51"° jaargang.
Vrijdag 11 Maart 1898.
N°. 9573.
Tweede Blad
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen,
UITGEVER: H. J. C. ROELANTS.
Kennisgeving.
■41
VS/ILHELIV5A VAN NASSAUEN.
BINNENLAND,
Abonnementsprijs voor Schiedam, per kwartaal f 0.90
omliggende plaatsen, p. kwart. - 1.0S
franco per post, p. kwartaal. - 1.30
Afzonderlijke nommersq.02
BUREAUBOÏERSTRAALT SO, Telefoon TVo. 133.
Advertentieprijs: van XB gewone regels met inks-
grip van eene Courant/"0.B3
Iedere gewone regel meero.lO
Bij abonnement wordt korting verleend.
c*
Inrichtingen welhe gevaar, schade ot
I hinder hunnen veroorzaken.
f BUROEHCCSTER EN WETHOUDERS VA.N SctltCDAK,
Gelet op de bepalingen der Hinderwet
Geven kennis aan de ingezetenen, dat op lieden
aan de firma J. M. VAN HER SCHALK Co. en
hare reclitverkiijgenden vergunning verleend is tot
uitbreiding barer bierbrouwerij, staande aan dc Wesivest
no, 3i, kadaster sectie L no. 451/5, met een stooinvat
tot het koken en opbrengen van vloeistoffen.
Schiedam, den lOden Maart 1898.
Burgemeester en wethouders voornoemd,
VISSER, L-B.
De secretaris,
VKRNÈDE.
In de Artihemsche Courant geeft mej. Betsy
Berk de volgende variant op het Wilhelmus,
ten einde van dit Prinsenlied een Koninginne-
lied te kunnen maken:
"Wilhelma van Nassaue
Ben ik van Neerlands b'oed,
Het vaderland ghetrouwe
Blij f ik tot in den doedt!
Princesse van Oranje
Min ik mijn Neerland zeer;
O, dat het wederkeerig
Mij minne meer en meer
Dan blijven de gewesten
Ten innigste vereend
En trilt in alle vesten,
Ver over zee en beemd,
Een toon van vergenoegen
Naar Neerlands oude wijs
En wil aan elk zich voegen
Naar handhaaf van de ïpais'(.
'kBid dat mijn Neerland worde
Al edeler van naam,
A! roemrijker zijn orde
Geboekstaafd door de Faam
'kBid dat dn man èn vrouwen
Te Land, te Oost, te West
Door de echo's na-doen-bauwen
sTen onzent is 't het best!"
O, zetelplaats van vrede
Mijn lief, lief Nederland
Laat immer hart en rede
Toch wand'len hand in hand!
Dan volk en Koninginne
Vernieuwe staóg 't Verbond,
Dat met Oranje-Nassnu
Sinds eeuwen hier bestond.
"'"■Wilhelma van Nassaue
I Ben ik van Neerlands bloed,
Het vaderland ghetrouwe
Blijf ik tot in den doedt!
Princesse van Oranje
Min ik mijn Neerland teer
'kBid dat het zij gezegend,
Gezegend heinde en veer
Maart '98.
BETSY PERK.
De Koninginnen.
Het Nederlaodsch Opera-Gezelschap onder
directie tan den heer C. van der Linden, genoot
gisterenavond voor de eerste maal inhetspeel-
jaar en ook voor de eerste maal sedert de
opera-voorstellingen in den Koninklijken Hol-
landschen schouwburg plaats vinden, de eer van
de tegenwoordigheid van HH. MM. de Koning
innen bij de opvoering van zLohengrin".
HH. MM. werden ontvangen door drie leden
van de Commissie van Bijstand voor de Neder-
landsehe Opera, zijnde de heeren S. J. H. Goin-
nir. D. Frees en A. W. de Flines.
0e Koninginnen werden door het zeer tal-
r9»e publiek bij hare verschijning in de Loge
op de gebruikelijke eerbiedige wijze begroeten
onmiddellijk nadat de Koninginnen plaats hadden
genomen, ging het scherm op voor het le be-
orgf, dat Hare Majesteiten evenals de volgende
"wrijven met zichtbare belangstelling volgden.
.Sa het Bruidskoor in het 3e bedrijf verlie
ten de Koninginnen den schouwburg.
Bij Hdz. vertrek onderhielden de Vorstinnen
zich eettige oogenbliklten met de heeren die
haar ontvingen, verklarende een hoogst ge-
noegenlijken avond te hebben doorgebracht,
terwijl Zij de uitvoering instrumentaal als vocaal
roemden. Aan het slot van de laatste akte kt epg
de heer Dries (Lohengrin) een fraai bloemstuk
in den vorm van een zwaan.
