51ste jaargang.
Donderdag 25 November 1897.
N°. 9484.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen.
uitgeverT ITT c roelants.
FEUILLETON.
DE JONGE WEDUWE.
BUITENLAND.
Aboskementspeijs voor Schiedam, per kwartaal f 0.90
omliggende plaatsen, p. kwart. - 1.05
franco per post, p. kwartaal. - 1.30
Afzonderlijke nommerso.02
BUREAUBOTERSTRAAT 70, Tclepïioon So. 123.
AmrEETENTrEPEijsvan 15 gewone regels met inbe
grip van cene Courantf 0.59
Iedere gewone regel meer 0.10
Bij abonnement wordt korting verleend.
Algemeen overzicht.
Schiedam, 24 November '97.
Het zoeken naar den schuldige in de zaak-
Dreyfus wordt in een gansch andere richting
geleid, dan men tot nu toe had ingeslagen.
Noch Dreyfus noch Esterhazy zouden de
schuldigen zijn, meer nog van verraad zou
geen sprake wezen. Een ellendige schurk zou
uit winstbejag een verrader" aan de Fransche
regeering hebben aangewezen.
Wel een geheel verschillende opvatting dei-
zaak dan tot nu toe is uitgesproken, en een
opvatting, die alleen aan waarschijnlijkheid kan
winnen.
De verdienste van de dwalende publieke
meening het eerst dit spoor te hebben aange
wezen, heeft de Beriijnsche correspondent van
de Strassburger Post.
Deze neemt aan, dat noch Dreyfus noch
Esterhazy geheimen aan Duitschland verraden
hebben, daar de papieren op grond waarvan
Dreyfus veroordeeld werd en Esterhazy thans
onder verdenking staat, krachtens officieele
verklaringen nooit in het bezit van het Duitsche
gezantschap te Parijs zijn geweest.
De correspondent neemt verder aan, dat een
hij liet centrale legerbestuur dienend officier,
die zich door het buitenland laat betalen, voor
iedere regeering een groot gevaar oplevert, en
dat geen regeering eenig middel zou sparen om
zulk een verrader te ontdekken.
Stel u dus voor een schurk, die valsche
documenten vervaardigt, om de premie meester
te worden, die de Fransche regeering gaarne
betaalt voor het ontdekken van een verrader,
terwijl die falsaris steun zoekt bij de anti-
semietische pers door een jood het verraad aan
te wry ven, dan hebt ge de intrige, wier slacht
offer Dreyfus volgens dezen dagbladcorres
pondent zou zijn.
ïHet bewijs kan slechts geleverd worden,"
zegt hij wanneer -de Fransche regeering
het wil en haar aandacht niet vestigt op het
gezantschapshotel in de rue dc LiUemaar
op een zoodanig persoon of personen, die zich
in het bezit der documenten hebben gesteld
of daarvoor betaald zijn. Of die personen zijn
zelf de bedriegers of wel zij dienden als werk
tuigen Naar alle waarschijnlijkheid bestaat
er geen verrader en geen spion, maar alleen
een oplichter, die met venalschte documenten
werkt."
Die lezing wordt gesteund in een corres
pondentie in de Figaro, eveneens uit Berlijn.
Daarin wordt gezegd, dat een der meest
geachte militaire attaché's van een vreemde
mogendheid betoogt, dat de bezwarende stuk
ken, op grond waarvan Dreyfus veroordeeld is,
nooit in Duitsch bezit zijn geweest, maar het
werk van een falsaris zijn.
Ook hierin wordt gezegd, dat er geen sprake
soman noon
HANS WACHENHUSEN.
2)
nNu zijn wij onder ons", liep hij uit. sik denk
er niet aan vóór vanavond naar huis te gaan. Wat
zullen wij nu doen om den tijd te verdrijven?"
iWat we willen tl riep Maximinia met van
blijde verwachting schitterende oogen.
Zij gingen den tuin door en het park in, Leo
met het kleine vogelroer van den tuinman op den
schouder. Hij had een idee. De tuinman was ook
in het boschje aan het werk.
Hij nam het meisje mee naar het fazantenhuis
en liet een half dozijn der goud- en zilver-
glinsterende dieren los, die, niet meer gewend aan
vrijheid, in de takken der boomen rondfladderden,
totdat zij éen voor éen, door de kleine patronen
uit Leo's buks gelroflen, stervend op het grint van
den tuin of op het gras neervielen.
Toen eeist kreeg Maximinia medelijden. Zij rukte
hem de buks uit de hand en wierp die boos in
het gras.
Nu, Leo wist wel hoe hij haar kon verzoenen.
Zij bedachten andeie dwaasheden, en toen graaf
Lubienoff met de gravin 's avonds het voorplein
wilde oprijden, zag hij den ingang versperd door
een menigte nieuwsgierige dorpelingen.
