Donderdag 5 Mei 1898.
N°. 9618.
52"" jaargang,
CUBA LIBRE.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen,
buitenband.
FEUILLETON.
UITGEVER? H. J. cTrÖELANTS.
Bericht.
f 0.90
- 1.05
- 1.30
- 0.02
BUREAU t BOTERSTRAAT 7«, Tclcphoon No. 123.
AcTERTESTrePBuevan 1—5 gewono regels met inbe
grip van eene Courantf 0.53
Iedere gewone regel meer0.10
Bij abonnement wordt korting verleend.
heftig te velde tegen de oude dogma's, die de
schuld van den oorlog zijn, en noemde den man.
die deze dogma's zal weten to vernietigen, een
groot patriot.
De minister-president Sagasla. betreurende
dat de Spanjaarden niet eensgezind zijn, ver
klaarde een voorstander van den vrede te zijn:
maar ditmaal was de oorlog onvermijdelijk.
Spanje was er toe uitgedaagd. Hij ,'roeg ver
volgens in naam des taderlands goedkeuring
der gevraagde credieten.
Een groot gevaar voor de regcering levert
generaal Weyler op, die voornemens was in
een Senaat de kat de bel aan te binden, Wey-
ler's populariteit neemt steeds toe, en er is
reeds gefluisterd van een oorlogsbewind met
Weyler als dictator.
De correspondent der Matin te Parijs heeft
een der Spaansche ministers geïnterviewd over
den slag bij Cavita. De minister zeide dat
alle Spaansche schep en verloren
waren; sommige zijn vernield in den strijd,
andere hebben do Spanjaarden zelf doen zinken
om ze niet in handen der Amerikanen te laten.
De staatsman vervolgde toeniiiloe die
ramp te verklaren Men zal later de verant
woordelijkheden vaststellen. Toen het conflict
begon hadden de Amerikanen maar 4 of 5
schepen in de buurt der Philippijnen, en kon
men hopen dat het Spaansche eskader zeer wel
aan den vijand het hoofd kon bieden. Maar
kort daarop kwamen er nog vijf Amerikaansche
schepen, zoodat admiraal Devvey zich met een
smaldeel van 9 oorlogsschepen naar Manilla
kon richten. Een dier schepen had zelfs een
lading geweren en ammunitie voor de insur-
genten aan boord."
De minister vertelde voorts, hoe admiraal
Montejo, bij de nadering der Amerikaansche
vloot, aan de regeering seinde dat hij haar
tegemoet ging. Men vond dit zeer stoutmoedig,
maar wilde hem vrijheid van handelen laten.
Montejo ging naar Subij, noordelijk van Manilla,
maar de verdedigingswerken daar waren nog
niet voltooid, zoodat hij terugkeerde naar Cavita,
waar de forien hem by een aanval krachtig
konden ondersteunen.
In marine-kringen, zeide de minister nog,
was men zeer ongerust, omdat men precies
de omstandigheden kendemen wist b.v. dat
de Reina Christina maar twee 14 een timeters-
kanonnen bezat, terwijl de Amerikanen er van
20 duim hadden.
Te Washington kwam de tijding van de
Amerikaansche overwinning eerst Zondagavond
over Londen en Madrid aan, zoodat men er
veilig geloof aan kon hechten.
Toen president Mc Kinley het telegram ge
lezen had, riep hij uit: Well done, Dewey 1
(Goed gedaan, Devvey
De geestdrift is overal zeer groot. Devvey is
de held van den dag, en juichend roept men
zijn naam en dien van Mc Kinley uit. De zitting
van den Senaat werd gisteren geopend met
een dankgebed aan God voor de overwinning
aan de Amerikaansche wapenen geschonken;
in het lluis van Afgevaardigden werd een
motie van Levingslonc aangenomen, waarbij
de dank van liet Congres werd gebracht aan
admiraal Devvey en de zijnen.
Over de verdere gebeurtenissen op en bij de
Philippijnen en over de plannen der Ameii-
kaansche regeering in het Oosten verkeert men
in onzekerheid.
