52"°-jaargang. Zaterdag 7 Mei 1898. CUBA LIBRE N°. 9620. Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen. FEUILLETON. UITGEVER: H. J. C. ROELANTS. BUITENLAND. COURANT. Abohksksstsprijs voor Schiedam, per kwartaal f 0.90 omliggende plaatsen, p. kwart. -1.05 franco por poot, p. kwartaal. - 1.80 Afzonderlijke nommers- 0.02 BVBBAT: SOTERSTRAAT ÏO, Telephocn Ufo. IS3. ArTERTwrnrpRijfvan 15 gewone regels met lake- grip van eene Conrant/0.5S Iedere gewone regel meer0.10 Bij abonnement wordt korting verleend. Algemeen overclcht. Schiedam, 6 Mei '98. Be oorlog. Er is nog steeds geen nieuws van de Phi- lippijnen. Bijzonderheden omtrent den slag bij Cavita van Amerikaansche zijde ontbreken nog altijd. En toch kon een door admiraal Dewey onmiddellijk na den slag afgezonden depêche boot gisteren Hongkong bereikt hebben. Dat er derhalve alarmeerende geruchten be ginnen te loopen omtrent het eskader, is in zekeren zin begrijpelijk. Maar er is geen enkele andere grond voor, dan dat de berichten niet in den kortst mogelijken tijd overkomen, hetgeen in oorlogstijd toch al zeer gemakkelijk kan gebeuren. Het laatste bericht, dat langs den kabel Hongkong en vandaar Europa bereikte, is ge weest een telegram van den redaeteur van een te Manilla verschijnend blad naar Madrid, meldende dat een granaat het redactie-bureau en de machines had vernield. Toen was dus blijkbaar bet bombardement begonnen. Sommigen zeggen nu, dat Dewey blijkbaar geen berichten heeft willen zenden, voordat hij Manilla genomen had. Anderen vreezen, dat hij gebrek aan ammunitie en kolen heeft. De Londensche bladen eindelijk vernamen reeds gisteren uit Washington dat een lang rapport in cijferschrift van Dewey te Washington was ontvangen. Verscheiden uren zouden noodig zijn om het rapport in zijn geheel te ontcijferen; maar de vice-president der Vereenigde Staten kon reeds zeggen dat admiraal Dewey o. a. de verovering van Manilla berichtte. De New-Yorksche Tribune wist bovendien te vertellen dat de Amerikanen bij Manilla 50 dooden en 100 gewonden hebben gehad, en dat de Concord en de Petral averij hadden beloopen, in hun want vooral. Verder dat Dewey een hospitaalschip en 2000 man met levensmiddelen voor drie maanden aanvraagt. Men spreekt deze berichten tegen, en inder daad is het niet waarschijnlijk dat de Tribune met juistheid bijzonderheden zou weten omtrent de vloot bij de Philippijnen. Toch vindt haar laatste mededeeling beves tiging in een bericht uit Vallejo, aan de baai van San Francisco, dat nl. admiraal Kirkland telegrafisch bevel heeft gekregen om amunitie en proviand gereed te houden voor twee duizend man voor den tijd van vier maanden. Men brengt dit in verband met berichten, die van plannen spreken, om dadelijk een bezettings leger naar Manilla te zenden. Omtrent Cuba blijven de berichten schaarsch. Maar 't is waar, de groote gebeurtenissen op het eiland zullen eerst komen nk. de vernietiging der Spaansche vloot, of althans niet voordat DOOR THEODOR DUIMCHEN. H) Da twee heeren zagen op. Dr. Möbius was met zijn gedachten heel ergens andersmaar de mulat scheen Gebaner's aandacht te trekken. Hij keerde zich om en zag de beide Spanjaarden achter hen aan komen. Dat stelde hem gerust. Hij was zijn meester kwijt geraakt, dacht hij. 's Morgens stonden Gebauer en dr. Möbius reeds tamelijk vroeg weer op. Gebauer bewoonde als welgesteld jonggezel een aardig huisje, dat wel is waar niet groot, maar zeer mooi en door een tuin omgeven was, zoodat het een hoogst behagelijken indruk maakte. Als kok hield hij er, naar de gewoonte van het land, een Chinees op na, als bediende een reeds vrij bejaarden neger, die evenwel nog volkomen opge wassen was tegen den gemakkelijken dienst in dit huis, en die de beide heeren met zulk een zorg den vorigen avond naar bed had gebracht en 's morgens bij het opstaan bediend had, dat het op dr. Möbius een treffanden indruk maakte. iJa, ja," zeide Gebauer naar aanleiding van een opmerking van den doctor. ïDe oude jongen is zeer aan mij gehecht. Hij is dankbaar dat hij hier een onderkomen heeft gevonden." tZoo, je hebt hem dus niet gekocht Hij is dus vrij f' het Amerikaansche leger geoefend en georgani