BINNENLAND.
Uit de Staatscourant.
Staten-Genevaal.
STADSNIEUWS.
TLAARDIN GEN.
TC mist en Wetenschap.
Rechtzaken.
Kerk en School.
Ned. IIerv. Kerk.
Gemengde Iffededeeltngen.
Het Engelsche Iloogerhuis heeft in tweede
lezing goedgekeurd het wetsontwerp, verbie
dende de immigratie van idioten, krankzinnigen
e. d. en van lijders aan besmettelijke ziekten.
Bij het vervoer van Gladstone's lijk naar
Londen verwacht men overal volksbetoogingen.
Bij de begrafenis zullen de prins van Wales,
als vertegenwoordiger der Koningin, en de hertog
van Aork tegenwoordig zijn. De kerkelijke
ceremoniën zullen worden vervuld door den
bisschop van Canterbury, bijgestaan door Stephen
Gladstone, den dominee van Hawarden,
Te Berlijn meent men dat keizer Wilhelm
zijn reis naar Palestina, met het oog op den
tegenwoordigen ernstigen toestand, zal uitstellen,
tot het volgend jaar.
De Ilongaarsche minister van financiën Lucaes
heeft in een onderhoud met keizer Finns Jozef
uiteengezet dat het ontwerp op het vergelijk
geen kans van slagen heeft.
De minister gaf den Keizer liet denkbeeld
aan de hand om den status <juo te bestendigen
tot 1903, waarbij de quoten jaarlijks door den
Keizer zouden worden bepaald.
De heer Abraham Fischer, benoemd tot op
volger van dr. Leyds als staatssecretaris van
de Zuid-Afrikaansche Republiek, heeft gemeend
»onder de tegenwoordige omstandigheden" voor
die betrekking te moeten bedanken.
Inhuldiging.
Naar wij vernemen, komen tot handhaving
van de openbare orde gedurende de a. s. kronings
feesten te Amsterdam in garnizoen 2000 man
infanterie, 400 man cavalerie, 40 marechaussees,
benevens de noodige manschappen van de be
reden politie.
Namens den minister van koloniën is liet
grootste gedeelte van het Parkhotel te 's-Gra-
venhage afgehuurd voor de iiiliuldiginesfeesLen.
De sultan van Siak, het gezantschap van Solo
en het gezantschap van Koetei zullen daar voor
rekening van den Staat hun intrek nemen.
De commissie voor de inhuldiging^feesten te
Baarn heeft op haar verzoek van HH. MM.
vergunning verkregen bij den uittocht dei-
Koningin van Soestdijk naar Amsterdam (op
30 Augustus) een toepasselijke huldebetoogïng
te orgariiseeren, hetzij op Soestdijk zelf of aan
het station aldaar.
1 Voor de uitvoering van het Nederlunasch
Gymnastiekverbond, die te Amsterdam bij ge
legenheid der inliuldigingsfeesten zal gegeven
worden hebben zich reeds 52 vereenigingen
aangemeld.
Tweede Kamer.
De Commissie van Rapporteurs voor het wets
ontwerp betreffende de voorziening van de kust
bij Callantsoog is heden bijeengekomen.
Gladstone.
Door den voorzitter van den Nederland-clien
Journalistenkring werd het volgend telegram
verzonden
Right Hon. Herbert Gladstone,
Hawarderi Castle, England,
jlu the name of the iJonrimlistenkring", the
Dutch Institute of Journalists I, wish to express
to your family bow deeply we feel the death
of Mr. Gladstone.
iWe admired England's greatest son for his
noble character and ever young enthousiasm.
He was full of ardour for every noble cause
and Holland will never forget bis justice and
generosity to our Kinsmen in the Transvaal".
Ornnjebond van Orde.
In de gisteren te Utrecht gehouden algemeene
vergadering van den Oranjebond van Orde werd
het jaarverslag uitgebracht over 1897, waaruit
o. a. het volgende blijkt:
Omtrent den algemeeneu toestand van den
hond wordt medegedeeld, dat hij naar omstan
digheden welvarende is. De physieke kraciil
wordt er niet sterker op als de leden bedunken,
de geldzorgen toenemen en giften, die liet even
wicht zouden kunnen aanbrengen, behoudens
enkele uitzonderlingen, wegblijven. Maar de
moreeie kracht is aan de winnende hand.