Op het voorplein brandden de lantaarns, zooals
is van verraad, maar dot het de daad is van
een schurk, die de valsche documeuten voor
een hooge belooning aan de Fransche regee
ring heeft verkocht.
Ook de ,1 latin bevat een sooi tgelijk verhaal
alleen in enkele bijzonderheden wijkt het af
van de correspondenties in de Figaro en de
Slrassb. Post.
Met deze beschouwingen brengt men tevens
in verband een mededeeling in de Wiener
Allgemeine Zeitung.
Volgens dit blad zou de beruchte Normann-
Schumann, die zulk een belangrijke rol heeft
gespeeld in het proces van den commissaris dei-
geheime politie Von Tausch te Berlijn, binnen
kort een brochure uitgeven, waarin hij zekeren
Richard Grothe bespreekt, die zoowel voor de
Duitsche als voor de Fransche regeering spionnen
werk deed.
Deze Grothe zou beide regeeringen hebben
bedrogen, en zoo zou h ij ook de Fransche
regeering den brief van den militairen attaché
bezorgd hebben, die dienst gedaan heeft om
Dreyfus te doen veroordeelen.
Deze verschillende mededeclingen, alle neer
komende op een gelijke beschouwing der duis
tere zaak, verdienen ongetwijfeld ernstige over
weging.
De Fransche bladen gaan intusschen voort-
tal van kleine gissingen en quasi ophelderingen
te geven. Ook heeft dc regeering geen gebrek
aan goeden raad.
De Matin wil, in aansluiting bij andere
chauvinistische bladen, dat Frankrijk geen mili
taire attaché's meer aan zijn ambassaae's toe-
voege. Dun .-dien de buitenlandsche regeerin
gen volgen. Een Fransch militair attaché acht
het b'ad natuurlijk niet in staat tot het ver
richten van spionnendienst, maar buitenlandsche
attaché's wel
De Patrie en de Intramigeant hebben een
incident in de Kamer voorspeld, waaruit Ester-
hazy's onschuld zou b'ijken. Er heeft zich echter
niets van dien aard voorgedaan
De Figaro brengt de stellige verzekering,
dat in het dossier Selieurer-Kestner geen ander
officier dan Esterhazy wordt genoemd of aan
geduid.
Van meer belang is de herinnering in het
zelfde blad, dat indertijd de minister van oorlog,
generaal Mercierden ministerraad van de
détails aangaande het proces-Dreyfus in kennis
heeft gesteld. Deze herinnering krijgt een
eigenaardige beteekenis, wanneer men bedenkt
dat Felix Faure, toen minister vau marine,
Hanotaux minister van buitenlandsche zaken
was.
Eindelijk verdient een ingezonden artikel in
het Journal des Débais de aandacht.
De schrijver, die zich sTeinand die goed op
de hoogte is van militaire zaken" noemt, be
spreekt de manoeuvres van 189':, waaraan
Esterhazy heeft deelgenomen.
De officieren die niet tot de artillerie be-
alleen placht te geschieden, wanneer er een partij
werd gegeven.
Het heldere licht viel op het bassin van onge
veer dertig vieikante meters, waarin s'echts een
meter hoog water stond, en in 't midden waarvan
een dunne wateistraal de goujvisschen steeds
nieuwe zuurstof toevoerde. Maar in dit bassin
De gravin richtte zich in den landauer op en
keek naar het schouwspel, dat de dorpelingen tot
aan den rand van het bassin had gelokt.
Daar stond Leo ICurovski, de cadet, in ridder-
kleeding, in een wil koksjasje, waarover hij een
Tseikessisth pantserhemd droeg, op liet hoofd een
koperen pot uit de keuken als helm, leunende op
een groot Tserkessisch zwaard, een en ander uit de
collectie wapens van den graaf, midden in het bassin
op de kleine hondenkar, waarmede de boer dage
lijks de melk van de hoeve placht te halen.
De groote ruige bond van den boer was voor
de kar gespannen, in een wit laken gehuld, en
droeg op den kop een langen, witten zwanenhals
van blik, die eens een oude zwaanvormige slede
hail versierd, sinds lang niet meer in gebruik en
in een schuur opgeborgen.
En juist nu de gravin zich in haar rijtuig op
richtte, zette Lao den hond aan. De kar bewoog
zich voort naar den rand van het bassin, die naar
de zijde van de stoep was gekeerd.
Hier slond Maximinia, gekleed als Elsa, de
dochter van Brabmt's hertog, omgeven van eenige
in het wit gekleede graablochters (de dienstmoisjes)
en wachtte den ridder van den zwaan op.