seerd is. Bovendien, het wordt thans gevaarlijk voor de Amerikanen. De gele koorts begint haar offers te eischen. slndien de Amerikanen troepen ontschepen," zegt een bericht uit Madrid, s dan zullen die gedecimeerd worden." Vreeselijk vooruitzicht 1 Toch schijnt er al eenige actie te beginnen tegen het eiland. Uit Key-West werd naar Madrid geseind dat de insurgenten-generaal Maximo Gomez oprukt tegen Matanzashet wordt bevestigd dat admiraal Sampson zich van die plaats wil meester maken. Naar de Evening Journal te New-York bovendien verneemt, zijn Woensdag j 1. twee detachementen, voorzien van wapens en krijgs voorraad, onder bescherming van den kruiser Wilmington op Cuba geland. Het geschut van den kruiser opende het vuur op Spaansche cavalierie en deed die de vlucht nemen met verlies van zestien man aan dooden en zestig gewonden. Volgens Amerikaansche berichten is het op het eiland treurig gesteld. Aan boord der Argo- nauta zou een pak depêches zijn gevonden van maarschalk Blanco, waaruit blijkt hoe de bevol king vun Havanna door vuurwerk en feesten wordt zoet gehouden. Voorts zou uit die stukken blijken dat de Spaansche troepen zich beginnen te concentree- ren in het westelijk gedeelte van het eiland. Maarschalk Blanco laat op verschillende punten telegraaflijnen aanleggen. De kapitein van de Paco, een door de Ame- rikauc.i genomen schooner, zou verklaard heb ben dat te Havanna hongersnood heerscht. De levensmiddelen zijn fabelachtig in prijs gestegen. Er sterven veel menschen van gebrek anderen verbergen hun proviand in hun kelders. Wij behoeven wel niet te zeggen, hoe voor zichtig al deze Amerikaansche berichten behoo- ren opgenomen te worden. Woensdag heeft maarschalk Blanco, naar uit Havanna aan de Herald wordt gemeld, in groot uniform en in tegenwoordigheid der vreemde consuls en dec officieren van de Fransche en de Duitsche schepen, het Cubaansche parlement geopend. Blanco las een Boodschap voor in naam der Regentes, waaraan hij de vraag toevoegde: »Z weert gij de souvereiniteit van Spanje te handhaven en te verdedigen en zelf den Koning te gehoorzamen?" »Dat zweren wijriepen de leden van het Parlement uit. Daarop hief de maarschalk de kreten aan »Leve Spaansch Cuba 1 Leve de Koning 1 Leve de Regentes 1" In maritieme kringen te New-York wil men weten dat er verandering is gekomen in de krijgs plannen der Amerikaansche regeering, nu het Spaansche eskader der Kaap-Verdische eilanden zich te Cadix schijnt te gaan vereenigen met »Nsgers boven de zestig jaar zijn allen vrij", zeide Gebauer, »ken je die mooie wet niet 1 De oude Ruiz is een der eerste slachtoffers geweest." ^Slachtoffers Hoe dat?" »Mu, wij hebben inuners eerst kort geleden hier de slavernij afgeschaft. Sedert de Engelschen geen voordeel meer hadden bij de slavernij, omdat hun eigen slavenhoudende koloniën, met name de Vereenigde Staten, zich onafhankelijk hadden ge maakt en daardoor ook de slavenhandel van Afrika op Amerika en West-Indié hun meer en meer ontglipt was, omdat zij ten slotte hun concurrenten benadeelden, wanneer men hun de slavernij ont nam, kortom, sedert de slavernij den Engelschen niet meer voordeeiig maar schadelijk was, sedert dien tijd hebben zij ontdekt dat de slavernij zeer onzedelijk is. Huichelarij, ook de gemeenste, heeft altijd succes, wanneer zij maar hard genoeg schreeuwt. De slaven hebben het steeds, ook in de ergste tijden, hier beter gehad dan de s vrije" Engelsche arbeiders het thans hebben. Grauw is alle theorie. Onze slavernij was, zoolang het land wel voer, nog altijd de menschlievendste manier om de arbeidskracht van anderen uit te buiten. De geheele sbeschaafde" wereld evenwel heeft Engeland het genoegen gedaan van zóó lang te schreeuwen, totdat zij ook hier was afgeschaft. »De geschiedenis van den opstand kwam er toen nog bij. Men wilde het gekleurde element scheiden van de Kreoolsche meesters; men wilde iets doen, en daar men het nu opknapte achter da groene tafel te Madrid, werd het een buitengewone dom heid. De invoer van Chineesohe koeli's, die wel is waar volgens een vrijwillig" gesloten, zevenjarig contract komen, is veel erger dan de slaver nj het daar liggende e-kader, om