Omtrent liet bondsorgaan wordt gezegd, dat
reeds sedert lang de behoefte was gebleken
om daaraan, bij behoud zooveel mogelijk van zijn
populair karakter, meer beteekenis te geven als
welenscliappel. sociaal-economisch tijdschrift. Op
41 December 1897 zong Sta Pal, na een roem
loos, doch welbesteed leven, zijn zwanenzang en
kondigde het aan, dat met 4 Januari 1898 het
eerste nummer zoude verschijnen van het week
blad Sociale Stemmensociaal economisch orgaan
van de >0. v, O."', onder redactie van int*, dr.
H, S. Veldman, te Delft.
Tot de middelen waarmede de bond propa
ganda maakte en tiachtte te komen tot ver
sterking van zijn ledental behoorde o. a. de
uitgave der brochure »Hoe verdwijnt het roode
spook
De contributiën der bondsleden brachten in
1897 (na aftrek der invorderingskosten een be
drag van f 2454.7G op. Op het einde van het
jaar beliep het aantal leden 940 tegen 750 in
1898.
De Utrechtsehe arbeidsfaas heeft geen enkelen
stap vooruit gedaan. In de vergadering der
Vereeniging voor de Statistiek, in iie afgeloopen
zomer te Rotterdam gehouden, heerschte de
meening dat bij ons i lande de oprichting van
een of meer arbeidskansen nog niet zou kunnen
slagen, als te praematuur. Het zou goed wezen
de oprichting van een centrale arbeidsbeurs te
doen voorafgaan.
Wil de bond stichtingen van jBescheiden
Heidegeiuk" in het leven kunnen roepen, dan
heeft hij twee dingen noodig heide eri geld.
Bescheiden Heidegeiuk kan slechts toegepast
worden op gronden, zoodanig gelegen, dat de
a. s. bewoners zeker kunnen zijn van geregelde
inkomsten, onafhankelijk van hetgeen de bond
hun brengt. En is de grond aldus gelegen, dan
is hij in 90 van de 100 gevallen zoo duur, dat
aan koopen geen denken kan zijn.
Op het Hofveld en het Huttemsche veld is
in het afgeloopeu jaar ontzettend veel goeds
verricht, waarvoor een woord van dank aan
den beheerder, den heer L. W. Th. Schmidt,
wordt gebracht.
nOns Huis" voldoet goed, vooral de tuin en
de zaal zien er llink onderhouden uit. De fce-
waai plaats voor kiuderen werd in '1897 door
38 kinderen bezocht.
De naai- en breischool had beter bezocht
kunnen worden. Hier bleek het heffen van
schoolgeld een bezwaar dat opgelost werd op
advies der dames-patronessen, die aan deze
school hare volle aandacht wijden.
De leesavonden voor de mannen begonnen
in den laatsten tijd meer te trekken.
De Erica-stichting had een veelbewogen jaar.
Gelijk bekend is, had het bondsbestuur het
voornemen, de hoeve »Heidehoeve" te exploitee-
ren als proefboerderij, met het doel hierop de
z.g. intensieve cultuur toe te passen.
Onder de leiding van den heer dr. A. M. Prins
was reeds in '1895 aan dit voornemen een begin
van uitvoering gegeven, het land speciaal voor
dit doel ontgonnen, een zetboer aangesteld,
kortom de noodige voorbereiding getroffendoch
daar het bestuur tot de conclusie kwam dat
het volledig uitvoeren der plannen van den bond
zoude loeren tot zóó hooge uitgaven, dat zelfs
bij bet slagen der proef de uitkomsten niet
zouden beantwoorden aan de verwachtingen,
werd dit plan opgegeven.
De kwartgulden-vereeniging heelt in liet af
geloopeu jaar den bond weder met geheel haar
kracht en onveranderlijke toewijding gesteund.
Met haar hulp kan hij de uitgaven dekken,
welke in menig opzicht de ramingen overtroffen
hebben.
