BINNENLAND.
STADSNIEUWS.
van haar vereering voor den staatsman en
mensen.
Het was een treilende, een grootsche hulde
van een volk aan een zijner beste mannen.
Heden is het lijk nog tentoongesteld. En dan
wordt morgen voor altijd afscheid genomen
van den nobelen staatsman, den grooten ge
leerde, den vromen Christen.
Behalve de offieieele personen zal o. a.
ook het gemeentebestuur van Cannes, waar
Gladstone nog in het laatst zijns levens ont
spanning en genezing zocht, op uitnoodiging
der Engelsche regeering vertegenwoordigd
worden bij de bijzetting op morgen door den
eersten adjunct-maire.
demengde Medcdccllngen.
De tachtigjarige groothertog Adolf van Luxem
burg, vroeger hertog van Nassau, heeft door
een val zijn linker schenkel gebroken.
Vorst Ferdinand van Bulgarije is door den
Sultan te Konslantinopel zeer gastvrij ontvangen.
Dinsdagavond is aan dr. Leyds te Pretoria
een afscheidsdiner aangeboden, waarbij Schalk
Burger voorzat.
Dr. Leyds zelf' zeide in antwoord op een op
hem uitgebrachten toast, dat hij bij gelegenheid
naar Transvaal hoopte terug te keerenhet
speet hem het volk te moeten verlatende
herinnering aan dat volk zou nooit uit zijn ge
heugen verdwijnen.
Advocaat Esselen gispte sterk de houding van
Chamberlain, den Hoogen Commissaris der
Kaapkolonie en van Rhodes tegenover de Trans
vaal. Hij verklaarde, dat, als ooit de onafhan
kelijkheid mocht worden bedreigd, het volk
alle geschillen zou vergeten en eendrachtig
optrekken.
Leyds is daarop Woensdag naar Europa ver
trokken.
De Koninginnen.
De dag der terugkomst van de Koninginnen
uit het buitenland is tot dusver nog niet be
paald.
Do Vlootrevue.
De Vloot-revue voor H. M. waarvan dezer
dagen melding is gemaakt, zal naar men ons
meldt, op hei Hollandsch Diep in den omtrek
van den Moerdijk gehouden worden in de tweede
helft van September.
Hulde van Sportverenigingen.
Men meldt ons uit 's-Gravenbage
H. M. de Koningin heeft aangenomen bij te
wonen eene sporlbetooging op de renbaan te
Clingendaa), der Koningin aangeboden als hulde
van de Nederlandsche Spoitvereenigiogen en
welke hulde zal plaats hebben op een nader
te bepalen dag van de tweede helft van Sep
tember.
Hooger Onderwijs op Gereformeerden Grondslag.
Gisteren werd te Rotterdam de Provinciale
Universiteitsdag gehouden der Vereeniging voor
Hooger Onderwys op Gereformeerden Grond
slag in tegenwoordigheid van een groot aantal
leden en belangstellenden,
Nadat den vorigen avond een bidstond was
gehouden, waarbij ds. II, II. Veder van Rotter
dam als voorganger optrad, werd des ochtends
de bijeenkomst in den «Doele geopend door
ds. P. A. E Sillevis Smilt van Rotterdam.
Deze heette allen welkom, Voorts wees hij op
het eigenaardig karakter van den Provincialen
Universiteitsdag, welke niet gelijk gesteld mag
worden met den jaardag van de Vrije Univer
siteit,
Waar toch die bijeenkomst in de eerste plaats
ten doel heeft zaken te doen, heeft de Provin
ciale Universiteitsdag inzonderheid ten doel de
beteekenis der Vrye Universiteit en hare be
ginselen uiteen te zetten en daardoor meerdere
belangstelling voor haar te wekken.
Overgaande tot uiteenzetting van het karakter
der Vrije Universiteit, wees hij er op, dat zij
niet slechts strekt de wetenschap te bevorderen,
maar haar tot zegen te doen zijn van het
gansche volk.
Wat de aan de orde gestelde onderwerpen
betreft, wijst spr. er op, dat terwijl uit den
aard der zaak de theologische faculteit bovenaan
staat bij de Vrije universiteit, toch geen onder
werpen van theologischen aard in deze bijeen
komst worden behandeld. Dit heeft zijne be
teekenis, daar niet genoeg kan aangetoond wor-
ken, dat ook het medisch en jurdisch element
zeer ten goede kaa medewet ken.