Omslag bij kiezerslijsten.
Het opmaken der kiezerslijsten is een zeer
omslachtig werk, waarbij behalve de ambte
naren ter secretarie der gemeente, nog een
aantal andere pprsonen heel wat schrijfwerk
te verrichten hebjien.
De ontvangers en hun klerken moeten zorgen
voor de staten der belasting-kiezers.
De directeur en de ambtenaar van de Groot
boeken hebben opgaren in te leveren ever de
kiezers wegens inschrijving van ten minste f 100.
De directeur en de ambtenaren van de Rijks
postspaarbank moeten hetzelfde doen omtrent
inleggers van ten minste f 50
De griffie-ambienaren moeten don minister
van justitie de gegevens verschuilen voor de
lijsten dergenen, die de beschikking over hun
goederen hebben verloten of bij vonnis van
de uitoefening vaD tiet kiesrecht zijn ontzei.
De bevelhebbers van land- of zeemacht
moeten tabellen maken van de manschappen,
wier kiesrecht is geschorst.
De besturen van instellingen van liefdadig
heid hebben staten in te vullen van bedeelden,
nog wel twee, een van de vorige en een van
de nieuwe kiezers.
Een hoop schrijfwerk dus, waarvan elke
vereenvoudiging niet andeis dan welkom kan
zijn.
Een denkbeeld in dien gejst vimlen wij in
Be Gemeentestem voorgedragen door een bur
gemeester van een niet genoemde gemeente,
welke een kiezerslijst met ruim 700 namen heeft
en dus vermoedelijk een bevolking van onge
veer 7000 inwoner'-.
Deze burgemeester deelt mede, dat in zijn
gemeente vijf instellingen van liefdadigheid
bestaan, aan elk van welke de volledige voor-
loopige kiezerslijst moest worden gezonden, met
771 namen, die alle dus vijfmaal geschreven
moesten worden, daar allpen de vastgestelde
lijsten gedrukt werden. Dit jaar werden van
46 nieuw opgegeven kiezers ook vijf lijsten
gezonden. Het bieek dat geen enkel peisoon
die op die lijsten voorkwam, bedeeld was, In
't geheel werden, door de vijf instellingen in
1897 slechts 29 mannelijke personen bedeeld,
waarvan dus geen enkel die voor het kies
recht in aanmerking kwam.
Zoodoende heeft de burgemeester lijsten met
4095 namen moeten laten schrijven, terwijl
niet een daarvan bleek bedeeld te zijn! Inder
daad een noodelooze omslag voor kleine ge
meenten, waar men met drukwerk zuinig
moet zijn.
Te recht, dunkt ons, vraagt de burgemeester
of de zaak niet veel vereenvoudigd kan worden
als men een eind maakt aan de toezending
der lijsten aan de armbesturen en zich er toe
bepaalt dezen do verplichting op te leggen,
eik jaar vóór 15 Febr. aan den burgemeester
een lijst te zenden der mannelijke personen
van 25 jaar eri ouder, die bedeeld zijn geworden,
en wel door invulling van blanco-lijsten die de
burgemeester hun jaarlijks toezendt.
Ais dan die lijst, gelijk JDe Gem. aanraadt,
alpliabetisch wordt ingericht, wat voor de arm
besturen, indien men hun den noodigen tijd laat,
niet bezwarend kan zijn, zal stellig heel wat
noodeloos schrijfwerk worden voorkomen.
Dezelfde burgemeester wijst er nog op, dat
de wet bovendien onvolledig is. In zijn ge
meente is geen Katholieke ketk, maar de
Katholieke armen die er wonen, worden onder
steund door eeu elders gevestigd armbestuur,
die echter thans niet verplicht is opgaaf ran
die bedeelden te doen. Daarom is het wen-
schelijk, dat die besturen de namen van alle
door hen bedeelden met de woonplaats inzen
den bij den burgemeester hunner gemeente,
en dat deze dan zijn ambtgenooten de uittreksels
daarvan zendt voor zooveel hun aangaat.
Bij een eventueele herziening der kieswet
verdienen deze verbeteringen zeker aanbeveling.
Collecten.
Behalve de beslissing genomen omtrent Maas
sluis, reeds gisteren door ons gemold, is nog van
gewicht, die in zake collecten genomen omtrent
een besluit van B. en W. van Rotterdam. Bij
Kon. Besluit is n.l. vernietigd hun bevel tot
stuiting eener collecte ten behoeve der Veree
niging tot ondersteuning en zedelijke nntvvik-
ling van hulpbehoevende blinden te Utrecht.
