51"jaargang.
Vrijdag 11 Februari 1898.
N°. 9549.
Ticeede Blad
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen.
UITGEVER: H. J. C. ROELANTS.
Kennisgeving.
KENNISGEVING,
Kennisgeving.
UIT j) E PEKS.
BINNENLAND.
iiiktLu==^£
Abonnementsprijs toot Schiedam, per kwartaal f 0.90
n omliggende plaatsen, p. kwart. - 1.05
franco per post, p. kwartaal. 1.30
Afzonderlijke nommerso.02
BUREAU;
BOTEKSTKAAT TO, Telepïioon \o. 123.
11 iiJè i i ui ba>i jjd azrsgr? sr^i
Advertentieprijs: van 1—5 gewone regels met inbe
grip vau ccne Courantf 0.52
Iedere gewone regel meeroiq
Bij abonnement wordt korting verleend.
De burgemeester van Sciiiedasi,
Gelet op de circulaire van den heer Commissaris
der Koningin in de provincie Zuid-Holland van 28
Januari j.l., A No. 207/1 2de Afd. Provinciaal
Blad No. 13)
Brengt bij deze ter kennis, dat de milicietis-Terlof-
gangers van de lichting van 1895, die van de Regi-
menlen Huzaren zijn overgeplaatst bij de treinafdee-
Iingen der Regimenten Veld-Artillerie, tegen het
hierna vermelde tijdvak, krachtens art. 125 der militie-
wet, onder de wapenen moeten komen, als:
1/3 der lichting, van 23 Febr. tot en met 16 Maart 1898,
1/3 s 17 Maait 7 April
1/3 v j 13 April «tv 4 Mei
Wordende mitsdien de navolgende miliciens-verlof
gangers, hij deze opgeroepen, zich op natemelden dag,
des namiddags voor vier ure, bij hun korps, het 3e
regiment Veld-Artillerie, garnizoensplaats Breda, te
bevinden, en wel,
op Woensdag 23 Februari 1898:
AR1E VAN KRALINGEN,
Nommerverwisselaar met Leendeut de Jong,
loteling der gemeenten Overschie en Sehiebroek;
JOHANNES DE VRIES,
Nommerverwisselaar met Pietsr Groenenboom,
loteling der gemeente Charlois, thans gemeente
Rotterdam,
en
HENDRICL'S 11UBERTÜS VAN OORSCHOT,
Nummerverwisselaar met Dirk Kriiger,
loteling der gemeente Rotterdam.
Voorts wordt den betrokken verlofgangers verwittigd,
dat zij zich, voorzien van al de voorwerpen van Meeting
en uitrusting door hen bij hun vertrek met groot verlof
medegenomen, alsmede van verlofpas en zakboekje, op
het bepaalde tijdstip bij hunne korpsen moeten be
vinden dat zij zich echter vooiaf ter Gemeente
secretarie moeten vervoegen, zoowel tot het afteekeneu
van hunne verlofpassen als tot het ontvangen van de
passagebiljetten en daggelden waarop zij blijken zullen
aanspraak te hebben; dat zij, in gebreke blijvende op
den bepaalden dag ouder de wapenen te komen, bij
hunne latere opkomst zooveel langer in dienst worden
gehouden en zij, aan de oproeping niet voldoende, als
deserteur zullen worden behandeld; dat zij, wegens
ziekte of gelreken aan de oproeping met kunnende
voldoen, daarvan moeten doen blijken door eene ter
Gemeente-Secretarie over te leggen geneeskundige ver
klaring, ouder verplichting zich, onverwijld na hun
herstel, bij hun korps te vervoegen.
Na deze openbare kennisgeving worden de betrokken
miliciens geacht van hunne verplichting kennis te
dragen, waardoor zij gehouden zijn, zonder verdere
oproeping, aan de voorschreven opkomst te voldoen,
zoodat zij later geene onwetendheid ten deze zullen
kunnen voorwenden.
Schiedam, den lOden Februaii 1898.