Nadat spreker naar aanleiding van een on
rustbarend gerucht, omtrent de gezondheids
toestand van dr. Kuyper, had medegedeeld dat
hij we! ongesteld is geweest, doch zijn toestand
volstrekt niet onrustbarend is, welke mede-
deeling met applaus werd begroet, en eenige
verdere mededeelingen van huishoudelijke» aard
had gedaan, gaf hij het woord aan ds. J. H.
Landwehr van Rotterdam, die zou behandelen
«De vrije universiteit en de sociale quaestie".
Spr. begon met aan te toonen de plaats
welke de Vrije Universiteit in de maatschappij
inneemt, daarin een hooge roeping heeft te
vervullen en zette vervolgens die roeping nader
uiteen.
Hij wees er op, hoe er van verschillende
zijden meer en meer naar gestreefd wordt de
godsdienst uit de maatschappij te bannen. Hier
tegen een dam op te werpen is de roeping
van het Christendom in het algemeen, in het
bijzonder die van het calvinisme; en waar nu
het calvinisme die roeping heeft, heeft ook zeker
de Vrije Universiteit die roeping te vervullen.
Dat wil zij dan ook door zich met boven het
volk te plaatsen, maar zich in de maatschappij
in te dringen om haar met God? wil bekend
te maken.
De sociale quaestie uiteenzettende, wees spr.
er verder op hoe de Vrije Universiteit er naar
streeft haar roeping te vervullen. De geest des
volks die door het panthéisme en dergelijke
stelsels bedorven is moet weder opgewekt wor
den door de ethische richting met kracht te
verspreiden.
Vooral had spr. hierbij het oog op het huis
gezin en in verband daarmede liet bevolkings
vraagstuk.
Zijn innige wensch wa3 dat het de Vrye
Universiteit gegeven mocht zijn in dien strijd
den eerepalm te behalen.
Van de gelegenheid tot debat, welke alsnu
gegeven werd, maakten enkelen gebruik tot het
vragen van ophelderingen. Waar de spreker in
"t bijzonder bad gewezen op liet verderfelijke
van de leer van Mailbus, werd o.m. gevraagd
hoe do spr, meende dat de Vrije Universiteit
daartegen zou kunnen ageeren, waarop spr.
antwoordde dat door liet verspreiden van ge
zonde begrippen naar Gods ordonnantiën er
tegen gewaakt kan worden aan de verspreiding
dier vei keerde begrippen, welke de maatschappij
ten gronde richten, paai en perk te stellen.
Door verschillende sprekers werd er op ge
wezen, dat nog tal van andere punten ver
betering eiscben in de maatschappij, doch de
spreker antwoordde dat, waar de sociale quaestie
niet in een referaat in haar geheel te omvatten
is, het zijn doel alleen was geweest bij één
punt, nl. liet bevolkingsvraagstuk, stil te staan.
Een der aanwezigen vroeg, of de Christelijke
philaotliropie niet boven het bevolkingsvraag
stuk behoort gesteld te worden.
De refeient antwoordde, dat de Vrije Universi
teit geen philantropische instelling is. Wel erkent
hy dat de philantliropie uit Christelijk oogpunt
zooveel mogelijk moet bestreden worden, maar
daarop te wijzen lag niet in de bedoeling van
den referent.
De lieer Lummel meent, dat de referent de
Vrije Universiteit wil leiden in de richting van
een apologetische school. Zij moet de kracht
zoeken in eigen beginselen, maar zich niet
laten leiden langs den weg, die door de vijan
den wordt aangewezen.
De referent antwoordde dat, al wordt een
eigen weg bewandeld, men toch onvermijdelijk
in aanraking komt met de vijanden.
Niemand verder het woord verlangende werd
een pauze gehouden.
In de aiiddagzitting was het woord aan
dr. B. J. F. Baviuk van Rotterdam, die tot
onderwerp gekozen had: «Zonde en krankheid."
Hij toonde aan hoe tal van ziekten in het
nauwste verband staan met verschillende zon
den als daar zyn de ziekten voortspruitende
uit het misbruik van alcohol, overdreven ge
bruik van voedsel, de ryphitis en tal van andere.
Op grond der II. Sclniit verklaarde hij evenais
de dood de krankheid de straf op de zonde,
Spr. meent dan ook dat bij de behandeling
van ziekten vele lichtpunten kunnen verkregen
woiden door het oog gericht te houden op den
zondemensch, waar door de zonde het lichaam
vatbaar is geworden voor allerlei invloeden
van buiten.
Voorts de ziekten uit een ander oogpunt
beschouwende wees hij er op hoe door Gods
genade deze dikwijls velen ten zegen zijn ge
weest, waar velen juist daardoor tot het goede
pad zijn teruggekeerd.
