet.
Daarna hield prof. Kern eene rede over het ge
bruik onzer taal in Ned.-Indie.
De tweede spr. was hier dr. E. Laurillard, die
handelde over: Woorden afkomstig van verouderde
zaken. Zijne rede werd zeer toegejuicht.
Des avonds kwamen de congresleden met hunne
dames bijeen in de groote zaal van „Kunstmin".
Opgevoerd werd daar het abel spel Esmoreil, opge
voerd door Dordtsche onderwijzers, door enkele artis-
ten cn zangers en zangeressen bijgestaan.
De uitvoering, vooral do liederen, had zeer veel
succes.
Tot slot werd een tableau vivant: de Markt te
Antwerpen, gegeven.
Gisterenmiddag werd op den hoogen weg achter
het hotel „Promenade" aan den Ouden Sehevening-
schen wegj in tegenwoordigheid van twee leden van
het Huygens Comité, hot marmeren voetstuk op de
fundeering gesteld voor het in September te ont
hullen Huygens-monument.
Vonnissen van het Kantongerecht
te Schiedam.
Zitting 21 Augustus 1897.
Wegens politic-overtreding
D. K. en M. J. W., beiden te Schiedam, tot f 1
boete subs. 1 dag hecht. J. M. te Schiedam, tot f5
boete subs. 3 dagen hecht. W. V. te Schiedam, tot
fl boete subs 1 dag hecht K. L. V. te Schiedam,
lot f 2 boete subs. 1 dag hecht. A v. O. en J. S.,
beiden te Schiedam, tot f2 boete subs. 2 dagen hecht.
F. J. H. M. G. te Schiedam, tot 2 maal f 0.50 boete
subs. 2 maal 1 dag hecht.
Wegens strooperij
H. S. te Schiedam, tot f 1 boete subs. 1 dag hecht.
F. v. W. te Schiedam, tot f3 boete subs. 3 dagen
hecht.
Wegens straatschenderij
N. J. H. B., D. F. A. R., Th. J. G. en J. G. V.
allen te Schiedam, ieder tot fl boete subs. 1 dag
hecht.
Wegens overtreding der Boterwet
W. B. te Schiedam, tot fö boete subs. 4 dagen
hecht.
Dc rechtbank te Breda behandelde gisteren de zaak
van den ontslagen directeur der bank van leening
te Bergen-op-Zoom F. J. G.
Bij de inventarisatie dfe gevolgd is op dc vlucht
van beklaagde, bleek een te kort van f7715. Con
trole op zijn beheer werd niet uitgeoefend in strijd
met het bestaande reglement op het beheer der instel
ling dat eene jaarlijksche verificatie voorschreef. Deze
omstandigheid gaf den president van de rechtbank
aanleiding om, vooral den voorzitter der commissie
van toezicht op het beheer der bank van leening,
zeer streng te berispen over de verregaande nala
tigheid in het volbrengen zijner ofiicieelc verplich
tingen.
Het O. M. eischte een gevangenisstraf voor den
tijd van twee jaren.
De minister van justitie heeft op daartoe strek
kende voorstellen goedgevonden, dat een gedetineerde
in de strafgevangenis te Groningen, wiens straftijd
zal verstrijken behoudens te verleeneu vermindering
van straf den 29 Juli 1898, en twee gedetineerden
in de bijzondere strafgevangenis te Leeuwarden, wier
straftijd zal verstrijken, behoudens te verleeneu ver
mindering van straf, 23 Juni 1899 en 6 December
1898, voorwaardelijk in vrijheid zullen worden ge
steld.
De minister van justitie heeft goedgevonden de
voorwaardelijke invrijheidstelling vau een gedetineerde
in tc trekken.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen: te Wijk bij Heusden, J. G. C. Go-
bius du Sart, tc Eemnes Buitentc IJtens en Ilen-
naard (toez.), H. Schokking, te Amsterdam.
Bedankt: voor Kage en Abbcne, door J. A. dc
Vlieger, te Maaslandvoor Stad aan 't Haringvliet,
door E. W. .T. Posthumus Mcijjes, te Heinenoord.
Gi.kei'. Keuken.
Bedankt: voor Baarland, L. Spoel, te Harder
wijk.
R.-K .Kerk.
Het Martelaarsveld te Brielle werd dit jaar bezocht
door 34 processies, samen uitmakende 11.283 pelgrims.
In 't vorige jaar kwamen er 35 processies en 13.079
pelgrims.
Felle brand te "Botterdam.
Men seint ons:
Hedenmiddag ten twee ure is in de lorren-
pakhuizen van de firma E. M. Mok aan de
Linker-Rottekade te Rotterdam een geweldige
brand uitgebroken door het inslaan van den
bliksem.