dan gezamenlijk koers te zetten naar de Amerikaansche wateren en daar onder de gunstigst mogelijke condities slag te leveren. Dientengevolge zal, naar men beweert, het vliegend eskader de Spanjaarden vóór zijn en zich van Porto-Rico, dat als operatic-basis en als kolenstation voor beide partyen zeer nuttig kan zijn, meester maken, waarvan men geen groote moeilijkheden verwacht. Aan den anderen kant zou admiraal Sampson z>ch vergenoegen met voorloopig een paar dui zend man te Matanzas, te Sagua-la-Grande of eenig ander geschikt punt der Cubaansche kust te ontschepen. De campagne op Cuba zou eerst beginnen nadat de Spaansche vloot vernietigd is. Met dat al is bet nog niet bevestigd, dat het Kaap-Verdische eskader naar het moeder land koers heeft gezet. Waarschijnlijk is het echter wel; want anders hal het reeds in de Antillen moeten zjjn aangekomen. De correspondent der Tribune te Washington zegt nog dat het departement van marine ernstig het plan overweegt om de Kanarische eilanden te bezetten en wellicht zelfs Cadix te bedreigen. Anderzijds worden ernstige maatregelen ge troffen ter bescherming der Amerikaansche kust. Vooral de haven van New-York wordt nauwlettend bewaakt. Men schijnt niet zeer gerust over de Oregon, die volgens de laatste berichten van Rio-de- Janeiro is vertrokken. De Evening Post te Nevv- York kreeg een telegram van Cayo Hueso, vol gens hetwelk de Oregon door drie Spaansche kruisers bij Barbados wordt opgewacht. Een deel der Amerikaansche vloot is van Key-West ver trokken in de richting van kaap San Roque (Brazilië) om de Oregon te beschermen. Er loopt een gerucht dat de Amerikaansche torpedo-boot Ericson in een orkaan is vergaan. De regeering heeft de Australia aangekocht voor transportschip en de Ville de Peking voor hospitaalschip. De krijgsgevangenen van de Argonauta wor den opgesloten in het fort Macpherson bij Atlanta. Denman die, verdacht van een Spaansch spion te zijn, aan boord van de St. Paul werd ge vangen genomen, zegt een Oostenrijker te zijn. In Spanje houden op verschillende plaatsen de onlusten aan. Te Murese wilden 8000 stakende mijnwerkers naar Carthagena trekken, maar werden door de troepen uiteengejaagd. Ook in de provincie Carthagena is nu de staat van beleg afgekondigd. Van poiitieken aard zijn die opstootjes niet. De ontevredenheid geldt den hoogen prijs der levensmiddelen. Toch bestaat het gevaar, dat agitators van de heerschende gisting profijt trachten te trekken. De Spaansche ministerraad heeft gisteren over verschillende onderwerpen beraadslaagd, o. a. over het ontwerpen van een wet op de vroeger was. De planters behoeven de koeli's b:jna in 't geheel niet te betalen. Zij hebben er geen belang bij ze gezond te houden, en wanneer zij niettemin na verloop van zeven jaar nog niet ge heel zijn verbruikt, nu, dan zijn de zeven jaar eigenlijk nog niet om. En de rechtbanken zijn ik bedoel natuurlijk hier te lande beneden alle ciiiiek; dat hier een ai beider, en nog wol een Chi nees, tegenover zijn meester in het gelijk zou worden gesteld, is volkomen buitengesloten, afge zien nog daarvan, dat hij geen geld heeft om hem aan te klagen". ïMaar je wilde immers over de negers spreken »Ja juist. Men wilde dus een overgang maken en bepaalde daarom allereerst dat van een bopaald tijdstip af alle gekleurden vrij zouden geboren worden, terwijl vroeger natuurlijk de kinderen van slaven ook slaven waren. Maar buitendien zou iedere slaaf, die ouder dan zestig jaar werd, daar door vrij worden. De invoer van nieuwe slaven werd verboden. Op die wijze, meende men, zou de slavernij langzaam uitsterven en men allengs kunnen overgaan tot vrijen loonarbeid, zonder een crisis in 't leven te roepen." sNu, dat komt mij in zooverre toch heel ver standig voor", zei Möbius. sSlimmerd 1 Vraag er den ouden Uuiz maar eens naar. Vroeger was het hior in ieder fatsoenlijk huis gebruik dat een slaaf, die op de plantage op het veld oud was gewordeneen gemakkelijk baantje kreeg op de villa of in het huis in da stad, en wanneer dat ook niet meer ging, dan at hij in vrede zijn gewoonlijk heel goed genadebrood en speelde daarvoor met zijn kleinkinderen en achterkleinkinderen. Maar nu heeft iedere planter buitengewone middelen tot bestrijding der oorlogskosten. De minister van oorlog heeft in den Senaat een ontwerp ingediend, waarbij machtiging wordt gevraagd om de tweede reserve der Kanarische eilanden op te roepen. De Regentes heeft een zeer hartelijken brief gezonden aan de familie van kapitein Cardaso, die in den slag bij Cavita op de brug der Reina Christina gedood werd. Mag men de Parijsche editie der N.