De medische wetenschap, zegt spr., zal een
belangrijke schrede voorwaarts gebracht worden
wanneer men daaibij meer van het beginsel
zal uitgaan dat de ziekte een gevolg van de
zonde is. Mogen daarom tegenover de vijandige
faculteiten ook de christelijke medische faculteit
verryzen, waar deze tevens uitgaat van het
beginsel dat zij moet beoefend worden tot ver
heerlijking van God.
Ook de heer Oversteeg uit Amsterdam drong
aan op het tot stand komen der christelijke
medische faculteit waar men behoefte heeft aan
geneesheeren die niet alleen naar liet bestaan
vragen maar aan het ziek- en sterfbed ook een
woord overhebben voor het hart, voor de ziel.
Intusachen stelt hij o. m. aan den referent de
vraag of men na het examen aan een der
bestaande faculteiten te hebben afgelegd een
coed gereformeerd dokter kan zijn?
De referent antwoordde dat wanneer deze
vraag beslist bevestigend kon beantwoord wor
den, men niet de medische faculteit aan de Vrije
Universiteit zou noodig hebben. Er is werkelijk
behoefte aan goede gereformeerde doctoren.
Op een viang van denzelfden spreker of z'y
die aan de bestaande universiteiten gestudeerd
hebben den mensch werkelijk beschouwen als
een schepsel Gods, antwoordt hij dat men den
mensch in 't algemeen beschouwt als een dier
lijk wezen. Als zoodanig zal dus de christelijke
medische faculteit ook de roeping hebben den
mensch meer te doen beschouwen als een
schepsel Gods.
In vele gevallen zal natuurlijk de ongeloovige
geneesheer tot hetzelfde resultaat komen als de
geloovige, maar er zijn tal van gevallen waarbij
liet er dikwijls op aankomt dieper te gaan dan
tot de bloote feiten en dan is het van groot
gewicht als men een gereformeerd dokter
raadpleegt.
Een der aanwezigen betoogt dat een'genees-
heer die den mensch niet beschouwt als eea
schepsel Gods het gevaar loopt dikwijls tot
een verkeerde diagnose te komen.
De gblerent de verschillende sprekers beant
woordende wees er op dat tegenwoordig maar
al te veel de quaestie der erfelijkheid wordt
op den voorgrond gesteld, waar het toch be
wezen is dat in vele gevallen werkelijk de zonde
de oorzaak der ziekte is.
Alsnu kreeg het woord ds. R. J. W. Rudolph
van Leiden die tot onderwerp gekozen had
«De vrije universiteit en de strijd om het Recht
in Staat en Maatschappij." Spr. wees in de
eerste plaats op het ernstig karakter van den
strijdvoorts behandelde hij de vraag of de
Vrije Universiteit, in het algemeen de christenen
aan dezen strijd behooren deel te nemen en
eindelijk de vraag: welke roeping de christenen
in dezen strijd hebben te vervullen.
Hij wees er op dat het Recht van God komt,
door Gods ordonnantiën vastgesteld, doch de
revolutie het recht beschouwt als uit den mensch
voortkomende, waarvan liet gevolg is dat ten
opzichte van het recht de grootst mogelijke
verwarring heerscht, dat wat heden recht heet
morgen als helgrootste onrecht wordt beschouwd.
Van daar de strijd over de vraag. Wat is recht?
een strijd welke steeds ernstiger karakter aan
neemt, doordat niet met Gods ordonnantiën
wordt te rade gegaan.
Duidelijk zette hij uiteen hoe het recht in
de ordonnantiën Gods is omschreven en hoe
men lijnrecht daartegenover het recht opvat.
De rechten der mensch van Gods wege gege
ven, als daar zijn die op goede behandeling, op
Zondagsrust, op nachtrust, op arbeid, op pen
sioen enz. worden als met de voeten getreden
bij de invoering der machines werd de werk
man meer afhankelijk, maar van die afhanke
lijkheid wordt het schromelijks! misbruik ge
maakt. Dr. Kuyper liep reeds in 1870 om een
wet tot regeling van den arbeid, maar voor
een groot deel bleef zijn stem die eens roependen
in de woestyn. Door het liberalistisch wan
beheer is dan ook de regeling van den arbeid
langs een geheel verkeerden weg geleid en
indien niet tot den weg door de ordonnantiën
Gods aangewezen wordt teruggekeerd zal de
strijd die iu 't leven geroepen wordt ernstig zijn.