Be burgemeester voornoemd,
VERSTEEG
De burgemeester van Schiedam,
Brengt bij deze ter Uen>us van de ingezetenen:
Dat bet kolder van de belasting op bediijfs- en
andere inkomsten, no, 3 de'er gemeente, over bet
dienstjaar 1897/98, door den beer directeur der di
recte be'a&tmgen te Rotterdam op den 8sten Februari
1898 executoir verklaard, op heden aan den ontvanger
der directe belastingen, ter invordering is oveige
maakt.
Voorts wordt bij deze herinnerd, dat een iedei
verplicht is, zijnen aanslag op den b-j den wet bepaalden
voet te voldoen; alsmede dat heden de termijn van
zes weken ingaat, binnen welke de reclames tegen dezen
aanslag behooren te worden ingediend.
En is hiervan afkondiging geschied, waar het be
hoort, den 1üden Februari 1898.
De Burgemeester voornoemd,
VERSTEEG.
Inrichtingen welbe gevaar, schade ol
hinder kannen veroorzaken.
Burgemeester en wethouders van Schiedam,
Gezien het verzoek van de firma GEBRs. ISRAËLS,
om vergunning tot oprichting van een souterij en rookerij
van vleesch in het pand aan de Schie no. 90, kadaster
sectie A no. 1395 en 1403.
Gelet op de bepalingen der Hinderwet;
Doen te weten .-
dat voormeld verzoek met de bijlagen op de secre
tarie der gemeente is ter visie gelegd;
dat op Donderdag den 24sten Februari a s., des na
middags ten 2 ure, ten raadlmize gelegenheid zal
worden gegeven om bezwaren tegen het toestaan van
dat verzoek in te brengen en die mondeling of schtif-
telijk toe te lichten; en
dat gedurende drie dagen, vóór het tijdstip hierboven
genoemd, op de secretarie der gemeente, van de
schrifturen, die ter zake mochten zijn ingekomen,
kennis kan worden genomen.
En is hiervan afkondiging geschied, waar het be
hoort, den lOden Februaii 1S9K.
Burgemeester en wethouders voornoemd,
VERSTEEG,
Be secretaris
VERNÈDE.
Katholiek Soctalisme.
In zijn volgende artikel in Het Centrum beant
woordt dr. Nolens de vraag van mr. Van Houten,
die hij aldus omschrijft:
De Encycliek kent aan den arbeider verschillende
rechien toe alle ten slotte terug te brengen
tot het recht op hot bestaan. Volgens de Encycliek
moeten deze rechten verwezenlijkt worden óok door
tusschenkomst van den Staat. In beginsel althans
en nog eens, hierover alleen wordt getwist. Voor
zoover de feitelijke toestand aan die eischen niet
beantwoordt, zal dat geld kosten. Wie moet dat
opbrengen Wiens verplichting slaat tegenover die
aanspraken, waarvan Gij, in aansluiting aan de
Encycliek, de gegrondheid ei kent.
De schrijver antwoordt daarop in 'talgemeen:
De verplichting in sommige gevallen rechtstreeks
van bepaalde personen, in andere van geheele
standen als factoren van productie, ten slotte van
de geheeb gemeenschap gedeeltelijk als consument,
en gedeeltelijk ais geheel, voor wiens bestaan de
stoffelijke goederen bestemd zijn, en van welk
geheel de arbeidersstand, vooral in modernen zin,
een gewichtig deel uitmaakt.
En dan vervolgt Dr. Nolens
Wij nemen aan dat de eischen der natuurlijke
gerechtigheid in het economisch leven moeten ver
wezenlijkt worden; >k donrtusschenkomst van den
staat, waar dit noodig is en voor zoover het op
doelmatige wijze geschieden kan. Dit laatste voor
behoud wordt onzerzijds steods aan alle staatstus-
schenkomst gesteld.
Eischen van natuuilijke gerechtigheid in de eerste
plaats wat de arbeidsvoorwaarden betreft, want
wat hieraan ontbreekt, kan niet op andere wijze
aangevuld worden.
En dan noem ik eerst datgene wat door de
Neilerlandsche wetgeving te dezen opzichte geregeld
is de arbeidswet, bij wier vermelding ik aan mr.
Van Houten de eer niet mag onthouden die hem
toekomt, de veiligheidswet, de hinderwet, de stoom-
wet, en in zekeron zin als organiseorend het arbeids
leven, de wet op de Kameis van Arbeid.