Maar juist toen Leo met uitgestrekten arm wilde
zeggen
»Wees nu gedankt, mijn lieve zwaan,
iKecr door den breeden stroom terug,"
hooren. krijgen clan tijdelijk een reglement
en hebben op dat oogenblik werkelijk alle ge
gevens die bij de behandeling van het veldge
schut te pas komen, ofschoon dit reglement
nooit definitief is, maar onophoudelijk gewijzigd
wordt. Een artillerie-officier van den generalen
staf echter zou zonder moeite op den duur zulk
een boekje kunnen houden. Daarom vindt de
schrijver, die overigens geen oordeel wil uit
spreken, de wooiden die Dreyfus op het borderel
geschreven zou hebben (»Dii stuk kan men zich
uiterst moeilijk verschaffen" wel zeer
vreemd.
Verder wijst de schrijver er op, dat ieder
officier die de manoeuvres heeft bijgewoond, de
inlichtingen in liet borderel had kunnen geven
dat de in het borderel vermelde stukken voor
een vreemdeling weinig waarde hadden, en dat
het Fransche onUverp-reglement voor het
artillerie-vuur reeds voor het proces-Dreyfus
in vakbladen was besproken.
Ook deze schrijver schijnt dus tc twijfelen
aan verraad, maar verdenkt in ieder geval een
officier van een der andere wapens (b.v. Ester
hazy) eerder dan den artillerie-officier Dreyfus.
Lafargue, de chef van het kabinet van den
ex-president der Republiek, Casimir Perier,
heeft aan een medewerker van het Journal
uiteengezet, waarom het verhaal van een inter
ventie van Keizer Wilhelm ten gunste van
Dreyfus geen geloof verdient.
Kolonel Picquart zal morgen te Parijs aan
komen. Hij is Dinsdagmiddag te Tunis scheep
gegaan.
ft
In den Spaanschen ministerraad, Maandagmid
dag en -avond gehouden, is allereerst ter sprake
gekomen het gedrag van generaal Weyler.
Gebleken is, dat de generaal zich op Cuba
onderworpen heeft aan de besluiten der regee-
ring.
Vervolgens heeft men de plannen voor zelf
bestuur op Cuba en Porto-Rico overwogen en
ten slotte goedgekeurddaarbij is evenwel een
beslissing over de hervorming der invoerrechten
voorbehouden.
De minister-president Sagasta heeft intus-
schen dienaangaande aan een delegatie uit
Cataloniè geantwoord, dat de Regeering geen
wijziging kon brengen in haar piogramma voor
zoover betreft de toekenning van het recht aan
Cuba om zelf de heffing van rechten te regelen.
Hij sprak de hoop uit, dat de Cubaansche
volksvertegenwoordiging een commissie zou kie
zen, welke, in overleg met een Spaansche com
missie de handelsbetrekkingen tusschen Spanje
en Cuba zou kunnen vaststellen.
Gistermiddag is eindelijk generaal Weyler
te Barcelona aan wal gegaan. Een betooging
\an eenige beteekenis werd niet gehouden.
Het schijnt, dat Weyler wil gaan poseeren
als de kampioen voor Spanje's eer. Hij is sterk
tegen de zelfstandigheid van Cuba, wat betreft
het heffen van invoerrechten.
werd de boer, die onder de toeschouwers stond,
de gravin gewaar, die toornig in haar rijtuig stond.
Verschrikt riep hij den hond; deze tiok met een
ruk aan, sprong op den lagen rand van het bassin,
en de edele zwanenridder viel achterover in het
water, dat hoog opspatte.
De toeschouwers waagden niet te lachen. Allen
maakten eeibiedig plaats voor de equipage, en
Maximinia verdween ijlings met haar gevolg in huis.
sDie windbuil!" lachte de graaf. Zijn eehtge-
noote evenwel was, ondanks haar zwak voor Leo,
ernstig boos op hem, wel is waar om hem maar
al te graag weer te vergeven, toen hij om ver
giffenis kwam viagen, want hij had zijn straf toch
al beet
De tijd verging, en er kwam groote verandering.
Leo kwam in deri herfst afscheid nemen. Door de
mildheid van zijn oom, die in Duitschland baat
zociit voor zijn kwaal, was hij in staat gesteld te
Petersburg bij de garde te komen. Bij deze gele
genheid gelukte het hem Maximinia lo doen beloven,
dat zij hem trouw zou blijven. Zij lachte om zijn
ernst en zeide
sZuolang je oom leeft, kan ik je niets beloven."
Boos nam hij afscheid van haar.
Inlusschen werd de kwaal van haar vader steeds
ernstiger. Ook haar moeder klaagde, over zenuwen
evenwel was alleen de voor haar mateloosheid
omliagelijke stille in huis de oorzaak. Er was
immers een zieke, en het drukke vet keer met de
families in den omtrek werd gestaakt.