Berichten omtrent Dewey's actie tegen Ma
nilla ontbreken ten ecnen male. De kabel van
Manilla naar Hongkong is door de Spanjaarden
doorgesneden, zoodat de berichten per boot naar
Hongkong moeten worden gebracht.
Niettemin verspreidde een nieuwsbureau in
Wallstreet te New-York gisteren een telegram
uit Hongkong, volgens hetwelk Manilla is ge
vallen, en de Amerikaansche vlag reeds over
de Philippijnen waait, en te Londen beweert
men, dat liet bombardement, Maandagmorgen
begonnen, al spoedig tot de capitulatie der stad
leidde. Nog Maandagavond zou Mc Kinley een
boodschap hebben verzonden aan liet Congres
mededeelende dat Manilla zich had overgegeven.
Andere berichten zeggen dat Manilla in brand
staat, hetgeen volgens sommigen tc wijten zou
zijn aan de petrolemnbommen der Amerikanen,
volgens anderen aan de Spanjaarden zelf, die
Manilla alleen als puinhoop in handen van den
vijand willen laten.
Van Spaansche zijde werd nog gehoopt op
een hardnekkige verdediging, die kans van slagen
zou hebben, omdat de Amerikaansche vloot
gebrek aan steenkolen heet te hebben. Waar
schijnlijk is dit niet; maar al ware het zoo,
dan zou de vloot toch gemakkelijk Manilla
kunnen blokkeeren.
De Boston er Journal vernam bovendien uit
Washington, dat president Mc Kinley de mobili
satie zou gelasten van alle geregelde troepen
en vrijwilligers der Westelijke staten te San
Fiancisco. om een troepenmacht te vormen
voor de bezetting der Philippijnen.
De Amerikaansche regeeriug zou nl. van plan
zijn de Philippijnen bezet te houden tot het
eind van den oorlog en de betaling der oorlogs
kosten, waarin ook deze eilandengroep zou
moeten deelen.
Een telegram uit Washington zegt evenwel
en dit lijkt ons zeer natuurlijk dat Mc
Kinley nadere berichten van admiraal Dewey
afwacht, alvorens hij beslist of er troepen naar
Manilla zullen gezonden worden.
Intusschen koesteren de leiders van den
Philippijnschen opstand, die zich te Hongkong
bevinden, de hoop dat tot hen het verzoek zal
gericht worden om het voorloopig bewind over
de eilandengroep op zich te nemen. Onge
lukkigerwijze heerscht er voortdurend oneenig-
heid in den boezem der junta.
De Engelsche consul te Manilla heeft de
Spaansche regeering aangeboden, de Chineezen
op de Philippijnen onder zijn bescherming te
nemen. Dit verzoek is door den ministerraad
afgewezen, die de mogendheden van het aanbod
van den consul in kennis heeft gesteld.
Aboskkkektsprijs voor Schiedam, per kwartaal
omliggende plaatsen, p. kwart.
franco per post, p. kwartaal.
Afzonderlijke nommers
Bij dit nummer wordt aan onze
abonné's tc Schiedam een gratis dienst
regeling van spoor, tram en posterijen
gezonden.
Algemeen overzicht.
Schiedam, 4 Mei '98.
De oorlog.
De noodlottige uitslag van den slag bij Cavita
is voor de Spanjaarden geen verrassing geweest.
Men wist dat de Spaansche vloot niet opge
wassen zou zijn tegen het eskader van admi
raal Dewey, en toch was het zoo hard alle
hoop op te geven. Eerst de verpletterende
tijding, die het cijfertelegram van admiraal
Montejo te Madrid aanbracht, vermocht die
flauwe hoop voorgoed te vernietigen.
Maar al wist men dat een nederlaag alleen
door een wonder als het ware kon worden ver
meden, men had toch niet gedacht dat de
Amerikaansche vloot een zoo gemakkelijke taak
zou hebben. Ongehinderd kon zij de baai van
Manilla binnendringeneerst toen de schepen
voorbij waren werden zij van de forten aan
den ingang der baai gesignaleerd electrische
zoeklichten ontbraken.