Op dien zelfden weg ligt, gesteld de regeling
is noodig en kan op eene doelmatige wijze plaats
hebben de regeling van dim arbeidsduur ook
voor volwassenen, regeling van nachtarbeid, regeling
der Zondagsrust; en zelfs het verbod van het ge
bruik van zóó schadelijke ingrediënten als b.v. de
witte phosphor bij de lucifersfabricage.
Naar mijne opvatting heeft de wetgever deze
dingen regelend, niets anders gedaan en zal hij
verder, waar noodig en mogelijk is, regolend optre
dend, niets anders doen dan do natuurlijke rechten
van den arbeider door zijn tusschenkomst verwe
zenlijken.
Dr. W. II. Noiens zet zijn beschouwingen, naar
aanleiding van mr. Van Houten's arlikel in de
Avondpost, voort in het Centrum,
Thans over het inkomen van den arbeid
Dat inkomen laat zicli niet scheiden van de
aibeidsvoorwaarden waaronder het verdiend wordt,
en van de mogelijkheid om ook door de wijze waar
op het verkregen wordt zijn bestemming te be
reiken, in de levensbehoeften te voorzien. Vooreerst
zal eene met de moderne productiewijze rekening
houdende regeling van het looncontract geen prac-
tische bezwaren opleveren wat de fmancieele zijde
betreften evenmin eene regeling van de uitbe
taling van het loon.
En wat het bedrag-zelf betreftvolgens de Ency
cliek staat altoos en met grooten voorrang boven
de vrije overeenkomst van partijen vde eisch der
natuurlijke gerechtigheid, dat namelijk het loon niet
ontoereikend mag zijn om een spaarzamen, eer-
zamen werkman levensonderhoud te verschaffen."
Is een ondernemer door zijn inkomen in staat
aan dien eisch te voldoen, dan rust op hem de
plicht daarmee rekening te houden.
Bijaldien de werkman, door den nood gedwongen,
of uit vrees voor erger onheil, ook met hardere
voorwaarden genoegen neemt, en die zelfs tegen
wil en dank wel moet aanvaarden, wijl ze hem
door den patroon of den aannemer worden opge
drongen, dan ondergaat die werkman een geweld
waartegen de gerechtigheid opkomt."
Waren alie ondernemers dus ouk aandeel
houders van dezen plicht overtuigd, dan zouden
we al een heel eind verder komen, ook zonder
tusschenkomst van den Staat.
Die van hun plicht overtuigden zullen dikwijls,
in concurrentie met wie dit niet zijn, niet in staat
wezen aan die eischen te voldoen, dan kon or voor
hen persoonlijk van verplichtingen geen sprake
meer zijn.
In de practijk zal overwogen moeten worden of
deze rechtstreeksche tusschenkomst het gewenschte
doel wel bereiken zal. Daarom zegt de Encycliek
«Evenwel ten opzichte van deze en dergelijke
kwesties, die zich bij ieder werkvak weer ver-
scbiHend voordoen, zooals over den duur van den
weiktijd, over de te nemen gezondheidsmaatregelen,
vooral in fabrieken, zou inmenging van den slaat,
vooral bij het verschil van tijdelijke en plaatse
lijke omstandigheden, wel eens nadeelig kunnen
werken, en daarom zal het 't beste zijn, ze over
te laten aan de beslissing der vereenigingen, waar
over wij zoo aanstonds zullen sproken, of ook een
anderen weg in te slaan, waar de belangen der
werklieden behoorlijk in veiligheid zijn, zoo noodig
onder bijkomende steun en bescherming van staats
wege."
Men onderscheidt echter wel de beginselvraag
van de vraag over de doelmatigheid.
Maar al zou het rechtstreeksch optreden van
den staat hier niet doelmatig zijn, dan toch kan
hij op indirecte wijze zeer veel in deze richting
tot. stand brengen, zeer vee! bijdragen tot de ver
wezenlijking van de eischen der natuurlijke ge
rechtigheid.
