a 28 3 I 1:1 «1 ffi Rechtzaken. Kerk en School. SPORT. G- e m e 11 g d Nieuws. Koloniën. Laatste Nieuws. f L ij *1 Gisterenmorgen kwamen allereerst de afdeelingen weder samen. Eerste afdeeling Ncdcrlandsehe taal- en letterkunde Hier werd het woord gevoerd door mej. C. van Zanten (Amsterdam) over Phonotick. Aanleiding tot deze voordracht is het woord van C. H. den Hertog: Taal is klank. Naar klankschoonheid, zegt spr., heb ik van kind af gestreefd. In mijn zangcarrière, maar vooral bij mijn onderwijs, vond ik het fondament van den zang in de taal. Spr. noemt de fouten in de uitspraak op en geeft de middelen ter verbetering aan. Moge van dit Congres een krachtige invloed uit gaan ter verbetering onzer uitspraak. Spr. biedt zich gaarne voor belangstellenden als wegwijster aan. "t Is geen quaestie van kunst, maar van weten en willen. De klankleer beveel ik aan, als middel om onze taal tot die volmaking van schoonheid te bren gen, waarop ze recht heeft. De rede van mej. Van Zanten werd met luide toejuichingen beloond. Prof. Gallee (Utrecht) betuigt zijne instemming met hetgeen de dames Ypcs—Speet en Van Zanten mededeelden Inderdaad, de klankleer is ten onzent te veel en te lang verwaarloosd. Daarna komt de heer J. Koopmans (Dubbeldam) aan het woord en houdt de aangekondigde rede over „spellinghervorming, over de spelling Kollewijn," De spelling van De Vries en Tc Winkel, die de uitkomst is van een onderzoek van uitstekende man nen op taalkundig gebied, heeft zich, zegt spr., aan te veel regelen gebonden en daar men niet altijd vooruit kan weten van welken regel bij een woord is gebruik gemaakt, wordt de zaak menigmaal be moeilijkt. Sprekers conclusie is dat, in 't belang van den eenvoud en de waarheid in de opvoeding, voor het geestesleven van ons volk vereenvoudiging onzer schrijftaal een dringende eisch is. Er ontstond vrij wat discussie over deze rede, vooral door de Vlamingen werd de strekking der spellingvereenvoudiging bestreden. Daarna sprak dr. M. Sakko (Brugge) over „Jan Luyken's Lyrische Poezie.'" De heer J. Winkler Prins (Apeldoorn) sprak daarna over „De literaire critiek der dagbladpers cn bet middel om de voor de literatuur nadeeligo ge volgen te keeren". Ter voorkoming van critiek door onbevoegden beveelt Spr. de oprichting van een Literair Dagblad aan, welk idee echter weinig steun vindt. Hierna werd de vergadering gesloten. Tweede afdeeling. Nederlandsche geschiedenis en oudheidkunde. Ilier sprak dr. D. C. Nijhofï' over „Willem den Zwijger." De heer .T. C. Bergmeijer (Dordrecht) voerde daarna het woord over „sociale geschiedenis." Na een korte inleiding om te constateeren hoe de wetenschap meer en meer van het volksleven ver vreemdt en er een wijde kloof tusschen beide bestaat, wees spr. op middelen die er toe leiden om die klove te dempen. De onderste lagen der maatschappij dorsten naar kennis en de sociale geschiedenis kan daaraan onder zekeren vorm voldoen. Niet de ge schiedenis die nu wordt onderwezen moet hot zijn, maar waarheid in alle uitingen van den menschelijken geest. De sociale geschiedenis omvat alle uitingen van het volksleven, de staatkundige geschiedenis zoowel als die van beschaving, handel, nijverheid, enz. De vraag is thans: hoe is onze maatschappij ge worden wat zij is. En om die te beantwoorden, moe ten we andere banen gaan bewandelen. Do toestand der huidige samenleving is de oorzaak, dat men aan de beoefening der geschiedenis dezen eisch is gaan stellen. Er zijn nog weinig beoefenaars. De reeds bestaande grootcre ea kleinere geschriften hebben er weinig van. Spr. weidt uit over de scheeve