52sie jaargang.
Donderdag 19 en Vrijdag 20 Mei 1898
N°. 9630.
Tweede Blad
uitgeverTH j. e, roelants.
Verschijn! dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen.
BINNENLAND.
Uit de Staatscourant.
Kunst en Weteuseliap.
Kerk en School.
Ned. Herv. Kerk.
A-jowrastRirrspituB voor Schiedam, per kwartaal f 0.90
omliggende plaatsen, p. kwart. - 1.05
r. franco per post, p. kwartaal. - 1.30
Afzonderlijke nommers- 0.02
BUREAUS BOTEKSTRAAT ÏO, Telepltoon Tio. 123.
Advertentieprijs van 15 gewone regels met inbe
grip van eene Courantf 0.52
Iedere gowone regel meer
Bij abonnement wordt korting verleend.
0.10
Tweede Kamer.
De Centrale Afdeeling van de Tweede Kamer
heeft besloten Vrijdag a.s. te 11 ure in deaf-
deelingen te doen onderzoeken de volgende
wetsontwerpen
goedkeuring der internationale sanitaire con
ventie 19 Maart 1897 te Venetië gesloten;
bekrachtiging eener overeenkomst met de ge
meente St. Miehiels Gestel, omtrent aan- en af
koop van tiendrecht;
bekrachtiging eener provinciale heffing in
Drente
nadere regeling van de pensioens-oanspraken
der weduwen en weezen van burgerlijke ambte
naren, óór of op 10 Dec. 1888 overleden, gepen-
sionneerd of op wachtgeld gesteld
verhooging van hoofdstuk VI der Staatsbe
groting voor 1898 (voorbereiding tot den aan
bouw van een nieuw pantserschip), en
voorziening in de verdediging van de Noord
zeekust in de provincie Noordholland tusschen
do Heldersche en Ilondsbosehe zeeweringen.
Bovendien ligt het in de bedoeling der Cen
trale Afdeeling, nog in deze samenkomst der
Kamer, op een nader te bepalen tijdstip, inde
afdeelingen te doen onderzoeken het wetsont
werp tot wettelijke verzekering van werklieden
tegen de gevolgen van ongevallen in bepaalde
bedrijven.
Het voornemen is om Vrijdag in de afdee
lingen der Tweede Kamer te doen onderzoeken
het wetsontwerp tot uitbreiding van het mate
rieel van de marine en dien dag geen openba
re vergadering te houden.
Vaderlijke nsacht (ouderlijk gezag.)
Het thans bij de Tweede Kamer ingediende
wetsontwerp tot wijziging en aanvulling van de
bepalingen in het Burgerlijk Wetboek omtrent
de vaderlijke macht en de voogdij en daarmede
samenhangende artikelen is in hoofdzaak gelijk
aan het door de vorige Regeering aangeboden
wetsvoorstel. Toch is het in meer dan één
opzicht belangrijk gewijzigd en aangevuld. De
voornaamste punten waarin de beide ontwerpen
van elkander afwijken zijn
In het vroeger ingediende ontwerp werden
ten onrechte gemist de voorschriften, waardoor
het mogelijk zou worden over do zoogenaamde
verlaten kinderen een wettelijken beschermer
te stellen, en evenzoo voorschriften, die iri de
handen van het openbaar uitvoerend gezag de
bevoegdheid leggen om, in afwachting van
's rechter's beslissing omtient verzoeken of
vorderingen tot ontzetting uit liet ouderlijk ge
zag of de voogdij, sua jure, de kioderen te ont
trekken aan de macht van hem, die het ouder
lijk gezag of de voogdij uitoefent.
De omstandigheid dat het vroeger ingediende
ontwerp naast de wenscheiijk geachte gelijk
stelling van de beide echtgenooten op meer dan
een punt, op enkele andere punten, eene onge
lijkheid in hunne positie, zoo tegeno or elkander
ais tegenover hunne kinderen heeft laten bestaan,
zonder dat daarvoor goede gronden pleiten, heeft
mede tot wijziging van het oorspronkelijk ont
werp geleid. Bovendien was het noodig maat
regelen. te beramen, waardoor de levensvat
baarheid der nieuwe voorschriften zou worden
verzekerd.
