51*<e jaargang.
tondag 3 en Maandag 4 October 1897.
N°. 9439.
Derde Blad.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen.
UITGEVER: H. J. C. ROELANTS.
BINNENLAND.
Stateii-Gencraal.
Uit tie Staatscourant.
Landbouw en Veeteelt.
G e in e n g d N i e u w s.
Koloniën.
AsoiwEafEjsTSPRijs voor Schiedam, per kwartaal f o 90
a n omliggende plaatsen, p. kwart. - 1.05
n franco per post, p. kwartaal. 1.30
Afzonderlijks nommers0.02
BUREAU: BOTERSTRAAT ÏO, Telephoon So. 123.
Advertentieprijs: ran 15 gewone regels met inbe
grip Tan eene Conrantf 0.52
Iedere gewone regel meer- O.lö
Bij abonnement wordt korting verleend.
De Koninginnen.
De Koninginnen zijn heden naar het Loo
teruggekeerd, uitgeleid door de autoriteiten en
vier >finKtPr«.
Dc Regentes onderhield zich tot het vertrek
van den trein met Minister Pierson.
Koninklijk bezoek aan Arnhem.
Men meldt ons uit Arnhem dat de burge
meesters der Geldersche gemeenten van den
Commissaris der Koningin de mededeeiing heb
ben ont\angen dat II. M. de Koningin-Regentes
den 16 Oct. te 2 uur in de woning van den
commGsaiis aan autoriteiten, colleges en par
ticulieren gelegenheid zal geven otn hunne op
wachting te maken.
Wij vernemen verder, dat de heer L. G. A.
craaf v. Limburg Stirum, de commandant van
de eerewacht, die HB. MM. begeleidde tijdens
Ilaar bezoek aan Arnhem, op 28 Aug. j.l.,
groote medailles heeft ontvangen met de beel
tenis van H. M. de Koningin en vermelding
van den datum om die namens II. M. de Ko
ningin-Regentes uit te reiken aan de leden der
eerewacht, en wel in zilver voor den comman
dant en den onder-commandant en in brons
voor de andere leden.
Atjeh.
Uit Batavia wordt aan de N. R. Ct. geseind
Luitenant-kolonel Van Ileutz bij keuze be
vorderd tot kolonel, chef van den generalen
staf.
Het blad teekent hierbij aan
Als iernand uit het Indische leger een buiten
gewone bevordeiing waardig is, dan zeker deze
hoofdofficier. In 1872 uit den troep tot 2e luit.
aangesteld, behoort hij tot de meest ontwikkel
den uit het Indische officiers korps, getuige het
gunstige resultaat, waarmede hij den cursus
op de Krijgsschool sloot en de belangrijke
brochure, die hij over de toestanden op Noord-
Sumatra in het licht gaf.
Reeds in '1875 werd zijn naam met eere in
Atjeh geneemd als kapitein, chef van den staf
van generaal Van Teyn maakte hij zich zoo
verdienstelijk, dat hij bij keuze tot majoor werd
bevotderd. Wat hij na dien tijd in Atjeh ver
richtte en hoe hij de kroon zette op zijn werk
als tioepen-aanvoeider, door zijn schitterende
actie in Segli, uu een paar maanden geleden,
is van algemeene bekendheid.
De Indische at mee mag geluk gevvenscht
worden met zulk een chef van den staf, die
na haar zoo dapper en met zoovee! beleid aan
gevoerd te hebben in den strijd, nu zijn ont
wikkeling en groote ondervinding dienstbaar
kan maken tot het aanbrengen van verbetei in gen,
waaraan hij de behoefte uit eigen aanschouwen
leerde kennen.
Locnalspoonvegen op de Zuidliollandsehe
eilanden.
