i
51"" jaargang.
Vrijdag 25 Maart 189S.
N°. 9585.
Tweede Blad.
s
I
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen.
UITGEVER 7 H. J. C. ROELANTS.
Kennisgeving.
Kennisgeving.
BiyyKNLAm
Uit de Staatscourant.
S
Asonnbjibntspeijs voor Schiedam, per kwartaal f 0.90
omliggende plaatsen, p. kwart. - 1.0S
franco per post, p. kwartaal. - 1.30
Afzonderlijke nommerso.02
BUREAUBOTEKSTRAAT 70, Teiephoon Wo. 1S3.
Advertentieprijs: van 16 gewone regels met inbe
grip van enne Conrant/"0.52
Iedere gewone regel meero.XO
Bij abonnement wordt korting verleend.
Burgemeester en wethouders van Schiedam,
Gelet op art. 81 der wet tot regeling van het lager
onderwijs;
Brengen ter kennis, dat op de secretarie, Afdeeling B,
ter inzage is gelegd de staat bevattende de nninen
der kinderen boven zes en beneden twaalf jat en, die
niet gevonden zijn op de lijsten bij art. 80 der aange
haalde wet bedoeld en waarvan het niet bekend is,
dit zij zich met meer in de gemeente bevinden.
En is hiervan afkondiging geschied, waar het be
hoort, den 24sten Maart 1898.
Burgemeester en wethouders voornoemd,
VISSER, D. B.
De secretaris,
VKRXÈDE.
k
Inrichtingen welhc gevaar, schade of
hinder kunnen veroorzaken.
Burgeheester en wethouders van Schiedam,
Gelet op de bepalingen dei Hinderwet
Geven kennis aan de ingezetenen dat op heden de
navolgende vergunningen zijn verleend:
lo. aan .1. A. VAN DE VEN en zijne rechtver
krijgenden tot plaatsing van een gaskrachtmachme van
21/4 paardenkiacht, tot het m beweging brengen van
een kunstmineraahvalermachine, tn het pand aan den
Langen Achteivve' No. 2, kadaster sectieB.no. 101b;
2o onder zekere vootwaaiden aan de firma GLBRs
ISRAELS en hare leclitverkiijgnnden tot oprichting
van een rookerij van vleesch, m het pand aan de Seine
no. 90, kadaster sectie A 110. 139n en 1403.
Schiedam, den 24steu Maart 1898.
Burgemeester en wethouders voornoemd
VISSER L. II
De Secretaris
VEItNÈPE.
Leerplicht,
Het leerplicht-wetsontwerp in De Kroniek be
sprekende, waarschuwt de heer Tak tegen over
schatting.
Hij kan niet aannemen, dat het verloien gaan
van een groot aantal der best aangelegde, maar
onontwikkelde geestvermogens kan worden bestre
den door het geven van lager onderwijs, wanneer
daarop toch onmiddellijk volgen moet een leven
van handenarbeid.
Niet om genieën op te hengelen uit de massa,
maar om de meest bedroevende tobbers het minimum
van weerstandsvermogen bij te zetten wordt z. i.
leerplicht geëischt. Eerst als herhalings- en voort
gezet onderwijs, bij straffe beperking van den
arbeidstijd voor jongelieden, er op zullen gevolgd
zijn, kan men spreken van een wezenlijken opbouw.
Wat de meerdere kosten aangaat, die zullen en
moeten, meent schr., gevonden worden. Schr. zou
echter gaarne in de Memorie van Toelichting uit
voeriger mededeoling hebben gevonden over de
vraag hoe de kosten tusschen rijk en gemeente
zullen worden verdeeld.
Verder wijst de heer Tak er op, dat de econo
mische gevolgen der wet een zeker deel der armsten
zullen treffen. Zoo b. v, die huisgezinnen, waar een
broertje of zusje op de kinderen past, als de ouders
naar hun werk zijnwaar een dochtertje van een
weduwnaar het huishouden doet, enz. Hier zou
men, oordeelt schr., naast da betalende en niet
betalende leerlingen, een klasse van gesubsidieerde
moeten in het leven roepen, zoodat het gemis van
de onontbeerlijke diensten der kinderen aan de
ouders in geld werd vergoed.