Het tegenwoordige ontwerp heeft door de
opening van eene nieuwe instelling den voog
dijraad beoogd een orgaan in het leven te
roepen hetwelk bestemd is om in de eerste
plaats den rechter bij de belangrijke beslissin
gen die hij in het belang der verwaarloosde
kinderen heeft te nemen voor te lichten, in de
tweede plaats handelend op de treden ter in
roeping van 's rechters beslissing tot ontzetting
uit het ouderlijk gezag of de voogdij, zoodra
zich een geval voordoet, dat volgens de wet
tot zoodanige ontzetting aanleiding kan geven
en in de laatste plaats zijne medewerking heeft
te verleenen ter verplichting tot onderhoud, die
op den ontzette of onthevene rust.
De voogdijraad is bestemd om tegenover het
particulier initiatief de leidende functie der
overheid uit te oefenen en omgekeerd tegen
over den rechter en openbaar Ministerie de rol
te vervullen van betrouwbaar en onafhankelijk
college van advies.
In dit ontwerp is er naar gestreefd om het
beginsel, ook van het vroegere ontwerp, dat
bet verlies van het ouderlijk gezag de ver
plichting tot bijdragen in de kosten van onder
houd en opvoeding niet opheft, beter tot zijn
recht te doen komen door naast het beginsel
ook de middelen van dwang te regelen die de
riehtige nakoming van de vei plichting ten goede
zullen komen, en zonder welke hel in de wet
uitgesproken beginsel een doode letter zou
blijken.
Twee andere ontwerpen, waarin verband
wordt gelegd tusschen de verschillende vormen
van dwangopvoeding en wordt voorgesteld het
particulier initiatief onder zekere voorwaarden
geldelijk te steunen, zijn bij den Raad van
State in onderzoek. Op zichzelf eeliter vormt
het aangeboden ontwerp een zelfstandig geheel.
Naast de ontzetting wordt bij dit ontwerp
beproefd eene regeling van eene ontheffing op
eigen verzoek. Wenscheiijk is het voorgekomen
de terminologie der wet in overeenstemming te
brengen met de aangenomen beginselen en de
uitdrukking »vadeilijke macht' te vervangen
door «ouderlijk gezag".
Protest der Yerecnigde Staten.
In een deel onzer vorige oplage konden wij
nog vermelden dat bij onze rogeering nocb een
protest uit Washington, noch van den Arnerikaati-
schen gezant te 's-Gravenhage r ontvangen
in zake het verschaffen van «teenkoleu aan
Spaansehe schepen in de haven van Curasao.
In de buiteniandsche bladen doen hierover
allerlei verhalen de ronde.
De Frankf. Ztg. verneemt, dat de Ameri-
kaansche staatssecretaris voor buiteniandsche
zaken, de heer Day, met den Nederlandschen
gezant te Washington, den heer Van Wecker-
Iin, een bespreking gehad heeft betreffende de
aangelegenheid.
De correspondent van de Daily Chronicle
seint dienaangaande, dat de Minster den Neder
landschen gezant ontboden heeft om hem op-
helderiug te vragen over het leveren van pio-
viand aan de Spaansehe loot voor Curafao de
Minister had daar nog geen protest tegen
ingediend omdat stellige bewijzen ontbraken.
De Nederlandsche gezant verzekerde dat Neder
land geenszins vijandig gestemd is tegeu de
Vereenigde Staten hij vreesde echter dat de
Spanjaarden de levering van benoodigdheden
afgedwongen hebben.
Daarentegen seint de correspondent van de
Daily Mail te Washington dat de conferentie
vooral belangrijk was omdat de minister van
buiteniandsche zaken den Nederlandschen gezant
mededeelde, dat de regeering te Washington
de bewijzen in handen beeft dat de Spanjaarden
reeds maanden geleden Curacao als operatiebasis
gekozen, en daartoe proviand en kolen derwaarts
gozonden hebben.