Het comité voor Locaalspootvvegen op de
Zuidhollandsche Eilanden heeft aan hen, op
wier steun voor de verwezenlijking van het
doel een beroep is gedaan, (gemeente-, watei-
schaps, poldet besturen en andete cotpoiatien
en belangstellenden) ter kennisneming gezonden
een kaatt, waarop de aanvankelijk tot stand te
biengen spoorvvegvei binding is aangegeveneen
memorie van toelichting, waarin het tracé van
den sponnveg nader is beschreven en latere
uitbieidtngen zijn aangegeven en afschriften dei
verzoekschriften ingediend aan den minister van
watei:staat en aan Provinciale Staten.
Het ontwerp beoogt den aanleg van locaal*
spoorwegen op de eilanden Rozenbutg, Voorne,
Putten, Goedereede en üveiflakkee, en de ver
binding daarvan onderling met het groote
spoorwegnet op zoodanige wijze, dat het
doorgaand- en locanlveikeer voor personen en
goederen ten allen tijde verzekerd zij.
De omschreven lijnen loopen door de ge
meenten Rozenburg, Heenvliet, Nieuvvenhoorn,
Nieuw-II el voet, He lie voet sluis, Zwartewaal, Vier
Polders, Biielle, Middelbands, Somrnelsdijk,
Dirksland, Melissant, Stellendam en Goedereede.
Ter onderlinge verbinding dier lijnen eu ter
verbinding daarvan met het groote spoorweg
net zijn in het ontwerp de volgende gemeen
schapsmiddelen noodig
do. een brug over de Nieuwe Maas, bene
den de Ntcuwesluis; zij zou, behalve voor het
spoorwegverkeer in het gewone verkeer kunnen
voorzien.
2oj Een stoombootveer Hellevo.'tsluis—Mul-
dolharnis, buitenhaven, die mede in het gewone
verkeer kan v ooi zien.
3o. E<*n sponrvvegveer RozenburgMaassluis
en verbindingsbaan met het slation .Maassluis
van den Ilollandschen Spoorweg.
Het comité bestaat uit de hoeren: T, P.
Van den Blink, notaris te Brieile. rnr. A. E.
H. Goedkoop te Rottetdam, J. W. Hom van
Rockanje, burgemeester van Nieuw-JJclvoet,
Nieuvvenhoorn en Rokanje, J. Moei man, diicc-
teur der gasfabriek te Brtelle, en C. Mol, griend-
handelaar te Brieile.
Kuyper contra Boissevain.
In het Handelsblad komt dr. A. Kuyper ia
een langen brief aan den hoofdredacteur, den
heer G'h. Bois-evain, op de quaeslie van de
Nieuwe Kerk te Amsterdam terug. Dr. Kuyper
herhaalt de vraag om man en paai d zoo te noe
men, dat de i echter lobe macht lus=chen hem en
den heer Boissevain ootdoelen kunne.
Bij weigering eischl dr. Kuyper subsidiair,
dat de heer Boissevain met hem het geschil
voor een eereraad van vijf reclitsgeleeiden
brengt, aan wie de viaag zou worden vooigelegd
Waren de heerert dr. Rutgeis c. s, al dan
niet de gequalificeerde en bevoegde autoi iteiten
otn op 0 Januari 1886 in de kosterij der Nieuwe
Kei k binnen te gaan, er de bewakers doorliet
cla«sikaal bestuur gesteld, uit te vei wijderen,
de deur der kerkvoogdenkamer te doen openen
en bewakers hunnerzijds aan te stellen
De heer Boissevain vetkl,aait in het volgend
nummer zijn antwoord aan dr. Kuyper in het
Handelsblad te zullen opnemen.
De
gewone audiëntie van den minister van
Justitie zal op Woensdag 6 October a.s. niet
plaats hebben.
De afdeelingen van de Tweede Karner hebben
het onderzoek van de Indische begrooting voor
1898 beëindigd.
Naar men verneemt, is de Minister Eland
voornemens gedurende den a. s. winter eene
proef te nemen met langdurige winterves loven,
znoals die tijdens het ministerschap van den
heer Seylfardt verleend werden.
