""mijThoelogéT"
5r jaargang.
Vrijdag 21 Januari 1898.
N°. 9531.
TweedeBlad.
FEUILLETON.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen.
UITGEVER: H. J. C. ROELANTS.
KENNISGEVING.
K e n n i s g e t i it g.
KAMERS TAS ARBEID.
BINNENLAND."
Aboskbkentspeijs vost Schiedam, per kwartaal f 0.90
omliggende plaatsen, p. kwart. 1.05
i, franco per post, p. kwartaal. - 1.30
Afzonderlijke aommerso.02
BIJREAÜJï 1ÏOTEKSTJRAAT ÏO, TelepHoon S?o. 123.
ADVEnTENTrEPRus: van 15 gewone regels met inbe
grip van cene Courantf 0.52
Iedere gewone regel meer- 0.10
Bij abonnement wordt korting verleend.
if.
De Burgemeester en wethouders van Schiedam
doen te weten dat door den raad dier gemeente in
lijno vergadering van 21 December 1897 is vastge
steld de volgende verordening;
VERORDENING regelende de bouwpolitie en
de verplichtingen van eigenaars var. na
burige et ven te Schiedam,
dat deze verordening aan de Gedeputeerde Staten
van Zuid-Hulland volgens hun bericht van den !7/18den
Januari 1898, R no. 970 (2e afd G. S. no. 13, in
afschrift is medegedeeld, en dat hiervan afkondiging
is geschied waar het behoort, op heden den 'iüsten
Januui 1898.
Burgemeester en Wethouders loornoemd,
VERSTEEG.
De Secretaris,
VERNÈDE.
Inrichtingen welke gevaar, «charïe «1
hinder Hunnen veronrzaken.
BURGMEESTER EN WETHOUDERS VAN SCHIEDAM,
Gezien het vei zoek van Th. C. MELCHERS, om
vergunning tot uitbreiding zijner sfoomhranderij aan
den Nooidvestsingel no lot, kadaster sectie 11 no. 97,
met 4 stoomvaten tot het koken en opvoeren van
vloeistoffen.
Gelet op de bepalingen der Hinderwet;
Doen te weten
dat voormeld vei zoelt met de bijlagen op de secre
tarie der gemeente is ter visie gelegd;
dat op Donderdag den 3den Februari n.s., des na
middags ten 2 ure, ten iaadhuize gelegenheid za!
worden gegeven om bezwaren togen het toestaan van
dat verzoek in te brengen en die mondeling of schrif
telijk toe te lichten; en
dat gedurende drie dagen, vóór liet tijdstip hierboven
genoemd, op de secretarie der gemeente, van de
schrifturen, die ter zake mochten zijn ingekomen,
kennis kan vvoiden genomen.
En is hiervan afkondiging geschied, waar het be
hoort, den 20sten Januari 1898.
Burgemeester en wethouders voornoemd,
VERSTEEG,
De secretaris,
VERNÈDE.
Van de wet tot oprichting van Kamers van
Arbeid, die in het vorig jaar (2 Mei 1897,
Stbl. no. 141) is afgekondigd, zegt het laatste
artikei, dat het tijdstip waarop de regeling in
Schets van Mark Twain.
Mijn mooi nieuw horloge had andeihalf jaar ge
gaan, zonder vóór of na te loopen en zonder dat
ergens een deel ven de machinerie gebroken was.
Ik hield ten slotte zijn aanwijzing van tijd en nur
voor onfeilbaar en zijn lichaamsgesteldheid en
beenderenbouw voor de beste, waarop ooit een
horloge had kunnen roemen.
Maar op een avond vergat ik het op te winden.
Ik schrok, toen ik het 's morgens bemeikte, war.t
ik zag er de aankondiging in van een groot on
geluk, dat mij treffen moest. Lang duurde het eer
ik mij zooverre hersteld had, dat ik het ongeveer
gelijk kon zetten en uit kon gaan om den eersten
den besten horlogemaker te verzoeken en hot naar
tijn officieelen tijd te zetten.
gaat vier minuten na, de regulator moot ver
schoven worden, zei de kerel.