Nederland zou dus zijn onzijdigheid geschonden
hebben, door de Spanjaarden toe te staan hun
plannen ten uitvoer te leggen, waartoe ook
behoorde het zenden van vele proviand- en
kolenschepen naar Curasao, welke thans, na
de Spaansehe vloot bediend te hebben, naar
Cuba gaan.
Een en ander is wel eenigszms in strijd met
het geruststellend bericht in ons vorig nummer,
maar er duiken zoo veel ongegronde geruchten
op dat voorzichtigheid geboden is.
De Vnsco de Gama-feeste».
In de plechtige vergadering der sSociedade
de Geographia" te Lissabon hebben de Neder
landsche gezant, baron van Heeckeren van Keil,
de commandant van de Evertsenkapitein-ter-
zee B. de Groot, en dc état-major van dit schip,
benevens de Nederlandsche gedelegeerde, aan
den Koning, eere-president van het genootschap,
het album en den verguld zilveren krans aange
boden als hulde van Nederland aan de nage
dachtenis van Yasco de Gama. De commandant De
Groot hield een redevoering vol lof over de ont
dekkingen van den grooten Portugeeschen zee-
vaat der. De Koning antwoordde in bewogen
termen Portugal was zeide Zijne Majesteit
diep getroffen door deze bewijzen van sympathie
van Nederland.
Examen Hoofdonderwijzer.
Bij beschikking van den Minister van Binnen-
landsche Zaken is bepaald
dat het schriftelijk gedeelte van het examen
ter verkrijging der akte van bekwaamheid ais
hoofdonderwijzer of hoofdonderwijzeies voor het
jaar 1898 zal plaats hebben op 28 Juni e. k
dat de mondelinge examens zullen aanvangen
op 15 Juli daaraanvolgende en dat de cointnis-
siën, met het afnemen dezer examens belast,
zullen zitting houden te Breda, Arnhem, Haar
lem, Utrecht, Leeuwarden en Zwolle
en zijn benoemd
tot lid en voorzitter der commissie te Haar
lem, W. Middelveld Viersen, schoolopziener in
het district Middelburgtot lid en ondervoor
zitter, P. H. van der Ley, directeui der rijks
kweekschool voor onderwijzers te Haarlem
tot iedenH. Bijleveld, directeur eener bij
zondere kweekschool voor onderwijzers en onder
wijzeressen te AmsterdamII. Bu«semaker,
directeur eener bijzondere kweekschool voor
onderwijzeressen te Haarlem; R. Broere, F. W.
Fielt, A. L. C. Beekman, onderwijzers aan de
rijkskweekschool voor onderwijzers te Haarlem;
J. W. Sevenhuysen, hoofd der leerschool, ver
bonden aan de rijkskweekschool voor onder
wijzers te HaarlemH. M. Hubregtse, E. L.
Brouwer, hoofden van openbare scholen te
Haarlem M. L. van Gemert, hoofd pener bij-
zondeie school te Haarlem; mevr. J.Gunning,
geb. Thomas, te Haarlem, gewezen leerares aan
eene industrieschool voor meisjes; mej. W. E.
Lojenga, onderwijzeres aan eene bijzondere
school te BeverwijkF. Gediking, hootd eener
openbare school te 's-GravenhageD, H. Oo-
eheret, hoofd eener bijzondere school te Rot-
teidam
tot leden-plaatsvervangers II. I. de Vrios,
leeraar aan de hoogere burgerschool met 5-
jaiigen cursus te Haarlem; J. B. A. Saeys,
hoofd eener openbare school te Haarlem; U.S.
Loran, hoofd eener bijzondei e school te Haar
lem dr. I. II. Jennes, leeraar aan de hoogere
burgerschool met 3-jarigen cursus te Rotterdam
J. G. Nijk, hoofd eerier openbare school te
Amsterdam G. Japikse, hoofd eener openbare
schooi te LeidenP. J, Teebaal, hoofd eener
openbare school te 's-Gravenhage.
N. O. P. C.
Het nuttige en belangrijke jaarboekje voor
1898 der Nederlandsche Onderwijzers Propa-
ganda-Club(voor drankbestrijding) is verschenen.
Enkele mededeelingen ontieenen wij daaraan.
Het hoofdbestuur bestaat uit de heeren F. H.