KEI'HEL. 2 October. Alweder viel gistermiddag
een kind in den polder, maar thans met trenrigen
afloop Het driejarig dochtertje van G,, dat onder
haars broertjes hoede was, viel onopgemerkt te water
cn verdronk. Wel heeft men gepoogd de levens
geesten weder op te wekken, doch vruchteloos.
Burgerlijke Stand van Overschie.
Getrouwd: 30 Sept. S. v. d. Kooijjm.31j.cn
N. II. Voorwinden jd. 28 j.
G c b o r c n22 Sept. Goris .Tacobus, z. v. G, d, Bruijn
en K. W. van Houten. SI. Dirk, z. v. P. Zandbergen
en A. J. v. d. lieer. 22. Dirk, z. v. A. .1. van Dam
en C. v. d. Berg. 26. Abraham, z. v. A v. d. Marei
en S. v. Manneke*. 23. Sara Cornelia, d. v. II. A.
Fransse. 26. Willem, z. v. D. dc Jong en G. Hoo-
gondorp. 27. Johannes Gerardus, z. v. Th. Scholten
en F. Visser.
Overleden: 27 Sept. C. Hours. 60 j. ccbtg. van
A. Reijsbergen.
TWEEDE KAMER.
Verschillende ingetrokken wetsontwerpen van gc-
ringen omvang zijn opnieuw ingediend.
Eveneens is wederom aangeboden het ontwerp van
wet houdende wijziging van art. 40 (slotbepaling)
der wet van 18 Juni 1892 (Staatsblad no. 144) tot
regeling der pensioenen en onderstanden van het
personeel van den loodsdienst voor zeeschepen en
aan de weduwen en kinderen van dat personeel.
Bij Kon besluit m aan H, van i.it, bode-toncierge
bij het provinciaal bestuur van Dienthe, ile ceie-
medaille der orde van Oianjo-Nassau, m zilver, toe
gekend.
Hij kon. besluit is jlir. rnr. A. A. van Doom van
Koudekerke benoemd tut burgemeester der gemeente
Vlissingen, met toekenning van eeivoi ontslag als
buigemeester der gemeenten Veere en Vrouwenpolder.
Dij kou. besluit is B. VV. Siemens benoemd tot
buigemeester der gemeente '/uidbioek.
Bij kon. besluit is II, Gaaikema, benoemd tot burge
meester dei gemeente Aduaid, met toekenning van
eervol ontslag als burgemeester der gemeente Nooui-
broek
landbouwtentoonstelling.
Volgens de officieele trekkingsljjst der Land
bouwtentoonstelling te 's-Gravenhage moeten
er in onze officieuse lijst in het nummer van
Viijdag 1 October een duetal veranderingen
aangebiacht worden, No. 7725 moet zijn 7775
no. 16651 moet uitvallen; no. 18273 moet in
gevoegd worden.
De landauer met twee paaiden is te Rot
terdam gevallen.
Een bravcard.
Het veelvuldig vooikomen van ongelukken
aan boord van «cffipeti, liggende op stroom of
in verschillende havens aan den linker Maas
oever te Rolteidain en het daaimede gepaard
gaan van een voor de lijders nieefmaipn lioog-t
pijnlijk vervoer van die schepen naar den wal,
heeft den lieer W. Voormolen, koofd-conirnis-
saiis van politie aldaar, op het denkbeeld ge-
btaebt om in dat vervoer wijziging te brengen.
Op zijn aanwijziging en volgens zijn teeke-
ningen is than-, bij wijze van pioel. aan de
op het politiebureau aan de Nassaukade be
rustende brancatd een eenvoudig en practised
toestel aangebiacht, hetwelk bij het vervoer
van lijders, van boord van schepen in daarnaast
liggende sloepen of op den wal als liij-ch toes tel
wordt gebezigd.
Moet nu uen lijder vervoerd worden, dan
wordt de brancard in haar geheel aan boord
gebracht, de patient ei in gelegd, het oog
waai in de kettingen, die de brancard met het
toestel verbinden, tezamen konen, aan den
laadboom b"ve«tigd eu de brancard met den
patiérit er in, in hoiizontale richting buiten
boord en in de boot of op den wal gebracht,
zoodat hij tijdens dit vervoer niet, zooals tot
dusver, door noodelooze schokken of stooten
gekweld en gepijnigd kan worden.