Acht handbrandspuiten en twee stoombrand-
spuiten waren spoedig ter plaatse en wierpen
hun water met dubbele stralen in het bran
dend perceel, waardoor men er in slaagde te
4 uur ongeveer den brand te bepalen tot het
bovengedeelte.
Het perceel is begrensd door de diamant
slijperij van Cales en de fabriek van geweven
goederen der firma Haal. Persoonlijke onge
lukken hebben hierbij niet plaats gehad.
De brand- en waterschade, die zeer aanzien
lijk is, wordt door assurantie gedekt.
Dit is reeds de vierde maal dat deze fabriek
in brand staat. De eigenaar was afwezig;
hedenmorgen was hij naar Brussel vertrokken.
Het Beursplein te Rotterdam bood heden
nacht een bijzonderen aanblik. Voor het post
kantoor stond een stoomspuit, omringd door
eenige handspuiten, te werken eer blussching
van een feilen brand, omstreeks halfeen ont
staan in het pand Beurssteeg 17 van den heer
Biretx, waarin barbierswinkel en badinrichting,
waarvoor warmtegeleidingen en een groote oven
in het pand aanwezig zijn.
De beursopzichteres, weduwe Maas, ontdekte
den brand, gaf het eerste brandsein en deed
de slangen in het beursgebouw aanschroeven,
daar massa's vuur over het gebouw woeien.
Tegen 2 uur was de brand grootendeels ge-
bluscht. Het pand van drie verdiepingen is
echter uitgebrand. "Verzekering dekt de schade.
De aangrenzende panden bekwamen aanzien-
lyke waterschade.
Kon. Ned. Tapijt fabriek.
De Kon. Dev. Tapijtfabriek herdacht gisteren
haar 100-jarig bestaan. De arbeiders en de ar
beidsters vieren het eigenlijke feest eerst a. s.
Zaterdag aan den sDollen Hoed" bij Lochem.
Zij vei trekken daarheen met een extra-tram.
Maandag echter, den werkeiijken herinnerings
dag, was de geheele fabriek en de verschillende
appartementen van den directeur, onderperso-
neel, enz. in feestgewaad.
De arbeiders en arbeidsters hadden dat alles
zeiven zeer smaakvol met vlaggen, bloemen en
groen gedaan. De directeur hield een toespraak
tot het geheele arbeidspersoneel, dat hij om
'11 uur op de plaats van de fabriek had doen
bijeenkomen.
Onder het houden der aanspraak kwam juist
de troep huzaren binnen. Voor het gebouw dei-
fabriek hielden zij halt en de muziek bracht
den feestvierenden een ovatie, waarna de direc
teur zich naar de straat begaf en voor de hulde
bedankte.
Alsnu bedankte een der werklieden namens
allen den directeur voor de eer om in de feest
rede waardeering voor liet arbeidspersoneel uit
te spreken, waarna allen versnaperingen ont
vingen, terwijl in den namiddag niet gewerkt
en iedereen feestvieide.
Het is verheffend waar te nemen hoe groot
de genegenheid is die het geheele personeel
den directeur, den heer P. G. van Schermbeek,
toedraagt. Een voorbeeldige orde heerschte.
De brand in de Weldad'gheidsbazar.
De drie beschuldigden in het proces over
den brand in den Bazar de la Charitd te Parijs,
baron Mackau en de heeren Bellae en Bagrachoff,
zijn schuldig verklaard aan manslag door
onvoorzichtigheid.
De baron werd veroordeeld tot 500 franc
boete, Bellae tot 300 francs boete en een jaa"
gevangenisstraf, Bagrachoff'tor 2C0 fr. boete en
acht maanden.
De wet-Bérenger is bij dit vonnis toegepast,
zoodat de uitvoering er van voorwaardelijk is
gesteld.
Baron Mackau heeft een eisch ingediend tot
ongeldigverklaring van het vonnis.
Gefopt.
Graaf X., een Poolsch edelman, bestelde bij
een Ilamburgsche sigaren-export-firma een paar
honderd Havanna-sigaren, die hem ook stipt op
tijd geleverd werden.
De graaf rookt de sigaren, prijst overal de
qualiteit, hult zich met welbehagen in geurige
rookwolken en bevindt zich daarbij in zulk een
zalige stemming van vergetelheid, dat hij niet
denkt om de betaling der rekening, die hem
alieronderdanigst met de sigaren is toegezonden.
Na eenigen tijd zijn de fijne Havanna's
opgedampt en gaapt hem een treurige leegheid
uit de kistjes te gemoet. Maar de graaf weet
onmiddellijk raad.