Ook zijn er ouders, die in vakken, waarvoor de
arbeidswet niet geldt, uit de verdiensten der kin
deren een deel van hun onderhoud bekostigen.
De minister heeft dit bezwaar genoemd, maar geen
remedie aangegeven.
Voor hen, die om de bovengenoemde redenen
hun kind niet kunnen naar da school zenden is
elke straf schrijft de heer T. verder eene
onbillijkheid. Toch zullen ook zij gestraft worden,
want de vorm van armoede, die hen tot verwaar
lozing van hun kind dwingt, is geene geldige
reden van vrijstelling. En voor hen, die onwillig
zijn, is die herhaalde aanplakking op het zwarte
bord aan het raadhuis een belachelijke, of liever
geen straf. De gebleken onwil zoo fluwoelig aan te
pakken kan misschien een enkel Kamerlid ver
murwen om voor te stemmen, maar geen eerbied
voor de wet in 't leven roepen.
De uitvoering der wet kan men allerminst
verzekerd achten door de zeer zware taak opge
dragen aan de arrondissements-schoolopzieners.
Deze betrekking is onbezoldigd, een eeie-ambt;
de toelage van f 400 hun por jaar betaald is bij
richtige waarneming geenszins eene voldoende
belooning van den at beid. Nu stelt de minister
wel m uitzicht dat de toelage zal verhoogd en
het personeel zal vermeerderd worden, maar het
blijven vrijwillige diensten, en voor de keuze, die
niet in alle gevallen even gelukkig is uitgevalion,
komt geen steviger waarüurg dan vroeger.
Deze wet ware de gelegenheid geweest om met
dat stelsel van vrijwillige hulp te bieken en een
korps bezoldigde, deskundige opzieners onder de
districts-schoolopzieners te stellen. Men zou het be
zwaar dat het toezicht een te scherp ambtenaars
karakter krijgen zou, ontgaan, als men deze opzieners
uit het onderwijzend personeel door de oudeis der
leerlingen telkens voor vijf jaren deed verkiezen.
Het zou nu voorbarig en zeker onnoodig zijn
een oordeel over aanneming of verwerping van dit
ontwerp uit te spreken.
Het voorloopig verslag zal waarschijnlijk een be
langrijk stuk woiden, en het is voor de leiding der
openbare meening ta hopen dat zoowel in dit
kamerstuk als in het debat in de pers de geroepenen
met alleen hun oordeel zullen uitspreken, maar het
njkelijk zullen documenteeren. Geschiedt dit, dan
zal wel een enkele nuttige wijziging in dezen al
te vree-aclitigen opzet zijn te biengen.
Zooals het ontweip er nu ligt
Maar laat ons de gedaehtenwisseüng en vooral
de vooilichting van hen, die van het lager onder
wijs rijke eivaring hebben, afwachten.
Intlië op de Parijsche tentoonstelling.
Nog enkele dagen en de heer E. A. von
Stiller, conservator van liet Museum van en
ditecteur tier School voor Kunstnijveiheid te
Amsteidum, aanvaardt met zijn assistent, den
heer Hazenkamp, de reis naar Jaia, om daar,
ingevolge een bepaalde opdracht, reproducties
te vervaardigen tan basreliëfs en beelden ven
tempels, die in de nabijheid van Djoejoearta
111 menigte voorkomen en die gerekend kunnen
worden in verschillende opzichten van groote
waarde te zijn.
Door het Fransche gouvernement zijn inder
tijd afgietsels genomen van tempeldeelen in
Mexico; de daarvoor gebezigde substantie was
van een eigenaat dige hoedanigheid, die aan het
doel uitstekend beantwoordde, doch waarvan
het recept geheim gehouden werd.