Schmidt, voorzitter, Amsterdam; A. Don, secre
taris, RotterdamJ. Terlouw, penningmeester,
RotterdamTh. W. v. d, Woude, Amsterdam,
en mej. W, C. Ligtenberg, Haarlem.
De afdeeling sMaasclub" heeft tot bestuur
de heeren J. M. Vos, voorzitter, J. L. Slaven
burg, secretaris, mej, M. A. Verhoog, penning-
meestere«se, en de heer A. Sorber, allen te
Rotterdam. Het ledental dezer afdeeling be
draagt 85, waaronder uit Schiedam 4, Ylaar-
dingen 3 en Overschie 1.
Het ledental der N. O. P. C, bedroeg in zijn
geheel op 1 Jan. 1897 525, op 1 Jan. 1898
680; eene toename aanwijzende van 30 Het
aantal afdeelingen vermeerderde met één.
Uit liet Verslag over den Toestand en de
Handelingen der N, O. P. C. over 1897" blijkt
dat er in dat jaar hard is gewerkt met goeden
uitslag voor het doel der vereenigingvele
vereenigingen tot afschaffing van sterken drank
werden op haar initiatief gesticht.
Omtrent de afd. «Maasclub" zegt liet vei slag
»Oek de «Maasclub" weerde zich flink. Wel
waren het er slechts weinigen, die de hand
aan de ploeg sloegen, maar de studie is voor
velen een gegrond excuus. Behalve de gewone
ledenvergaderingen hield de afd. nog een twee
tal openbare, de eene te Schiedam, de andere
te Rotterdam. Op verschillende scholen circu
leerden een vijftal portefeuilles met onthoudings-
lectuur. Door de colportage-commissie werden
ruim 2300 geschriften verkocht, die ongetwijfeld
niet zullen nalaten, hun invloed op de menigte
te oefenen. De toestellen, die de afd. zich aan
schafte, om enkele wetenschappelijke lessen
over den alcohol te doen geven, bleven tot
nog toe ongebruikt buiten schuld van't Bestuur.
Verder werkten enkele leden met grooten ijver
in de afd. Rotterdam der N. V."
«In overleg met de N. V. en de Orde der
Good Templars werd besloten, door Don (be
stuurslid der afdeeling! een alcoholcursus te
doen geven aan kweekelingen der verschillende
vormscholen. Enkelen sloten zich bij de Club
aan (acte vrije- en ordeoefeningen), anderen
werden lid der N. V., terwijl nog anderen,
zonder zich aan te sluiten, zich toch voornamen,
niet meer te drinken,
«Evenzoo ondernam men gezamenlijk een
uitnemend geslaagde boottocht en een schitte
rende Kermispropaganda, terwijl het succes
van het Nieuwjaarsfeest op 1 Jan. '97 velen
de Kerstvacantie voor een deel deed opofferen
aan de voorbereiding van een dergelijke bijeen
komst op 1 Jan. '98, maar ditmaal op veel
grooter schaal.
«Tegen het besluit van den Gemeenteraad, om
een ververschingsgebouw in 't park te plaatsen
en daarvoor vergunning aan te vragen, terwijl
het maximum reeds verre overschreden was,
verhief Don zijn stem in een ingezonden stuk
in de 2V. B. Cé., terwijl door de gezamenlijke
vereenigingen in een week lijds een adres met
ruim 1200 handteekeningen aan den Raad ge
zonden kon worden. Dit adres, noch de protest-
meeting van de N. V. en de Goede Tempelieren,
kon den Raad op zijn besluit doen teiugkornen."
Het boekje bevat voorts een belangrijk
«Rapport over de werkzaamheid der clubleden
in de school," waaiuit wij gaarne een en ander
zouden willen ontieenen, hetwelk wij echter
voorshands met liet oog op onze i uimte moeten
nalaten.
Rij Kon. Besluit is C. B. de Haas president
van de Vincent!usvereeniging, te Zwolle be
noemd tot ridder in de orde van Oranje-Nassau.
Dr. P. J, F. Vermeulen zal wegens ongesteld
heid de zittingen der Tweede Kamer in de
eerstvolgende dagen niet kunnen bijwonen.
