BIyNENLAm 2
Atjeli.
Kunst en Wetenschap.
R e c h t z a k e n.
SrORT.
Gemengd Nieuws.
Katholiek Socialisme.
Dr. Nolens bespieekt in het Centrum nog
verder des heeren van Houten's artikel in de
Avondpost. De heer Nolens zegt met gerustheid
de encycliek «Iterum Novarum" tot uitgangs
punt aan te nemen.
Volgens sommigen is deze Encycliek, wat de
staatstusschenkomst betreft, alleen van toepassing
voor die sta'en, die volkomen naar de beginselen
der katholieke kerk bestuutd worden, waarvan èn
bevolking èn bestuurders niet alleen katholiek, maar
ook in alles trouwe zonen der Kerk zijn
Velen, en natuurlijk van katholieken geldt dit
evenzeer als van anderen, kunnen zich slechts met
moeite of wel geheel en al niet ontworstelen aan
de opvattingen, die ze nu eenmaal uit hunne om
geving, opvoeding, zelfs universitair onderwijs heb
ben overgenomenin casu de individualistische
opvatting, op economisch gebied en de Romeinsch-
rechterlijke over verkrijging en beschikking van
goederen, over loon-contract enz.
Geen wonder dat deze als hun niet een nieuwe,
maar de oude leer wordt voorgehouden, aan de
consequentie trachten te ontkomen. En in dit geval,
waar die herinnering aan de oude leer plaats heeft
voor katholieken door hun hoogsten kerkehjken
gezaghebber, to ontkomen door aan diens woorden
eene verklaring te geven die hunne tot dusver ge
volgde zienswijze niet in den weg staat.
En dan vervolgt de schrijver:
Maar nog eenskan men daarom die Encycliek
niet met gerustheid als uitgangspunt van beschouwin
gen aannemen?
Is ook niet b. v. onze grondwet voor verschillende
uitleggingen vatbaar Wie zou het echter wraken,
dat men zich op die grondwet beroept
Het mag mr. Van Houten eene illusio schijnen,
«dat alles wat dr. Nolens uit de Encycliek voor
de practijk afleidt, algemeen door zijne partijge-
nooten zou worden gesteund", mij wil het daaren
tegen voorkomen, dat het hem te gelegener tijd
zal blijken, dat het bij dien schijn blijft.
Het komt er hoofdzakelijk op aan, wat men mij
uit de Encycliek voor de praktijk laat afleiden.
Daar zijn er toch geweest, die in mijne be
schouwingen het recht op arbeid meenden te lezen;
en mr. Van Houten zelf haalt er uit een neisch
van levensonderhoud."
Overdrijving kan ook'nog andere gronden hebben
dan die, waarvan het bekende spreekwoord gewaagt:
l'exagéiation est ie mensonge des honnètes gens.
Bij het gisteren door ons medegedeelde offi-
cieele telegram omtrent de vervolging vau
Toekoe Oemar teekent de N. B. Ct. aan
Het is te betreuren, dat aan Toekoe Oemar
de pas niet kon worden afgesneden in het kleine
stukje vlak SawalUerrein, waaraan Djantoi
op de kaart van Thompson Aloer Lintang ge
naamd gelegen is. Volgens Snouck Hurgronje
is Djantoi een van de zelfstandige moekims,
ressorteerende onder de 22 moekims, gelegen
aan een zijtak van de Atjeh-rivier tegen den
voet van den Goudberg. Dit laatste blijkt nu
onjuist te wezen. Die vlakte is niet meer dan
een paar kilometers breed en wordt aan beide
zijd'n ingesloten door enkel met alang alang
en gras begroeide heuvelruggen, waartusscheu
de Atjeh-rivier stroomt. Wij betwijfelen of onze
colonne hem nu nog veel nadeel zal kunnen
toebrengen. Hij zal haar met zijn achterhoede
weten op te houden en als al onze soldaten na
zware vermoeienissen op het zoo sterk ge
accidenteerde terrein bij Reung Reung in de
vallei der Selimoen-rivier of bij Pantja mochten
uitkomen, dan zit hij waarschijnlijk reeds bij
zyn vriend Panglima Polim of bij den pretendent
sultan.
Onze colonne is niet sterk genoeg en ook
zeker niet voldoende uitgerust om hem op dien
langen weg te volgen. Zij zal onverrichter zake
moeten terugkeeren en dan is het te verwachten
dat wij spoedig weder wat anders van onze
vijanden hooren.