Siroopers.
In het Ulvcnhoutsche bosch zijn de jacht
opzieners Aartsen en Beekers van Ulvenhout
's nachts «laags geweest met wildstroopers.
Op een afstand van vier meters loste een der
stroopers een schot, met hot noodlottig gevolg,
dat Aartsen de volle lading i.i het lichaam
kreeg en gevaarlijk gewond is. Toen de jacht
opzieners, ook de gewonde, van hunne vuur
wapenen gebruik maakten, trokken de stioopers
af.
Na iwiniiq jaar.
Dez-r dagen is een geheimzinnige misdaad
aan het licht gekomen. Ongeveer 20 jaar ge
leden brandde op een nacht aan 's Gravenvveg
te Oud-Kralingen een hooiberg af, die op het
erf stond van zeketen Leen Maarleveld. Bij
het opruimen van de asch werd liet half ver
koolde lijk gevonden van een man, in vvien
de vermiste Matrleveld werd hei kend, die eerst
vermoord en daarna naar den tn brand gestoken
hooibetg moet zijn gesleept.
Een neef en erfgenaam van den vei mooi de
werd gevangen genomen, doch uit gebrek aan
bewijs weder op vrije voeten gesteld. De recht
bank stelde hem echter niet in het bezit van
de nalaten«chap, maar werd gemachtigd de
geldon 24 jaar lang te beheei en.
Circa 5 jaar geleden werd onder Rotterdam
een wegwetker dood aan den weg gevonden.
Op dien« borst was een briefje bevestigd met
de mededeeiing, nat hij medeplichtig was aan
den mooi d op M. zonder evenwel nadere
pit n aan te duiden.
Ij neef, die destijds in voorarrest zat, is
onlang- gestorven en heeft op zijn sterfbed be
kend en zichzelf van medeplichtigheid aan dien
mooi cl beschuldigd. De erfgenamen stellen vol
gens het R. N. pogingen in het werk, de nalaten
schap van Leen Maarleveld in bezit te krygon.
Valsch geld.
Te Berlijn zijn valsche tvvintig-mark-siukken
in omloop. Zij zijn vrij goed nagemaakt en
slechts, bij nauwkeurige beschouwing van de
echte te onderscheiden.
Zij hebben hetzelfde gewicht als de echte
«tukken en zijn vervaardigd uit een mengsel
van koper en lood, zwaar verguld.
De stukken diageu de beeltenis van keizer
Wilhelm I, het muntteeken A en het jaartal
1883. Een bijzonder kenmerk is dat de bovenste
vederen van de wiek van den adelaar minder
scherp zijn geslagen dan bij de echte stukken.
Het voorgevallene op Lombok.
Tot nadere toelichting van liet bericht, betreffende
het den dag te voren in dc sas.aksche dessa Sesela
onderafdecling West-Lombok) voorgevallene wordt
in de .lain Ct. van heden hot volgende medegedeeld
Op den lóen Augustus werd door het hoofd van
genoemde dessa aan het tijdelijk districtshoofd van
Ampenan en Ommelanden gerapporteerd, dat een zijner
ondeihoorigcu met name Ame Xoerisah weigerde hem
tc gehoorzamen, hetgeen den controleur van West-
Lombok O. van der Hout, aan wicn door den p.im-
bekcl daarvan mededeeiing werd gedaan, aanleiding
gaf zijn tolk en schrijver Mas Mockadji op te dragen
zich den volgenden ochtend naar die des«a te bege
ven, oin Ama Xoerisah te gelasten naar Mntaram op
tc komen.
Tegen 11 urn erde de tolk echter terug mot het
bericht, dat Ama Nocnsah niet met hem mede had
willen gaan en hem zelfo van zijn erf had wegge
jaagd, zeggende niets mot hem te maken tc willen
hebben.