beoordeelingen van personen, volksbewegingen enz., en zegt dat de schrijver der soe. geschiedenis van welk volk ook een warm hart voor 't volk moet hebben. Bij Blok reeds vindt men hiervan schoone proeven. Spr. behandelt vorder den toestand van West- Europa en van onze gewesten in het bijzonder. Derde Afdeeling, Tooneel, Muziek enz. Hier was allereerst het woord aan den heer C. Lejonr uit Brussel om de vraag te beantwoorden„Wat zou er kunnen en moeten worden gedaan tot verbetering der stoffelijke belangen van het Nederlandse! tooneel?" Spr. gaf enkele middelen ter verbetering aan, als grootere subsidie en betere controle. De heer J. R. Coers (Utrecht) sprak hierna over „het liederboek van Groot-Nederland". Ten slotte brengt de heer Vriesendorp een nieuw onderwerp ter sprake, naar aanleiding van 't geen gisteren inr. Van Sorgen gezegd heeft over de tooneel- critiek. Hij zou vvensehen, dat de directies de critici toelaten bij de repetitiën en voorbereidende bespre kingen. Dan komen ze op de hoogte van de studie cn zorgen, die aan bet stuk besteed zijn. Overigens is de critiek subjectief en heeft de criticus het recht om belachelijk te maken wat hij belachelijk vindt. Algcmeene vergadering. In de laatste algcmeene vergadering, die te twee uur werd gehouden, kwam allereerst aan het woord de heer Jan Bouchery (Antwerpen) om te spreken over: „Taalstrijd". Daarna houdt prof. dr. Paul Fredericq eene rede over: „De toekomst van den Nederlandschcn stam". Spr. oordeelt, dat wat er gedaan is op het gebied van het Nederlandsch, hoop geeft voor do toekomst. Hij eindigt: „Wij allen, Nederlanders, trouwe onderdanen van koningin Wilhelmina, van koning Leopold, van koningin Victoria aan de Kaap, van de Staatspresi denten der Boerenrepublieken, wij beminnen diep ons eigen staatkundig vaderland; maar over de grenzen reiken wij elkander de hand als taal- cn stambroeders om onzen geestelijken zelfmoord in het gedrang der grootere volken te vermijden". De rede van prof. Fredericq, die ruim een uur duurde, werd door allen met de grootste aandacht aangehoord en aan het slot met daverende toejuichin gen beloond. En naar aanleiding van die woorden zeide de voorzitter dr, Kiewiet de Jonge, dat het komen moet tot een Algemccucn Nederlandschcn Taaihond. Hij meent dat Let congres zal hebben aan te wijzen vier mannen, één in Nederland, één in Belgie, éên Afri kaner, één Hollander in Zuid-Afrika, die samen aanwijzen één Hollander in Amerika, die de kern hebben to vormen van den Bond. Spr. noemt als bestuurders van den Bond voor Noord-Nederland prof. Kern te Leiden; voor België prof. Paul Fredericq te Gent, voor Zuid-Afrika dr. Engelenburg te Pretoria. De vergadering verecnigt zich met daverende toe juichingen met deze namen. Prof. Kern en prof. Fredericq zeggen dat zij de zware taak zullen aanvaarden en op voorstel van laatstgenoemden wordt daaraan toegevoegd de hoer H. Meent te Gent, die reeds pogingen voor den nieuwen Bond deed en er krachtig toe bijdroeg door zijn weekblad Ncerlnndia. De Voorzitter deelt wede dat dr. Engelenburg door hem tclegraphisch gepolst, antwoordde de be noeming te aanvaarden. Deze commissie zal nu de andere leden aanwijzen. Op voorstel des voorzitters verklaren de aanwezige Dordtcnarcn zich als eerste afdeeling van den Boud te constituceren. Hierna wordt de vergadering gesloten. Ilct volgende congres zal gehouden worden te Gent. De buitengewone vergadering van den Noderl. Journalistenkring zal vermoedelijk 2(1 September e.k. te Utrecht gehouden worden. De Rotterdamsche rechtbank veroordeelde heden in de eerste plaats B. H. S., 21 jaar