Zij wijdde al haar zorg aan haar dochteralleen
in haar eigen belang evenwel, sedert de doctoren
Ilij wil zich aan het hoofd stollen der con
servatieve partij, na die eerst georganiseerd te
hebben.
Gemengde SlededecIIngen.
Te Parijs is. G9 jaar oud, overleden Bardoux,
senator en oud-minister van onderwijs der
Fransche republiek, lid der Academie.
Keizer Wilhelm heeft de eedsaflegging der
marine-recruten te Kiel bijgewoond en een
speech afgestoken.
De Keizer hief een driewerf hoera aan ter
eere van Czaar Nicolaas, eere-adrniraal der
Duitsche vloot.
In de Chineesche wateren bevinden zich
thans 2200 man Duitsche troepen, d. i. 10 °U
van de geheele Duitsche marine-macht, en er
bestaan plannen om een tweede eskader onder
prins Heinrich er heen te zenden.
Blijkbaar moet de bezetting der Kiautsehau-
baai dienst doen om den Rijksdag te bewegen
tot aanneming der marineplannen der regeering.
In de Oostenrijksche delegatie heeft graaf
Goluchowski zijn verkeerd uitgelegde redevoe
ring nader toegelicht. Hij verklaarde, dat het
Duitsche oorlogsschip, hetwelk de wateren van
Kreta heeft verlaten, zal worden vervangen.
Hij prees het gedrag van Duitschland, omdat
het de vergadering te Berlijn verbood, waarin
Oostenrijksche afgevaardigden zouden spreken.
De commissie nam met algemeene stemmen
een motie van vertrouwen aan, keurde de
politiek der regeering goed en nam de begroo
ting voor buitenlandsche zaken aan.
Daily Mail zegt, dat vorst Ferdinand van
Bulgarije wil aftreden, omdat hij geen vol
doenden steun vindt bij het ministerie.
De reorganisatie der Turksche vloot is uitge
steld tot het voorjaar.
«Uitstel is hier afstel" zegt de Times.
De Porte is druk hezig met de financieele
hervormingsplannen.
Men verwacht in Griekenland een crisis naar
aanleiding van het laatste besluit der Kamer.
Verwacht wordt een kamerontbinding,waartoe
de regeering evenwel eerst op hot laatste oogen
blik wil overgaan.
Een expeditie, uitgerust door de Niger-com-
pagnie, onder majoor Arnolds, heeft Kiffi, een
zeer sterke plaats, die door den negervorst
Arku /werd bezet, met weinig verlies genomen,
Kiffi werd verdedigd door 500 man, waarvan
100 met nieuwerwetsche geweren waren ge
wapend. De plaats was door 8 voet hooge muren
omgeven.
Vóór den strijd had Arku menschen geofferd.
Naar men officieus uit Pretoria verneemt,
heeft het bezoek van Albuquerque geleid lot
haar hadden gezegd, dat haar man nog slechts
korten tijd lo leven was vergund. Harteloos als
zij was, beteekende dat vonnis voor baar slechts
verlossing uit haar tverbanning", waartoe zij ver
oordeeld was, sedert haar echtgenoot niet meer
tot reizen in staat was.
In afwachting van het onvermijdelijke bracht zij
een offer. Haar bijna zestienjarige dochter moest
voor haar toekomstplannen spoedig voor het ver
keer in de groote wereld worden voorbereid.
Zij zond haar dus naar een kostschool te Peters
burg, waar de dochteis van den hoogen adel voor
het salonleven werden gedresseerd, en Maximinia
ging alleen heen met verdriet om haar vader,
dien zij niet mocht hopen weer te zien. Maar de
wil harer moeder duldde geen eigen wenschen.
Het oordeel der doctoren werd maar al te spoedig
bewaarheid. De gravin ging in den diepen rouw
en ontving de condoléance-bezoeken der buren als
iemand, die bereid is het ongeluk te dragen, waarop
zij reeds lang was vooi bereid.
Eenige weken bracht zij in stille afzondering
door. Toen gaf een gebeurtenis van diepe wereld-
beteekenis haar de gelegenheid om Rusland, dat
zij nooit had lief gehad, te verlaten, en na een
bezoek aan Petersburg keerde zij, volgens haar
zeggen, naar haar familiegoedeien in Duitschland
terug.
Voist Mentschikoff had namelijk, op bevel van
keizer Nicolaas, te IConstantinopel den Sultan op
zulk een wijze te wooid gestaan, dat onmiddellijk
de ooi log aan den Donau en daarna de voor Rus
land zoo rampzalige Krimoorlog uitbrak.
Wordt vervolgd.)