Hoe eerder met hen kan afgerekend worden
hoe beter. Aanvallen ligt meer in de tradities
van ons Indisch leger dan verdedigen. Als wij
aanvallen worden wij gevreesd, ais wij ons
«Natuurlijk. Reken op mij."
De dag voor do voltrakkmg van mijn huwelijk
bepaald, was aangebroken. Of neen hij was ai
voor een goed deel voorbij, mijn huwelijk was ai
voltrokken, maar ik moet eerlijk bekennen, dat ik
er niet met bait en ziel bij was geweest, 't Was
of de duivel er mee speelde, maar die kerel, die
Scrooge, was mij geen oogenblik uit de gedachte.
En nu ging het naar huis terug. Ik met mijn
vrouwtje voorop. Da anderen volgden, Kemble was
er natuurlijk ook bij, Kemble, die zich op en top
als een gontleman had gedragen en bovendien de
bruid een diamanten halssieraad had aangeboden
ter waarde van eenige duizenden.
Thuis d. w. z. in het huis van mijn schoon
vader - trok een vreemd gezicht mijne aan
dacht.
«Dat is hij!" fluisterde ik Kemble toe. «Pas nu
op dat is hij 1"
«Onzin I" lachte Kemble, «dat is een van do
detectives."
«Weet u dat zeker?"
«Heel zeker."
«Zoo, dat stelt me gerust."
«Wat scheelt er aan, George?" vroeg Ellinor.
«Ge zijt zoo afgetrokken. Den ja niet gelukkig?"
«Zeker, zeker die Scroogeneen ik
ben nameloos gelukkighoe kun jo dat vra
gen maar intusschen kromp ik van angst
ineen. «Daar dat vreemde gezicht dat is
hij
verdedigen worden wij geminacht. En zoolang
de Aljeher ons niet vreest, zal iiij wachtea
met zich te onderwerpen.
De -verkiezing te Rotterdam.
Gisteravond hield district IV der liberale
kiesvereeniging «Rotterdam" een vergadering
in verband met de a. s. herstemming voor de
Tweede Kamer. Daar de keuze tusschen een
oud-libeiaal en een anti-revolutionnair niet
twijfelachtig zijn kon, stelde de voorzitter
namens het bestuur voor de candidatuur-Mees
krachtig te steunen. Onverdeelde instemming
vond het voorstel niet.
De heer Frans Netseher, erkennende dat dit
ministerie op het gebied van openbaar onder
wijs en vrijhandel steun van den heer Mees had
te wachten, betwijfelde of dit op andere punten,
met name sociale politiek, wel het geval zou
zijn. Daartegenover werd er ook op gewezen
dat de heer Mees voorstander is van leerplicht
en persoonlijken dienstplicht, terwijl zijn lauge
parlementaire loopbaan getuigenis aflegt van
zijne meegaandheid.
De heer Frans Netseher gaf geen kamp.
Meegaandheid was in den tegenwoordigen tijd
geen aanbeveling. Gelet op de angstvallige
voorzichtigheid van den heer Mees, is moeilijk
te beslissen of hij de man van Rotterdam kan
zijn. De heer Van Ascli van Wijek acht het
niet beneden zich in het openbaar van zijn
denkbeelden te doen blijken.
Aan de overzijde zal de lieer Plate als
schildknaap van den heer Mees optreden. Spr.
had er de voorkeur aan gegeven als de heer
Mees zelf zich had doen hooren, dan was hier
het stellen van vragen onnoodig geweest.
Hiermede was de discussie uitgeput. Met
ip twee na algemeene stemmen werd het be
stuursvoorstel aangenomen. De voorzitter gaf
de toezegging niels onbeproefd te zullen laten
om de candidatuur-Mees te doen slagen.
De vergadering, waarin mr. T. A. J. van
Asch van Wyk gisteravond als spreker optrad,
werd druk bezocht. Spreker lichtte op zeer
uitvoerige wijze het program van actie dei-
antirevolutionairen toe, om vervolgens als zijn
meening uit te spreken dat, blijkens het in
Juni uitgebiachte totaal aantal stemmen, de
antirevolutionairen recht hebben op een afge
vaardigde van Rotterdam.
Voor zichzelf meende hij daarop aanspraak
te mogen maken, wijl zijn sympathie voor
Rotterdam groot is. Daarom nam hij indertijd
van alle gescluiften op den Waterweg be
trekking hebbende, inzage, terwijl hij in 1891
van uit Suriuame teiegraphisch solliciteerde
naar het burgemeesterschap.
Werd bij gekozen thans, niets zou hem aan
genamer zijn dan zich nog meer op dehoogle
der Rotterdamsche toestanden te stellen. Viel
hij, niets weerhield hem desniettemin den wensch
uit te spreken dat Rotterdam mocht blijven
gioeien en bloeien.