oud, sjouwer te Schiedam, wegens wederspannigbeid aldaar tegen de politiebeambten G. A. Hassleij en W. Ducheune, tot 1 maand gevangenisstraf. Naar men verneemt, heeft de burgemeester van Klaaswaal bij den officier van justitie te Dordrecht een klacht ingediend tegen den heer A. M. Van Drongelon, notaris, tevens lid van den Raad, aldaar, ten aanzien van diens gedragingen jegens den burgemeester. Over deze klacht is ecu instructie geopend. Ned. Herv. Kerk. Beroepen: te Leerdam, J. de Visser, te Brakel te Surhuizum, C. de Vries, te Ilelieudoorn. Aangenomen: naar Rozendaal, door A. E. van Deinse B.Sz., te Ammerstol, naar Hantnm, K. Kloos terman, te Tjerkgaast. Bedankt: voor Kuilenburg, door .T. L.Bomma- zijn, te Sncck, voor Varscveld, door W. van der Beke Callenfels, te Dolden, voor Longerkouw, door A. II. Magendans, te Ter Kaple, voor Vuren van Dalen bij Gorkum, door J. B. Benders,'te Zijderveld. Zondag 29 dezer zal de nieuw opgebouwde kerk te Asperen plechtig geopend wordeu. Ds. Bijdendijk, die reeds 53 jaren aan het hoofd dier gemeente staat cn nog steeds zijn ambt in het volle bezit zijner krachten vervult, zal den eersten dienst houden. Uit de Synode. In de Woensdag plaats gehad hebbende 31c zitting vnn de Algemeeno Synode der Ned. Herv. kerk werd een aanvang gemaakt met de behandeling der 82 artikelen van het gewijzigd reglement op het beheer. Voor hiermede werd begonnen stelde do heer Busch Keiser namens de voorstanders van bet oorspron kelijk reglement voor de groudbepaliDg van het zuiver kerkelijk toezicht in artikel I neergelegd aldus te formuleeren. „Het "beheer van de kerkelijke goederen en fondsen der Gemeenten van de Ned. Herv. kerk is opgedragen aan colleges en kerkvoogden, overal waar dit moge lijk is, met medewerking van notabelen, onder toe zicht van de kerkelijke besturen, door tusschonkomst van daartoe aangewezen commission van toezicht. De Waalsche Gemeenten vormen een afzonderlijk ressort met een eigene commissie van toezicht." Dit voorstel werd echter na een belangrijke be raadslaging verworpen met 16 stemmen tegen 3, terwijl een der preadviseerende leden zich er voor verklaarde, de beide andere tegen. Hierna kwam het gewijzigde ontwerp artikels gewijs in behandeling en vorderde men tot artikel 60. De Synode heeft gisteren het gewijzigd reglement op het beheer met 12 tegen 7 stemmen aangenomen, om daarop de consideratie der classicalc vergaderin gen en prov. kerkbesturen te vragen. Gistermiddag heeft Bouhours op de Amsterdainsehe Wielerbaan getracht eenige records en wel speciaal dat van do 50 K.M. te verbeteren. Precies om halfvier zou de strijd beginnen, doch het werd over vieren alvorens Bouhours startte. De strijd werd door een vrij talrijk publick gevolgd en werd door mooi weer begunstigd. De uitslag is als volgt,; Bouhours reed: 10 K.M. in 12 min. 30 sec. Het oude record was 12 min. 27 4/5 sec. 20 K.M. in 24 min. 53 1/5 sec., het record van Taylor was 25 min. 23 1;5 sec. 25 K.M. in 31 m, 15 1/5 s.het record was 32 in. 3 1/5 s, 30 K.M. in 37 m. 51 1,5 s.het oude record was 38 m. 44 3/5 s. 40 K.M. in 51 in. 10 1 5 s. Oude record was 51 in. 39 2/5 sec. 45 K.M. in 57 min. 43 4/5 sec. Oude record was 58 min. 17 see. 50 K.M. in 1 uur 3 min. 58 3'5 sec. Oude record was 1 uur 4 min. 52 2/5 sec. In 1 uur is gereden 46 K.M, 796 M. Het oude record was 46 K.M. en 308 M. De oude records van 30 tot 50 K.M. waren van Bouhours; die van 20 en 25 K.M. van Taylor. Bij den aanvang was Bouhours niet gelukkig;de band van een gangmakendc quadruplet sprong, zoo dat de eerste tijden Diet zoo goed waren. Een quintuplet kwain defect op de baan cn kon dus geen dienst doen. Gelijk men weet was het doel van Bouhours bet uurrecord van Vrouwes te verbeteren cn hij is daarin geslaagd. Onder collega's. De magistraat van Oud-Antwerpen, die zich na afloop der tentoonstelling aldaar tot een blijvende vereeniging heeft geconstitueerd, zal binnenkort in 17e eeuwsch kostuum een bezoek brengen aan de vroedschap van Oud-Dordt. 