Hij schrijft nogmaals aan de Ilamburgsche
lirma en bestelt opnieuw dezelfde hoeveelheid
derzelfde sigaren, ditmaal evenwel onder
rembours".
Geen week later is de zending er. Na de
gewone, vervelende douane-formaliteiten betaalt
de graaf de invoerrechten en het verreken-
bedrag, dau opent hij kistje na kistje alles
leeg. Eindelijk vindt hij in het laatste kistje
de voldane rekening over de eerste zending,
anders niets.
Dat graaf X. aanvankelijk weinig gesticht
was, is begrijpelijk, en zijn gezicht moet bij
het overdenken der feiten een aanmerkelijke
lengte hebben getoond.
Maar allengs trof hem de huinor dezer ge
schiedenis, en zelf heeft hij de zaak dikwijls,
tot algemeene hilariteit, verteld.
Het bedrag der invoerrechten evenwel over
de gedeclareerde sigaren, die niet waren ge
leverd, heeft graaf X. zich doen terugbetalen.
Een brief aan de weduwe van Canovas.
De moordenaar van den Spannschen premier
heeft reeds onder beulshanden zijn leven moeten
laten, maar de vraag of het goed, was, met
hem te handelen, zooals hij gehandeld heeft,
het „oog om oog, tand om tand" toe te passen,
is nog altijd niet opgelost of liever zij wordt
niet door allen in denzelfden zin beantwoord.
Eu aan welke zijde men in deze quaestie
ook staat, belangwekkend blijft na Angiolillo's
dood evenzeer als daarvoor het gevoelen in
deze aangelegenheid van die menschen, welke
meer dan anderen het menschelijk gemoed
bestudeerd hebben en die, zeiven diepere in
drukken ontvangende, beter dan anderen kunnen
oordeelen over de moreele gevolgen van een
gebeurtenis voor het innerlijk leven van hun
medemenschen.
Tot die misschien juister, maar iu elk geval
dieper voelende menschen kan men ongetwij
feld wel rekenen het vrouwelijke hoofd van de
Nederlandsch-Belgische afdeeling van het Leger
des Heils en daarom is van belang, wat zij
naar aanleiding van liet ontzettende feit aan
mevrouw Canovas, de weduwe van Angiolillo's
Slachtoffer, geschreven heeft.
Aan de zeer te waardeeren welwillendheid
van het echtpaar Booth-Clibborn dankt de
Telegraaf het bezit van een afschrift van den
brief, waarvan hier de vertaling volgt:
Zeer geëerde mevrouw,
Met alle harten, die voKon, ben ook ik diep
getroffen door de tijding van uwe bittere be
proeving. Woorden zijn niet bij machte uit
drukking te geven aan al mijn sympathie voor
u, die zoo zwaar getroffen zijt door dezen smar-
telijken slag.
Maar hoe zal ik den indruk weergeven die
de lezing mij gaf van de bizonderheden dei-
ter aardebestelling van hem, dien gij beweent!
Ik ben geheel vervuld van bewondering voor
uwe edele woorden:
»Ik wil, dat allen, die inij hooren, het weten,
dat ik den moordenaar van mijn. echtgenoot
vergiffenis schenk!"
Toen ik dit van u las, mevrouw de hertogin,
heb ik gedaelit, dat gij veel nader dau de
meesten bij het ware geneesmiddel zijt, dat
tegen die ontzettende ziekte, de anarchie, moet
aangewend worden.
De dwang, het ruw geweld, de guillotine
zullen haar nooit doen ophoudea, in dien twee
strijd op leven en dood tussehen de maatschappij
en deze arme verdoolden, zullen slagen beant
woord worden door andere slagen, het zwaard
zal het zwaard uit de scheede roepen, het ge
weld zal geweld voortbrengen want men is
onmachtig tegen de natuurwet, volgens welke
elk zaadje van een vrucht niet anders dan een
gelijksoortige vrucht kan doen ontstaan.
Waarom, nu de aandrang van uw eigen hart
u reeds de juiste gedragslijn heeft aangewezen,
de persoonlijke vergiffenis, waarom die aandrang
nu ook niet verder laten gaan tot de logische
en natuurlijke consequentie: de officieele, wette
lijke vergiffenis?
Dat zou een slag ziju aan de anarchie toe
gebracht, die veel zwaarder zou treffen dan
die zwakke, alledaagsehe slag: het dooden van
een man, dien men in zijn macht heeft.
Uw toestand van treurende weduwe van den
verscheiden hoogwaardigheidsbekleder van het
land, maakt het u alleen mogelijk van de
koningin gratie voor den moordenaar te ver
krijgen en geeft u een gelegenheid, misschien
wel een eenige gelegenheid, in den boezem van
onze moderne samenleving om aan te toonen,