Ik beproefde hem terug te houden, hem begrijpe
lijk te maken, dat het horloge volkomen regel
matig liep. liet was te vergeefs. De dolkop bleef
volhouden, dat het horloge vier minuten naliep
mi dat de regulator verschoven moest worden en
terwijl ik angstig hm hem heen liep en trachtte
hem te bewegen het horloge met rust te laten,
volbracht hij kalm de schandelijke daad.
Mijn horloge begon vóór te loopen. Eiken dag
liep het meer voor. In de eerste week kteeg het
hevige koorts en zijn pols steeg tot 150 slagen in
«a minuut. In minder dan twee maanden tijd had
«et alle tijdaanwijzers van de stad ver achter
zich gelaten en was ongeveer dertien dagen de
kalender vooruit. Het was al in November en ver
werking treedt, nader bij koninklijk besluit
wordt bepaald. Alvorens dit kon geschieden
moesten eenige maatregelen worden vastge
steld, welke de wet aan de Regeering had
overgelaten.
Thans zijn die regelingen gemaakt en is bij
besluit van 8 Januari jl. bepaald dat de wet
op 1 Februari e.k. in werking treedt.
Bij een besluit van 0 Januari is het Kies
reglement voor de Kamers van Arbeid vast
gesteld. De inhoud daarvan is, in hoofdzaak,
als volgt
Elk jaar vóór 15 Jan, zendt het hoofd of
de bestuurder van een bedrijf, waarvoor een
Kamer van Arbeid is opgericht, aan Burgem.
en Weth., volgens model dat B. en W. hem
in December toezenden, een lijst of lijsten
van de personen die irx zijn bedrijf als patroons
of als werklieden werkzaam zijn of in het
laatste jaar geweest zijn. en Nederlanders boven
25 jaar zijn.
Zij, die niet in het bedrijf van hetzelfde
hoofd gedurende het jaar zijn werkzaam ge
weest, kunnen zich vóór 15 Jan. bij B. en \V.
der gemeente waar zij 't laatst hebben gewerkt,
aanmelden om op de kiezerslijst te worden
gebracht.
Uit die gegevens maken B. en W. twee
kiezerslijsten op, één van patroons en één van
werklieden, leggen die op 15 Febr. voor ieder
ter inzage en stellen afdrukken of afschriften
tegen betaling der kosten verkriigbaar. Bezwaren
kunnen bij Ged. Staten worden ingediend met
beroep op den Koning.
Voer het kiezen van leden der Kamers van
Arbeid, die voor telkens 5 jaren worden ge
kozen, en wel op een door den minister van
waterstaat te bepalen dag, zendt de Burge
meester aan elk kiezer een oproeping met ge
stempeld stembriefje. De verkiezing heeft plaats
van 8 tot 0 uur, bij een stembureau van 3
leden, door en uit den gemeenteraad te be
noemen, evenals de plaatsvervangers.
De bepalingen der kieswet worden voor het
stemmen in hoofdzaak overgenomen, maarniet
die over candidaatsielling en stemming aan
een afgeschutte» lessenaar. De stemming ge
schiedt dus als volgens de vorige kieswetten,
door toezending van een stembriefje, dat men
ingevuld medebrengt en in de stembus steekt.
(Zou hiermede wel voldaan zijn aan het voor
schrift van art. 10 der wet., die o.a. voorschrif
ten verlangt ninzonderheid tot verzekering van
liet geheim der stemming"
Van onwaarde worden verklaard stembriefjes
die aan de achterzijde niet de (gestempelde)
handteekening van den burgemeester bevatten,
die onderteekend of niet ingevuld zijn, of voor
zoover zij een persoon niet duidelijk aanwijzen.