Zckerheidsstelling van ambtenaren.
Er is een wetsontwerp bij den Raad va i
State aanhangig, om de zekerheidsstelling
gevraagd aan burgerlijke staatsambtenaren en
aan militairen, niet rneer uitsluitend te doen
bestaan uit Inschrijvingen op het Grootboek
van Nationale Schuld.
Daarvoor zou tot nieuwen grondslag worden
genomen het beginsel van gemeenschappelijke
verzekering, zoodat het tekort, onstaan in liet
beheer van een enkelen, gedekt zou worden
door al da anderen. Aanleiding tot deze her
vorming is gevonden in het feit, dat de totale
som der borgtochten overmatig groot is tegen
over het zeer geringe bedrag der tekorten in
het geldelijke beheer der staatsambtenaren.
In hoofdzaak is zulks verklaarbaar door de
goede trouw der Nederlandsche ambtenaren,
maar ook voor een deel in de omstandigheid
dat in den regel een tekort aangezuiverd wordt
door de familie van den betrokken ambtenaar.
Het beginsel is in sommige andeie Europee-
sche Staten reeds in toepassing.
Vrij Railverkeer.
De vereeniging sliet Vrije Ruilverkeer" houdt
«Nonsenslachte Kemble weer, «dat is ook
een detective."
«Weet u dat zeker
«Natuurlijk 1"
«Goddank 1"
De huwelijksgeschenken waren door al de gasten
met belangstelling bezichtigd. Prachtige geschenken.
Geen wonder ook bij een Rockefeld.
Plotseling evenwel daar kwam Kemble
haastig naar mij toe.
«Weet ge wat er gebeurd is
Ik werd doodsbleek.
«Scrooge stamelde ik.
«ia lachte Kemble.
«Scrooge heeft zijn slag geslagen en alle dia
manten gestolen. Maar hij zit opgesloten en twee
detectives bewaken hem.
«Ah en waar is hij."
«Waar hij is In uw schoonvaders werkkamer.
Hahaha 1"
Onmiddellijk snelde ik daarheen.
«Vertel mij toch eens hoe dat in zijn werk is
gegaan I" zeide Edinor intusschen, Kemble staande
houdend.
«Dat kan ik nu werkelijk niet doen, mevrouw, ik
moet er heen" en hij snelde weg na haar eerst
hartelijk de hand te hebben geschud.
«Maak toch geen gekheid, Kemble, maak de deur
open 1" hoorde ik uit mr. Rockefelds werkkamer
roepen.
De detectives, die de deur bewaakten, lachten
hare algemeene vergadering Zaterdag 29 Jan.
e. k., te 3 uur, in Diligentia, te 's-Gravenhage.
Aan de orde komen o. a.het jaarverslag over
1897 en de benoeming van twee leden van
het bestuur, wegens het aftreden van mr. N.
G. Pierson (die zich niet herkiesbaar stelde)
en J. L. T. Gronemari.
„Sehuttevaer",
Op de vergadering van liet hoofdbestuur der
Schippersvereeniging Sehuttevaer, gehouden te
Amsterdam op 20 dezer, is besloten dat de
algemeene vergadering te Oude Tonge zal plaats
hebben op 17 Februari.
Bij de perodieke aftreding van twee leden
van bet hoofdbestuur, de heeren J. Varekamp
en D. Buisman, zijn op de voordracht geplaatst:
1. de heeren J. Varekamp en H. A. Schnaai
te Rotterdam; 2. de heeren D. Buisman enJ.
Houwinck te Sneek.
Zola.
Aan den oproep van den heer Van der Myle
was gisteren door 701 personen gevolg gegeven.
Gisteravond te halfzeven is het telegram aan
Zola verzonden. Behalve de namen werden ook
de woonplaatsen en qua'liteiten geseind. Mochten
nog meerderen zich aanmelden, dan zullen hunne
namen worden nageseind.
Heeswijk.
Onze correspondent te 's-Hcrtogenbosch schrijft
ons:
Naar aanleiding van het ook hier mcgedeelde von
nis, in zake de erfenis van den overleden eigenaar
van Heeswijk gewezen, heb ik hedenmorgen een onder
houd gehad met den bewindvoerder, Mr. Van Zin-
nicq Bergmann.
Deze verklaarde mij, dat voorloopig alles blijft
zooals het is. Het kasteel en het museum blijven
voor het publiek gankelijk.