Na langdurige proefnemingen en tal van on
derzoekingen is het den heer Von Saber ge
lukt een nieuw systeem van reproductie uit
te vinden, waarvan groote verwachtingen
worden gekoesterd. Men hoopt dat door dit
procédé veel eenvoudiger zal kunnen woiden
gewerkt, de onvermijdelijke hulp niet door
deskundigen zal behoeven te geschieden en
het transporteeren der afgietsels minder kost
baar zal worden door veel geringer zwaarte.
Daar de heer Von Salter grootendeels onbe
kend is met liet klimaat, heeft hij verschil
lende praeparaten gereed gemaakt, die bereids
met het stoemschip Drenthe via Sernatang nnsui
Djoejoearta zijn verzonden.
Reproducties zullen worden genomen van
beelden in het Museum van het Bataviaasch
Genootschap voor Kunsten en Wetenschappen,
van de Boroboedoer hoofdzakelijk de basreliëfs
betrekking hebbende op de geschiedenis van
Boeöha. Verder zullen bezocht worden de tempels
in Prambanam en Halassan bij Djocjocaita,
waarvan de groote ornamentale details zullen
worden genomen, benevens de Tjandi Sari, de
Tjandi Sewoe enz.
Zooals men weet, zijn deze teproducties be
stemd voor versiering van terrassen, gebouwen
en muren op het teirein der Ned. Indische
afdeeling op de wereldtentoonstelling te Parijs
in 1900, om een denkbeeld te geven van deze
overoude Kunst, een afspiegeling van het ge
moedsleven der oude Indiërs, in vei band met
hun opvatting van het leven en den godsdienst.
(ff. O.)
Schoolplichtige leeftijd.
In liet Vaderland schrijft de heer dr. D.
Snoeck Henkemans in het belang der licha
melijke gezondheid onzer schooljeugd 0. na. het
volgende
nik ben overtuigd, dat vele ouders het be
lang hunner kindei en beter zouder. behartigen
wanneer zij, zooals ik zelf begonnen ben te
doen, hen niet op zes-, maar op zevenjarigen
leeftijd naar de lagere school zenden.
i> Daarom hoop ik, dat ons dit niet door dg
wet onmogelijk gemaakt worde, en dring ik er
op aan, dat de schoolplichtige leeftijd, zoo leer
plicht ingevoerd wordt, moge aanvangen met
zeven jaar, in plaats van met zes.
Weten-cliappelijken steun geeft aan dezen
wensch o. n. het feit, dat de kindei lijke her
senen tot liet zevende jaar toe sterken groei
vertoonen, daarna gedurende de jaren, waai in
gewocniijk de school bezocht wordt, veel minder.
Biirgerstein (Handbuch der Schulliigiène)
grondt hierop de uitspraak (S. 225): Von diesen
wiehtigen Gesichtspunkten aus betiachtel, ist
gegen das 7e Lebensjaiir, d. h. das vollendete Oe,
als Beg'tnn der Schulpflicht fur normal ent-
wickelte Kinder in milderen Klimaten thntsdeh-
lich niclits ein zu wenden".
Drankbestrijding'.
Aan de Diankbestrijders-vereenigingen in
Nederland is een schrijven gericht van den
volgenden inhoud
De in aantocht zijnde kioningsfeesten hebben
in reeds meer dan één krir.g van drankbestrij
ders do vraag doen rijzen: kunnen wij (drank
bestrijders) bij gelegenheid van die feesten ook
iets doen? Een bespreking van deze vraag te
Rolteidam had ten gevolge, dat een comité
werd gevormd dat de aandacht op de geheel
onthouding werischt te vestigen door middel
van een allegorische voorstr-llmg, welke deel
zal uitmaken vaa den geschiedkundigen optocht
te dezer stede, tijdens de kroningsfeesten te
houden.
En waar nu in tal van gemeenten dergelijke
optochten zullen worden georganiseerd, hebben
ondergetpr-kenden gemeend, in liet belang van
onzen strijd te handelen, door in ruimeien kring
aan dit voornemen bekendheid te geven. Wel
licht dat uw vereeniging kan besluiten, hetzij
alleen, hetzij in vereeniging met andere in één
gemeente gevestigde draukbe^trijderskringen,
ook aan een eventueelen optocht tea uwent deel
te nemen.