2Eigen schuld. Gisterenavond viel een passagier 2de klasse bij het (verboden) overstappen van de Harwich- boot op den steiger te Hoek van Holland te water en verbrijzelde in zijn val zich den schedel. Hij werd eenige oogenblikken later dood opge haald. Een andere passagier sprong hem na en werd met moeite gered. Een legeerd laantje. Voor de betrekking van opzichter der vissche- rijpn op de schelde en Zeeuwsehe Stroomen, moeten zich ruim 300 sollicitanten hebben aan gemeld. Examen-dicaashedcn. In De Sollicitant, advertentieblad voor het onderwijs, leest men in een ingezonden stuk o. m. het volgende »fn No. 41 van uw weekblad komen de vra gen voor, die op een mondeling examen voor hoofdakte zijn gedaan. In 't bijzonder trok de volgende vraag mijne opmerkzaamheid: «Als Da Costa nu geleefd had, wie(n) zou hij dan bij de jongste verkiezingen gekozen hebben?" Vermoedelijk is op hetzelfde examen ook gevraagd, wat Pestalozzi over de benoeming van den beer Ketelaar zou gezegd hebben, of Karei de Dikke zich met het couloirstelsel zou hebben vereenigd, of Piet Hein zich bij deChr. Historische partij zou hebben aangesloten, of Bonifacius tevreden zou geweest zijn rnet de samenstelling van liet tegenwoordig Ministerie en of Godfried de Bultenaar ook gepi otesteerd zou hebben tegen de herstemmingen. Ik weet natuurlijk niet, oi die vragen zijn gedaan, maar ik vermoed het, oindat ik zulke dwaze vragen op een en dezelfde lijn stel met die over Da Costa. Me dunkt, er is op bovenstaande vraag slechts één antwoord. Had Da Costa nu geleefd, dan zou hij ciica honderd jaar zijn geweest, een leeftijd, waarop men zich begrijpelijkerwijze niet meer bemoeit metal die verkiezingsdrukte. Heeft evenwel de candidaat een ander ant woord gegeven, dat den lieer examinator be vredigde, dan zal, naar ik hoop, de redactie dezer courant hem wel in de gelegenheid willen stellen dit in een der volgende nommers mee te deelen. Wellicht geeft bet aanleiding tot een interessante gedachten wisseling." Qenezing door gelei. Te Apeldoorn, waar in den laatsten tijd meer en meer zoogenaamde genees- en zenuwinrich tingen verrijzen, is thans een nieuwe inrichting geopend, «Geioofsinrichting Beth-el II" genaamd, waar bijbellezingen gehouden en gebeden wordt, om genezing. Ook wordt daar voor afwezige kranken gebeden. De toegang is kosteloos, maar een vereischte voor liet voorgebed is, dat de zieke geen medicijnen gebruikt. Ook kunnen, tegen vergoeding van reiskosten, zieken in hun woning worden bezocht. Naast de inrichting is een villa aangekocht, waar geschikte rechtzinnige menschen vrij van huur kunueri wonen, als zij tegen billijke vergoeding zieken willen opnemen, die de ge nezingsmethode in de «Geioofsinrichting" willen volgen. De verblijfkosten worden bij de week berekend. Aan het hoofd der inrichting staat ds. Ilei- zenberg. Bij de inwijding van Beth-el No. 2 werd ook een voordracht gehouden over ge heel-onthouding. NR. Ct.) Brutaal. Een stout stukje werd te Dinxperlo vertoond. De landbouwer II, II., in de Heurne alhier, had, terwijl hij in de gevangenis te Munster vertoefde, met een Pruis, die daar in arrest zat, kennis gemaakt. De Pruis was nu uit de gevangenis ontvlucht, kwam