52 jaargang
Zondag 1 en Maandag 2 Mei 1898.
Derde Blad
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen.
UITGEVER: H. J. C. ROELANTS.
BINNENLAND.
Kunst en Wetenschap.
O c hl e n g cl N i e u vv s.
Abohkembstspbub voor Schiedam, per kwartaal f 0.90
omliggende plaatsen, p. kwart. -1.05
franco per post, p, kwartaal. - 1.30
Afzonderlijke nommers- 0.02
BUREAU: BOTERBTRAAT ÏO, Tclcpltoon l%To. 123.
ABVBRTENTnerBijsvan 1—5 gewone regels met inbe
grip van ecus Courantf 0.52
Iedere gewono regel meer- 0.10
Bij abonnement wordt korting verleend.
Tram Botterdam—Hoekseliewaard.
Men meldt ons uit Rotterdam
lieden had de plechtige opening plaats van
den stoomtram RotterdamHoekschevvaard,
een zaak voor de velschillende daarbij betrokken
gemeenten van het grootste gewicht. Wanneet*
inen weet dat reeds voor een twintigtal jaren
stappen gedaan werden om op de een of
andere wijze een behoorlijke verbinding van de
Overmaasche dorpen met Rotterdam te ver
krijgen, zelfs werd daartoe een kapitaal van
f15130 bijeengebracht, docli de verschillende
plannen stuitten telkens op allerlei bezwaren
af totdat eindelijk de Provincie de zaak in
handen nam, de voorstellen van Gedeputeerde
Staten werden goedgekeurd en de brug over
de Oude Maas ter verbinding var. de Hoeksche-
waard met den vasten wal tot stand kwam.
Deze eerste stap op dezen weg kwam in 1885
tot uitvoering. Nu moest er .nog een tramlijn
komen. Ook daarop heeft men weder lang moeten
wachten maat* eindelijk heeft de Rotterdamsche
Trarnwegmaatschappij, geleid door ham* encr-
gieken directeur den heer Guichart, daaraan
gehoor gegeven, steun vindende bij de hoogere
autoriteiten, waarvan de vrucht was dat Rijk en
Provincie twee derden van het nooilige kapitaal
verstrekten.
De tramlijn welke niet veel minder dan twee
millioen gekost heeft, is thans gereed en de
feesttocht kon lieden gehouden worden.
Van heinde en verre brachten de verschil
lende middelen van vervoer autoiiteiten en ver
dere genoodigden tot dezen feesttocht te Rot
terdam aan.
Alvorens de feesltrein wegstoomde werd eei«t
een bezoek gebiachtaan de remise op het terrein
der han tl elsi «richtingen te Fijenoord. Aldaar
bevindt zich een goederensintion roet veelading
en administratiegebouw. Het goederenstation
is gelegen aan zijsporen van de spoorwegmaat
schappijen, daar de tram over sin al spoor loopt
en er dus gelegenheid lot overlading moet
zijn; wel kunnen ook gewone spoorwagens door
middel van een z.g. lorrie over de trambaan
vervoerd worden wanneer overlading minder
gewenscht mocht zijn.
Nabij de remise bevindt zich een uiigestrekt
wagenpaik, alwaar allerlei materiaalei! reseive
staat, zoomede ook speciale wagens tot het
vervoer van zuivelpioducten.
Onder de genoodigden die met directie en
commissarissen der Rotterdamsche tramweg-
maatschappij de openingstoebt medemaakten,
behooren in de allereerste plaats genoemd te
worden de minister van Waterstaat handel en
nijverheid, de heer 0. Lely, de oud-minister
Ph. W. v. d. Sh-vden, de commissaris dei-
Koningin in Zuid-Holland Mi*. 0. Fock, leden
vau Gedeputeerde en Provinciale Staten, de
burgemeester van Rotterdam de heer F. 13.
's Jacob, leden van het dagelijksch bestuur, de
directeui en der pl. werken en handelsinrichtingen
bestuurders tan de Kamer van Koophandel,
hoofdambtenaren van de Staatsspoorwegen en
van de Ho11IJz. Spoorwegmaatschappij en
andere; terwijl zich onde-weg de plaatselijke
besturen van de gemeenten die de tram passeert
bij den feesttocht aansloten.