Komende tot zijn tweede punt achtte hij het
den plicht der christenen in dezen strijd mede
te strijden waar het hun roeping is de ordon
nantiën Gods te volvoeren, mede te werken tot
het welzijn van staat en maatschappij, omdat
zij niet mogen gedogen dat hun medemensch
in zijn heiligste rechten wordt gekrenkt.
De roeping, welke de juridische faculteit van
de Vrije Universiteit in dezen stiijd heeft te
vervuilen, is het volk voor te lichten in de
wijze waarop deze stryd moet gestreden wor
den. Zy heeft uit de H. Schrift de beginselen
van het recht op te sporen en het volk daarin
te onderwijzen. Zij moet de bestaande wet
geving aan deze beginselen toetsen, en aan de
hand van deze er naar streven een recht op
dezen grondslag te vestigen.
De juridische faculteit zal de aan de orde
zijnde maatschappelijke vraagstukken hebben
te toetsen aan bet Goddelijk recht, wat thans
aan de bestaande faculteiten niet geschiedt.
Wil dit roet viuclit geschieden, dan zuilen er
ook meerdere professoren moeten komen.
Dat alles zal groote offers eischen, maar deze
moet het volk zich tot eer van God getroosten.
Daarom zeide spr. moet men niet alleen
zijn gaven over hebben voor de theologische
faculteit, maar wel degelijk ook voor de me
dische en de juridische faculteiten.
Een der aanwezigen meende dat niet slechts
naar Zondagsrust maar ook naar Zondags-
heilïuing moest worden gestreefd. Daar hy
broodbakker is stemde hij in met het woord
dat voor nachtrust gesproken is en hoopte dat
het christenvolk geen brood meer zou eten dat
's nachts gebakken is en ook onze volksver
tegenwoordigers in de Kamer een wet zullen
weten te verkrijgen tot afschaffing van nacht
arbeid.
Een ander repliceert op het gesprokene dat
de machine is te beschouwen als een gave Gods,
waar deze den werkman zijn arbeid zooveel
verlicht, zijn werk gemakkelijker doel volvoeren.
Een ander wijst er op dat door de partij-
genooten meer moed, meer leven zal worden
getoond daar waar het er op aankomt, vooral
ook bij de stembus. Vooral daar toont men dik
wijls niet slechts een groote laksh»id maar
werkt zelfs mede mannen der revolutie naai
de Kamers te zenden.
Nadat de referent de verschillende sprekers
beantwoord had en toestemming had gegeven
dat zijn referaat in druk zou verschijnen, welk
verzoek ook lot Dr. Bavink gebracht was, werd
de vergadering door den voorzitter met een
kort afscheidswoord gesloten waarin hij zijn
beste wenschen uitsprak voor den bloei dei-
Vrije Universiteit.
Na gebed ging de vergadering uiteen.
Verwaarloosden en gevallenen.
Onder leiding van den heer J. H. Boeke werd
gisteren te Amsterdam eene vergadering ge
houden van de vereeniging tot steun voor ver-
waailoosden en gevallenen'. Uit het jaarverslag
bleek, dat 20 verpleegden op «Bosch- en Veld
zicht" eene goede gezondheid genieten. De giften
vloeiden ruimer in dan vorige jaren. De heeren
dr. Simon van der Aa, te Breda, en ds. A. F.
Kamp, te Zwolle, werden als bestuursleden her
kozen. In plaats van dr. Rombnch, te Rotter
dam, werd gekozen de heer J. H. de Ridder,
aldaar. Als leden van het plaatselijk comité
werden gekozen de heeren D. P. Reijnders en
mr. Ph. Falkenburg. Onderscheidene dames van
elders woonden de vergadering bij, voor welk
blijk van belangstelling door den voorzitter dank
werd betuigd.
Naar wij vernemen zullen de Indische prin
sen, die in Nederland toeven om tegenwoordig
te zijn bij de inhuldigingsfeesten, eerlan?
buitenslands gaan en verschillende groote Euro"
peesche steden bezoeken.
De aan hen door de regeering toegevoegde
controleur der te klasse bij het B. B. in Nederl.-
Indië, thans met verlof, de heer A. van Senden,
zal de vorstelijke bezoekers op die reizen ver
gezellen.
Met het ss. Lawoe van de Rotterdamsche
Lloyd is eergisteren te Marseille aangekomen
sultan Hasjimin van Siak, die de inhuldigina
van H, M. de Koningin komt bijwonem De
sultan wordt begeleid door den gep. ads.-res.