De ontvangsten dezer vereeniging beliepen
in de laatste 4 jaren (met inbegrip vau f300
legaat van mej. Nieuwold) f 13706.38.
De afti edende bestuursleden, de heeren mr. J.
Hooft Graafland te Utrecht, prof. dr. F. J. L.
Kiamer, idem, F. C. P. Boterhoven de Haan te
Amsterdam, mr. (J. Voute, idem, J. J. Deetman
te Utrecht en gen.-majoor R. P. Verspeyck, idem,
werden herkozen.
Bakkerij-tentoonstelling*
Door het uitvuei end comité der internationale
bakkerij-tentoonstelling is besloten aan dejuiy
eene wetenschappelijke commissie vau bijstand
toe te voegen, waartoe zijn benoemd de heeren
dr. J. C. Costerus, dr. H. G. Ringeling, dr. P.
F. van Hamel Roos en A. Harmens, allen te
Amsterdam.
De Minister van Finantiën maakt bekend,
dat het saldo van 's rijks schatkist op 21 dezer
bedroeg
bij de Nederlandsche Bank ƒ2,856,235.13
bij de betaalmeesters -1,814,573.69
'I'e zarneu ƒ4,670,808.82
Te Nijmegen is in den ouderdom van 41 jaar
overleden de luit t/z. Ie kl. W. P. Coolhaas,
Bij Koa. Besluit zijn benoemd tot ontv. der dir.
belastingen en accijnzen te Alphen c. a. jhr. A. J.
D. Coenen, ontv. derz. middelen te Manrsen c. a.
te Ameide c. a. A. W. G. van der Hart Aberson,
ontv. te Amstenrade c.a.te Gouda (buitengem.) C.
H. Engels, ontv. te Terneuzen c. a.en is met ing.
van 1 Juli 1898 de gemeente St. Philipsland afge
scheiden van het kantoor der dir. belast, en ace. te
St. Maartensdijk c. n., en gevoegd bij dat derzelfdo
middelen te Nicuwerkcrk c. a., onder voortdurend
beheer van den tegenwoordigen titularis P. J. der
Weduwen.
Bij Kon. Besluit is benoemd tot notaris te Franeker
F. Wassenbcrgh, notaris te Jlakkura.
Bij Kon. besluit is aan den heer W. Little, op zijn
verzoek, eervol ontslag verleend uit zijne betrekking
van consul der Nederlanden te Adelaide.
Bij Kon. besluit is aan jhr. mr. N. Cb. de Gijse-
laar, op zijn daartoe gedaan verzoek, eervol ontslag
verleend als kantonrcchter-plaatsvervanger in het
kanton Gorinchem, onder dankbetuiging voor de in
die betrekking bewezen diensten.
Bij Kon. besluit is de kapitein C. A. M. Gaal, van
het 3e reg. infant, op pensioen gesteld en het bedrag
van het pensioen bepaald op f1326 'sjaars.
Bij Kon. besluit is bevorderd:
a, tot commies der posterijen 2e kl. L. H. Barte-
link, thans commies der 3e kl.
b, tot commies der posterijen 3e kl. B. Boogaart,
thans commies der posterijen 4e ki.
Bij Kon. besluit is de heer D. J. Leepei pred. bij
de Herst. Evang. Luth. gemeente te Medcmblik be
noemd tot pred. bij de Protestantsche gemeente in
Nederl. lndië.
De beer W. C. van Ameydeu van Duym, bij Kon.
besluit benoemdl tot consul te Dresden, is in die
hoedanigheid door de Duitschc Regeering erkend en
toegelaten.
TWEEDE KAMER.
Zitting fan Dinsdag 24 Mei.
(Per telegraaf.)
Persoonlijke dienstplicht.
Bij de voortgezette beraadslaging deelde de Minis-
ter van Oorlog mede dat 't zijn vaste besluit was
tot portie-verdeeling van het blijvend gedeelte over-
tcgaan. In verband biermede ontraadde hij bet amende
ment-Van Kol dat ruiling titsschen blijvend gedeelte
uitfluit, als nadeelig voor rijke en werkman zonder
dat lands belang er in 't minst mede gemoeid is.