Dat hierover zekere ontevredenheid heerscht,
is wel begrijpelijk. Men sprak, en spreekt nog
van onlusten te Madrid en op andere plaatsen
bevestigd zijn die onheilsboodschappen niet.
Maar men bedenke dat Madrid in staat van
beleg is verklaard,- hetgeen met zich brengt
het verbod om, zonder daartoe bijzondere mach
tiging te hebben bekomen, berichten te publi-
ceeren over de oorlogs-operaties, welk verbod
zich zeker ook wel zal uitstrekken tot binnen-
landsche woelingen. Trouwens de censuur in
Spanje maakt reeds lang de berichten vandaar
zeer onbetrouwbaar.
In ieder geval is de positie van het mi
nisterie niet aangenaam. "Wel heeft Sagasta
verklaard dat elk gevaar voor een ministerieele
crisis geweken is, maar niettemin houden
Imparcial en El Liberal vol dat die ophanden
is. Zij zeggen dat de crisis met het oog op de
omstandigheden slechts eenige uren is ver
traagd.
In de Cortez heeft de regeering zich bereid
verklaard te antwoorden op de vragen, die de
oppositie wenschte te stellen.
Allereerst werd in de Kamer hulde gebracht
aan de gevallenen bij Cavita. Toen vervolgens
het adres van antwoord aan de orde kwam,
verklaarden Romero Robledo en de Carlisle»
aan de discussie geen deel te zullen nemen.
Het adres werd aangenomen tegen de stemmen
der afgescheiden conservatieven, der Carlisten
en der republikeinen.
De heer Salmeron, republikein, interpelleerde
de regeering en vroeg op wie de verantwoorde
lijkheid rustte voor het vergoten bloed. Hij trok
DOOR
Til EO DOR DUIMCHEN.
9)
sStil, stil, je praat over die dingen zoo onvoor
zichtig," viel hij haar in de rede. »Pas op," ant
woordde hij toen, vlugger en zachter sprekend.
Hij is volkomen correctm«n kan hem niets
maken. De jongen is vóór het uitbreken van den
opstand vertrokkende oude zegt niets dan de
waarheid, wanneer hij beweert dat hij niet weet
waar hij is, want hij heeft sedert dien tijd nooit
een brief met zijn zoon gewisseld. Rodriguez heeft
het ook niet noodig ik heb destijds de zaak in
orde gemaaktzijn vader heeft een klein ver
mogen voor hem gedeponeerd te New-York. Die
twee zijn de Spanjaarden te slim af geweest."
«Maar men heeft toch indertijd," vioeg mevrouw
Löber, salie Cubanen door afkondigingen terug
geroepen en het vermogen van hen die niet terug
kwamen, verbeurd verklaard."
»Ja. ja, dat is juist het mooie," zeide haar man.
sDe oude zit hier volkomen onberispelijk roet zijn
dochter te Mariano of op Las Caobas, en dat behoort
hem toch, niet zijn zoon. Men heeft ongetwijfeld
jaienlung de brieven gelezen, die hij schreef of
kreeg; maar zij hebben nooit brieven gewisseld,
ja ik ben er overtuigd van, zelfs nooit do geringste
betrekking met elkaar onderhouden, die men toch
eens door een of ander toeval op hot spoor had
moeten komen. Dat hebben zij destijds afgesproken
toen Rodriguez zich aansloot bij de opstandelingen.
Trouwens, men weet dat niet eens men gelooft
het algemeen, maar dat is toch geen bewijs. Toen
zij indertijd die afspraak maakten, mocht men immers
verwachten, ja waarlijk, dat mocht men, dat het
hoogstens een scheiding voor korten tijd zou zijn,
en nu zijn het al bijna tien jaar. Zeer smartelijk
voor hen allen, de Pacheco's, maar er zit ras in
die familie."