E. opzoeken in zijn woning en eisclite van hem onder de ergste bedreigingen reisgeld. M. was daardoor zoo ont steld dat hij den indringer 12 Mark gaf. De landbouwer W., die intusschen binnenkwam en den Pruis op zijn brutale handeling opmerkzaam maakte, kreeg van hem met een mes een diepe snede in het gelaat, waarvoor geneeskundige hulp moest worden ingeroepen. De Pruis is naar Daitschland gevlucht. ArnhCt.) Helmen lij de politie. In de jongste vergadering der afdeeling Gro ningen van den Aigemeenen Nederlandschen Politiebond werd door eenige leden voorgesteld, het gemeentebestuur van Groningen te ver zoeken, den helm af te schaffen. Dit geschiedde met het oog op den schadelijken invloed, dien het hoofddeksel, naar zij beweerden, op de geziehtssterkte en den haargroei der dragers heeft en zij wezen op het opmerkelijke feit, dat bij hot politiecorps te Groningen, waar de helm den geheelen dag gedragen wordt, de meeste agenten van middelbaren leeftijd reeds geheel of gedeeltelijk kaalhoofdig zijn en «brillen". Het voorstel werd echter afgewezen, omdat het hier een geheel plaatselijke aangelegen heid gold. Atjeh. Aan telegrammen van den civielen en militairen gouverneur van Atjeh en '.nderhoorigheden wordt door de Java Ct. liet volgende ontleend Op 22 Juli rukte eene colonne door naar Selimoen en werd de overgang van den weg over Kroeng Lamkabeuë en het tracé tot voorbij de monding van de Selimoen-rivier bepaald. Toekoe Brahim Selimoen en enkele hoofden van Lamkabeuë en Tanah Abee kwamen zich melden. Licht gewond werd de inlandsche fuselier Samin, alg. st. no. 50188. Drie vrienden vielen in een hinderlaag en werden in handgemeen afgemaakt, hunne wapenen in onze handen achterlatende. De tegenstand van den vijand was over bet ge heel gering. Den 23en Juli werd bij liet wei ken aan den weg weinig en den volgenden dag geen tegenstand ondervonden, alleen wisselde eene tot in Selimoen voortgerukte colonne eenige schoten met een vij andelijken wachtpost op den weg naar Reung-Reung. Mgr. Staal, f De begrafenis van 7.. D. II. aartsbisschop mgr. Staal heeft den 23sten Juli te Weltevreden met groote plechtigheid plaats gehad. In den stoet volgde het eerst in een hofrijtuig de vertegenwoordiger van den gouverneur-generaal, die den ovorlederie deze hooggewaardeerde eer op deri tocht naar zijne laaNte rustplaats wilde geven. Daarna kwamen acht pastoors en dan volgde een lange rij van statiekoetsen sn rijtuigen, waarin vrienden en bekenden van den overledene hadden plaats genomen. «Onder hen zagen wij schrijft de J.-B. de hoogrie civiele en militaire ambtenaren, de def tigste burgeis onzer hoofdstad. Zelfs waren er die, toevallig ter plaatse vertoevende, den, op alle plaat sen van Indie bekenden en beminden bisschop naar de rustplaats der dooden wilden vergezellen. Onder de ontzaglijk groote menigte langs den weg ge schaard en den stoet naar het kerkhof vergezellend, waren wel vele nieuwsgierigen, doch uit die breede schaar en die schat van natuurlijke en kunstbloe men bleek duidelijk dat er een veelgeliefdvriend en vader ten grave werd gedragen. En toch was deze bisschop slechts drie jaar te Batavia in ons midden"- Pastoor C. VV. J. Wenneker hield de lijkrede. BESLUITEN EN BENOEMINGEN. Civiel Departement Erkend: dc Eerw. heer E. W. .T. Wenneker, waarn. pastoor van Batavia, met den titel van provicaris, als belast niet het tijdelijk beheer van het Apostolisch Vacariaat van Batavia gedurende de ontstentenis van een Apostolisch vicaris en pastoor van Batavia. Benoemd: tot secr. van den raad van Ned.-lndic, de rcf. ter algem. secr. A. Suermondt; tot adj.