De stuiting was gegrond op liet feit dat de
vereeniging buiten de gemeente Rotterdam
zetelt en het daarvoor vooi het gemeentebestuur
onmogelijk was na te gaan welk gebruik van
de netto-opbrengst der collecte zou worden ge
maakt.
In het kon, besluit is echter overwogen
dat genoemd feit niet kan wettigen het onder
zoek naar de beslemming van de opbrengst
achterwege te laten en tot stuiting te besluiten
en voorts: dat, werd de door B. en W. aan
gevoerde reden gegrond geacht, de openbare
inzamelingen van gplden ten behoeve van buiten
de gemeente gevestigde instellingen van wel
dadigheid in strijd met de blijkbare bedoeling
der wetgevers nagenoeg altijd zouden kunnen
worden geweerd.
Op gelijke gronden zijn ook vernietigd de
beschikkingen van Burg. en Weth. van We esp
en Nijkerk betreffende de stuitingen van col
lecten ten behoeve van de Liefdadigheids-
vereeniging jflulp en steun voor weezen van
alle gezindten" te Amsterdam.
Eene beschikking van B. en W. te Alkmaar
tot stuiting eener collecte ten behoeve van
laatstgenoemde Vereeniging is vernietigd op
grond: dat de omstandigheid, dat in Alkmaar
zelf tal van behoeften zijn waarin nog moet
woiden voorzien (op grond van welke omstan
digheid de stuiting was geschied) geen reden
is om te beletten, dat de liefdadigheid der inge
zetenen ten behoeve van elders gevestigde in
stellingen worden ingeroepen, zoolang althans
niet blijkt hetgeen door B. en W. geenszins
is aangevoerd dat collecten voor instellingen
van elders de belangen der plaatselijke instel
lingen van weldadigheid ernstig dreigen te
benadeelen.
Voorts is verklaard dat de collecten voor
evenbedoelde liefdadigheidsvereenigmg op wet
tige wijze zijn gestuit door de gemeente-be
sturen van Zaandam, Rotterdam, Haarlem en
Maassluis.
Maatschappij tot Nnt van liet Algemeen.
Behalve de gisteren reeds door ons medege
deelde voorstellen zullen op de algemeene ver
gadering aan de Maatschappij tot Nut van het
Algemeen op 1 Juni a. s. nog aan de orde
gesteld worden de volgende voorstellen.
A. Voorstellen van hot hoofdbestuur ter
verdere uitvoering en hernieuwing van vroeger
genomen besluiten.
op de begrooting voor het dienstjaar 189899
uit te trekken:
a. voor liet doen drukken van het
jaarboekje f 2000.
I. voor het steunen van departemen
ten ter zake van onderwijs s 5000.
c. voor het steunen van departemen
ten ter zake van volksvoorlezingen en
volksvermaken500.
d. voor het steunen van departemen
ten ter zake van volksbibliotheken en
bibliotheken voor jongelieden 2000.
e voor het aankoopen van boeken,
ten behoeve van de bibliotheken der
departementen1500.
voor ondersteuningen van alge-
meenen aard500.
Op de begrooting voor het dienstjaar 1898
99 te brengen een bedrag van f 800, om daar
mede te bestrijden de kosten van uitgave van
ten hoogste zes kleine geschriften voor het volk,
al of niet oorspronkelijk van inhoud, ïn den
regel van 2 vel druks en voor departementen
en leden der Maatschappij verkr j'gbaar bij vijftig
tallen, 2Va ct. per stuk.
Op de begrooting 189S99 een som van
f3090 aan te wijzen voor het doen houden
van voordrachten, over ouderwet" en welke in
verband staan met het streven der Maatschappij,
onder voorwaarde:
lo, dat de sprekers zullen worden uitge-
noodigd en aangewezen door het hoofdbestuur,
en dezen voor iedeie spreekbeurt uit de alge
meene kas f 25 ontvangen tot vergoeding van
reis- en verblijfkosten;
2o. dat eik departement dat op zich neemt,
een bijdrage te storten in de algemeene kas,
berekend naar 25 cents voor elk gewoon lid
en begunstiger, tot een maximum van f20,
voor eene voordracht in aanmerking kan komen,
zoolang de daarvoor bestemde gelden nog niet
zijn besteed;
3°. dat de voordrachten ook voor niet-leden
der departementen toegankelijk moeten zijn.