Dierenbescherming.
Het congres, uitgeschreven door de vereeni
ging tegen mishandeling van dieren, afdeeling
Haarlem en Omstreken, bij gelegenheid van
het 25-jarig bestaan, vvoidt gehouden op 14
Mei in het Brongebouw, te Haarlem.
Spreken zullen
Mejuffrouw Marie Jungius te 's-IIage over
nKindui bonden en Ilumanitarisme" de heer
M. J. Heugt>eld G.Jzn., dislncts-veearts te
Haarlem over de wijzen van doodeu van huis-
zoogdieren, niet voor consumtie bestemd D. F.
van Esveia, leeraar aan de rijksveeartsemjschool
te Utrecht, over het dooden van slachtvee :jhr.
L, J. Quarles van Ufford, onder-voorzitter van
het hoofdbestuur der Nedeilandsche vereeniging
tot bescherming van dieren te 's Ilage, over:
Is de hond geschikt om als trekdier gebruikt
te worden op de wijze waarop zulks hier te
lande plaats heeft; mr. H. Pz. de Kanter te
Haarlem, over: zijn de bestaande wettelijke
bepalingen voldoende tot bereiking van ons doel
Bovendien heeft dr. E. Laurillard, predikant
te Amsterdam, zijn medewerking toegezegd.
Vertegenwoordigd zullen worden de afdee-
iingenRotterdam, 's-Hage, Amsterdam,
Utrecht, Maastricht, 's-Hertogenbosch, Leiden,
Alkmaar, Noordholland benoorden het Y en
Baarn.
Ooglijders in Zuid-Hollaud,
Te Rotterdam werd gisteren onder voorzit
terschap van mr. J. van Heukelom, de jaar-
lijksehe vergadering gehouden tan begunstigers
der vVereeniging tot het verleenen van hulp
aan minvermogende ooglijders voor Zuid-Hol-
iand". Aan het daarin uitgebracht jaarterslag
outleenen wij het volgende
Aan jaarlijksclte bijdragen van begunstigers
werd ontvangen f3195, zijnde f 91 minder dan
ten vorige jare. Terwijl de bekende oorzaken
d.t bedrag weder deden slinken, hoopt het be
stuur in een volgend ven-lag te kunnen mede-
deelen, dat een aantal nieuwe begunstigers tot
de vereeniging ziju toegetreden.
Aan subsidiën werden ontvangenvan de
provincie Zuid-Holland f 3000; van de gemeente
Rotterdam f 3650van andere gemeenten in
Zuid-Holland f 312.
Vooits werden aan de vereeniging vier legaten
vermaakt, namelijk van wijlen den heer E L
Jacobson Lz. alhier, mej, J. H. Veder te 's-Gra-
venhage en den heer P. H. A. van Wageninge
alhier, ieder f 500; van mevr. de wed. A. C. E.
Schoonvan Rede te 's-Gravenhage f 1000. Be
drie eerstgenoemde werden in den loop van
het jaar uitbetaaldde ontvangst van het
laatste kan eerst in do rekening over 180S
worden opgenomen,
Als giften worden vermeld: van dr. F. J. J.
Schmidt f500; van de familie van wijlen den
beer M. J. Jacobson f 250; van de Spaar- en
bulpkasvereeniging voor een aandeel in het
kassaldo bij liaie ontbinding f210; tan een
onbekenden gever f100; idem f50; van den
beer J. 11. f50; van de heeren J, K. Smit
te Kinderdijk f 28.55 van mevr. de tvetl. J. L.
Boomer f25; van bet burgeilijk armbestuur
te Oollgensplaat f 10.
In de bussen der inrichting werd ontvangen
f 1-17.39.
Van elke der beide geklleeningen werd weder
een obligatie van f 500 uitgeloot. Eene daar
van werd door den eigenaar, die onbekend
wenscht te blijven, aan de vereeniging ten ge
schenke gegeven. Op 1 Januari 1898 bedroeg
dus de leening van 1881 per saldo nog f 6000,
die van 1891 nog f20,000.