De tramlijn vangt aan in de Rosestraat nabij
het Stieltjesplein, ca. 300 M. van het beginpunt
loopt een zijspoor riaar de remise met anexen
wegen op het Handelsterreiri.
De hoofdlijn volgt de Rosestraat, passeert de
brug over liet Spuikanaal, die voor het tramver
keer is geschikt gemaakt en bereikt vervolgens
het gehucht Hitlesluijs om daarna den openbaren
weg te vei laten en over een viaduct van 5 over
spanningen van 8.50 M. en een spoorwegdam
van ruim 400 M. lengte over te gaan op den
Groenen Hilledijk om vervolgens over een ont
eigend gedeelte den Rijksstraatweg van Dorü
reght naar Katendrecht t« bereiken. De lijn
komt daarna gedeeltelijk over den Rijksstraat
weg, gedeeltelijk over vrije baan in de kom der
gemeente Barendrecht, kruist daarna de Achter-
zeedijk om de brug over de Oude Maas ten
laatste te bereiken.
Na deze' brug gepasseerd te zijn langs de
Botvliet tot den Blaakschenweg om daarna op
den Reedijk te komen en genoemde dijk vol
gende het emplacement met remise te Kroos-
wijk te kunnen bereiken.
Nabij Kroos wijk splitst de lijn- zich in twee
takken in westelijke richting naar Oud-Beij»r-
land en zuidelijke richting naar Numansdorp
en Zuid-Beijerland.
Tmschen den zijtak naar Oud-Beijei land be
vinden zich geehe verdere tussc henstations, Op
de route naar Numansdorp passeert de train
de gemeenten Stougievdijk, Group, Klaaswaal,
Oude Sluis en Middelhuis,
Om deze eindpunten te bereiken moesten ver
scheidene kunstwerken gebouwd worden om
de waterpassage riiet te belemmeren.
Landbouwbelangen.
Door het Dagelijksch Bestuur van het Neder-
larulsch Landbouvv-Comité is besloten een onder
zoek te doen instellen naar liet pachtwezen en
naar bet tiendreclit in Nederlanddienten
gevolge zijn twee afzonderlijke commission
benoemd ten einde omtrent elk dezer aange
legenheden te rapporteeren.
Door geuoemd bestuur zullen tevens de
landbouwmaatscliappijen in kennis gesteld wor
den met het rapport ïhmdbouwei edict" en de
in de algemeene vergadering dd. 17 Februari
jl. aangenomen conclusion, met verzoek, deze
aangelegenheid in de vergadering der maat
schappijen en hare afdeebngen te doen behan
delen en te zijner lijd verslag te doen uitbrengen,
welk gevolg aan de conclusion door haar zal
worden gegeven.
Nationale Tentoonstelling van Vrouwenarbeid.
Zooals men weet, is besloten in het gebouw
der Nationale Tentoonstelling van Vrouwen
arbeid een lijst te hangen, waarop vermeld staan
de namen der dienstboden. die 1 Mei 1n98
minstens 10 jaren lang in ééuzelfde huishouding
hare trouwe hulp hebben veileend, en daarachter
den naam van baar of hem, die zoo langen tijd
die hulp genieten mocht. Aan elk dier vrouwen
wordt, als herinnering aan de Nat. Tentoonst.
van Vrouwenarbeid, een sierlijk geteekend
kaaitje gezonden, dat tevens dienen kan als
graiis-toegangsbiljet vuor dón keer tot de ten
toonstelling.
Opgaven worden nog tot 15 Mei ingewacht
bij jonkvrouw C. van llogendorp, Bahstraat. 30.
Den IJaagna dien datum kunnen ze niet.
meer worden aangenomen.
Chr. Onderwijzers.