Een nader verhoor van don tolk en den kliang
bracht toen alleen aan het licht, dat Ama Xoerisah
een reeds z.eer oud man was eu dat zijn wederspan-
nigheid gebleken was door zijn weigering, om padjeg
to betalen, toen hij daartoe door den kliang. welk
hoofd vooralsnog ook als inner dier belasting in de
dessa fungeert, werd aangemaand.
Dit gaf aanleiding tot de veronderstelling, dat
het hier een kwestie gold, zooals wel meer is voor
gekomen. van verschil tusscheu hoofden cn ondcr-
hoorigen over de wijze van padjegbetaling, in natuia
ot in kèpèngs, zijnde het eerste vroeger gebruikelijk
geweest en vooidcelig voor het hoofd, dat dan dc
padi met winst kan verkoopen, terwijl daarentegen
door ons bestuur van den beginne af bepaald is, dat
den belastingschuldigen de keuze moet worden ge
laten.
Xa een bespreking met don controleur voor de
agrarische aangelegenheden P. de Roo de la Faille
besloten daarom de beide controleurs zelvcn een
plaatselijk onderzoek tc gaan instellen en deden zich
daarbij vergezellen door het tijdelijk districtshoofd,
den tolk en nog cenige mindere hoofden.
Bij dc dessa gekomen stelde de pnmbekcl voor,
dat hij alleen vooruit zoude gaan, om met den man
te praten eu de anderen even buiten zouden wachten
zulks met hot oog op het in den ochtend met den
tolk voorgevallene, doch de controleurs, niet ver
moedende dat oenig wezenlijke gevaar dreigde, achtten
dat niet noodig en reden voorop de dessa in. Op
het erf van Ama Xoerisah zagen zijn toen over den
pagger heen, dezen staan met een klewang in de
hand en omgeven door meerdere op dezelfde wijze
gewapende personen. Hem werd toegeroepen zijn
wapen neer te leggen en Daar buiten tc komen,
doch op hetzelfde oogenblik stormden allen ouder
het aanhollen van een vervaarlijk geschreeuw en hun
wapens zwaaiende dc poort van het erf uit.
Bij dc verwarring die toen ontstond, om uit den
weg te komen, hadden dc beide controleurs het onge
luk op het nauwe paadje, dat hun toegang tot de
dessa verleend had, van het paard te storten, waarop
zij spoedig werden achteihnald en aangevallen.
De controleur do Roo de la Faille, hoewel zwaar
verwond door drie klcwanghouwen op het hoofd cn
drie in den rug, wist nochtans weer op de been cn
buiten de dessa te komen, waar hij niet verder ver
volgd wordook het inlandsche gevoJg kwam daar
successievelijk bijeen. Zijn college missende, kon dc
controleur nog juist aan den pambekel last geven
«veder de dessa in tc gaan 0111 hein hulp tc ver-
lcenon, waarna bij door bloedverlies het bewustzijn
verloor
De pambekel trachtte toen den controleur Van der
Ilout, die, naar later bleek, dadelijk was gedood op
de plaats waar hij viel, op te sporen, doch aan den
ingang der dessa moest hij wijken voor den troep,
die daar nog verbleef en weder op hem aanviel.
In allcrgl werd toen een draagbaar gemaakt, om
den controleur De Roo naar dc naburige dessa Ireng
te transportceren, waarbij liulp werd verleend door
lieden, die in den omtrek in hun huizen werden aan-
aaugetroffen.
Tegelijkertijd was door den pambekel een renbode
naar Tjakra Negara gezonden om, bij afwezen van
do plaats van den assistent-resident, den resident
mot het gebeurde in kennis te stellen.
Ongeveer te half drie bereikte hot bericht den
resident, die zich daarop onmiddellijk naar Mataram
begaf en daar vernam, dat de ambtenaar ter beschik
king R. Krocsen alreeds met een patrouille van
dertig man, onder commando van een officier naar
dc plaats des oulieils was op weg gegaan. Alleen