De beer De Savornin Lobman huldigde
Gladstone als groot staatsman, sterk in geloof, strij
der voor recht en gerechtigheid en voor de belangen
zijns volks en het lot van verdrukten der gansche
wereld. Spr. achtte het ploegenstelsel opgenomen in
de wet verkeerd, vreezende hij daaruit nadeel foor
de manschappen van het in tweede ploeg blijvende
gedeelte, die geen werk zouden vinden gedurende
4 maanden welke zij vrij zijn in afwachting dat zij
als blijvend gedeelte moeten opgekomen. Hij lichtte
zijn amendement toe, strekkende dc onbillijke werking
van de nnmmerverwisseling na de loting zoo mogelijk
te voorkomen door invoering van een stelsel van
vrijwillige aangifte, u-et loting slechts voor het geval
er of te veel of te weieie- vrijwilligers zijnin het
eerste geval tusschen de vrijwilligers onderling, in
het tweede geval tusseben al de manschappen der
lichting.
De heer P ij n a p p e I bestreed do nummerverwis
seling als strijdig met het wezen van een nationaal
leger, ook in het blijvend gedeelte. Is de arbeid van
het blijvend gedeelte militieplicht, dan moet
't zijn een plicht voor allen gelijl", zonder onderscheid.
Blijft de ruiling iu de wet, hij zal aan het ontwerp
zijn stem geven.
De heer Van der Zwaag beschouwt de num-
merverwisseling voor het blijvend gedeelte als herstel
van de nummcrverwïsseling in 't algemeen.
De heer Kerdijk bestreed krachtig het regee-
ringsvoorstel als onbillijk en verdedigt het amendement-
Van Kol, met bevoegdheid tot toelating van loting
tusschen porties van het blijvend gedeelte, met uit
sluiting der geldquaestie.
De heer N o 11 i n g verdedigt het amendement-Van
Kol, als geheel in de richting van de Regeering,
vooral nu de Katholieken er voor zijn.
De heer De Ras stelt bij amendement voor nnm
merverwisseling tot manschappen van hetzelfde gar
nizoen te beperkenanders is hij tegen het regeerings-
artikel en vóór het amendement-Van Kei.
De heer Van Kol wijzigt zijn amendement zóo,
dat de lotelingen niet van nummer maar van tijd van
dienst verwisselen.
Dc Kamer besloot nu na de militiewet te behan
delen verschillende wetsontwerpen, Vrijdag degeld-
leening en den spoorweg Batavia—Krawang.
Dinsdag a.s. zal er geen vergadering zijn.
Daarna wordt de behandeling der militiewet
voortgezet.
De Minister van Binnen!. Zaken ont
kent dat nummerverwisseling is een privilege.
De Minister van Oorlog heeft geen be
zwaar tegen de beperking tot ruiling van garnizoen.
Ruiling tusschen gelijk-gegradueerden zal de Minister
overwegen.
Het amendementVan Kol (vervallen nummer-
verwisseling blijvend gedeelte) wordt verworgen met
58 tegen 37 stemmen.
Het amendemcnt-Lohman (billijker regeling nura-
merverwisseling) wordt verworgen met 61 tegen 34
stemmen.
Het amendement-De Ras (beperking nummerver
wisseling tot garnizoenen) wordt verioorpen met
51 tegen 43 stemmen.
Het artikel wordt daarna goedgekeurd.
Door den heer Pyttersen"wordt voorgesteld
om de bepaling in het regceringsartikel tot vrij
stelling van geestelijken te vervangen door een
algemeene bepaling dat in bijzondere gevallen door
de Kroon ontheffing van den werkelijken dienst kan
verleend worden.
Hij bestrijdt de voorgestelde speciale vrijstelling
als ongemotiveerd en wenscht de bedoelde personen
in te deelen bij het niet strijdbaar gedeelte van het
leger, evenals in Frankrijk en Duitschland.
De rcgeeringsbepaling is Btrijdig met de gelijkheid
en de grondwet, en moet zelfs z. i. van het stand
punt der Kerk worden afgewezen.