De Sultan van Sink, die de inhuldigingsfees-
teri zal bijwonen, is den 27sten April uit Batavia
naar Nederland vertrokken.
De gemeenteraad van 's-Gravenhage heeft
f20,000 beschikbaar gesteld voor de Inhuldi
gingsfeesten aldaar.
Te Leiden is overleden de beer jhr, J. C.
Rappard, oud-kolonel der artillerie bij het O.-I.
leger, president ran deri raad van administratie
over het militair Invalidenhuis en directeur van
de Leidsche schilder- en teekenacademie Ars
Aemulo Naturae. De ovetledene was geboren te
Nijmegen den 24-rten April 1824.
ROTTERDAM, 17 Mei. In de hedenavond gehouden
huishoudelijke vergadering der kiesverecniging „Rot
terdam", is een motie aangenomen waarbij de wensehe-
lijkheid werd uitgesproken om voor dc verkiezing der
Provinciale Staten alle aftredende leden opnieuw ean-
didaat te stellen.
Bij Kon. Besluit is tot den dag waarop de te be
noemen hoogleeraar in de verloskunde en dc leer
der vrouwenziekten aan de Rijks-universiteit te
Utrecht zijne lessen zal hebben aangevangen, be
noemd tot tijdelijk lector in de faculteit der genees
kunde aan de Rijks-unirersiteit voornoemd, tot hot
geven van onderwijs in do verloskunde en de leer
der vrouwenziekten, P. Timmermans, assistent aldaar.
Bij Kon. Besluit is aan P. van Outeren, op zijn
verzoek, eervol ontslag verleend als burgemeester
van Alphen (Zuidholland).
Bij Kotï. Besluit in, met wijziging in zoover van
het Koninklijk Besluit van 2 Mei 1898 no. 66, waarhij
met ingang van 1 Juli 1898 aan mr. E. de Grave,
op zijn verzoek, eervol ontslag werd verleend als
burgemeester der gemeente Hennaarderadeel, bepaald
dat genoemd ontslag zal ingaan met 1 Juni 1898.
Bij Kon. Besluit is de met verlof in Europa aan
wezige officier van gezondheid 2de klasse van het
leger in Ncderlandseh-Indiü C. L. Bensc, ter zake
van lichaamsgebreken, eervol uit den militairen dienst
ontslagen, inet toekenning van pensioen.
Bij Kon. Besluit is de heer dr, A. Paradies tijdelijk,
dat is voor deo tijd van vijf jaren, benoemd en
aangesteld tot officier van gezondheid der 2de klasse
bij het personeel van den geneeskundigen dienst van
het leger in Ncderlandsch-Tndië.
De wis- en natuurkundige afdeeling der Koninklijke
Akademie van Wetenschappen heeft benoemd tot
gewoon lid de heeren J. Cardinaal, hooglceraar aan
do Polytechnische School te Delft, dr. 0. Winkler,
hoogleeraar aac de gemeentelijke universiteit te
Amsterdam, H. E. de Bruyn, hoofdingenieur van den
waterstaat te 's-Gravenhage, dr. P. Zeeman, lector
aan de gemeentelijke universiteit te Amsterdam, en
dr. F. A. F. O. Went, hoogleeraar aan de rijks
universiteit te Utrecht, en tot buitenlaudsch lid de
heeren Ed. Strasburger, hoogleeraar te Bonn, en
Simon Newconib, superintendent of tbc American
Ephemeris te Washington.
Deze keuzen zijn door H. M. de Koning-Regentes
bekrachtigd.
Synode.
In de zitting van de Algemeene Synodale Com
missie werd de behandeling voortgezet van de voor
drachten van kleine toelagen uit het Fonds voor
Noodlijdende kerken en personen. Het totaalbedrag
der voordrachten is f7965 tegenover f7935 ten vorigeu
jare, toe te kennen aan 118 personen. Het totaal
bedrag der voordrachten voor subsidiën aan gemeen
ten is f2305 voor 44 gemeenten. De gezamenlijke
voordrachten loopen alzoo over een som van f 10,330
tegen f10,375 in het vorige jaar. F.< n en ander zal