De algemeene vergadering van de Vereenigirig
van cln istelijke onderwijzers en onderwijzeressen
in Nederland en overzeesche bezittingen zal
gehouden worden te Amsterdam, op Dinsdag
31 Mei en Woensdag 1 Juni.
Tot de punten van behandeling behooien o.a.
pen voorstel tot het benoemen van eene com
missie tot opstelling van een rapport over de
wenschelijke wijzigingen in de wet op het I. o,
een voorstel tot overweging van de vvens-chelijk-
heid tot oprichting van een suppletiefonds, om
voor borst- en longlijders onder de leden de
gelegenheid te openen te Davos verpleegd te
worden; een voorstel tot liet uitbrengen van
een votum tegen liet wetsontwerp op den leer
plicht.
Het hoofdbestuur en een der afdeelingen wil
len voorts de vergadering laten verklaren, dat
de Bijbeluitlegging in een artikel: ïAbiahnm
de vader der geloorigen voorkomende in no.
14 van de Vrije School, 8ste jaargang, in strijd
is met de Heilige Scbiift; hot hoofdbestuur wil
tev-Mis veiklaard zien, dat die Bijbeluitlegging
ingaat togen de grondslag der Vereeniging.
De afdeeüng Nijmegen en omstreken stelt
voor, op giond dat de vereenigbnarheid van ile
meeningen en beschouwingen der leden met
de beginselen der vereen iging alleen aan de
consciëntie der leden behoort te worden over
gelaten, stemming over de motie van het hoofd
bestuur, voorgesteld in Correspondentieblad
no. 5 van 1897, niet gewenscht te verklaren.
Hel hoofdbestuur we.nseht eene machtiging
van de vergadering om uit naam van alle leden
bij de aanstaande inhuldiging der Koningin de
voortdurende gehechtheid aan het Huis van
Oranje te betuigen.
Verder zijn op de agenda geplaatst de vol
gende vraagpunten
1. Wat kan er gedaan worden tot verbeteiing
der rechtspositie der onderwijzers aan de bijzon
dere scholen?
2. De apperceptie bij het onderwijs in de
bijbeische geschiedenis.
Deze week heeft de Vereenigiug voor Ntford-
Nederland's Muziekgeschiedenis., onder voorzitter
schap van den heer D. F. Scheurleer te Amsterdam
lï&ro algemeene vergadering gehouden.
De secretaris, prof. H. C. Rogge, begon zijn ver
slag met een terugblik op de werkzaamheid der
Vereenigiug gedurende de dertig jaren vanhi.tr be
staan en deelde uit het afgeloopen jinr het volgende
mede.*
De groote uitgave van J. F. Svvcclinek's werken
werd geregeld voortgezet. Vier afleveringen hebben
tbaus het licht gezien en zonder onverzieiie omstan
digheden zal het geheel over vier jaren voltooid zijn.
Als muziekwerk werd uitgegeven ccn bundel van
„Twaalf Hoerenliedjes en Contradansen", voor piano
cu viool bewerkt door den beer Jul. Röntgen, welke
dankbaar werden ontvangen en ook buiten den kring
der Vereenigiug zeer veel bijval vonden.
"■""Voorts werden twee andere werken in behandeling
genomen, namelijk eene eerste vierstemmige bewer
king van vijftig Psalmen van den Xederlatidsehen
toondichter Boskoop cu een bundel militaire marschen
uit den tijd van do Republiek, van welke laatste
uitgave men verwachten mag, dat zij in het Huldigings
jaar der Koningin dubbel welkom zal zijn.
Van het tijdschrift zagen twee afleveringen het
licht waarin belangrijke studiën van de koeren Felix
vau Duysc en dr. Max Scitfert zijn opgenomen.
Do Vereenigiug bad weder het verlies tc betreu
ren van twee barer kimdigntc en werkzaamste bc-
stuursliedeu. Ia April ontvielen haar eerst de oud-
hoogleeraar van Amsterdamsche Universiteit A 1).
Loman en daarna, de oud-hoogleeraar vau Deiden .1.
P. N. Land, de eerste van 188*2 tot 181)1. de laatste
tot 18()i» haar voorzitter. De hoeren Aut. Averkamp
en JE. W. Moes werden in het najaar als nieuwe
leden m het bestuur opgenomnn.