Ten slotte verklaart bet bestuur:
»Met den meesten lof kunnen wij weder ge
wagen van onze directrice, mejtiffV. Van Zelm,
wier nauwgezette plichtsbetrachting door ons
op Imogen pi ijs wordt gestold.
»Met denzelfden onvermoeiden ijver, even
belangeloos als altijd, wijdt dr. De Haas zijn
beate klachten, zoowel aau de vele minvermo
gende ooglijders, die in ons gesticht hulp ert
verpleging zoeken, als aan hot dagelijk«ch finan
cieel beheer der Inrichting. De Vereeniging, die
hij beheert, heeft een eervolle plaats veroverd
onder de rnenschlievende instellingen in Neder
land. De steun van begunstigers in onze
gemeente en daarbuiten is haar echter een
onmisbare behoefte. Op dien steun blijven wij
rekenen; moge onze verwachting niet be
schaamd worden."
De gewone ontvangsten hebben bedragen
f 12,556.08, de gewone uitgaven f 12.800.491/2,
alzoo nadeelig slot f304.41 V2. De rekening van
buitengewone ontvangsten en uitgaven sluit
met een batig saldo van f 165.42'/s.
De begrooling voor '1898 sluit in gewone
ontvangst en uitgaaf met een tekort van
f1403.50. Op die der buitengewone zijn slechts
twee posten uitgetrokken, namelijk dat cijfer,
benevens f96.50 voor onvoorziene uilgaven;
daartegenover staan als ontvangst enkel een
raemoriepost voor giften in eens en een bedrag
ad f 1500 voor verkoop van effecten.
Na mededeelirig van dit een en ander werd
tot lid van iiet bestuur herkozen de heer J.
H. Veder te Rotterdam.
Voorts werd van elke der beide genoemde
leeningen eene obligatie uitgeloot.
Daarna werd de vergadering gesloten.
Door de Provinciale Staten van Friesland is
tot lid van de Ged. Staten gekozen de heer
P. Peereboom, burgemeester van Bolsward
(liberaal) met 28 van de 42 stemmen.
KETJIEL EN SPALAND, 24 Maart. Juist toen
vrouw G., eea doove vrouw, uit haar woning kwant
en de straat wilde oversteken, kwam de melkwagen
van D, de Vette aannjdcu. Deze stojite onmiddellijk,
doch kon niet voorkomen dat de vrouw werd aan
gereden, zoodat zij viel. Dadelijk werd zij in huis
gedragen, waar bleek dat zij meer verschrikt dan
bezeerd was.
Bij Kon. besluit iB benoemd tot lecraar aan de
jRijkslandbouwsckool te Wageningen G. Wolda te
Den Helder
Bij Kon. besluit is tot plaatsvervangend lid der
commissie, belast met het afnemen van de praetiscke
examens van arts, benoemd II. Timmer, arts te Am
sterdam.
Bij Kon. Besluit is
lo. in zijnen rang overgeplaatst, bij het wapen
der infanterie van het leger in Ned.-Indie, de le-
luit. 6. Buys, van bet instr.-bataljon, en
2o. in rang en ouderdom van rang overgeplaatst,
bij het wapen der infanterie van het leger hier te
lande, de Ie- luit. dor inf. J. van der Scheer, van
het leger in Ncd.-Indie, thans met verlof hier te
lande.
Bij Kon. Besluit is benoemd
a. tot directeur van het post- en telegraafkantoor
te Zetten, J. Winters, thans commies der posterijen
van de 2de klasse
h. tot directeur van het post- en telegraafkantoor
te Ravestcin, J. Brouwer, thans commies der posterijen
van de 3e klasse.
Bij Kon. Besluit is benoemd tot directeur van het
post- on telegraafkantoor te Blokzijl, H. J. H. Huls
man, thans m gelijke betrekking te Waddinxveen.
Bij Kon. Besluit is aan C. Wielings, op zijn ver
zoek, eerrol ontslag verleend als bureel-ambtenaar
van den Rijkswaterstaat.
Bij Kon. Besluit is benoemd tot assistent van den