Of de bewindvoerder of wel do tegenpartij in be
roep zullen komen van het vonnis, kon bij mij nog
niet zeggen, daaromtrent was nog niets beslist.
(X. li. Ct.)
Aan de Koninklijke muziekschool in Den Haag is
tot leeraar in solfège benoemd de heer W. Renaud,
tc Voorburg.
Dc Koninklijke Ncderlandsehe Fabriek van Muziek
instrumenten firma M. J. H. Kessels te Tilburg, gaf
dit jaar wederom gratis een Muziekkabnder uit voor
hare clientèle en begunstigers. Het is een handig
boekje in een smaakvollen gelitografeerdcn omslag
't bevat een lótal portretten der eerste Nederlandsche
toonkunstenaren, alseen groep van den heer neinzc
tnet wijlen diens echtgenootc eene mnzieale bespreking
houdende, een groep van het Nederlandsche vocaal
kwartet en derg. Behalve den gewonen almanak,
vindt inen er nog een kalender, waarvan iedere
datum den geboortedag van een of meer toonkun
stenaars aangeeft, verder eenige beknopte mcdedec-
iingen omtrent verschillende beroemde musici, tal
van muzikale anecdotes, nouvelles enz. enz., cn last
not least eene gratis premieverloting ter waard"
van f500.
Iedereen ontvangt het boekje met lat voor dc gratis
premieverloting togen inzending van tien cent in
postzegels franco per post.
Tc beginnen met 1 Februari e. k. zal in Re
Amsterdammer, Weekblad voor Nederlandeen
wekelijkschc oeeon-fmancicele rubriek, onder redactie
van den heer D. Stigter, worden opgenomen.
Dc Tïoogc Raad heeft uitgemaakt, dat een koop
contract niet rechtsgeldig is wanneer de prijsbepaling
aan don kooper wordt overgelaten.
De rechtbank te Leeuwarden had de rechtsgeldig
heid van een koopovereenkomst in zoodanig geval
aangenomen op grond, dat de bepaling van den
koopprijs ook tot stand, komt als de verkooper er in
heeft toegestemd dat de kooper den prijs bepalen zou.
De Hooge Raad achtte die beslissing echter in
strijd met de wet, daarbij o. a. overwegende, dat het
voorschrift van art. 1501 Burgerlijk Wetboek (dat
voor de rechtsgeldigheid van het koopcontract de
koopprijs moet bepaald worden), deze beteekenis
heeft, dat de koop stellig en onafhankelijk van den
wil van eene der partijen moet zijn vastgesteld,
zooals ook in het Romcinsche en in het Fransche
recht was aangenomen.
Het Uitvoerend Comité, dat zich heeft geconstitueerd
elkander vergenoegd toe. De vogel zat in de knip.
Kolonel Kemble kon over hen tevreden zijn.
Thans was ik de deur genaderd.
«Waar was hij?"
«Daar en zij wezen op de deur.
«Laat toch die ongepaste gekheden, Kemble!"
riep van binnen weder eene ongeduldige stem en
tevens werd er woedend op de deur gebonsd.
Triomfeerend sloot ik de deur open.
«Nu, wat moet die ongepast aardigheid ver
beelden riepRockefeld, want hij was
het op woedenden toon.
Half wezenloos staarde ik hem aan.
«U u is het?" stamelde ik.
«Ja, wie moest het dar, anders zijn snauwde
hij mij toe.
«Wie? Scrooge! Scrooge, die de diamanten i an
mijne vrouw heeft gestolen."
«Wat? de diamanten gestolen?"
En als een loopend vuur verbreidde zich dat
gerucht en ieder kwam aansnellen om te komen
zien wat niet meer te zien was.
Ja, zij waren weg en een kreetMijne vrouw
stiet hem uit en viel in onmachtook van haren
arm en hare hand waren juweelen armband en
juweelen ringen verdwenen.
Sprakeloos staarde ik de ons omringenden
aan.
Op hetzelfde oogenbhk evenwel bracht een der
bedienden een brief. Kolonel Kemble had hem dien
gegeven.
met het doel om den A. N. W. B. een nieuw vaan
del aan te bieden in plaats van het te Sonsbeek
verbrandde, is thans als volgt samengesteld Jhr
Mr. W. Roell, voorzitter; G. Gerlings, secretaris
penningmeester; J. P. Crommelin. C. Gebel, Jhr. p
R. Grocnix van ZoelenH. Th. Wilkens Jr. Door
deze heeren zal uit iedere afdeeling één bondslid
worden nitgenoodigd met hen het hoofdcoraitê tc
vormen. {Kamp.)
Aanbrengpremie.