Het aantal donateurs on beschermers was door
den dood wederom met enkelen verminderd, weshalve
de secretaris zijn verslag besloot met eene warme
opwekking, om door toetreding tot het lidmaatschap
dc Vereenigiug in haar streven te steunen.
De penningmeester, mr. J. A. Silteui, legde hierna
de door eene commissie goedgekeurde ickeiiiiig aan
de vergadering over. Deinkomstenbcdroegen f 3381,30,
de uitgaven f Bij sluiting der rekening
op 31 December bedroegen het saldo in kas f 8188,8*2
Een werklied en fonds.
Ann het fimiritieel overzicht van liet fonds
der Vereenigiug lot bevordering van de belan
gen der werklieden, verbonden aan de fabrieken
der hoeren Gebr. Paltho te Almelo, over het
jaar J897, ontleen»*n wij het volgende:
De bijdrage van de firma op hoofd IJ bedroeg
f 50iS; de s-toitingen der leden op hoofd Aio
totaal f 0133.42.
De bezittingen van bet fonds bedroegen op
31 December j.i. f153 087,35. Aan rente blijft
te verdoelen op hoofd R f 3000,87.
Het aantal leden van bet fonds was op 31
December 352.
liet gemiddeld bedrag van liet tegoed der
meerderjarige mannen, die van *1884 af lid van
liet fonds zijn, was f 1073.50.
Iemand, die op 20 jarigen leeftijd in dienst
der firma komt, gemiddeld f 9 per week ver
dient, dus f23 40 per jaar op hoofd A stoit
en gemiddel l f26.-- bijdiage van de firma
op hoofd B geniet, zal op zijn 65ste jaar in
(lil pensioen fonds een kapitaal h -bb< n verzameld
van f7888 61, terwijl iemand, die op 20-jurigen
leeftijd in dienst der firma komt gemiddeld i 10
per week verdient, dus f20 per jaai op hoofd A
stort en gemiddeld f 30 bijdrage van de firma
op hoofd B geniet, zal op zijn 65ste jaar '*en
kapitaal hebben verzameld van 18942.55.
Ongeluk.
Te Diepenveen is een hoop steenen, die aan
een oven aldaar gebakken zouden worden, en
door 5 werklieden werden opgesteld, omge
vallen. met het noodlottig gevolg dat één
dood--:lijk werd getroffen en do vier anderen ge
wond.
Verongelukt'
Te Parijs is zekere Vitta in hechtenis ge
nomen, iemand van goede familie te Lion, die
om in zijne behoeften aan een weelderig leven
en uitspattingen te voldoen, een juwelier voor
60.000 fics. had opgelicht. Als student-wekte
hij door gaven en vlijt de schoonste verwach
tingen op.
Vaïsch alarm.
Eene groote opschudding was Maandagna
middag te 6 uur in Berlijn voor het operagebouw.
Van alle kanten kwamen brandweerwagens
aanhollen, om na weinige minuten weder
af te trekken. Er was een Vstlscb alarm gegeven.
De aanvoerder der brandwacht in liet gebouw
had het gebruikelijke sein naar liet hoofdbureau
gegeven, ten bewijze dat hij op zijn post was.
Dat sein kwam echter niet duidelijk over,
vermoedelijk wegens een storing in de leiding.
Men verslond daarom niet wat bedoeld was en
gelijk in zulke gevallen voor alle zekerheid
gebruikelijk is werden alle brandwacht-
kazernes gealarmeerd. Daar bij schouwbuig-
biatidon de g.-beele beschik bare macht uitrukt,
warm in korten tijd tal unt wagons voor de
opera, waar gelukkig, weldia de voorstelling
op liet gewone uur kon beginnen.
.Dertien helden.
De struikrooverij in Italië is nog lang niet
uitgeroeid. Velleden Zondag tegen 4 uur's na
middags waren zeven ingenieurs, onder wie een
lid der Kamer, vetgezehl van zes aaidwerkers,
bezig voor eene waterleiding opnemingen te
doen bij Gros-ettii, aan de grens van Toscane
en de Canipagna, de streek waar tot vuor een
paar jaar de bei lichte Tibuzzi zijn schrikbewind
uito^ende.