-chef der 3e afd. bij de expl. der 8.S. op Java, de insp. 2e ld. hij hot tocz. op pe spoorivegd. en het stoomw. N. de Vicqtot insp. 3e kl. bij het toezicht op de spoorwegd. cn het stoonnv., A. Brijautot le klerk ter alg. secr., de klerk J. A. Belle; t. comm. 2ekl. bij d. post- en tel.-dicnst, de id. 3e kl. J. A. Dooru- weerdt. adj.-houtv. d. 2e kl. bij h. bosclrw., H. Bellers, L. A. G. Hissink en L. A. van do Ven t. amht. hij de in- cn uitvoerr. en ace., M. J. A. Ver- duijn LutielP. J. E. Robert, W. Ran, J. A. Zitter en A. L. Hartwig, de twee eersten hoofdopz. en de drie laatsten ouz. bij d. midd.t. ondenv. d- 2c kl. mej. K, J. Ilavcrbult, thans ivaarn. huipond.; tot hulpood. mej. S. E. Wijnveldt, onderiv. op wachtg. Belast: in dc res. Zuidcr- cn Oosterafd. van Borneo met het best. over de ouderafd. Ben.- cn Oost-Docsoen en Mengkatib, afd. Docsoulanden, de in dat gew. gepl. wd. eontr. der 2e kl. II. J. E. F. Schwartz; met de waarn. der betr. van lid der Weeskamer te Batavia, de ambten, op non-act. mr. D. Beets. Ontslagen: op verz. eerv. het lid der Weeskamer te Batavia. Pb. M. Leidclmcijer; wegens ziekte, cerv. de opz. le kl. bij den waterstaat B. de Jong. Verleend: wegens ziekte, een tweej. vcrl. n. Europa, aan den onderiv. le kl. W. F. G. L. Haaustra. Militair Departement. Benoemd: tot kapt.-int. bij dc gew. intendance aid., de kapt.-kwm. te Padang F. G. Jese; totbat.- adj. bij een der inf. korpsen m Atjeh t. n. i. de Je luit. B. H. Frausscn. Bevorderdbij h. wapen d. inf. t. kapt., de le luits. J. n. Rutten en A. J. P. Kessler, t, le luit. de 2e luits. H. J. Voskuil, C. W. Neijs, J. H. Har bord. W. v. d. Vlerk, L. J. A. Ilolie, L. C. Julien, C. J. G. G. v. Doorn en M. Kole. Verleendweg. langd. dienst, een jaar verlof naar Eurcpa, aan den luit.-kol., intend, bij de mil. adni. .T. H. C. Vermeer, en aan dc off. v. gez. der le kl. M. J. Kleijer, dr. H. A. Sissingh en dr. W. Lcendcrts. De Eölnische over het woord alliance van den Czaar Zoo heeft dan de Czaar nog op het laatste oogenblik zijnen burger.(jk vriend een hem stellig door dezen vriend zeiven in den moud gelegde zinspeling op liet too verwoord «verbond" mee op zijn thuisreis gegeven en opgeheven door dezen toover zal de president in de toekomst op dit Russische verbond als op het voetstuk van zijne regeering en de basis van zijn per soonlijk aanzien kunnen wijzen. Dat zal ook de eenige uitwerking blijven, die van staatkundig belang is, want in Europa heeft men zich niet reeds lang naar dit ver bond tusschen twee staten ingericht, maar men heeft het ook reeds sedert geruimen tijd aan den arbeid gezien en op die plaatsen, waar men zich het bewaren van den wereldvrede tot taak heeft gestelder met over te klagen gehad. Dit verbond zal ook in de toekomst, daar door staat het woord van den Czaar borg, in den geest van recht en billijkheid den vrede welen te bewaren en de Duitsehe Keizer heeft beloofd met al zijn macht daarin den Czaar bij te staan. Er blijft dus, om alle misverstand dat aan gindsche zijde der Vogezen mocht ontstaan, den kop in te drukken, slechts nog over er aan te berinneren, dat de hoeksteen, waarop deze wereldvrede berust, bet den lOden Mei te Frank fort tusschen Frankrijk en Duitschland gesloten vredeverdrag is. De Koning van Siam is thans te Berlijn. Gisterenavond is hij te Potsdam door den Keizer plechtig ontvangen. Het internationale geneeskundig congres te Moskou is gisteren gesloten. Bij bijzondere firman heeft de Sultan de oprichting van eenige Rurneensehe kei ken in Kl! if

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1897 | | pagina 3