G. A. Schouten. (Béid.)
Er is ernstig sprake om als opvolgster van
prof. Halbertsma te Utrecht te benoemen mej.
dr. Cath. van Tusschenbroek, Minstens zal haar
naam op de voordracht pryken. (Centrum
Te Deventer wordt op 18 Juni een algemeene
vergadering gehouden door de vereeniging tot
bevordering van de vakopleiding in Nederland.
Daarin zal besproken worden het oprichten van
afdeelingen en de opleiding van ieeraar-perso-
neel voor de burgeravond- en ambachtscholen.
Gemeenteraad.
De Gemeenteraad alhier zal eene vergadering
houden op Dinsdag 31 Mei a. s., des namiddags
te 2 uur.
De agenda bevat:
1. Vaststelling der notulen van de laatstge
houden vergadering.
2 Mededeeling van de ingekomen stukken.
4. Onderzoek der geloofsbrieven van het nieuw
inkomende raadslid, den heer A. Gouka.
4. Benoeming van een lid in de Commissie
van voorlichting, bedoeld in art. 19 der veror
dening op de heffing der pi. dir. belasting naar
het inkomen, voer het dienstjaar 1898/9.
Op de aanbeveling zijn geplaatst de heeren:
I. P. O. van der Pant Jr; II. W. J. M.Nolet.
5. Benoeming van een onderwijzeres aan de
2e openb. Tusschenschool.
Op de voordracht zyn geplaatstI. Mej. H. H.
van Katwijk, volontair-onderwijzeres aan de
2e openb. TusschenschoolII. Mej. A. Altona,
onderwijzeres te Den Bommel; III. Mej. M.
Timmermans, onderwijzeres te Oosterland.
6. Oniwerp-besluit tot het doen van af- en
overschrijving op de gemeente-begrooting voor
1897.
7. Vaststelling 2e suppl. kohier der pi. dir.
bel. naar het inkomen, dienst 1897/98.
8. Ontwerp-verordening houdende aanwijiing
van de stemlokalen in de stemdistricten dezer
gemeente, voor de verkiezing van leden der
Provinciale Staten.
9. Prae-advies van B. en W. op het adres
van het bestuur van den Ned. R.-K. Volksbond,
afd. Schiedam, omtrent het geven van voor-
vang aan Schiedamsche werklieden bij uit
voering van in het openbaar aanbestede ge
meentewerken.
10. Voorstel van B. eu W. om de gescheurde
klok in den stadstoren te doen lieistellen.
It. Voorstel van B. en W. tot het aanleggen
van twee nieuwe straten achter de Warande;
alsmede om aan een dier straten grond ter
bebouwing af te staan aan J. J, Gabel.
'12. Voortzetting der behandeling van het
voorste! van Burg. en Weth. tot het voeren
van een rechtsgeding contra de firma Van
Deventer en Co. alhier, ter beëindiging van het
tussehen die firma en de gemeente gerezen
geschil over het door eerstgenoemde verschul
digde bedrag wegens verbruikt gas buiten den
meter.
Door Burgemeester en Wethouders is met
ingang van 1 Juni a.s, overgeplaatst als 2e
brugwachter aan de Ooievaarsbrug W. van der
Spek, thans brugwachter aan de Oranjebrug.
In de laatst gehouden bestuursvergadering
van het Burgerlijk Armbestuur en Ziekenhuis
alhier is, tengevolge van liet eervol ontslag aan
den tegenwoordigen vader en moeder verleend,
o. a. besloten eene opioeping te doen voor eene
hoofdverpleegster als adjunct-directrice.
Het carrillon heeft heden nieuwe «wijsjes"
gekregen.
Op heelslag klinkt het «Wilhelmus" en Wij
leven vrij", op halfslag de «Menuet" van Haydn.
De klok, waarvan gisteren in on3 blad sprake
was, is niet de sbiandklok", gelijk het in het
voorstel van B. en W. luidt, maar de groote
luiklok, (niet grootelui-klok). Er zit een heel
klein scheurtje in, dat echter is als de vlieg,
die de gansche zalf bederft.
De beide jongens, welk.' gisteren als verdacht
van ladehchten werden aangehouden, zijn ge
bleken Rotterdammers te zijn, 18 en 19 jaar
oud, waarvan de een, zooals wij reeds meldden,
bij den melkverkooper Poot de lade heeft ge
licht, terwijl de ander in een daar tegenover
zijnd winkeltje een bezoek bracht, waar echter
de winkelierster zeer spoedig voor kwam en
de jongen dus na een looze boodschap weer
heen ging.
Proces-verbaal is opgemaakt,