Ddar verschoon bij een bocht van den weg
een man van een jaar of dei tig in jager -d;lee
ding met een tweeloops geweer in de band. I j ij
legde op bet gezelschap aan, beval allen op den
grond te werpen wal zij aan waaide bij z.icli
hadden en dan langs den weg dien zij gekomen
waren te vertrekken. En van do dertien was er
niet éen, bij vvien bot opkwam zich Ie verzetten!
Zij zagen elkaar vei bluft aan, li-'t Kamerlid
wierp vijf banknoten van 100 1 iia's op den grond
en de anderen volgden, zoodat de eenzame
roover op de gemakkelijkst» wijze een buit van
bijna '1000 lira's opstak. Men heeft sedei t niets
van hem vernomen.
Den dag daarna beroofde een andere ban
diet, met een mes gewapend, bij Oslia een
gimideigenaar van zijne portefeuille mol een
honderd lira's en bracht den man een steek
in de boist toe. li ij ligt nt, in b"denke|ijken
staat. Deze dader is gelukkig gevat.
Tuherculckie visschen.
Dat visschen tuberculose kunnen krijgen, was
tot dusver niet bekend. Er is nu in Frankrijk
een waarneming gedaan die liet met zekerheid
bewijst. Bij een vijver waarin karpers werden
gehouden, woonde een viouw, ui bel laatste
stadium der ter mg, en zij gebi nikte deri vijver
als vuilnisbak enz. Een aantal van du vissollen
werden ziek en bleken tuberculeus ie zijn.
Opzettelijke voedingsproeven met tuberculeus
materiaal hadden eveneens oen positief resultaat
en zelfs werden g"/«inle visscben, die htm zieke
broeders opaten, ook door de ziekte aangetast.
Omgekeeid gaven de proev-m met zieke visscben
op konijnen enz. geen resultaat ert de bacillen
waren dus wan r-eliijri lijk door het verblijf in
bet koudbloedige lichaam z.oo verzwakt, dat
ze voor vvarmbloedigen geen gevaar meer
opleverden.
Groot gevaar is dus ook voor d§n niensch
van dezen kant niet te wachten, maar weten
schappelijk is de waarneming toch zeker van
gioot belang.
Wat is zingen
Deze vraag beeft de rechter te Budapest
dezer dagen te beslissen gehad. De tenor
Bron lik had laten weten dat hij niet zii gen
kon en daarom de aangekondigde operavoor
stelling niet kon dooigaari. De directie zond
hem den dokter, die na onderzoek bevond dat
de tenor vvèl kon zingen. Deze beweerde echter,
dat het beslist do vraag was o! hij goed kon
zingen en dat hij aan de kunst en zijn naam
vei gehuldigd was of goed óf niet te zingen. Op
gror.d van do geneeskundige verklaring kreeg
Bronlik. die bleef vveigeien, zijn ontslag en
eiselite toen van de directie de bedongen schade
vergoeding van ff, 10,000,
Het hoogste gerechtshof, waarvoor bet i eclits-
geding ten slotte gebracht werd, heeft den tenor
in bet gelijk gesteld, en wel op grond van deze
overweging: sdat bij een operazanger het niet
onverschillig is hoe hij zingt; hij moet goed
zingen."
Een Kappers-examen.
In Minnesota (Vereenigde Staten) is onlangs
bij de wet een kappers-examen ingesteld. Op
het eerste examen werden aan de candidaten
de volgende vragen gesteld: Lijdt gij niet aan
eene besmettelijke ziekte? Kunt gij een ziekte
van het gelaat of het behaarde hoofd her
kennen? Aan welke verschijnselen? Wat is
volgens u de meest vooi komende oorzaak van
besmetting? Ontsmet gij uwe instrumenten en
boe? Evenals op het arts-examen moeten de
candidaten eene verklaring overleggen waaruit
blijkt dat zij een aantal jaren onder toezicht
practisch werkzaam zijn geweest. Het d<ploma
dat zij bij welslagen verkrijgen en dat hun
toegang geeft tot de praktijk, kan ingeval van
wangedrag of dronkenschap of liet lijden aan een
besmettelijke ziekte weer worden ingetrokken.