De heer Troelstra erkent de gemoedsbezwaren
tegen het militarisme, tegen den oorlog, maar ziet
geen reden om slechts met de gemoedsbezwaren van
een klein deel van bet volk rekening te houden, en
acht vrijstelling van geestelijken ongemotiveerd en
strijdig met de rechtvaardigheid.
Hij wenscht ontheffing van den werkelijken dienst,
wanneer door de inlijving van den loteling het gezin
in armoede zal verkeeren.
De heer Van Bylandt wenscht vrijstelling
voor Protestantsche broedcr-diaconen en hen die
daarvoor opgeleid worden.
(De zitting duurt voort.)
Persoonlijke dienstplicht.
Door de heeren Verbey c. s. is hun vroeger inge
diend amendement, ter inlassehmg van een nieuw
aitikel 127a, betreffende het vcrleencn van uitstel van
eerste oefening of van verblijf onderdo wapenen van
de bij de militie te land ingclijfden in zoover gewij
zigd dat, hoewel bedoeling en berekening volkomen
dezelfde zijn gebleven als bij het oorspronkelijk amen
dement, een nadere omschrijving is gegeven van het
gevolg van het gewenschte uitstel.
De heer De Savornin Lobman heeft een amende
ment ingediend beoogende de onbillijke werking van
eene nummerverwisseling na de loting zoo mogelijk
to voorkomen, door invoering van het stelsel van
vrijwillige aangifte, met loting slechts voor het ge
val cr of te veel of te weinig vrijwilligers onderling,
in de tweede plaats tusschen al de manschappen der
lichting.
Met 1 Juni a. s. wordt de surnumerair der
posterijen en telegraphie M. C. Keukenmeester
overgeplaatst van liet telegraafkantoor te Gorin
chem naar dat te dezer stede.
In deze dagen van voorbereiding voor de a. s.
Kroningsfeesten voldoen wij gaarne aan de uit-
noodiging om onze lezers te wijzen op achter
staande advertentie betreffende bustes in pleister
van H. M. koningin Wiihelmina.
Zij, die de Hoogstraat langs komen, zullen
zich kunnen overtuigen, dat deze beelden, tus
schen hoog groen in de étalage-kast* geplaatst
van den heer Derrix, werkelijk zeer fraai zijn
en een sieraad kunnen zijn zoowel bij de al<re.
rneene illuminatie ais ter voortdurende ver
siering van schoollokalen en vergaderzalen.
BURGERLIJKE STAND.
Geboren
23 Mei. Engelina Elisabeth, dochter van K,
Rosman en E. van Wijngaarden, Hoofdstraat
Overleden i
22 Mei. Caspar Looman, oud 75 jaar, Zijl
straat.
23 Mei. Hendriks de Pater, oud 1 jaar
Hendrik Oahelstraat.
24 Mei. Elizabeth Witkam, oud 75 jaar
echtgenoote van C. Alblas, Qrofbaan.
Gisteravond 7Vs uur was achter de Nieuwe
Tuinen en zijstraten alhier alle man in de weer
om te zoeken naar bet 4-jarig dochtertje van
den heer B., dat vermist werd. Alle nasporingeu
waren vruchteloos totdat men eindelijk den
timmermanswinkel van haar grootvader door
snuffelde, waar tot groote blijdschap van ieder,
het kind slapende in de krullen werd gevonden'.
Het meisje dat verleden week in onder
trouw was opgenomen en na dien blijken gaf
van verstandsverbijstering, is gisterenmiddag,
aangezien haar toestand steeds erger werd
naar bet gestie',it Endegeest bij Lefden over
gebracht.
BURGERLIJ KE STAND.
Oeborcn
23 Mei. Adrianus, zoon van C. Borsboom en
M. Schouten, Baansteeg.
Gisterenmiddag is in het Rijksmuseum met eenige
plechtigheid het beuld van Nicolaas Beets, gebeeld
houwd, door zijn zoon, Ds. C. Beets te Arnhem aan
den hoofddirecteur van het museum overgedragen
door de commissie van plaatsing. Deze commissie be
stond uit de hfa. Mr. M. Crommelin, rechter te Utrecht;
E. P. van Eeghen, Amsterdam; Mr. R Melvilbaron
van Lynden, Utrecht; Mr. O. VV. StarNuman,'s-Gra-
venhage; Jbr, Mr. W. Róell, 's-Gravcnhage; Prof.