Gebauer trad naar hen toe en verzocht mevrouw
Löber om een dans,
«Wij spraken daar juist van den opstand" zei
mijnheer Lóber tot hem om het g6sprek af fe
leiden. «Hebt u vanavond nog iets nieuws gehoord
Hoe staat het in het binnenland?"
sEmilio Suarez y Ca. schrijven dat, volgens
berichten van hun vrienden, er hij Zanjon een
wapenstilstand gesloten moet zijn, en dat, naar
men algemeen gelooft, daaruit de vrede zal voort
vloeien. Goud doet 125
Daar schetterde de openingsfanfare uit de balzaal
en don Ernesto Kathner, wien als eenige aanwe
zige bloedverwant van den heer des huizes de
zeer hooge eer ten deel was gevallen om niet de
vrouw des huizes het bal te openen, kwam naar
hen toe.
In hun stil hoekje in de kleine nevenzaa!
schrikten dr. Möbius en donna Barbara op, «Wij
moeten naar de anderen toe," zeide zij, en wel
in het Duitsch. Het scheen wel zekere veibazing
over zichzelve en een zweem van beschioomde
verlegenheid, toen zij nu voor hem stond en zeide
«Mijn hemel, ik heb met u gesproken als met een
langjarigen vriend."
«Niets heeft mij nog zoo gelukkig gemaakt in
't leven," zeide hij «Geloof mij als ik u verzeker
dat u in mij een steeds dienstwilligen, een trouwen
en betrouwbaren dienaar zult vinden, tot alles
bereid wat u zult bevelen." En zij drukten elkander
stevig de band.
En terwijl zij zich door hem in de rij der dansers
liet voeren, zweefde een vage, onbestemde gedachte
door haar brein hoe geheel anders toch zulk een
Spaansch gezpgde klonk, wanneer een Duitscher
het in het Duitsch zeide. En terwijl zij op de
tonen der muziek in zijn arm voorlzweefde, rezen
lang verbleekte beelden voor haar geest op uit den
tijd, toen zij een kind was en op kostschool lag.
En niet Londen of Parijs was het wat zij zag.
maar Dresden met zijn kei ken en bruggen, de
Loscliwitzer heuvels en het Boheemsch gebeigte
in de verte; Dresden, waar zij haar Duitsch had
geleerd in het deftige instiluut daar buiten in het
Zwitsersche kwartier merkwaardig, dat alles
was immers ree ls zoo lang verbleekt Cuba,
zijn lof, haar broeder hadden haar zoo zelden
vergund aan haar kindsche dagen te donken.
Zij dansten veel met elkaar dien avond. Dr. Möbius
wijdde zich, behalve aan de vrouw des huizes en
de zusters van deze, geheel aan haar. Dat scheen
haar ook volkomen te bevallen; het wasweikelijk
of zij bij elkaar behoorden. De gewoonte daar te
lande verbiedt niet, dat een heer op zulk een
avond een dame bijna uitsluitend het hof maakt.
Men zag dat ook de oude heer buitengewoon
haitehjk en ook bijzonder beleefd met den Duitscher
Earr—iniiia iiBiii—KjjüWigflagiBW—i—
Een Amerikaansche diplomaat moet volgens
de Jour verklaard hebben overtuigd te zijn dat
Europa zeer spoedig tusschenbeidc zal komen.
)i\Yij zijn bereid voorstellen daartoe te ont
vangen. NVij zullen de Philippijnen teruggeven
eu zelfs geen oorlogsschatting verlangen, mits
Cuba onafhankelijk worde,"
Dat Europa zal tusschenbeidc treden, wordt,
algemeen verlangd en gehoopt.
Het Frcmdenblall (Weenen) meent dat
Spanje'S moed het recht geeft op Europa's be
moeiingen, en de Neuc Freie Presse beweert,
dat in staatkundige kringen tusschenkomst
wenschelijk wordt geacht.
Vooral in Frankrijk wcus-Jit men dat de
mogendheden tusschenbeidc zullen treden men
vreest daar voor een tobden ondergang van
Spanje, die voor Frankrijk van groot gewicht
zou zijn. Daar te lande bezitten particulieren
naar schatting ongeveer twee en half milliard
aan Spaansche papieren.