De minister van oorlog heeft bepaald dat
ook aanbrengpremie mag worden betaald voor
vrijwillig dienende militairen, die van de korpsen
van het leger hier te lande bij de koloniale
troepen worden overgeplaatst.
Cijfers.
Arnhem had op 1 Januari 55.859 inwoners
Enschedé 21.795.
Aangereden.
De ambtenaar bij 's rijks belastingen Ten
Hoven, te Hoek tan Holland, is hedennacht
bij dikken mist naar huis gaande, op den over
weg bij het station door een locomotief over
reden, waardoor hem een been verbrijzeld werd.
Zijn toestand is zorgelijk.
De spoorbaan over den weg geeft enkel ver
binding met de draaischijf.
Ben dure belofte,
In de gemeente Baarderadeel is voor den
tweeden keer eene loting voor de nationale
militie gehouden, omdat de eerste maal een
abuis had plaats gehad. De burgemeester der
gemeente had de jongelieden die voor de eerste
maal een vrij nommer trokken en bij herlctin<*
niet, de toezegging gedaan, dat zij door zijne
tusschenkomst een nummerverwisselaar zouden
bekomen. Thans blijkt dat hij voor 6 lotelingen
een nummerverwisselaar zal moeien stellen,
waarvoor f 2400 noodig zal zijn.
Ben zeldzaam geval.
Als eene bijzonderheid mag vermeld worden
dat een gemeentebestuur geld te veel heeft. De
gemeente Kantens (Gron.) stelt f 3700 als 1ste
hypotheek op landerijen beschikbaar.
Verloren, maar teruggevonden.
Een Duitscher vervoegde zich Woensdagavond
op de secretai ie te Beerta. Hij had trouwplannen.
Toen hij de noodige gegevens ontvangen en
verstrekt had en huiswaarts keerde, maakte
hij kennis met een paar ingezetenen van Beerta.
Daar werd op gedronken en geklonken, een
maal, andermaal, derde maal misschien. Ónder
«lie bedrijven raakte onze Duitscher zijn beurs
inet omstreeks dertig gulden kwijt. Hij ver
dacht een zijner vrienden in spe era blijkbaar
terecht, want de politie vond het vermiste op
de borst van een hunner. Hoe liet daar ver
zeilde, zal nader worden ondei zocht.
Andrée's Noordpooltocht.
Onder «Aardrijkskundig nieuws", lezen wij
in liet pas verschenen nummer van het Tijd
schrift van het K. NAardrijkskundig Genoot
schap het volgende
De Noorsche expeditie, die o.a. met Bjórvig
aan boord, uit Tromsö vertrokken is, heeft op
Spitsbergen Andrée en zijn metgezellen niet
teruggevonden. Het was ook meer dan onwaar
schijnlijk. Eenige walvFchvaarders meenden
hulpkreten gehoord te hebben, bij Piins-Ivarels-
Vooriand. De mogelijkheid was volstrekt niet
uitgesloten, dat daar in de buuit schipbreuke
lingen waren, maar de kans was gering dat
men met fucSfschipbreukelingen te doen had.
Geen sferveling die op dit oogenblik zeggen
kan, waar Andrée en de zijnen zich thans
bevinden. Dat hun ballon hier of daar nog
zwevende gezien zou zyn, zooals herhaaldelijk,
soms door ambtelijke personen, gemeld is
daar behoeft men geen oogenblik bjj stil te
staan. De ballon is den lldeti Juli opgestegen,
en zoo zij al niet reeds enkele dagen later voor
goed neergedaald is wat schrijver dezes al
«Kolonel Kemble 7"
Haastig brak ik hem open om, na hem gelezen
te hebben, als vernietigd op een sofa neer te
vallen. Want de brief bevatte het volgende
«Beste Vriend l
Dat ik op uwe bruiloft zou komen, had ik U
verzekerd. Maar op één punt veigiste ik mij. Ge
hadt mij persoonlijk uitgenoodigd. Voor het overige
kunt ge mij niets verwijten. Voor «Kemble" heb
ik U altijd gewaarschuwd. Van die diamanten kan
ik vijf jaar op fatsoenlijken voet loven. U en uwe
lieftallige vrouw zeg ik hartelijk dank.
Den trouwring zend ik hierbij terug.
Met vriendehjken groet,
t. a. v.
kolonel Kemble."
N. B. Ge zult nog wol eens van mij hooren en
wij zien elkaar weer".
Ja, voor den duivel! wij zullen elkaar weer zien,
want ik zal mijzelven geene rust gunnen vóór ik
hem heb gevonden.