Onmiddellijk na den afloop der stemming
behoudens schorsing wordt de bus geopend
en de stemmen geteld. Is er meer dan één
heugde zich in sneeuw en ijs, terwijl het Öctobor-
Inof der boomen noch ruischte in don wind. Het
sleurde deri termijn voor betaling van huishuur,
jarrekeningon en andere pijnlijke dingen op zoo
snel rnïneerende tot mij, dat ik het niet langer
rustig kon aanzien.
Ik bracht het naar den horl ogemaker om hot
te laten regnloeren. Deze man vroeg mij, ol het
al oens gerepareerd was. Ik ontkende neen,
het was nooit ziek geweest. Een glans van boos
aardig genoegen lichtte in zijne oogen, sriel opende
hij de kast, schoof een soort glas in zijn oog en
morrelt in de machinerie.
IIij zei, dat het schoongemaakt en gesmeerd
moe t worden en dan gereguleerd. Binnen een
week zou het klaar wezen.
Nadat mijn horloge schoongemaakt en gesmeerd
en gereguleerd was, ging het zoo langzaam, dat
het tikte als een groote kerkklok. Ik begon den
trein te verzuimen, op alle afspraakjes ta laat te
komen en mijn diner mis te loopen mijn horloge
verlengde de drie uitsteldagen tot vier en liet
mij mijn wissels protesteeron, verder en verder
kroop ik in den dag van gisteren terug, toen in
eergisteren, toen in de vorige week en al heel
spoedig leefde ik in do idee, dat ik gansch alleen
in het verleden ronddoolde en de wereld uit het
oog verloren had.
Ik begon in mij iets kameraadschappelijks te
gevoelen voor de mummiën in het museum. Toen
liep ik weder naar den horlogemaker.
Hij nam terwijl ik er geduldig bij stond, het
horloge geheel uit elkaar en zei, dat de cylinder
suitgezet" was. In drie dagen, beloofde hij, kon
hij, dat is de cylinder, niet do horlogemaker
weder tot zijn normalen omvang gereduceerd we/en.
Na deze genezing ging het horloge, door elkaar
genomen, goedmaar dat was ook alles. Soms
liep het een halven dag lang als de mer.sch-ge-
bureel, dan wordt de uitslag den volgenden
ochtend te 9 uur opgemaakt door het bureau
in de gemeente waar de K. v. A. is gevestigd.
Zoo noodig heeft herstemming plaats.
De benoemde moet binnen 8 dagen na de
dagleekeing van den geloofsbrief aan den
burgemeester verklaren of hij de benoeming
aanneemt, en zendt die binnen 30 dagen met
andere noodige stukken aan B. en W., die
ze onderzoeken en over de toelating beslissen,
behoudens beroep op Ged. Staten en van deze
op den Koning.
Wordt een Kamer van Arbeid opgericht,
dan stelt het besluit van oprichting tevens de
termijnen vast voor de eerste verkiezing van
leden.
Wie in een bedrijf waarvoor een K. v. A.
bestaat werkzaam is geweest, is desgevraagd
verplicht aan den Minister. Ged. Staten of
B. en W. op te geven welke personen met
hem in dezelfde inrichting zijn werkzaam ge
weest, en inlichtingen te verstrekken over
aard en duur der door die personen verrichte
werkzaamheden.
Het besluit bepaalt tevens dat voor de vol
gende bedrijven, die niet het geheele jaar door
worden uitgeoefend, voor een kalenderjaar geldt
het tijdvak, achter elk opgegeven
de aardappelmeel- en stroopfabricage 9 maanden
de beetvvortelsuilcerfabricage 3
het bloembollenkweeken 7
het bokking drogen en het bokking
en vischrooken3
het bouwvak7
de garnalenvisscherij9
het nettenboeten3
het bedrijf der olieslagerijen 8
de steen-, pan- en estrikfabricage 5 y>
het verduurzamen van lev ensmiddelen 7
het zwingelen van vlas 6 s
de zeevisscherij met uitzondering der
garnalenvisscherij5
Eindelijk is nog bij het besluit van 3 Jan.
vastgesteld het formulier, dat moet worden inge
vuld, wanneer in eenig bedrijf een geschil dreigt
te ontstaan en partijen of éen daarvan de
tusschenkomst van een verzoeningsraad inroepen.