-Y. Herald gelooven dan heeft de Regentes stappen gedaan bij de mogendheden om hun tusschenkomst te verzoeken, ten einde verdere vijandelijkheden te voorkomen. Alleen de Engelsche regeering zou geantwoord hebben dat de tijd nog niet is gekomen voor bemiddeling. Over een mogelijk tusschenbeide treden heb ben gisteren ernstig van gedachten gewisseld de Fransche en de Spaansche gezant te Weenen en graaf Goluchowski, de minister van buiten- landsehe zaken van Oostenrijk-IIongarije. Vooral het Oostenrijksche Hof moet zeer ten gunste eener interventie geporteerd zijn. Maar de diplo maten kwamen ook tot de conclusie dat het denkbeeld wel wat vroeg werd geopperd. Het is onjuist dat de Vereenigde Staten botweg het verzoek der mogendheden hebben afgeslagen om hun maritieme attaché's in de gelegenheid te stellen de krijgsoperaties bij te te wonen. Alleen de Engelsche attaché mag evenwel meegaan naar Cuba. Gemengde Slededeclingen. Op een sociaal-democratische interpellatie in den Duitschen Rijksdag antwoordde gisteren de staatssecretaris Von Thielmann uit naam van den Rijkskanselier dat deze niet voorne mens is aan de bondsregeeringen voor te stellen de invoerrechten op graan te verminderen of op te heffen. Met eenig debat hierover was de interpellatie afgeloopen. Daarop las Posadowsky de keizerlijke bood schap voor, mededeelende dat hedenmorgen in de Witte Zaal van het Paleis de Rijksdag door den Keizer zal gesloten worden. Met een slloch op den Keizer werd de ver gadering gesloten. De sociaal-democraten had den vooraf de zaal verlaten. De Tweede Kamer van Saksen heeft dezer dagen aan vrouwen verboden lid te zijn van vereenigingen of deel te nemen aan vergade ringen. De Eerste Kamer heeft haar evenwel het recht daartoe verleend. Men verwacht dat de commissie uit de Oos tenrijksche Kamer in zake de aanklacht tegen den oud-minister-president Badeni een besluit zal nemen overeenkomstig het gevoelen der meerderheid in de Kamer. Gisteren is te Parijs de eerste steen gelegd van de kapel ter herinnering aan en op de het recht zijn afgewerkten slaaf met zijn zestigsten verjaardag op straat te zetten en hem met een beleefde buiging mede te deelen dat hij nu een vrije burger is. Zie hen maar eens, die oude grijs koppen, hoe zij in troepjes bedelend door da straten der steden zwerven, achtervolgd door den honger." ïJa, ja," zei Möbius. »Ja, ja, oude jongen, iedere zaak heeft twee kanten, de meeste zelfs diie. En er is niets tegen te beginnen. Fatsoenlijke menschen die nog geld genoeg hebben, doen het natuurlijk niet. Maar er zijn er helaas zeer veel, die niet meer geld genoeg hebben, en vooral bij boedelscheidingen is menige oude, brave bediende aan deze snugger bedachte soort vrijheid gekomen. Ruiz is kamerdienaar ge- woest bij een onzer rijkste planters. Zoolang hij slaaf was, was hij in zijn soort een groot heer: De erfenis viel aan Spaansche bloedverwanten, juist toen de opstand dreigend voor de poorten van Havanna stond. De heeren in Spanje hadden geen lust om hierheen te komenzoodra zij de hand konden leggen op hun bezittingen, zijn zij door advocaten hier verkocht en hun in den vorm van uitstekende wissels op Londen overgezonden. De oude neger klaagde mij huilend zijn nood; ik kwam vroeger veel bij zijn roeester aan huis. Nu is hij mij bijna ongepast dankbaar, dat hij hier een toevlucht heeft gevonden." »Dus een van de heden ten dage weinig voor komende gevallen", zei de doctor, adat meesteren bediende over elkaar tevreden zijn." »Zoo is het. Het is aandoenlijk zooals hij aan mij gehecht is, en ik heb een knecht aan hem, zooals ik er nooit weer een zal krijgen, wanneer hij eens dood is." Wordt vervolgd.)

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1898 | | pagina 1