Chantepie de la Saussaye, Amsterdam; A. baron
Schimmelpenninck van der Oye en Nijenbeek, Utrecht
en Mr. G. van Tienhoven, Haarlem.
Bij de overdracht was de voorzitter van dit comité
mr. Crommelin, die aan de zeldzame verdiensten van
den nu drie en-tachtig jarige Nicolaas Beots als
letterkundige, dichter, geleerde, christen, en ook aan
het talent van den zoon, den predikant-beeldhouwer,
hulde bracht.
Het bestuur van het Philologisch Studiefonds roept
thans gegadigden op, om op kosten van het fonds
een studiereis te maken naar Rome, Athene, of eene
andere door het bestuur aan te wijzen plaats, voor
de studie der oudheid van belang.
In de eerste plaats komen doctorandi of onlangs
gepromoveerden in aanmerking.
Roijaards neemt 2 Juni afscheid van Rotterdam
met een voordrachtsavond.
Edward Bellamy, f
De Amerikaansche schrijver Edward Bellamy,
vooral beroemd door zijn stoute utopie (Looking
Backward (In het jaar 2000), is op 48-jarigen leef
tijd te Chicopee Falls, Massachusetts (V. S.) overleden.
Volgens beslissing van den Minister van Justitie
zal de Dnitsche torpedomaker Julius Jansen, die te
Kiel gedeserteerd was, en als schepeling dienst nam
te Rotterdam op het s.s. llhenania naar Bilbao, en
van daaruit dreigbrieven schreef aan een luitenant
der Duitsche marine met poging tot geldafpersing
en landverraad, om welke redenen hij te Rotterdam
gearresteerd werd, daar zijne uitlevering was aan
gevraagd, waarvoor hij 7 Mei 1.1. voor de Rotter-
damscho rechtbank terechtstond, niet worden uit
geleverd.
Op grond van die beslissing werd hij hedenmiddag
uit de strafgevangenis te Rotterdam ontslagen.
Op het feit, waaraan de deserteur zich had schuldig
gemaakt, bestaat in Duitschland levenslange dwang
arbeid en in tijd van oorlog de doodstraf.
Synode.
Bij den aanvang der zitting van den Synod, com
missie werd gisteren door den president in herinne
ring gebracht, dat het gisteren de 400-jarige gedenk
dag was van de verbranding van Savonarola, den
profeet van Florence, en dat gisteren in Florence,
onder voorgang van kardinaal Bauza, deze gedenk
dag aan Savonarola's dood is gevierd.
Voor het fonds voor de algemeene kas werd aan
quotisatie f 147.50 meer ontvangen das in 1896. Het
bedrag der achterstallige quota bedroeg f 525, tegen
f 627.50 in het vorige jaar. De rekening bedroeg in
ontvangst en uitgaaf f 80446,93i/o.
De rekening van het hulppensioenfonds voer eme
riti predikanten bedroeg in ontvangst en uitgaaf
f7319.75. Aan 58 emeriti en aan 7 er van was uit
gekeerd een bedrag van f5188.83. Ook voor dit jaar
werd de uitkeering bepaald op f100. De quaestorale
commissie betreurde het, dat zoovele gemeenten zich
de jaarlijksche uitgavo van f 10 niet willen getroos
ten, om" aan haar predikant, na 40 jarigen dienst,
een pensioen van flOO te verzekeren.
Uit de rekening van bet fonds voor hoogcr onder
wijs bleek, dat de collegegelden meer dan in bet
vorige jaar hebben opgebracht, zoodat het aantal theol.
studenten is vermeerderd. De rekening van het fonds
tot ondersteuning van de kerken der AValdenzen sluit
in ontvangst en uitgaaf tot een bedrag van f837.50;
die van het fonds tot ondersteuning van de Hervormde
gemeenten te Assweiler f115 en die van het fonds
tot ondersteuning der Hervormde kerken in Litthauen
f407.58.