Volgens de wet, voor de oprichting van elke
Kamer van Arbeid is een koninklijk besluit
noodig. In den loop van dit jaar, en waarschijn
lijk reeds spoedig, zullen dus dergelijke besluiten
verschijnen.
Generaal Speelman, f
Gisteren overleed in Den Haag de gepenrion-
neerde genoraaI-majoor der artillerie jhr. C. J.
A. Ridder Baronet Speelman.
In 1838 werd de heer Speelman als cadet
op de Koninklijke Militaire Academie geplaatst
worden boosheid en blafte, kuch te, niesde, snoof
en snorkte dat ik mezelf niel verstaan knn en dat
stellig gééti horloge in de gansche wereld zon
hebben nagedaan.
Maar de rest van den dag verlangzaamde zijn
loop weder en het veiloor dan zooveel tijd, dat
bet alle uren, die bat eerst vonruifgiiijld was.
weder gelegenheid, had gegeven nader te komen.
En zoo liep het telkens na 24 uren precies goüjk
met de torenklok. Door elkaar genomen gaf het
dus den j'uisten tijd aan en ik zou zéér onbillijk
geweest zijn, als ik beweerd had dat het zijn plicht
niet deod.
Mair een correcte doorsneê-tijd is in een hor
loge slechts een twijfelachtige deugd en daarom
bracht ik het naar een anderen horlogemaker.
Die professor verleide me, dat de veer gesprongen
was en toen zei ik, dat ik heel bh] was, want
ik had me op iets ergers vooi bereid.
Ik had om de waarheid ie zeggen, geen flauw
idee ei van wat een veer was maar tegenover
dien man wilde ik niet onwetend schijnen.
Hij lepareerde de veer-, maar wat het hoi loge
nu iti een opzicht gewonnen had, verloor het weer
in een ander.
Het liep een poosje en' bleef dan weer een
poosje staan, weer liep het oen eindje, bleef weer
staan, enz., waarbij liet do tusscheiiruhnte naar
eigen believen regelde. En el.knn keer als bet voor
uitging, knalde het als een musltelgoweer. Eenige
dagen droeg ik watten op de birst, toen bracht
ik het horloge naar een andeiren deskundige.
Deze plukte het in enkel khjine stukjes, draaido
zijn pi iern en zijn glas hoen en weer en zei dat
het aan de slagveer lag.
Hij repareerde dat ding en zette het horloge in
beweging. Nu was het uitstekend, behalve dat
van tijd tot tijd do wijzers zzich als een dichtge
knepen schaar samenvoegden en vervolgens lustig
bij de artillerie hier fe lande, bij wrik wapen
hij tot officier werd aangesteld in 1842. In 1801
werd de heer Speelman tot kapitein en in 1873
tot majoor bevorderd. Na in 1876 benoemd te
zijn tot luitenant-kolonel bij de veld-artillerie,
wrd hij in 1878 tot regiments-commandant en
in 1881 tot kolonel benoemd. In 1884 werd
de overledene gepensionneerd. Behalve het
onderscheidingsteeken, toegekend voor lang-
durigen dienst, was de heer Speelman comman
deur in de orde van de Eikenkroon, hem in
1880 geschonken.
Den lln Mei 1889 werd den heer Speelman
de rang verleend van generaal-majoor.
De heer Speelman werd 5 Januari 1823 ge
boren en beieikte alzoo den leeftijd van 75 jaar.
Winkelbedienden.
Het vraagstuk der winkelbedienden bestaat
al sedert lang. Hoe aan deze nuttige mensehen-
groep een zoo dragelijk mogelijk leven te ver
schaffen. Een winkelbediende, zoowel een
mannelijke als vrouwelijke, moet tegenover de
cliénteele een vriendelijk gezicht zetten, en soms
kan hij niet staan van vermoeienis. Te Schie
dam bpstaat natuurlijk de winkelbedienden-
quaectie in veel mindere male dan in het
naburige Rotterdam met zijne groole magazijnen.