Rusland daarentegen vindt bet oogenblik voor
tusschenkomst nog niet gekomen.
Te Berlijn hoopt men voor Spanje op een
tweede overwinning der Amerikanen, zoodat er
spoedig een einde al komen aan den krijg.
Er zijn er die meenen dat de nederlaag bij
Cavita Spanje reeds zal overtuigd hebben van
het nuttelooze van verderen weerstand. Zij
achten nu het oogenblik gekomen voor de
mogendheden, en vooral voor den Paus, om
opnieuw bemiddelende stappen te doen.
Maar die meening wordt door ernstige staats
lieden niet gedeeld. Hun oordeel is, dat er nog
een beslissende slag moet vallen, en wel op
of bij Cuba.
Wat de plannen der Amerikanen zijn ten
opzichte van Cuba, weet niemand.
De regeering laat het gerucht verspreiden
dat er geen landing zal geschieden, voordat het
vliegend eskader een nederlaag heeft toegebracht
aan de Spaansche vloot die van de Kaap-Ver
di sc he eilanden komt en waarschijnlijk koers
zet naar Porto-Rico. Toch houdt men ook do
mogelijkheid in het oog dat de vloot der Spanjaar
den een aanval op de Amerikaansche kust be
oogt. Te New-Yoik is b.v. een ballon captif
in gebruik genomen om reeds van verre de
nadering van Spaansche schepen te kunnen
bemerken.
Ondanks de door de regeering verspreide
geruchten houdt men het er echter voor dat
de operaties op Cuba zich niet lang zullen laten
wachten.
Te Key-West heerscht groote bedrijvigheid;
schepen worden in gereedheid gebracht om de
eerste expeditie naar Cuba over te brengen.
Zij zou bestaan uit 3000 infanteristen, 4000
cavaleristen en 10 batterijen. Generaal Miles
zal, naar men zegt, Maximo Gomez in kennis
stellen van zijn veldtochtsplan, ten einde een
vereeniging te bewerkstelligen van Gomez' troe
pen met die der Amerikanen. Lui tenon Rowan
is in Gomez' kamp aangekomen.
11 outer bericht uit New-York, dat generaal
omging. En toen donna Barbara zich om midder
nacht door Möbius aan tafel liet geleiden, kwam
dat de moesten eigenlijk reeds van zelf sprekend voor.
En toch had hij het eigenlijk alleen te danken
aan een zeer snel besluit van haar. Zij stonden
weer eens bij eikander, toen de muziek het teeken
gaf. Daar zag donna Batbara hoe Francesco Moreno
dwars door de zaal naar haar toestevende.
Wil u mij aan tafel geleiden, don Alfonso?"
bad zij tot dr. Möbius gezegd en zijn arm genomen.
En toen don Francesco een oogenblik later voor
baar stond en om die eer vroeg, zeide zij met een
kalmen, zeer boleefdon glimlach tot hem: «Het
spijt mij erg, don Francesco, maar ik bon reeds
verzegd."
Met een buiging had de Spanjaard zich terug
getrokken, maar met een wilden vloek tusschen de
tanden trad hij weer naar zijn vriend toe, met
wieu hij te voren in gesprek was geweest, sik wou
dat hij in den modder zat, die Duitsche hond I Ik
vermoord hem, Alonzo, bij Goddien land-
looper!
«Kalm, kalm," zei de ander lachen 1. «Windje
niet zoo op. Als het werkelijk noodig zou worden
dan is het zekor geen slecht idee, en voor vijf,
zes oneen vind je wel een geschikte hand die een
duim staal op de rechte plaats brenszt. Maar dan
mag je niets aan je laten merken, beste vriand,
en doe bovenal niet of je je achteruitgezet voelt,
dat is dom. Tracht eerst cavalièremcnt boven hem
uit te blinken. Behandel hem beleefd, niet kort
aingebonden zooals zooeven. Beleefd, mat, buiten
gewoon beleefd.'
(Word? veriolgd).