Op de begrooting 189S—1899 een bedi ag van
f 500 aan te wijzen om liet tot stand komen
van plaatselijke volksbanken te helpen be
vorderen.
a. uit te lokken, aan te moedigen en te steu
nen bemoeiingen van departementen en andeien
in de onderscheiden deeien van het latid, ter
bestrijding van de werkloosheid en hare na-
deelen
b. daarvoor, zoo noodig, ook de geldelijke
medewei king van anderen in te roepen
c. voor deze bemoeiingen der Maatschappij
op de begrooting 1893 94 uit te trekken een
bediag van f3000;
voer de bemoeiingen der Maatschappij, be
doeld sub a en b op de begrooting '1898 99
uit te trekken een bedrag van ffOOO.
het hoofdbestuur uit te noodigen, in de
departementen aan te moedigen en, zoo noodig,
geldelijk te steunen de pogingen van meer
ontwikkelden om de verstandelijke en zedelijke
ontwikkeling te bevoi deren van minder bevoor
rechten, door persoonlijke bemoeiingen met
dezen, in uren van gemeenschappelijk samen
zijn, die van school- of arbeidstijd vrijvallen;
tot dat doel op tie begrooting voor 1995
90 uit te trekken een beding van f500;
dat over 189899 uit de kas der Maatschappij
in het schoolfonds gestort worde een bediag
van f 100.
het hoofdbestuur op te dragen, de organisatie
le bevorderen, in de departementen, van tijdelijk
cursussen in koken en andere huishoudelijke
bezigheden, tot onderricht van iiuisviouwen en
toekomstige huisvrouwen uit de kleine burgerij
en den werkmansstand;
het hoofdbestuur te machtigen, daartoe te
doen bewerken, uit te geven, aan alle departe
menten giatis te verstrekken, voor de nutsleden
tegen een geringen prijs verkrijgbaar te steilen
en verder in den handel te brengen eene uit
gewerkte handleiding voor de inrichting van
dergelijke cursussen, met toelichting ook van
de firiancieele zijde der zaak
het hoofdbestuur te verzoeken om, met de
middelen die hem dienstig voorkomen, voor deze
aangelegenheid do belangstelling van departe
menten, nutsleden err anderen op te wekken
en hunne medewerking te verkrijgen
het hoofdbestuur te machtigen om, onder
door hem te stellen voorwaarden, uit de alge
meene kas de oprichting van zulke cursussen
vanwege de departementen te steunen
teil dienste van deze onderscheidene bemoei
ingen op de begrooting van 1898—99 uit te
trekken een bedrag van f 1000
op de begrooting 189899 te brengen een
bedrag van f 274 80, om daaruit, voorzoover
dit noodig mocht blijken, te helpen bestrijden
de kosten, verbonden aan:
a. het doen vervaardigen en uitgeven van
een handboek voor den timmerman;
b. het doen afleggen van proeven van be
kwaamheid door ambachtslieden voor het ver
krijgen van een diploma als meester en als gezel.
c. Voorstellen van departementen.
Voorstel van het departement Heerenveen.
Art. 41. lo. luide voortaan aldus:
liet uitbrengen van advies aan de departe
menten omtrent alle in de punten ter beschrij
ving opgenomen voorstellen, waarvan de aan
neming leiden kan tot uitgaven uit de kas der
Maatschappijwelk advies, tegelijk met de
punten ter beschrijving, aan de departementen
wordt toegezonden;
liet uitbrengen van advies aan de algemeene
vergadering in de gevallen, bedoeld bij artt.
28 en 29,
Voorstel van het departement Zwolle.
Eeu commissie te benoemen, die tot taak
heeft vóór de algemeene vergadering van
1899:
a. Le onderzoeken, in hoeverre door de leer
aren aan de rijksnormaallessen en aan de
kweekscholen de a s. onderwijzers en onder
wijzer essen bekend 'gemaakt worden of kunnen
gemaakt worden met de kennis van het voor
bereidend onderwijs
b. het rapport van 1S96 omtrent den toestand
der opleiding van het onderwijzend personeel
aan de bewaarscholen uit te breiden met een
overzicht betreftende het aantal en den aard
der op verschillende plaatsen bestaande gelegen
heden tot 't genieten van voorbereidend onder
wijs;
c. een algemeen leerplan voor bewaarschool-
onderwijs te ontwerpen, dat hoofdzakelijk bevat:
lo. de regeling der schooltijden.
2°. de klasse-indeeling (aantal en grootte)
3°. den omvang der leerstof voor elke klasse,
waarbij tevens zou kunnen worden aangegeven,