De »Vereeriiging ter behartiging van de be
langen der Vrouw" heeft zich de zaak aange
trokken, en met groote belangstelling heelt zij
kennis genomen van een proef, ingesteld dooi
de firma M. Hartogs Jaczn., Weste Wagenstraat
te Rotterdam gencmen.
In het middaguur vereischt deze zaak een
groot aantal juffrouwen; morgens en 's avonds,
wanneer het minder druk i«, kan met minder
personeel voKlaan worden.
In verband met deze omstandigheid ec daar
het ook zijn ondervinding was, dat de slechte
gezondheidstoestand van vele winkeljuffrouwen
het gevolg H van te langen afmattemlen aibeid,
is het den eigenaar dezer zaak na lang zoeken
gelukt een arbeidsregeling te vinden, waarbij
zijn zaak niet lijdt en de winkeljuffrouwen in
hooge mate gebaat zyii, terwijl de maatregel
slechts geringe fiuanciëele offers vraagt.
11 ij heeft namelijk zijn personeel, behalve
eenige regelingen van ondergeschikten aard,
in twee ploegen veideeld.
De ééne ploeg heeft vroegen dienst, komt
om half negen bij het openen van het magazijn
en vertrekt om vijf uur.
De andere ploeg heeft laten dienst, komt
's middags om half twee en blijft lot liet maga
zijn 's avonds tien uur gesloten wordt.
Deze ploegen wisselen elkander geregeld af,
zoodat de juffrouwen 14 dagen achtereenvolgens
de morgenuren, dan weer veertien dagen de
avonduren vrij hebben. En toch wordt in weer
wil daarvan het magazijn in de drukke middag
uren bediend door een volledig personeel en wel
hun plicht deden. De oudste man op de wereld
had zóó'n horloge nooit gezien, de beste reken
meester kon me, zelfs met en oneindige reeks ver
gelijkingen niet bewijzen wat de kop en wat de
staart van den dag was. En zoo ging ik weer
heen om bot ding te laten repareernn.
Het individu, waarbij ik nu terecht kwam, zei,
dat het kristal verbogen en de ketting gerekt
was. Ook meende hij, dat een deel van bot werk
verroest moest wezen. Op mijn beleefd verzoek
bracht hij deze kleinigheden voor me in hot reine
en toen werkte mijn tijdmeter al heel bijzonder.
Hij liep bijvoorbeeld acht uren rustig en dan
begon plotseling zijn geheele innerlijk op de mrest
woeste manier te rammelen en de wijzer vloog
zoo snel over de plaat, dat ik dikwijls aan mijn
bestaan begon te twijfelen. liet rammelde de ove
rige zestien uren in zes of zeven minuten af en
bleef dan met een knal staan.
Met een moe hoofd, uitgeput en wanhopig ging
ik weer naar een horlogemaker om toe te zien
hoe hij liet ding uit eikaar nam. Ik bereidde mij
er op voor een streng kruisverhoor te ondergaan,
want nu begon bet geval hoogst ernstig te worden.
Het horloge had oorspronke'ijl; tweehonderd dollar
gekost on twee of drieduizend, geloof ik, ha l ik
aan reparatie betaald.
Terwijl ik wachtte eu toezag, beikende ik in
den hoilogemaker een ouden bekende, een voor-
maligen machinist van een rivierboot. Zorgvuldig
on lei zocht hij al de deelen van liet miiwerk, pre
cies zooals de anderen liet hadden gedaan en dan
gaf hij bet me terug. Hij zei Je maakt te vee!
stoom je moet den rnonkoyschroefsleutel aan
de veiligheidsklep hangen!
Ik sloeg hem op de plaats de hersens in en
liet hem voor mijn rekening begraven.
Het horloge gaf ik aan mijn oudsten zoon cadeau.