Zoo b.v. door bepalingen van minimum-loon en
maximum arbeidsduur op te nemen in de bestekken
van eigen werken niet alleen, maar ook van de
werken van de lichamon en instellingen die van
hem afhankelijk zijn. Door bij liet verieenen van
concessies enz. voorwaarden te stellen in overeen
stemming met de hier besproken eischen. Door
tusschenkomst bij het woningvraagstuk. Door rege
ling der veizekeringen.
Op wie rust die verplichting tegenovpr deze
aanspraken Dr. Nolens antwoordt
In de een-te plaats op do weiltgeversmaar in
de onderlinge concurrentie van dezen is algeraeene
regeling noodig door de wet, voor zoover de
productievoorwaarden door het nakomen van die
veiplichtingen verzwaard worden en in zoover
derhalve op den staatevenzoo voor zoover volgens
de internationale concurrentie, om dezelfde redenen
internationale regeling noodig en mogelijk is,
op de staten onderling is deze niet mogelijk ot
gaat men er niet toe over, en is zooals de heer
Muller in de Eerste Kamer zei de sociale politiek
zonder protectie niet mogelijk, dan is m. i. de staat
reeds uit dien hoofde verplicht tot die bescherming
over te gaan.
Op wie zai echter de geldelijke last drukken
Zonder twijfel kan aan deze eischen van natuur
lijke gerechtigheid voor een deel van wat de arbeids
voorwaarden betreft, voldaan worden zonder dat
daardoor geldelijke lasten op wie dan ook gelegd
worden.
Voor een ander deel dezer arbeidsvoorwaarden,
en wat het bedrag van het inkomen aangaat, en
do betere verdeeiing van dat inkomen over het
geheele arbeideisleven zullen deze lasten, indien
ze bij wetteujke regeling algemeen werken, liggen
op de ondernemers of juister op de overige factoren
van de voortbrenging, die ze geheel of gedeeltelijk
op de consumenten zullen verhalengedeel
telijk zullen die lasten rusten, hoe vreemd 't ook
klinke, op de arbeiders zelve. Zeker is dit o. a.
het geval voor zoover deze zeiven zouden moeten
bijdragen voor de verzekeringsfondsen.
Beslissing geeft hier het antwoord op de vraag
is het doel van het economisch leven alleen veel
voort te brengen of moet er rekening gehouden
worden met de personen der bij de voortbrenging
betrokkenen, en met de bestemming van het voort
gebrachte aan allen het voor het leven noodige
te verschaffen
De Koninginnen.
HH. MM. de Koninginnen en prinses Elisabeth
van "Waldeck-Pyrmont hebben gisteravond de
uitvoering bijgewoond van de Nederl. Toon-
kunstenaarsvereenigiug te 's Gravenhage.
Rijksnitkeering aan de gemeenten.
De minister van financiën heeft bepaald, dat
bij wijze van voorloopige uitkeering in het jaar
1898, op den eersten van elk kwartaal te
beginnen 1 April 1898 zuilen worden be
taald aan de gemeenten voorloopig vastgestelde
bedragen, zoolang de aan haar ingevolge de
wet van 24 Mei 1897 uit te keeren sommen
nog niet vaststaan.
De hoogste som over een kwartaal is in
Noord-Holland voor Amsterdam ad f426,583.
de laagste voor Katwoude ad f '170.
Koffieveilingen.
De Minister van Koloniën maakt bekend dat
het voornemen bestaat, om in elke der in dit
jaar nog te houden gouvernemerds-kofftevei-
lingen niet meer dan 20,000 pikols op te nemen,
zoodat in den loop van dit jaar, met inbegrip
van de in Januari geveilde hoeveelheid, slechts
190,000 pikols gouvernements-koffie aan de
markt worden gebracht; zijnde 135,000 pikols
minder dan bij de begrooting van Ncderlandsch-
Indië voor het jaar '1898 werd geraamd.
Stct.
Invoerrecht van Suiker.
De afschaffing vau het uitvoerrecht van
suiker in Nederlandsch-Iudië is thans een feit.
Op 1 Februari heeft de Regentes de wel onder
teekend, waarbij deze heffing wordt vervallen
verklaard, en in het Staatsblad no. 45 van
dit jaar is die wet afgekondigd.
Inlmldigingsfcesten te Rotterdam.
Ten stadhuize te Rotterdam vergaderde gis
terenavond onder voorzitterschap van den burge
meester de commissie groot circa 100 leden tot
het aanbieden van een nationaal huldeblijk aan
H. M. de Koningin-Regentes bij de troonsbe
stijging van H. M. Koningin Willielmina. Blij
kens mededeeling zijn de gelden aan het hoofd-
comitë afgedragen.
De voorzitter, de heer F. B. 's Jacob, dankte
de commissieleden voor de verleende hulp tot
het bijeenbrengen van de gelden. Spr. stelde
voor bedoelde co nmissie niet te ontbinden, doch
zich te constitueeren tot eene commissie, ge
kozen uit de geheele burgerij, ten einde de
leiding te nemen bij de a.s. kroningsfeesten te
Rotteulam te houden.
Als voorloopig concept-programma der feest
viering werd o.m. vastgesteldliet luiden der
klokken, het houden vau volksspelen, het doen
hooien van kindercantateri, koraalmuziek in de
kei ken, het houden van een historisch»n optocht,
van '1600 tot heden, het organiseeren van een
gondeltocht op de Maa«, illuminatie der gemeente-
gebouwen en der schepen op de Maas en een
groot vuurwerk, waarvoor eene subsidie uit de
gemeentekas aan te vragen.
Eenige sub-commissies werden gekozen voor
de onderdeelen der feestelijkheden, waarbij
enkele deskundigen gevoegd werden.
De plannen hierboven vermeld, door den bur
gemeester voorgesteld, werden door de verga
dering mot instemming begroet.
Algemeene (Rils voor de Liefdadigheid.
Door de heeren dr. H. J. de Domph-rre de
Chaufepié, J. F. L. Blankenberg en jhr. mr.
H. SmFsaert is gepoogd een Algemeene Gids
voor Liefdadigheid in Nederland samen te
stellen. Dit werk beoogt te zijn een leiddraad
door den doolhof ouzer duizenden weldadige
instellingen; het zal ieder, die in eenig geval
een behoeftige steunen wil, voorlichten over de
vraag tot welke vereeniging hij zich in dit
bijzonder geval het best wendt, op welke wijze
in zoo'n geval hulp wordt verleend en aan
welke voorwaarden de aanvrager voldoen moet.
Hoezeer aan zulk een vraagbaak reeds lang
behoefte bestaat, weet ieder die zich op dit
terrein heeft bewogen, "Vaak kent men zelts het
bestaan van allerlei instellingen binnen zijn eigen
gemeente niet, gezwegen van die daar buiten.
Naar wij vernemen, zijn nu (maanden reeds
geleden) door de drie genoemde heeren vragen
lijsten aan alle besturen van weldadige instel
lingen in Nederland verzonden. Veel antwoorden
zijn ingekomen, maar veel ook zijn nog uitge
bleven, wat te betreuren is, daar onvolledigheid
noodwendig het werk tot half werk" maakt;
het zou zijn als een reisboek, waarin ge som
mige steden, sommige spoorwegverbindingen
niet of enkel bij name genoemd vindt.
Om nu dit euvel zooveel in hun macht is
te keeren, hebben de samenstellers dezer dagen
aan de bestuurders, die nog niet van zich deden
hooren, het beleefd verzoek gericht alsnog de
vragenlijsten, hun destijds gezonden, in te vullen
en terug te sturen. Tevens bepaalden zij
daar de verwelking van het aanwezig materiaal
moet voortgaan eu men niet eindeloos wachten
kan dat tot ultimo Februari de gelegenheid
voor het nazenden van inlichtingen openstaat.
Te hopen ware het dat van de velen, die
alsnog in gebreke bleven, allen zich haastten
aan de gestelde vraag te voldoen. Fmancieele
bijzonderheden worden niet verlangd, geen enkel
cijfer behoeft opgegeven te worden. Aard en
wijze van werkzaamheid, daarom is het te doen.
En het is in aller belang, dat van allen bekend
zij, waar hun plaats is in de Nederlandsche
weldadigheid.
Niet eukel besturen tan weldadige instel
lingen, ook particuliere, personen kunnen tot
